ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା

ରୂପ ସାଗରର ଲାବଣ୍ଯବତୀ ସେ

ସରସୀର ନୀଳ କଇଁ 

ସ୍ବଭାବେ ସୁ-ବର୍ଣ୍ଣ ଷୋଡଷୀ ରୂପସୀ

ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଉପମା ନାହିଁ ।

ସାଗର ଅପ୍ ସରା ଗରଭରୁ ଜାତ

ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ନାମ ତାର

"ସୁମନ୍ଯୁ"ତା ପିତା ପର୍ଶୁରାମ ଶିଷ୍ଯ

ସମାଧି-ଯୋଗେ ତତ୍ପର ।

ଅତି ଯତନରେ କନ୍ୟା କୁ ପାଳି ସେ 

ରଖିଥିଲେ ନିଜ ପାଶେ 

ନୀଳ ପାରାବାର ଲହରୀରେ ଖେଳି 

ଦିବ୍ୟ ଶୋଭାବନ ଦିଶେ ।

ବିବିଧ ପ୍ରକାର ବସ୍ତ୍ର ଭୂଷଣରେ 

 ସଦା ବିମଣ୍ଡିତ ହୋଇ 

ଲାବଣ୍ଯରେ ଭରା କମଳ କଳୀଟି 

ପରା ସେ ଫୁଟି ଉଠଇ ।

ଆସୁ ଥିଲେ ଦିନେ ଏକାକୀ ମିହିର 

ଅର୍କ କୋଣାର୍କ ର କ୍ଷେତ୍ରୁ 

ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ଙ୍କର ଶୋଭା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ରେ 

ସମ୍ମୋହନ ହେଲେ ନେତ୍ରୁ ।

କାମଦେବ ଙ୍କର କୋପେ ଦିନନାଥ

ଫୁଲଶର ପ୍ରକୋପରେ 

ଧୈର୍ଯ୍ଯହରା ହୋଇ ଉଡିଲା ହୃଦୟ

ଅନୁରାଗ ଆବେଗରେ ।

ବିପ୍ରବେଶ ହୋଇ ଚଳିଲେ ତପନ

ସୁନ୍ଦରୀ ବାଳା ସମୀପେ

ସ୍ବର୍ଣ୍ଣତାଳ ପ୍ରାୟ ଉଜ୍ବଳ ଦିଶିଲା 

ଚଉଦିଗ ଆପେଆପେ ।

ଚକିତ ହୋଇଣ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ବାଳୀ

ଲାଜେ ଅଧିର ହୋଇଲେ  

ବିଦ୍ଯୁତ ବେଗରେ ବେଗେ ବେଗେ ଧାଇଁ 

ଧୀରେ ଦୂରେ ପଳେଇଲେ ।

ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବ ତାଙ୍କ ପଛରେ ଧାବନ୍ତି 

ନିଜ ଯଶ ଖ୍ଯାତି କହି 

ବର୍ଷ,ମାସ, ଦିନ, ଦଣ୍ଡ ର ଦେବତା

ଜଗତେ ମୁହିଁ ଅଟଇ ।

ମୋହର ଏ କ୍ଷେତ୍ର କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର 

ମୁକୁଟ ସେ ଉତ୍କଳ ର

ଅସଂଖ୍ଯ କ୍ଷତ୍ରିୟ ଭୂପତି ମୋ ବଂଶ 

ପ୍ରଭାପୁଞ୍ଜ ସଂସାର ର ।

ଲାବଣ୍ଯ ରଜ୍ଜୁରେ ବାନ୍ଧିଲୁ ମୋତେ'ତୁ 

ଛଇଳା ତୁହି ସୁନ୍ଦରୀ

ତୋର ରୂପ ଗୁଣେ ଏ ସାରା ସଂସାରେ 

କେହି ହେବେ ନାହିଁ ସରି ।

ବଇରୀ ନୁହଁଇ ତୋହର ମୁଁ ଗୋରୀ

କର ଯୋଡିକି କହୁଛି 

ମନୋହାରୀ ତୋର ରୂପ ମାଧୁରୀରେ

ପାଗଳ ପ୍ରାୟ ଧାଉଁଛି ।

ଋଷି କୁମାରୀ ସେ ରୂପସୀ ଲଳନା

ହେମାଙ୍ଗୀ ହରିଣୀ ପରି

ଅତି ଦ୍ରୁତ ବେଗେ ଧାଏଁ ଅବସାଦେ

ଜୀବନ ବିକଳେ ଡରି ।

ପ୍ରେମେ ହୋଇ ଭୋଳ ମାୟା ବିପ୍ରବେଶେ 

ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବ ଅନୁସରି

ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ବାଳୀ ପଛରେ ଧାବନ୍ତି 

ହୋଇଣ ଶିକାରୀ ପରି ।

କଣ୍ଠାଗ୍ରତ ପ୍ରାଣେ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବଶ୍ବାସ ଫେଡି

କାରୁଣ୍ଯ ରେ ହାତ ଯୋଡି 

ମାତାଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟେ କୁହେ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା

"ଦୁଃଖ ଫେଡ ହେ ଜନନୀ "! ।

ବିଭୁଷଣ ପାଇଁ ହେଲା ଏ କଷଣ

ଆଶ୍ରୟ ଦିଅ ମା' କୋଳେ

ଭୂତଧାତ୍ରି ମୋର ମାତା ହେ ବସୁଧା

ନୀଳ ଦରିଆର ଜଳେ ।

ବିସ୍ତାରିଲା ବାହୁ ନୀଳ ସାଗର ସେ

ଉଠିଲା ଲହରୀ ମାଳା 

ବିଶ୍ବଗ୍ରାସୀ ହୋଇ ମାଡି ଆସି ନେଲା 

ରୂପସୀ ତରୁଣୀ ବାଳା ।

ମହାକାଳ ରବେ ମିଶିଗଲା କ୍ଷଣେ

ଚକିତେ ଚପଳା ପ୍ରାୟ 

ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତ ହୋଇ ରହିଲେ ତପନ 

ମନରେ ବହି ବିସ୍ମୟ ।

ଭୈରବ ଶବଦେ ହେଲା ଭୂମିସାତ୍ 

ନିଜର ପ୍ରିୟ ଦେଉଳ 

ଉତ୍କଳ ଭୂବନେ ତୁଙ୍ଗ ମନ୍ଦିର ସେ

ଥିଲା ଯେ ଦିନେ ଅତୁଳ ।

ଧ୍ଯାନଯୋଗେ ଋଷି "ସୁମନ୍ଯୁ"ଜାଣିଲେ

ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ କଳାପ 

କୋପାନଳେ ଜଳି ହୋଇ ପ୍ରଜ୍ଜ୍ଵଳିତ 

ଦେଲେ ସେ ଦାରୁଣ ଶାପ ।

ସେହି ଦିନ ଠାରୁ କୋଣାର୍କ କ୍ଷେତ୍ରରୁ

ଉଠିଲା ପୂଜା ବିଧାନ 

ଋଦ୍ଧଦ୍ବାର ହୋଇ ରହିଲା ମନ୍ଦିର 

ମରୁ ରୂପେ ସେହି ସ୍ଥାନ ।

ସାକ୍ଷୀ ରହିଛି ସେ ମୁଖଶାଳା ଖାଲି 

ବିମନା ହେଲେ ମାର୍ତ୍ତଣ୍ଡ

ମହାତେଜପୁଞ୍ଜ ଦେବତା ଲଭିଲେ

ଋଷି ଅଭିଶାପେ ଦଣ୍ଡ ।

ପୂର୍ବ ଗୌରବର ସ୍ମୁତି କୁ ସଜେଇ

ପାନ୍ଥ ସେ ଉତ୍ତର ଦେଲା

ଚିର ଦିନ ପାଇଁ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ନାମେ 

ସେ ଯାଗା ଚିହ୍ନିତ ହେଲା। ।