ସୁଖଶାନ୍ତିର ସନ୍ଧାନ

ସଂସାର ସାଗର ଜଳ ସଦା ଚଳଦଳ

 ଖେଳୁଥାଏ ଯହିଁ ସୁଖ ଦୁଃଖର ହିଲ୍ଲୋଳ ।

ଜୀବନ ସଂଗ୍ରାମେ ନିତି ଯୁଝି ଯୁଝି ମୁହିଁ

ସକାଳର ରବି ଦେଖି ଉଠିଧାଏଁ ମୁହିଁ ।

ଧାଇଁ ଧାଇଁ ଦିନ ସାରା ସୁଖ ଖୋଜେ ମୁହିଁ

ଖୋଜୁ ଖୋଜୁ ଦିନ ସରେ ସଞ୍ଜ ଆସେ ନଇଁ ।

ଯେତେ ସୁଖ ଖୋଜିଲେବି ସୁଖ ମିଳେନାହିଁ

ଶାନ୍ତି ପଛେ ଗୋଡାଇଲେ ଶାନ୍ତି ମିଳେ କାହିଁ ?

ସଂଜ ଆସେ ନଇଁ କ୍ରମେ ଦିନ ଯାଏ ସରି

ମନ ସାଗରରେ ଖେଳେ ଦୁଃଖର ଲହରୀ ।

ମନସାଗର ଜଳରେ ଦୁଃଖର ଟେକାଟେ

ତରଙ୍ଗ ରଚନା କରେ ପକାଇ ସଙ୍କଟେ ।

ଦୁଃଖର ଜୁଆର ଉଠେ ପଡଇ ସୁଖର ଭଟ୍ଟା

ଦୁଃଖରେ ଅଧିର ହୁଏ ବିଚରା ମନଟା ।

 ଝଡ ତୋଫାନରେ ଯେହ୍ନେ ସାଗରେ ଜାହାଜ

ଭାସିବାଟା ସେତେବେଳେ ନୁହଇ ସହଜ ।

ଜୁଆରିଆ ମନ ବକ୍ଷେ ଦୁଃଖର ଲହରୀ

ଭୀତତ୍ରସ୍ତ ହୋଇଯାଏ ସୁଖର ନାଉରୀ ।

ସୁଖ ଖୋଜି ଖୋଜି ମୁହିଁ ସୁଖ ପାଏ ନାହିଁ

ଶାନ୍ତି ଖୋଜି ଖୋଜି ଶାନ୍ତି ପାଏ ନାହିଁ ମୁହିଁ ।

ସୁଖଶାନ୍ତି ସନ୍ଧାନରେ ସାଗର ବେଳାକୁ

ଯାଇ ପଚାରିଲି ମୁହିଁ  ଠିକଣା ତାହାକୁ ।

ବେଳାଭୂମି ଶାନ୍ତକାନ୍ତ ଅତୀବ ରୂପସୀ

ତା ରୂପ ଲାବଣ୍ୟେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚନ୍ଦ୍ର ଯା'ନ୍ତି ଫସି ।

ହାତ ଠାରି ଦେଖାଇଲା ସାଗର ଜଳକୁ

ତାର ନୀଳ ଜଳରାଶି ଉତ୍ତାଳ ଢେଉକୁ ।

ସାଗର ଗର୍ଭରେ ଅଛି ନାନା ମୋତି ମୁକ୍ତା

ତଥାପି ପ୍ରଗଳ୍ଭେ ସଦା ପିଟୁଅଛି ମଥା ।

କିଏ ଜାଣେ କି ଦୁଃସହ ଆବେଗ ତା ମନେ

ଜାଳୁଅଛି ତିଳ ତିଳ କରି ପ୍ରତିକ୍ଷଣେ ।

ସୁଖର ସପନ ଯେତେ ଦେଖୁଅଛି ମନେ

ସୁଖ ଶାନ୍ତି ମିଳୁନାହିଁ କେବେ ବି ତା ମନେ ।

ତେଣୁ ଜାଣିରଖ ତୁମେ ସୁଖ ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖି

 ପାଇବନି କେବେ ତୁମେ ସୁଖ ସ୍ବାଦ ଚାଖି ।

ଆଙ୍ଗୁଳି ବଢାଇ କହେ ଦେଖ ସେ ଆକାଶ

ଶୂନ୍ୟ ଶୂନ୍ୟ ମହାଶୂନ୍ୟ ନୀଳିମା ପ୍ରକାଶ ।

ନିରବତା  ପ୍ରତିଭାତ ବିମଳ ପ୍ରଶାନ୍ତି

ସୁଖ ପଛେ ଧାଏଁ ନାହିଁ ମିଳେ ତାକୁ ଶାନ୍ତି ।

 

ଯିଏ ସୁଖ ଖୋଜେ ତାକୁ ସୁଖ ମିଳେ ନାହିଁ

ଯିଏ ଖୋଜେନାହିଁ ସୁଖ ତାହାକୁ ମିଳଇ ।

କାୟ ମନ ବାକ୍ୟେ ନିଜ କର୍ମ କରିଚାଲ

ଫଳ ମିଳିବାର ସ୍ବପ୍ନ ଯଦି ନ ଦେଖିଲ ,

ସୁଖ ଶାନ୍ତି ମିଳିବାଟା ଥୟ ବୋଲି ଜାଣ

 କର୍ମ ଜାଣି ମିଳିଯିବ ଭବ୍ୟ ଫଳମାନ ।

କର୍ମର ଉପରେ ଏକା ତୁମ ଅଧିକାର

କାୟ ମନ ବାକ୍ୟେ ତୁମ କର୍ମମାନ କର ।

ବିଧି ହସ୍ତେ ଛାଡି ଦିଅ ଫଳର ଦାୟିତ୍ବ

ମିଳି ଯିବ ଯୋଗ୍ୟ ଫଳ ସୁଖର ସ୍ଥାୟିତ୍ବ ।

ମରୀଚିକା ପରି ଭ୍ରମାତ୍ମକ କ୍ଷଣ ସ୍ଥାୟୀ

ଦରବ ସମ୍ଭୂତ ଖୁସି ଅଟେ ଜାଣ ଭାଇ ।

ରାସ୍ତା କଡେ ରାତ୍ରେ ଦେଖ ଗରିବ ଭିକାରୀ

ପ୍ରଶାନ୍ତିରେ ନିଦ୍ରା ଯାଇପାରଇ କିପରି ।

ଧନଶାଳୀ ଶୀଳ୍ପପତି କୋଟି ମୁଦ୍ରା ଥାଇ

ସୁଖେ ତିଳେହେଲେ କେବେ ଶୋଇ ନ ପାରଇ ।

କାଳେ ଅନ୍ୟ କେହି ତାକୁ ଟପି ଯିବ ବୋଲି

ଅବଚେତନ ମନରେ ସଦା ଖେଳେ ଦୋଳି ।

 ସୁଖ ସିନ୍ଦୁକର ଚାବି ପର ହସ୍ତେ ଦେଇ

ସୁଖ ଶାନ୍ତି ସୁଖ ନିଦ୍ରା ଦିଅନ୍ତି ହଜାଇ ।

ଧନୀ ଚାହୁଁଅଛି ତାକୁ ମିଳୁ ବେଶି ଧନ

ଧନର ଅଭାବବୋଧ ଦହଇ ତା ପ୍ରାଣ ।

ସୀମିତ ସମ୍ବଳେ ତୁମେ ସୁଖେ ଚଳି ପାର

ତାକୁ କିନ୍ତୁ ମନ ତୁମ କରେନି ମଞ୍ଜୁର ।

କଳ୍ପିତ ଅଭାବବୋଧ ହୋଇଛି ସବାର

ସେ ଅଭାବବୋଧ ଅଟେସୁଖ ଶାନ୍ତି ଚୋର ।

ମାଟିର ଶରୀର ଦିନେ ମାଟିରେ ମିଶିବ

ଧନ ସାଥି ପରିଜନ ସାଥେ କେ ନ ଯିବ ।

ଛଅ ଖଣ୍ଡ କାଠ ଲୋଡା ଶେଷେ ତୁମପାଇଁ

ଜୀବନର ଅସାରତା ମହାର୍ଘ୍ୟ ବୁଝାଇ ।

 

ଆଲେକଜାଣ୍ଡର ମହାବୀର ସମ୍ରାଟ ଅଶୋକ

ଅଧିକ ଜିତିବା ଦେଇ ପାରି ନାହିଁ ସୁଖ ।

ଅଧା ଲଙ୍ଗଳା ଫକୀର ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ କହି

କର୍ମପଥୁ କେହି ହେଲେ ପାରିନି ହଟାଇ ।

ହୀନମନ୍ୟତା ମନକୁ ପାରିନାହିଁ ଛୂଇଁ

ସତ୍ୟ ଅହିଂସା ପଥରେ ଅବିଚ୍ୟୁତ ରହି ।

ବିନା ଖଡ୍ଗ ବିନା ଢାଲେ ସ୍ବାଧୀନତା ଆଣି

ସାରା ବିଶ୍ବେ ବାଣ୍ଟିଦେଲେ ଅହିଂସାର ବାଣୀ ।

ଜାଗତିକ ଅଭାବବୋଧର ବଦଳରେ

ଦିବ୍ୟ ଅସନ୍ତୋଷ ଭାବ ଆଣିଣ ମନରେ ।

 

ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବକମ୍ ଏ ଆଦର୍ଶରେ

ଦୀକ୍ଷିତ କଲେ ବିଶ୍ବ ଶାନ୍ତି ମୈତ୍ରୀ ଦୀକ୍ଷାରେ ।

“ସଙ୍ଗଚ୍ଛଧ୍ବଂ ସମ୍ବଦଧ୍ବଂ ସଂ ବୋ ମନାଂସୀ

ଜାନତାମ୍” ବେଦ ବାଣୀ ମୂଲ୍ୟ ରଖେ ବେଶି ।

ସୁଖ ଅନୁଭବ ଲକ୍ଷ୍ୟ ମନରେ ନ ରଖ

ପରିବାର ସମାଜ ବିଶ୍ବେ ସନ୍ତୁଳନ ରଖ ।

 

ଜାଗତିକ ବସ୍ତୁ ଚିର ସନ୍ତୋଷ ପ୍ରଦାନ

କରି ପାରେ ନାହିଁ ଏହା ସତ୍ୟ ବୋଲି ଜାଣ ।

ଖୁସି ଏକ ଆପେକ୍ଷିକ ମନର ଅବସ୍ଥା

ସୁଖ ଏକ ମାନସିକ ଅନୁଭବ ଗାଥା ।

 

ହିଂସା ଦ୍ବେଷ ଇର୍ଷାପଣ ଅବା ଅସହିଷ୍ଣୁତା

ବିବର୍ଜିତ ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ସଂହିତା ।

 ପ୍ରୟୋଜନ ଅଛି ଜୀବନେ ତୁମର ଏକା

ବର୍ଜନ କର ମନୁ ଇର୍ଷା ଅସହିଷ୍ଣୁତା ।

  

ଏହା ତ ଅଟଇ ସାର୍ଥକ ଜୀବନ ତନ୍ତ୍ର

ସୁଖ ସିନ୍ଦୁକର ଚାବିକାଠି ମହାମନ୍ତ୍ର ।