ଆତ୍ମ ନିର୍ଭରତା
ଆତ୍ମ ନିର୍ଭରତା
ଆଶ୍ରମ ମନୋରମ 'ସାବରମତୀ'
ନଦୀ ତଟ ପାଖରେ ସୁନ୍ଦର ଅତି
ବାପୁଙ୍କ ପ୍ରିୟ ରାମଧୂନ ଝଙ୍କାର
ଦିନେ ପହଞ୍ଚିଲେ ଲାଲବାହାଦୂର l
କ୍ଲାନ୍ତ ଶ୍ରାନ୍ତ ମଳିନ ମୁଖମଣ୍ଡଳ
ବାପୁଙ୍କୁ ଭେଟିବା ପାଇଁ ସେ ଆକୁଳ
ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ରୂପ ଦେଖି କହିଲେ ଗାନ୍ଧୀ:
ସ୍ନାନ ଭୋଜନ କର, ନହୁଅ ଧନ୍ଦି l
ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରସ୍ଥାନ, ଟାଙ୍ଗି ସେ ପୋଷାକ
ଚିରା ଦେଖି ବାପୁ କଲେ ମନଦୁଃଖ
ଆଣି ଛୁଞ୍ଚି ସୂତା ଜାମା ଦେଲେ ସିଇଁ
ଦେଖି ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ମୁଣ୍ଡ ଗଲା ନଇଁ l
ମଥା ନତ ଶାସ୍ତ୍ରୀ କହନ୍ତି ବଚନ
କ୍ଷମା କର ମତେ, ମୁଁ ତ ହୀନ ଜନ
ଦରଜି ପାଖରେ ନଥିଲା ସମୟ
ବାଧ୍ୟରେ ଏ ଚିରା ଜାମାର ଆଶ୍ରୟ l
ବହୁ ସଭା ସମିତି ଓ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ
ବ୍ୟସ୍ତେ, ଚିରା ଜାମା ପିନ୍ଧିଛି ଅଧମ
କ୍ଷମା କରିଦିଅ ବାପୁ, ମୁଁ ଅପରାଧୀ
ସେବକ ହୋଇ ମୁଁ ହେଲି ଧର୍ମରୋଧ
ୀ l
ସ୍ମିତ ହସି ବାପୁ କହନ୍ତି ଯେ ଶୁଣ
ଲାଲବାହାଦୁର ତୁମେ ତ ନିପୁଣ
ସତ୍ୟ ନିଷ୍ଠା କର୍ମେ କିଏ ତମ ସରି
ସ୍ୱରାଜ ପ୍ରାପ୍ତିରେ ଜାଗ୍ରତ ପ୍ରହରୀ l
ହେଲେ ମଞ୍ଜି କଥା ମନ ମଧ୍ୟେ ହେଜ
ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା ହିଁ 'ସ୍ୱରାଜ'
ଛୋଟ ଛୋଟ ନିଜ କାମ ନିଜେ କର
ଦରଜି ଉପରେ ନକରି ନିର୍ଭର l
ତମରି ଏ ଚିରା ଜାମା ମରାମତି
ସ୍ଵହସ୍ତ ଓ ଛୁଞ୍ଚି ସୂତା କରାମତି
ତ୍ରୁଟିର ସଂଶୋଧନ, ଆତ୍ମ ସନ୍ତୋଷ
ହିଁ ସତ୍ୟ-ଅହିଂସା ମାର୍ଗର ଆଦର୍ଶ l
ଯେତେ ଆମେ ହେବା ଅନ୍ୟରେ ନିର୍ଭର
ସ୍ୱରାଜର ପଦ୍ମ ଘୁଞ୍ଚିଯିବ ଦୂର
ଫିରିଙ୍ଗି କରିବ ଆମକୁ ଶାସନ
ହରେଇବା ଆମେ ନିଜ ସ୍ୱାଭିମାନ l
ବିନୟୀ ସଂଗ୍ରାମୀ ଲାଲ ବାହାଦୂର
ବାପୁଙ୍କ ବାଣୀରେ ଦେଖିଲେ ଈଶ୍ୱର
"ଆତ୍ମ ନିର୍ଭରତା" ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱରାଜ
ସ୍ୱାଧୀନତାକାମୀ ଏହିକଥା ହେଜ ।