ମଣିଷ ପରିକା ମଣିଷଟେ ଥାଅ ରହି

ସତ୍ୟ ସଦାଚାର ସୁନୀତି ସଜିତ

ସଜ୍ଜନଙ୍କ ବ୍ୟବହାର,

ଦୂର୍ଜନଙ୍କ ପ୍ରିୟ ମିଥ୍ୟା ପ୍ରତାରଣା

ଛଳନା ଓ ବ୍ୟଭିଚାର ।

ଯୋଗ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଠାରୁ ଉଚ୍ଚ ଆଶା କଲେ

ମିଳିଥାଏ ଉଚ୍ଚ ମାନ,

ଅବିବେକୀ ଠାରୁ ବିବେକ ଇଛିଲେ

ଉଣା ହେବ ସିନା ମନ ।

ସାଗର ଜଳରୁ ତୃଷ୍ଣା ମେଣ୍ଟାଇବା

ପାଇଁ ବଳାଇଲେ ମତି,

ବିଷାକ୍ତ ସର୍ପକୁ ଖଣ୍ଡ କ୍ଷୀର ଦେଇ

ରଖିଲେ ଆପଣା କତି।

ଲଭିବ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ହେବ ହଟହଟା

କଣ୍ଠାଗତ ହେବ ପ୍ରାଣ ,

ଆଶା ଖାଲି ସିନା ଆଶାରେ ରହିବ

ଲକ୍ଷ୍ୟ ନୋହିବ ପୂରଣ ।

ଛାଗଳକୁ ଯେତେ ମେରି ବୁଲେଇଲେ

ମକଚି ହେବକି ଧାନ,

ମିଷ୍ଟ ଫଳ ନେଇ କାକକୁ ଖୋଇଲେ

ଗାଇବକି ରାମ ନାମ ।

ଚଣ୍ଡାଳକୁ ବେଦଜ୍ଞାନ ଶିକ୍ଷା ଦେଇ

ଅନ୍ଧକୁ ଦେଇ ଦର୍ପଣ ,

ମାଙ୍କଡ଼ ଗଳାରେ ରତ୍ନ ହାର ଦେଇ

ହୁଅନାହିଁ ହତଜ୍ଞାନ ।

ସ୍ୱଭାବକେ କାର ସହଜେ ଛାଡିଛି

ସେତ ଜନ୍ମଗତ ରୋଗ ,

ନହୋଇ ନିର୍ବୋଧ ଆରେ ହତଭାଗା

ଚୈତନ୍ଯକୁ ଟିକେ ଜାଗ।

ଏତ ମାୟାଜାଲ ସବୁଠି ଭେଜାଲ

ପିୟୁଷେ ମିଶଇ ବିଷ,

ଚିଜ ନ ପରଖି ପିୟୁଷ ପିଇଲେ

ପିଣ୍ଡୁ ପ୍ରାଣ ହେବ ନାଶ ।

ନକଲି ଚମକେ ଦାଉଦାଉ ହୋଇ

ବେଢେଇ କଲେଇ ପୁଟ୍ଟି,

ନିଷ୍ପନ୍ଦ ନିଷ୍ପ୍ରଭ ଅସଲି ଯାଇଛି

ମନସ୍ତାପେ ଏଠି ଲୁଚି ।

ଲୋକ ଜାଣିବାକୁ ସତ୍ୟର ବିଜୟ

ମିଥ୍ୟା ପିନ୍ଧେ ସତ୍ୟ ମୁଖା ,

ଆତ୍ମ ପ୍ରବନଞ୍ଚନା ବୁଲି ବୁଲି ମାଗେ

ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନର ଭିକ୍ଷା ।

କାଚକୁ ନଦିଅ କାଞ୍ଚନର ମୂଲ

ହୀରାକୁ ନମଣ ଗୋଡି,

ଉଚିତକୁ ଦିଅ ଉଚିତ ବେଭାର

ତୃତୀୟ ନୟନ ଖୋଲି ।

ଜ୍ଞାନ ମନ ମୁନ ଧନ ଯଉବନ

ସତପାତ୍ରେ ଦିଅ ଦାନ,

ଅପାତ୍ରରେ ଦେଇ ଅସନ୍ତୋଷ ବୋହି

ହୁଅନାହିଁ ହୀନିମାନ।

ମନ ଭୂଲାଣିଆ ଛଇ ଛବି ଦେଖି

ହେତୁକୁ ନଯାଅ ଭୁଲି,

ଚେତନା କଷଟି ପଥରେ ପରଖ

କିଏ ସୁନା କିଏ କଲି ।

ପରଖି ନହେଲେ ଚୁପ୍‌ଚାପ୍ ବସ

ଉଲ୍ଲୁକ ପରି ଚାହିଁ,

କେ ପାଣି ଅବା କୁଆଡେ ଯାଏ ବହି;

ସୁଅରେ ନଯାଅ ବୋହି।

ଯଶ ଖ୍ୟାତି ସ୍ଥିତି ପାଇଁକି ତିଳେହେଁ

ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତା ଭୁଲ ନାହିଁ;

ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ଓ ନୈତିକତା ଜଗି

ମଣିଷଟେ ଥାଅ ରହି ।

ମଣିଷ ପରିକା ମଣିଷଟେ ଥାଅ ରହି ।