ଦର୍ପଣ

ଦର୍ପଣର ପଣ ସତ୍ୟର ଦର୍ଶନ

ନାହିଁ ଭେଦା ଭେଦ ମନେ

ପ୍ରତିଛବି ପ୍ରତିଫଳନେ ଦେଖାଏ

ବାହ୍ୟ ରୂପ ପ୍ରଦର୍ଶନେ ।

ଟୁକୁଡ଼ା ଟୁକୁଡ଼ା ହୋଇ ପଡ଼ି ଲେ ବି

ମୂଳତତ୍ତ୍ବ କୁ ନ ଭୂଲେ

ସତ୍ୟ ଦେଖାଇବା ସାଜି ସଜାଇବା

ଜାଗରୁକତାରେ ଡୋଲେ ।

ପଛପଟ ରୁଦ୍ଧ ପ୍ରତିଛବି ସିଦ୍ଧ

ଜୀବନ ତତ୍ତ୍ଵରେ ଭରା

ଦର୍ପଣ ଶିଖାଏ ଜୀବନ ଦର୍ଶନ

ଅପରୂପ ସେ ନିଆରା ।

ସରିତା ସାଗର ଆକାଶର ରୂପ

ଅପରୂପତା ଦର୍ଶାଏ

ଧରିତ୍ରୀ ବୁକୁରେ ତା ପ୍ରତି ଫଳନ

ମନରେ ପ୍ରୀତି ଜଗାଏ ।

ଆଖି ଆଇନାରେ କେତେ ଛବି ଭାସେ

ନିରୁତା ଦର୍ଶନ ଲୋଡ଼ା

ସତ୍ୟ ନିରପେକ୍ଷ ହୋଇଲେ ନୟନ

ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ହୁଏ ଚଉଡ଼ା |

ମନ ଦରପଣେ ମଇଳା ଜମିଲେ

ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଜୀବନ ଲକ୍ଷ୍ୟ

ଦରପଣ ଟିକୁ ପରିସ୍କାର କଲେ

ଜୀବକୁ ମିଳଇ ସଖ୍ୟ ।

ନିର୍ଜୀବ ଦର୍ପଣ ସ୍ଵଚ୍ଛତା ନଥିଲେ

ରୂପ ହୁଅଇ ଅସ୍ପଷ୍ଟ

ମନ ଦର୍ପଣରେ ମଇଳା ଜମିଲେ

ଜୀବନେ ମିଳଇ କଷ୍ଟ ।

ବାହ୍ୟ ରୂପରେଖ ଦର୍ପଣେ ଚ଼ହଟେ

ଦର୍ଶନେ ସଜଡ଼ା ଚ଼େଷ୍ଟା

ଅନ୍ତଃ ଚେତନା କୁ ଆତ୍ମ ବଳ ଦିଏ

ମନ ଦର୍ପଣ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ।

ଦର୍ପଣ ଯେସନେ ପଛ ରୁଦ୍ଧ କରି

ସତ୍ୟ କୁହେ ଅହ ରହ

ମନ ଅହଂ ରୁଦ୍ଧ ସମତା ଆଣଇ

ହୃଦ ବାସେ ମହ ମହ ।

ଦର୍ପଣ ଯେସନ ସତ୍ୟ ବ୍ରତା ଟିଏ

ମନ ହେଲେ ସତ୍ୟପ୍ରିୟା

ପାତର ଅନ୍ତର ନୀତି ଛାଡ଼ି ଦେଲେ

ଜୀବନ ହୁଅଇ ଶ୍ରେୟା ।

ମନ ଦରପଣେ ଅନ୍ତଃ ଚେତନାର

ହୁଅଇ ପ୍ରତିଫଳନ

ମନ ଦରପଣେ ନିଜ ପ୍ରତିଛବି

ନିଜକୁ କରେ କଥନ |

ସତ୍ୟ ନିଷ୍ଠତାରେ ବିବେକ ଦାନରେ

ନିଜକୁ ନିଜେ ଦେଖିଲେ

ନିର୍ମଳ ଭାବରେ ଭରିବ ଜୀବନ

ମିଥ୍ୟା ଆଶ୍ରୟ ନ ନେଲେ ।

ସାହିତ୍ୟ ଅଟଇ ସମାଜ ଦର୍ପଣ

ହୁବହୁ ରୂପ ଦେଖାଏ

ସେ ରୂପ କୁ ଦେଖି ଜାଗରୁକ ହେଲେ

ସମାଜ ବଦଳି ଯାଏ ।

ସତ୍ୟର ଆସ୍ଥାରେ ନିରପେକ୍ଷତା ରେ

ଦର୍ପଣ ଦର୍ଶାଏ ରୂପ

ସେ ରୂପ ଦର୍ଶନେ ସଜ୍ଜୀକରଣର

ଇଚ୍ଛାର ମିଳେ ସ୍ୱରୂପ ।

ଜୀବନକୁ ସୁସ୍ଥ ସୌମ୍ୟ କରିବାକୁ

ଦର୍ପଣର ଗୁଣ ଲୋଡ଼ା

ସ୍ବଚ୍ଛ ନ ହୋଇଲେ ଜୀବନେ କେମିତି

ହେବ ଶାନ୍ତି ସୌଧ ଗଢ଼ା ।

ଦର୍ପଣ ନ ଛାଡେ ମୂଳ ଗୁଣ କେବେ

ଯେତେ ବି ଟୁକୁଡ଼ା ହେଲେ

ମୂଳ ଗୁଣ ଆମ ମାନବୀୟ ଅଟେ

ଛାଡ଼ି ଦେଲେ ପଥ ଭୁଲେ ।

ଦର୍ପଣ କି ଖାଲି ଦର୍ଶନ ସାଧନ

ସେଥିରେ ଦର୍ଶନ ଲେଖା

ଜୀବନେ ତାହାକୁ ଲଗାଇ ପାରିଲେ

ହେବ ଜୀବନ ସମୀକ୍ଷା ।