ନିନ୍ଦା ପ୍ରଶଂସା, ଦୁଃଖିତ, ସ୍ଫୀତ
ନିନ୍ଦା ପ୍ରଶଂସା, ଦୁଃଖିତ, ସ୍ଫୀତ
ଚିନ୍ତାମଣି ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଏକ ପଂକ୍ତି ମୋର ମନେ ପଡୁଛି,
ସେ ପଂକ୍ତିକୁ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଉଦ୍ଧୃତ କରୁଅଛି |୧|
"ନିନ୍ଦା ପ୍ରଶଂସାରେ ନୁହେଁ ଦୁଃଖିତ ବା ସ୍ଫୀତ,
ଯେଉଁ ଲୋକ, ସେହି ଏକା ଅଟଇ ପଣ୍ଡିତ
ନିନ୍ଦା ପ୍ରଶଂସାରେ କିଛି ହାନି ଲାଭ ନାହିଁ,
ଉଭୟ ଅଟନ୍ତି ପୁଣି ନୀରସ ଅସ୍ଥାୟୀ |"
ଏଠାରେ ମନେ ପଡୁଅଛି ସକ୍ରେଟିସ୍ ଙ୍କ କଥା,
ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ମହାନ୍ ଦାର୍ଶନିକ, ଜାଣିଥା |୨|
ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମିତ୍ର କିଏ ? ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲେ,
ମନ ହିଁ ପ୍ରତ୍ୟେକର ମିତ୍ର, ସେ ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ |୩|
ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶତ୍ରୁ କିଏ ? ଆଉ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲେ,
ମନ ହିଁ ପ୍ରତ୍ୟେକର ଶତ୍ରୁ, ସେ ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ |୪|
ଉଭୟ, ଏ ଶତ୍ରୁ ଓ ମିତ୍ର ଦ୍ୱୟ, ଅଛନ୍ତି ଶରୀରରେ,
ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରୁ ଅଛନ୍ତି ଆମ ମନୁଷ୍ୟଙ୍କ ଉପରେ |୫|
କାହାର ପ୍ରଭାବ ଅଛି? ତାହା ହୁଅଇ ଆମ ପାଖରେ ଅଛି ଆହ୍ୱାନ,
ସକରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତା, ଚେତନାରେ ମନ ହୁଏ ଉପଲବ୍ଧିର ସୋପାନ |୬|
ମିତ୍ର ହୁଏ ଆମ ମନକୁ ପରିଚାଳିତ କଲେ ସେଥିରେ,
ଶତ୍ରୁ ହୁଏ ମନକୁ ପରିଚାଳିତ କଲେ ଅସତ୍ ମାର୍ଗରେ |୭|