ସୁମି:୧୯୯୪

       (୧)

 

କଳିଙ୍ଗା ଘାଟି ଓ ମୁଜାଗଡ଼ ମଝିରେ 

ସୁମି ରହେ , ସୁମି ପଧାନ ,

ଦର୍ପଙ୍ଗିଆ ଗାଁରେ ।

ଭଲ ରାସ୍ତା ଖଣ୍ଡେ ନାଇଁ ,

ଦଦରାଲୁଣ୍ଡାରୁ ଚାଲିକି ଯାଇହେବ, 

ଯାଇହେବ ସାଇକେଲରେ ,

କିଛି ବାଟ ସିଟରେ ତ

ଆଉ କିଛି ବାଟ ଠେଲିଠେଲି 

ପହଂଚି ପାରିବ ସୁମିର ଗାଁରେ ।

ଏଠି କେହି ଜାଣନ୍ତିନି, 

କେମିତି ଅଙ୍କାଯାଏ ପ୍ରଗତିର ମାନଚିତ୍ର

ପରିସଂଖ୍ୟାନର ଖେଳ,

ସୁରୁଜ ଉଇଁଲେ ଭୋକ ଖୋଜେ ଜଙ୍ଗଲ, 

ସୁରୁଜ ନଇଁଲେ ରଘୁସାଉର ପିଣ୍ଡାରେ

ଦରଜ ମିଟାଏ:ଚାଉଳିମହୁଲ ।

ସୁମି ବଞ୍ଚେ ନିତି ।

ବଞ୍ଚନ୍ତି ବି ସୁମିର ସଖୀ, ସାଙ୍ଗସାଥି

ଛୋଟ ପଣତ କୁଆଡକୁ ପାଏନି

ଆଖିରେ ଆଖିରେ ମରିଯାଏ ସ୍ୱପ୍ନ 

ଜୀବନ ସଂଗ୍ରାମରେ

ଜଙ୍ଗଲ, କ୍ଷେତବାଡ଼ 

ଆଉ କେବେକେବେ ଦିନ ମଜୁରୀରେ ।

ପାଠପଢା ନାଁ ରେ ଡାକେ:

 କାମନାର ଆଖି ସ୍କୁଲ ମାଷ୍ଟ୍ରର

ସହାୟତା ନାଁରେ ସାହୁକାର 

ରାସନ ନାଁରେ ,

କାମନାର ବାଘ :ପଂଚାୟତ ସେକ୍ରେଟାରୀର ।

କେହି କିଛି ବୁଝନ୍ତିନି 

କେହି କିଛି ଶୁଣନ୍ତିନି

ଗୋଟେ ଛଳନା ଲତା ହେଇ ବଢେ 

ଓ ଆଶ୍ରା ମାଗେ ।

ସୁମି ସବୁ ବୁଝେ ,

ବୁଝାଏ ନିଜକୁ , ଅସଂଯତ ମନକୁ ।

ମାଗେ ଅମେଇସା, ରାତିକୁ

ମାଗେ ଦମ୍ଭ ,ସୂର୍ଯ୍ୟକୁ 

ଓ କଠୋରତା ମାଗେ ପାହାଡ଼କୁ ।

କେବେ କେବେ ସୁମିକୁ ଛୁଇଁଯାଏ ବର୍ଷା ତ,

ଇର୍ଷା କରେ ସାହୁକାରର ପୁଅ 

ବଢୁଥିବା ସମୟ କଡ଼ ଲେଉଟାଏ ତ

ଇର୍ଷା କରେ କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟର ।

ସୁମି ଆନମନା ହୁଏ , ଗୀତ ବୋଲେ 

ନ ହାରିବାପଣରେ , କୋଉ ଅନାଗତ ରାଜପୁତ୍ରର ଅପେକ୍ଷାରେ

ଜଳେ ଓ ଜଳାଏ !

   

     (୨)

ସୁମି : ଜଳେ ଓ ଜଳାଏ !

ଋତୁ ବଦଳେ, ବଦଳେ ଗାଁର ଚିତ୍ରପଟ ।

ବଦଳେ ବି ସୁମି , 

ଋତୁ ଛୁଆଁରେ, ଦେହର ଭୂଗୋଳ

ବେଶ ବାରିହୁଏ ।

କାମନାର ନିଆଁ 

ବିଛାଡି ହେଇପଡ଼େ, ଗାଁ ଦାଣ୍ଡରେ

ଜଙ୍ଗଲରେ, ପୋଖରୀ ହୁଡାରେ ।

କାଶିଆ ପଧାନ ଆକଟେ ସୁମିକୁ

ଆକଟେ ବି ପ୍ରିୟ ସଖୀ,

ପବନ ବହିଆଣେ ଇର୍ଷା ଓ ଷଡଯନ୍ତ୍ର

ସୁମି ଭାବେ : ଏମିତି କଣ ଥାଏ ଦେହରେ,

ଏମିତି କଣ ଥାଏ ରୂପରେ ?

 ସବୁ କିଛି ଲୁଟିନିଏ କଟକଣା,

ଗୋଡେ ଗୋଡେ ଜଗିବସେ ମା' ,

ଆଉ ଜଗିବସେ ,ବାପାର ସତର୍କ ଆକ୍ଷି ।

ଥଟାମଜା, ସାଙ୍ଗସାଥି

ପିଜୁଳିଚୋରି ଓ ମିଛ ଅଭିମାନ 

ସବୁ ଏବେ ନଜରବନ୍ଦୀରେ,

ସ୍କୁଲ ଯିବାଆସିବା ବେଳେ 

କଟାକ୍ଷ, ଇଙ୍ଗିତ , ଆଉ ଶାଣୀତ ଚାହାଣି

ସୁମି ବୁଝେ : କିଏ କଣ ଖୋଜେ 

ତା ' ଭିତରେ ।

ଅଶିକ୍ଷିତ ହେଲେ ବି 

ଗରିବ ଝିଅର ସ୍ୱପ୍ନବୁଝେ,

 ବାପା ।

ଜାଗ୍ରତରେ ରହ, କହେ ।

ମା' ବୁଝାଏ , ଆଶ୍ୱାସନା ଓ କଟକଣା ଭିତରେ ଦେହ ଓ ଦେହଳିର କଥା ।

ଛାଇ ଲେଉଟାଏ ତାଳଗଛ,

ସମୟ ,ବାଟ କଢାଇନିଏ

ବେଶ ପରିଷ୍କାର ହୁଏ ଝରଣ।ର ପାଣି

ଆଉ ମନ : ସୁମିର ।

ସୁମି ଆନମନା ହୁଏ , ଗୀତ ବୋଲେ 

ନ ହାରିବାପଣରେ, 

କୋଉ ଅନାଗତ ରାଜପୁତ୍ରର ଅପେକ୍ଷାରେ

ଜଳେ ଓ ଜଳାଏ !!

  

      (୩)

ସୁମି : ଜଳେ ଓ ଜଳାଏ !

ସୁମି : ଅପେକ୍ଷାରେ ରହେ 

ପକ୍ଷୀରାଜ ଘୋଡା ଓ ରଜାପୁଅର

ସୁମି : ଅପେକ୍ଷାରେ ରଖେ ,

ସାହୁକାରର ପୁଅ, କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟର ଓ ସ୍କୁଲ ମାଷ୍ଟର ।

ସୁମି ଫିଟିପଡ଼େ, ଭଲ ପଢାରେ

ସୁମି ଗୀତ ବୋଲେ , ଚିତ୍ର ଅ।ଙ୍କେ

ଗରିବ ଗାଁର ଗରିବ ଝିଅ ସୁମି 

ସୋପାନ ପରେ ସୋପାନ ଡେଇଁ

କଲେଜ ବି ପାର ହୁଏ , ପହଞ୍ଚେ ସହରେ ।

ଗାଁରେ ପଡ଼ିରହେ ଦୁଃଖ ,

ମନେ ପଡୁଥିବା ପଛକଥାକୁ 

ପିଠି କରି, ସମୟ ସହ ଲାଉ ଖେଳେ ସୁମି 

ସହରରେ ଚାଲାକ ସମୟ 

ଘଡିକୁ ଘଡି ବଦଳେ, ବଦଳେ ବି ସୁମି

ଶିଢ଼ି ଚଢେ, ଦୁନିଆଁ ସହ ତାଳ ଦେଇ 

ଗୋଟିଏ କାନ୍ଧରୁ ଆଉ ଗୋଟେ କାନ୍ଧକୁ ।

ପଡି ରହେ ଗାଁ, ଘର, 

ମା' , ବାପା ବି ।

ଝାପସା ଦିଶେ ମୁହଁ, ପ୍ରିୟ ସହୀର

ଘୋଡା ଆଉ ଚାବୁକ ନିଶାରେ 

ପାକଳ ହୁଏ ରାତି , ରତିରେ

ରାଜଧାନୀ ଖୋଜେ 

ମତୁଆଲା ଓଠ, ସୁମିର

ଉତୁରିପଡ଼େ ନିଶା ,

ଖସିଗଲା ପରେ ସିହଂ।ସନ ହାତରୁ,

ନିଜକୁ ଚିହ୍ନିବାରେ ଡର ଲାଗେ, 

ସୁମି ସାରାଦିନ ଖୋଜେ ନିଜକୁ 

ଡରି ଡରି ଦେଖେ ଆଇନା 

ରଙ୍ଗ ଛଡା ସମୟ ହସେ , 

କଡ଼ ଲେଉଟାଏ ପବନ ,ଋତୁ

ଗାଁ, ସାଙ୍ଗ ସହୀ, ବାପା ଓ ମା' ।

ଭାବେ ବେଶ ହେଲା ,

ଅନୁଭୂତି ।

ସମୟକୁ ବନ୍ଦୀ କରିବା ମିଛ,

ଶିଢ଼ି ସବୁ ସରିଯିବାପରେ 

ମିଳିପାରେ କୋଠରୀ ଅବା ଶୂନ୍ୟତା,

ମୂର୍ଖତା: ନିଜକୁ ଖୋଲି ଦେବା ସବୁଠି

ସୁମି ଏବେ ଭଲ ଅଛି । 

ଗାଁ ସ୍କୁଲରେ ଟିଚର, 

ବାପା, ମା , ସାଙ୍ଗ ସହୀ ମେଳରେ ,

ନା ଅଛି: ଜଳିବାର କି ଜଳେଇବାର 

ନା ଅଛି ଅପେକ୍ଷା :କୋଉ ରାଜପୁତ୍ରର