ଶ୍ରାବଣେ ମୌସୁମୀ ହଜିଛି

 

ତୁମେକି ବୁଝିବ ଚାଷୀ ହୃଦୟର ଅପତ୍ୟ ସ୍ନେହ

ରକତ କୁ ପାଣି କରି ଖଟେ ଦିବସ ନିଶି,

ସଂସାରର ଭୋକ ତା ପାସେ ମିଳି;

ନତଶିରେ ଆଣ୍ଠୁ ପକାଇ ଭୂଇଁରେ

ମାଗୁଛି ଦିଅ ମୋ ଖାଦ୍ୟ ଦିଅ 

ସାଂସାର ଯାଉଛି ଉଜୁଡି ।

ଚାଷୀ କୁଳ ଆଜି ହତାଶ ଉତ୍ପାଦନ ହୁଏ ନାହିଁ 

ପରିବର୍ତ୍ତିତ ସମୟ ତାଳେ ପ୍ରକୃତି ଚାଲେ

ବଢି ମାଡି ଆସେ ସପନ ଭାସେ;

ସୂର୍ଯ୍ୟ ନିଦାଘରେ ମରୁଡି ପରଶେ

ଜଳିଉଠେ ଭାସେ ବନ୍ୟା କାହିଁ 

କୃଷକ ବସିଛି ବିରଷେ ।

ଆଗେ ଦେଖିଥିଲି ଶ୍ରାବଣ ମାସର କେଦାର ଶୋଭା

ଧାନଗଛ ମୂଳେ ଖେଳୁଥିଲେ ମୀନ,ଗଡିଶା 

ବିଲି କଙ୍କଡା କୁ ଖାଏ ବିଲୁଆ;

ଜିଆ ଗେଣ୍ଡା କୁଜି ଶାମୁକା ବଳାକା

ଖାଇ ଉଡେ ଯେବେ ଶୂନ୍ୟେ ଆଭା

ଗରଡା ମାଳିର ଭଳିଆ ।

ଦେଖିଥିଲି ଧାରା ଶ୍ରାବଣ ବରଷା କଦମ୍ଵ ଫୁଲ 

ଦେଖିଛି କୃଷକ ତଲାରି,ପଖିଆ ମୁଣ୍ଡରେ

ବର୍ଷାକୁ ନଡରି କେଦାରେ ତାର;

ଧାନ ବଛା ଖେଳା ରୁଆରୋଇ ସାରେ

ନୀଳ ପରୀ ଶୋଭା ଦୃଶ୍ୟ ତୁଲ

ମାଟି ମାଆ ତଥା ଅମ୍ଵର ।

ବରଷା ଗାଧୁଆ ମାଟି ପରେ ଚାଲେ ସାଧବ ବୋହୁ

ଡାଆଣିଆ ଖରା ପ୍ରତି ଫଳନେ ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ

ତୋରଣ ଟାଣିଛି ଆକାଶ ଦେଶେ;

ସାରୁ ପତ୍ର ଛତ୍ର ତଳେ ବାହାଘର

ଭେକ ଗର୍ଜନ ଆଲୋକ ବିଞ୍ଚେ

ସଞ୍ଜରେ ଖଦ୍ଵୋତ ଉଲ୍ଲାସେ ।

ଶ୍ରୀହୀନ ବିଦୀର୍ଣ୍ଣ ବିଷର୍ଣ୍ଣ କୃଷକ ହୃଦୟ କୋହ

ସହି ହେଉନି ରୁଦ୍ର ବୀଣାର ବିକଳ ରୋଳ

ଭୁଲଇ ନିଜର ଅପତ୍ୟ ସ୍ନେହ;

ଶ୍ରାବଣେ ବରଷା ମୌସୁମୀ ହଜିଛି

ହଜାଇ ଦେଉଛି ସ୍ଵପ୍ନ ତାର

ଭାଙ୍ଗି ଅଛି କୃଷକ ମୋହ ।

ଇତସ୍ଥତ ଭୋକ ବିକଳ ଜନତା ହୋଇବେ ମେଳା

କାହୁଁ ଦେବ ଆଣି ଆହାର ଭାଵଇ ଆତୁରେ

ଶ୍ରାବଣେ ନିଦାଘ ବତୁରା ରାତି;

ଧୋଇ ନେଇଗଲା ଉତ୍ତର ଭାଗରେ

ପୂର୍ବ ପଶ୍ଚିମେ ମରୁଡି ଜ୍ଵାଳା

ଭରଣା କରିବ କେମିତି ।

ତୁମେ କି ବୁଝିବ କୃଷକ ଅନ୍ତର ତଳର ଦୁଃଖ

ତୁମେ କି ବୁଝିବ କୃଷକ ତତଲା ରକତ

ଶ୍ରାବଣେ ଶୀତଳ ଲୁହର ଝରେ,

ଶିକ୍ତ ହୁଏ ଭିନ୍ନ ଆଜିର ଶ୍ରାବଣ 

ମଣିଷ ଖାଏ ମଣିଷ ମାଂସ

ଯାହା ଦେଖଇ ମୁଁ ନେତ୍ରରେ ।