ଭକ୍ତ ବଳରାମ ଦାସ

ଥିଲା ସଂସ୍କୃତ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ  

ପଞ୍ଚଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ  

ସଂସ୍କୃତ ସାହିତ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା ଥିଲା ପଣ୍ଡିତ

ମାନଙ୍କ କରାୟତ୍ତରେ |୧|

ଉତ୍କଳରେ କିଛି ସନ୍ଥଙ୍କର ହେଲା 

ଉନ୍ମେଷ ସେହି ସମୟରେ

ରଚିଲେ ଜୀବନଧର୍ମୀ ମହାକାବ୍ୟ 

ଗୁଡିକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ |୨|

ଶୁଦ୍ରମୁନି ସାରଳା ଦାସ ରଚୟିତା 

ହେଲେ ମହାଭାରତର

ବଳରାମ ଦାସ ରାମାୟଣର ଓ 

ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ ଭାଗବତର |୩|

ନିଜର ସାହିତ୍ୟ କୃତି ପ୍ରଦାନ କରି 

ତାଙ୍କର କାବ୍ୟିକ ରସରେ

ଜନମାନସକୁ ସେମାନେ ରସେଇ 

ଥିଲେ ଉତ୍କଳୀୟ ପରିବେଶରେ |୪|

 

ବୟୋଜ୍ୟେଷ୍ଠ କବି ଥିଲେ ବଳରାମ 

ଦାସ ଏହି ପଞ୍ଚସଖା ଯୁଗରେ 

ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ବୋଧଗମ୍ୟ ରାମାୟଣ 

ସରଳ ସାବଲୀଳ ଭାଷାରେ |୫|

ନୁହେଁ ବାଲ୍ମୀକି କିମ୍ବା ତୁଳସୀ ଦାସଙ୍କ 

ରାମାୟଣ ଅନୁକୃତି ଲେଖନୀ

ସମନ୍ୱିତ କରିଛନ୍ତି ନିଜସ୍ଵ ରୀତିରେ ଉତ୍କଳ

ର ଆରଣ୍ୟକ ପ୍ରକୃତିର ବାଣୀ |୬|

ନିଜ ମାଟି ଓ ମାଆର ଅପୂର୍ବ ଶୋଭା ଓ 

ଗ୍ରାମ୍ୟ ପ୍ରକୃତିକୁ ସେ ନେଇ 

ରଚିଲେ ଦାଣ୍ଡୀ ରାମାୟଣ ଓଡ଼ିଆ ଜୀବନ 

ପ୍ରଣାଳୀ, ଆଚାରକୁ ଥୋଇ |୭|

ରଖିଛନ୍ତି ସେଥିରେ ଲୀଳାବତୀ ହରଣ ଓ 

ଗୁଣ୍ଡୁଚି ମୂଷା ଉପାଖ୍ୟାନ,

ପାଇବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପରିକଳ୍ପନା ଇତ୍ୟାଦି 

ଯଥା ସନ୍ଥ ପଣ୍ଡା ଉପାଖ୍ୟାନ |୮|

ଅନ୍ୟ କେତେ ରଚନା ପାଉଛେ ଯଥା 

ମୃଗୁଣୀ ସ୍ତୁତି, ଗୁପ୍ତଗୀତା,

ଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୁରାଣ, ଭାବ ସମୁଦ୍ର, ବଟ 

ଅବକାଶ, ଭାଗବତ ଗୀତା |୯|

ପାଉଛେ କାନ୍ତ କୋଇଲି, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ 

ଭୂଗୋଳ, ବେଢ଼ା ପରିକ୍ରମାକୁ

ତାଂକ କୃତ୍ତି ନାମରତ୍ନ ଗୀତା, ଅମର 

କୋଷ ଗୀତା ପ୍ରଭୃତିକୁ |୧୦|

ସେହି ମହାନ୍ ଆତ୍ମାକୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ 

ରଥରେ ଚଢିବା ସମୟରେ

ବାହାର କରି ଦେଇଥିଲେ ତାଙ୍କୁ ପଣ୍ଡା

ମାନେ ଧକ୍କା ଧୀକ୍କାରରେ |୧୧|

ବଳରାମ ଦାସ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟ ଜାତିର ଲୋକଙ୍କୁ 

ବେଦାନ୍ତ ତତ୍ତ୍ଵ ବୁଝାଉ ଥିଲେ

ପଣ୍ଡିତ ଓ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଂକ ପ୍ରରୋଚନାରେ 

ସେ କାରାଦଣ୍ଡ ଭୋଗିଥିଲେ |୧୨|