କଷଣ

ଜୀବନ ଏଇ ଜୀବନ,   

                    ଖାଲି ଶୋଷଣ ଆଉ କଷଣ,

କେମିତି କେବେ କେମିତି,        

             ବିତିଯାଉଛି ପ୍ରତିଟି କ୍ଷଣ ।

କେବେ ଅଭାବ, କେବେ ଅସୁସ୍ଥ,       

          ଜମା ସରେନି, ଦୁଃଖ ହରେନି,

କେବେ ଶାରୀରିକ, ପୁଣି ସାମାଜିକ,         

      ସାହିପାରେନି କି କହିପାରେନି।

ଶରୀର କଷଣ, ଦୂର ହୁଏ ସିନା,   

               ସଠିକ ଔଷଧ ଦ୍ୱାରା,    

ମନର ଆଘାତ, ବୁଝି ନ ପାରିଲେ,        

        ଭଲ ହୁଏ ନାହିଁ ପରା ।

    ରକ୍ତ ମାଂସ ଦେହ, କ୍ଷତ ହୋଇଗଲେ,       

   ଅଳ୍ପଦିନେ ଭରିଯାଏ,    

      ମନର କ୍ଷତ ତ, ଦେଖିହୁଏ ନାହିଁ,       

          ବୁଝିପାରିବ ବା କିଏ ? 

       

ଶରୀର, ମନକୁ ଛାଡିଦେଲେ ପୁଣି,     

       ଆତ୍ମା ଯେ କଷଣ ପାଏ,     

     ଯେବେ ତାର କେହି ଅତି ଆପଣାର,     

    ପରହୋଇ ଧୋକା ଦିଏ ।

         ପିତାମାତା ଯଦି କଷଣ ପାଆନ୍ତି,    

          ପୁତ୍ରନାତି ଦୂରହେଲେ,   

      ସନ୍ତାନସନ୍ତତି କଷ୍ଟ ଭୋଗୁଥାନ୍ତି,    

          ପିତାମାତା ଭୁଲ କଲେ ।

        ପତି କଷ୍ଟ ପାଏ, ପତ୍ନୀ ଧୋକାଦେଲେ,       

    ପରପ୍ରୀତି ଯଦିଥାଏ,       

    ସେଇ ପ୍ରୀତି ଯଦି ପତି କରେ ଆନେ,       

   ପତ୍ନୀ ସେଠି କଷ୍ଟ ପାଏ ।

          ଗୁରୁ, ଗୁରୁମାଯେ କଷଣ ଲଭନ୍ତି,     

       ଛାତ୍ର ଛାତ୍ରୀ ଦୁଷ୍ଟ ହେଲେ, 

          ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ପୁଣି ପାଆନ୍ତି କଷଣ,     

       ଗୁରୁବର ଗାଳିଦେଲେ ।

  ଏମିତି ଦୁନିଆ କଷଣ ଭରା ଯେ,      

        ସବୁଠାରେ ଅଛି ରହି,      

     କଷଣ ବିନା ଯେ ଜୀବନେ ଆନନ୍ଦ,       

  ପାଇନି ଜମାରୁ କେହି ।