ଅସମଂଜସ

ଅପହଞ୍ଚ ଦୂରେ, ଆଖି ଆଢୁଆଳେ,

ହୃଦୟ କତିରେ ରହି,

ନିଆରା ବନ୍ଧନ ବାନ୍ଧି ହୁଏନିକି

ତୁଟେଇବି ହୁଏନାହିଁ । [୧]

ମନ ସିନ୍ଧୁକରେ ହୃଦ ଫରୁଆରେ

ଯତନେ ସାଇତା ହୋଇ,

ମରମର କଥା କହି ହୁଏନିକି

ନକହି ହୁଏନା ରହି । [୨]

ସେନେହ ବିଶ୍ୱାସ ଅଷାଢୁଆ ସୂତା

ଗାଢେ ଗଲେ ବାନ୍ଧି ହୋଇ,

ଛଳନା କଇଁଚି ଚିରି ବିଦାରିଲେ

ଦାଗ ଲିଭି, ଲିଭେ ନାହିଁ । [୩]

କଣ୍ଟା ଝଣ୍ଟା ଭରା ଅମଡା ବାଟରେ

ପାଦ ଦେଲେ ଥରେ ଥୋଇ,

ପଛେଇ ଯିବାକୁ ବୁଦ୍ଧି ହଜିଯାଏ

ଆଗେଇବି ହୁଏ ନାହିଁ । [୪]

ନୁହେଁ ମରିଚୀକା ନୁହେଁ ମୃଗତୃଷ୍ଣା

ବାସତବ ରୂପ ଛାଇ,

ଆଶାର କୁସୁମ ତୋଳି ହୁଏନିକି

ନପାଇ ହୁଏନା ଜୀଇଁ । [୫]

ପିଆସ ଆକୁଳେ ମରୁ ପଥିକଟି

ମରିଚୀକା ପଛେ ଧାଇଁ ,

ଅବଶ ଶରୀରେ ଧାଇଁ ହୁଏନିକି

ନଧାଇଁ ହୁଏନା ରହି । [୬]

ଆଶା ନିରାଶାର ଦୋଛକି ଜୀବନେ

ହତାଶାର କଳା ଛାଇ,

ଅଲୋଡା ଆଖୋଜା ଜୀଇଁ ହୁଏନିକି

ପ୍ରାଣ ଦେଇ ହୁଏନାହିଁ । [୭]

ଜନମ ମରଣ ରହସ୍ୟର ଭେଦ

କିଏ ବା ବୁଝିଛି କାହିଁ ?

ମରଣ ଦୁଆରେ ମଣିଷ ଚିନ୍ତଇ

ଅମରତ୍ୱ ଯିବ ପାଇ। [୮]