ମଣିଷ ପଣିଆ

ପ୍ରେମ, ଉଦାରତା, ପରୋପକାରତା,

ସମବେଦନାର ରୀତି,

ଆପଣା ପଣିଆ, ସ୍ୱାର୍ଥ-ତ୍ୟାଗ ସବୁ

ମାନବିକତାର ନୀତି । [୧]

ଆଧୁନିକତାର ସ୍ୱାଧୀନ ଫାଶରେ

ମଣିଷ ପଣିଆ ବନ୍ଦୀ,

ହୀନ ମନ୍ୟତାର ସାଧନାରେ ଦେଖ

ବିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ଛନ୍ଦି । [୨]

ଉଗ୍ର ଆଧୁନିକ ଆଳେ ଉଛୃଙ୍ଖଳ

ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷିତ ସୁଜ୍ଞାନୀ,

ଚରିତ୍ର ଶବ୍ଦର ମହତ୍ଵକୁ ଭୁଲି

ଲମ୍ପଟ କୁପଥଗାମୀ। [୩]

ଧୈର୍ଯ୍ୟ, ଶାନ୍ତି, ଦୟା, ପରୋପକାରତା,

ବହୁଜନ-ସୁଖ ଭୁଲି,

ନିଜ ଧନ, ମାନ ଉନ୍ନତିରେ ନର,

ଅପରକୁ ଦିଏ ବଳି । [୪]

ବଦଳି ଯାଉଛି ସୁସ୍ଥ ଚିନ୍ତାଧାରା

ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶ,

ବିବେକର ବୋଲ ନମାନି ମଣିଷ

ସ୍ୱାର୍ଥର କବଳେ ବଶ । [୫]

ଜନ୍ମ ଦାତା ମାତାପିତା ଏଣେ କେତେ

ନିଃସହାୟ ,ଅସହାୟ ,

ତେଣେ ସୁପୁତ୍ରଟି ପଶୁ ପ୍ରେମେ କରେ

ପଇସାର ଅପଚୟ । [୬]

ଅନୁଗତ ସାଥି ସାଥେ ଛଳ କରି,

ରଚେ ପରକ୍ରିୟା ପ୍ରୀତି,

ସୋମରସ ପାନେ, ପ୍ରମତ୍ତ ପରାୟେ

ଉଦଣ୍ଡ ନୃତ୍ୟରେ ବ୍ରତୀ। [୭]

ଧର୍ମ, ଜାତି, ଭାଷା, ରଙ୍ଗ ଭେଦ,ଭେଦ-

ଆଧାରକୁ ମନେ ଭରି,ହତାଶିଆ

ହିଂସା ବିଦ୍ବେଷର ସାଂଜୁ ବେଢ଼େଇ ସେ

ମାନବ ସମାଜ ବୈରୀ । [୮]

ଭଉତିକ ସୁଖ ହାତେଇ ହାତେଇ,

ନିଃସ୍ୱ ମଣିଷ ପଣିଆ,

ଅମୁହାଁ ପଥରେ କୁହୁଡି ପହଁରି

ସତେ କେଡେ ହତାଶିଆ ! [୯]

ହେ ମନୁ ବଂଶଜ! ପରମାତ୍ମା ଅଂଶ,

ଶୁଣି ବିବେକର ବୋଲ,

ନର ଜନମକୁ ଚରିତାର୍ଥ କରି

ବଢ଼ାଅ ଜୀବନ ମୂଲ । [୧୦]

ଆସ ଆମ ଦିବ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିରୁ ସବୁ

କୁସଂସ୍କାର ଫେଡ଼ିଦେବା,

ଆଧୁନିକତାର ସୁଫଳକୁ ଯୋଡି

ଭଲ ମଣିଷଟେ ହେବା । [୧୧]