ବାଲ୍ମୀକି ରାମାୟଣ
ବାଲ୍ମୀକି ରାମାୟଣ
କୋଟି କୋଟି ପ୍ରାଣ ହୋଇଥାଏ ତୃପ୍ତ
ରାମାୟଣ ସୁଧା ପିଇ,
ଚିର ନିର୍ଝରିଣୀ ପବିତ୍ର ତା ଧାରା
ସାରା ପାପ ଦିଏ ଧୋଇ |
ଦସ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର ତପସ୍ୟା ବଳରେ
ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକି ହେଲେ,
ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କର ଅମର କାହାଣୀ
ରାମାୟଣେ ରଚିଗଲେ |
ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ସାରା ଭାରତରେ
ଦ୍ଵିତୀୟ ବୃହତ ଗ୍ରନ୍ଥ,
ତ୍ରେତୟା ଯୁଗର ଇତିହାସ ସିଏ
କାବ୍ୟ ଧlରାରେ ରଚିତ |
ରାମାୟଣ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚିତ ହୋଇଛି
ସାତ ଖଣ୍ଡେ କାଣ୍ଡ ସାତ,
ବାଳ, ଅଯୋଧ୍ୟା ଓ ଅରଣ୍ୟ, କିସ୍କିନ୍ଧ୍ୟା,
ସୁନ୍ଦର, ଉତ୍ତର, ଯୁଦ୍ଧ |
ତତ୍କାଳୀନ ଧର୍ମ, ସମାଜର ଚିତ୍ର
ରାଜା, ପ୍ରଜା, ରାଜନୀତି,
ପରିବେଶ ସହ କୁଟ ରାଜନୀତି
ସେଥିରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଅଛି |
ଘନ ଅରଣ୍ୟରେ ଋଷିଙ୍କ ତପସ୍ୟା,
ମହାଯଜ୍ଞ ଆୟୋଜନ,
ଅସୁର ମାନଙ୍କ ଉତ୍ପୀଡ଼ନ ଗାଥା
ହୋଇଛି ସବୁ ବର୍ଣ୍ଣନ |
ଅଯୋଧ୍ୟା, କିସ୍କିନ୍ଧ୍ୟା, ଲଙ୍କାରାଜ୍ୟ କଥା
ଭାରତର ବହୁ ସ୍ଥାନ,
ମାଲ୍ୟବନ୍ତଗିରି, ପଞ୍ଚବଟୀ ପରି
ନାମେ ଥିଲା ଯେ ଅରଣ୍ୟ |
ରାଜା ଦଶରଥ, କୌଶଲ୍ୟା, କୈକେୟୀ
ସୁମିତ୍ରା, ମନ୍ଥରା ଆଦି,
ରାମ, ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଓ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ, ଭରତ
ଜନକ ଯେ ସୀତା ସତୀ |
ବଳି, ବାଳୀ ସହ ଅନେକ ବାନର
ବିଭୀଷଣ ଓ ରାବଣ,
ବହୁ ଚରିତ୍ରର ବର୍ଣ୍ଣନା ହୋଇଛି
ଘଟଣାର ବହମାନ |
ପିତୃ ସତ୍ୟ ପାଳି ପ୍ରଭୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର
ହୋଇଥିଲେ ବନବାସୀ,
ସାଥେ ଯାଇଥିଲେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଓ ସୀତା
ସମ୍ପର୍କକୁ କରି ସାଥି |
ଲଙ୍କାର ରାବଣ ସୀତା ଚୋରି କଲା
ସେଥିପାଇଁ ହେଲା ଯୁଦ୍ଧ,
ବୀର ହନୁମାନ, ଶ୍ରୀରାମ, ଲକ୍ଷ୍ମଣ
ରାବଣେ କରିଲେ ବଦ୍ଧ |
ରାମ ବନବାସ କାହାଣୀ ତ ମୂଖ୍ୟ
ସୀତାଙ୍କ ଅଗ୍ନି ପରୀକ୍ଷା,
ଅନ୍ୟାୟ ରହିତ ରାମରାଜ୍ୟ କଥା
ଅଟେ ରାମାୟଣ ଗାଥା |
ଚବିଶି ହଜାର ଶ୍ଳୋକରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ
ହୋଇଅଛି ରାମାୟଣ,
ଅମର ସାହିତ୍ୟ ଚିର ସୁରଭିତ
ଭାରତର ଆଭୂଷଣ |