ଦଶ ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗଣ

ଦଶ ଇନ୍ଦ୍ରିୟଙ୍କୁ ସପନେ ଦେଖି

କାହ୍ନା ଉଠିପଡ଼ି ଖୋଲିଲା ଆଖି ।

ଭାବିଲା ବସିକି ତାଙ୍କରି କଥା

ମନରେ ପଶିଲା ଟିକିଏ ଚିନ୍ତା ।

ଦଶଟି ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ହୋଇ ଏକାଠି 

କହିଲେ ଆସିଣ କାହ୍ନାକୁ ଭେଟି ।

ଯାହା ଦ୍ବାରା ତୁହି କରୁଛୁ କାର୍ଯ୍ୟ

ତାଙ୍କୁ ତୁ ଜାଣିବା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ।

ଆମେ ସେହି ଦଶ ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗଣ

ମନ ଦ୍ବାରା ପରିଚାଳିତ ଜାଣ ।

କହିଲା ଚକ୍ଷୁ ତା' ଆଖି ନଚାଇ

କେବଳ ଦୁନିଆ ଦେଖୁ ମୋ ପାଇଁ ।

ମୁଦି ଦେଲେ କିଛି ପାରୁ କି ଦେଖି ?

ସେଥିପାଇଁ ମୋର ଯତ୍ନ ନେଉ କି ?

ସକାଳରେ ଉଠି ଶୁଦ୍ଧ ଜଳରେ

ଲେଞ୍ଜରାକୁ କାଢ଼ି ଧୋଇବୁ ଧୀରେ ।

ମକଚିବୁ ନାହିଁ ମୋତେ ତୁ କେବେ

କିଛି ଅସୁବିଧା ହୋଇଲେ ତେବେ ।

ଚକ୍ଷୁ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇ

ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା କରିବୁ ତୁହି ।

ଠିଆ ହୋଇ କର୍ଣ୍ଣ ହଲାଇ କାନ

କହିଲା କାହ୍ନାରେ ମୋ କଥା ଶୁଣ ।

ମୋ ପାଇଁ ଶବଦ ପାରୁ ତୁ ବାରି

କଥା କହୁ କେବଳ ଶୁଣି ପାରି ।

ନ ଶୁଣି ପାରିଲେ ମୁକରେ ଗଣା

ବୋଲି ନପାରିଲେ ହୋଇବୁ ବଣା ।

କାଠି ପୂରାଇବୁ ନାହିଁ କାନରେ

ରକତ ଝରିବ ଫୁଟି ପର୍ଦ୍ଦାରେ ।

ତାହା ପରା ଏକ ନରମ ଝିଲ୍ଲୀ

ତୁଳା ଦ୍ବାରା ସଫା କରିବୁ ଖାଲି ।

ଦୀର୍ଘ ଶ୍ବାସ ଛାଡ଼ି ନାସିକା କହେ

ବାୟୁ ଯାଏ ଆସେ ମୋହର ଦେହେ ।

ସୁଗନ୍ଧ କୁଗନ୍ଧ ପାରଇ ବାରି

ମୁହଁ ଭିତରେ ମୁଁ ସୁନ୍ଦର ଭାରି ।

ଥଣ୍ଡା ରୋଗେ ନାକୁ ବହେ ସିଙ୍ଘାଣି

ପୋଛିପୋଛି କଷ୍ଟ କେତେ କେଜାଣି ।

ସଫା କପଡ଼ାରେ ନାକ ପୋଛିବୁ

ମୁହେଁ ହାତ ରଖି ଛିଙ୍କି ପାରିବୁ ।

ପୁଡାରେ ଆଙ୍ଗୁଠି ପୂରାଇବୁନି

ନଖ ବାଜି କ୍ଷତ ହୋଇବ ପୁଣି ।

ଲହଲହ କରି ଜିହ୍ବା କହଇ

ସୁଆଦ ବାରେ ମୁଁ ପାଟିରେ ଥାଇ ।

ଖଟା, ପିତା, କଷା, ଲୁଣିଆ, ରାଗ

ମିଠା ଆଦି ଗୁଣ ଜାଣଇ ଆଗ ।

ରିବିରିବି ଅଂଶ ମୋ ଅଗ୍ରେ ଥାଏ

ସ୍ବାଦମୁକୁଳମ୍ ତା' ବୋଲାଯାଏ ।

ଖାଦ୍ୟକୁ ଏପଟ ସେପଟ କରେ 

କଥା କହିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।

ଜିଭକୁ ନିଇତି ସଫା ରଖିବ

ତୁଣ୍ଡ ଘା' ରେ ଔଷଧ ଖାଇବ ।

ଲୋମ ଟାଙ୍କୁରାଇ ତ୍ବକ କହଇ

ଶରୀର ସୁନ୍ଦର ମୋହରି ପାଇଁ ।

ହାଡ଼ ମାଂସକୁ ରଖଇ ଢାଙ୍କି

କଳା ଗୋରା ରଙ୍ଗ ଥାଏଟି ମାଖି ।

ସ୍ପର୍ଶ ଶକ୍ତି ଅଛି ଯେଣୁ ମୋଠାରେ

ଟିକେ ଛୁଇଁ ଦେଲେ ମୁଁ ଜାଣି ପାରେ ।

ତ୍ବଚାକୁ ନିରୋଗ ରଖିବା ପାଇଁ

ସଫାସୁତରା ଯେ ହୋଇବୁ ତୁହି ।

ହେଲେ ରୋଗ ଯାଦୁ, କାଛୁ, କୁଣ୍ଡିଆ 

ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ହୋଇବୁ ଠିଆ ।

ହ୍ୟାଲୋ ହ୍ୟାଲୋ ବୋଲି ହଲାଇ ହାତ 

କହଇ କାହ୍ନାରେ ମୁଁ ତୋ ମିତ ।

ଖାଇବା, ପିନ୍ଧିବା ଲେଖିବା ଆଦି

ଅଶେଷ କାମକୁ କରୁ ସମ୍ପାଦି ।

ପ୍ରତ୍ୟେକ କାମରେ ହାତ ଡାକୁଆ 

ଲେଖିଲେଖି ପାଠ ହେବୁ ଆଗୁଆ ।

ହାତ ଅଗ୍ରରେ ପାପୁଲି ଆଙ୍ଗୁଠି

କାମକୁ ସହଜ କରିଥାଏଟି ।

ନଖ କାଟି ନେଲେ ହାତର ଯତ୍ନ

କାମଟି ବଦଳି ହୋଇବ ରତ୍ନ ।

ଗୋଡ଼ ଛାଟି ଗୋଡ଼ କହେ କୁନାକୁ

ମୋ ପାଇଁ ଚାଲିଲୁ ତୁ ଠୁକୁଠୁକୁ ।

ଏବେ ଚାରିଆଡ଼େ ଦଉଡୁଅଛୁ

ଯେତେ କାମ ଗୋଡ଼ ପାଇଁ କରୁଛୁ ।

ଗୋଡ଼ ତ ନଥିଲେ ପଙ୍ଗୁ ସଦୃଶ

ଏକ ସ୍ଥାନେ ପଡ଼ି ମନ ନିରସ । 

ସାହସ ଶକତି ଗୋଡ଼ ଯୋଗାଇ

ପ୍ରତ୍ୟେକ କାମକୁ ନିଏ ଆଗେଇ ।

ଗୋଡ଼ ତଳଭାଗ ପାଦର ଯତ୍ନ

ନେଲେ ତୁ ସାଉଁଟି ପାରିବୁ ରତ୍ନ ।

ହସିହସି ବାକ୍ୟ କହେ କାହ୍ନାକୁ

ଗଳା ବାଟ ଦେଇ ଆସେ ମୁଖକୁ ।

ଯାହା ମୁଁ କହୁଛି ଶୁଣୁଛୁ ତୁହି

ବାକ୍ୟ ବୋଲି ଆମେ ତାହାକୁ କହି ।

ମିଠା କଥା କହି ତୋଷିବୁ ମନ

ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେବେ ଆପଣା ଜନ ।

ବାକ୍ୟ ଥିବ ଯେବେ ଆନ ହିତରେ

ବାନ୍ଧି ପାରିବୁ ଆପଣାପଣରେ ।

କଟୁ ବଚନଠୁ ରହିବୁ ଦୂର

ତେବେ ମନ ଖୁସି ରହିବ ତୋର ।

କୁନ୍ଥେଇ କୁନ୍ଥେଇ ପାୟୁ କହଇ

ଗୁହ୍ୟଦ୍ବାର ମୋର ନାମ ଅଟଇ ।

ମଳ ନିଃସରଣ ହୁଏ ମୋ ପଥେ

ତାକୁ ଛାଡ଼ି ମନ ରହେ ଆଶ୍ବସ୍ତେ ।

ଶେଷରେ ଉପସ୍ଥ କହଇ ଗର୍ବେ

ମୋ ବାଟରେ ପରା ଜନମ ସର୍ବେ ।

ଜନ୍ମ ପାଇଁ ନାମ ଜନନେନ୍ଦିୟ

ଲିଙ୍ଗ ଆଉ ଯୋନି ନାମ ଉଭୟ ।

ପାୟୁ ଶୋଧନରେ ରୋଗ ବିନାଶ

ଉପସ୍ଥ ପାବନେ ମନ ହରଷ ।

ଚକ୍ଷୁ, କର୍ଣ୍ଣ, ନାସା, ଜିହ୍ବା ଓ ତ୍ବକ

ପଞ୍ଚ ଜ୍ଞାନେନ୍ଦ୍ରିୟ ଜ୍ଞାନ ଆଲୋକ ।

ହାତ, ଗୋଡ଼, ବାକ୍ୟ, ପାୟୁ ଉପସ୍ଥ 

ପଞ୍ଚ କର୍ମେନ୍ଦ୍ରିୟେ ନର ଦ୍ବାରସ୍ଥ ।

ଏ ଦଶ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ବଶେ ମଣିଷ

କର୍ମ ସାଧୁଥାଏ ହୋଇ ବିବଶ ।

ବଶରେ ନରହି ବଶ କରନ୍ତା

ଜୀବୋନ୍ନତି ମାର୍ଗ ମିଳି ପାରନ୍ତା ।

ସେହି ପଥେ ଯାଇ ପାଳନ୍ତା ଧର୍ମ

ସାର୍ଥକ ଲଭନ୍ତା ମାନବ ଜନ୍ମ ।