ଲୁହ ପିଇ ଲହୁ ଢାଳେ

କାହାପାଇଁ ସାଜେ  ଦସ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର

    କା' ପାଇଁ ମୁଁ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ,

ମୋ' ତ୍ୟାଗର ମୂଲ୍ୟ ଦେଇ କି ପାରିବ

     ସ୍ୱାର୍ଥପର ଏ ସ୍ବରାଷ୍ଟ୍ର ?

ସ୍ବରାଷ୍ଟ୍ର ନିଜେ ତ ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାରୀଙ୍କର

   ସାଜିଛି ପୃଷ୍ଠପୋଷକ ,

ରାଷ୍ଟ୍ରବାଦୀ ଆଜି  ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଙ୍କର  

    ବନ୍ଦୀଶାଳାର ରକ୍ଷକ !

ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଥିଲେ   ଦ୍ୱାପର ଯୁଗର

    ମାନସିକ ନପୁଂସକ,

ଏ କଳିଯୁଗରେ ମୁଁ କାଳେ ସାଜିଛି

    ମିଥ୍ୟାର ଅଙ୍ଗରକ୍ଷକ !

ଅଙ୍ଗରକ୍ଷକ ମୁଁ  ହେବି ବା କାହିଁକି

   ଧୃଷ୍ଟ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ପାଇଁ ,

ମିଥ୍ୟାର ସହର   ସଭିଁଙ୍କୁ ମଧୁର

   ସତ୍ୟର ସତ୍କାର ନାହିଁ !

ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀ ହୋଇ ସତ୍ୟାନୁସରଣେ

    ଜୀଇଁବାର ଅଭିଳାଷ,

ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ପଣରେ  ସଙ୍କୁଚିତ ହୋଇ

    ପାଇବ କି ଜୀବନ୍ୟାସ !

କୃତଘ୍ନ-କବର  ରଚା ହୋଇଛି ଏ

    ଜହ୍ଲାଦଙ୍କ ଦରବାରେ,

କବର ବି ଏଠି   ନିର୍ବାକ୍,ନଶ୍ୱର

   ପାପୀଙ୍କର ପ୍ରହାରରେ ।

    

କାହା ଯନ୍ତ୍ରଣାର   ବିଶଲ୍ୟକରଣୀ

    କା' ସୁଖର ମରୁବାଲି,

ସମସ୍ତେ କୁହନ୍ତି  ଅଲୋଡ଼ା ମଣିଷ

   ଭାବନ୍ତି,ମୁଁ' ଚୋରାବାଲି' !

ଚୋରାବାଲିର ବି ସ୍ୱାତନ୍ତ୍ର୍ୟ ରହିଛି

   ପାପପୁଣ୍ୟକୁ ବିଚାରେ ,

ତୁମପାଇଁ ପାପ  ନୁହେଁ ଅଭିଶାପ

   ପୁଣ୍ୟକୁ କିଏ ପଚାରେ !

ପ୍ରସିଦ୍ଧପୀଠ ବି ବେଳେବେଳେ ହୁଏ

    ଅଳ୍ପାୟୁଷ-ଅକର୍ମଣ୍ୟ,

ମୁଁ ତ ମାତର      ମଣିଷ ଇତର

    ମୁଁ କିବା ହେବି ଭାଜନ !

ଭାଇ ବନ୍ଧୁ ଆଉ   କୁଟୁମ୍ବକୁ ନେଇ

   ଦେଖି ଚାଲେ କେତେ ସ୍ୱପ୍ନ,

ଦୁଃଖ ଲାଗେ ଯେବେ ଜଞ୍ଜାଳ- ଯୁଦ୍ଧରେ

    ସ୍ୱପ୍ନ ହୁଏ ଦିବାସ୍ୱପ୍ନ ।

ନୈରାଶ୍ୟ ଭିତରେ ଆଶା ବାଣ୍ଟି ବାଣ୍ଟି

    ଲୁହ ପିଇ ଲହୁ ଢାଳେ ,

ନିଜ ଲହୁ ଯେବେ ବଇରୀ ସାଜଇ

    ପରକୁ କିଏ ପଚାରେ ?

ସେଦିନ ଦସ୍ୟୁକୁ ତୁମେ ଦେଇଥିଲ

    "ବାଲ୍ମିକୀ" ପ୍ରମାଣପତ୍ର ,

ଦସ୍ୟୁ ନ ହୋଇ ବି ହେଲି ରତ୍ନାକର

     ବିଚାରକ ବି ବିଚିତ୍ର !

କୁହ ପଛେ ଦସ୍ୟୁ  ହୋଇ କ୍ଷୀଣପ୍ରସୂ

    ମୁଁ ଆଗେଇ ଚାଲିଥିବି,

ମୋ' ପାଇଁ କବର ଖୋଳି ଚାଲିଥିବ

     ମଙ୍ଗଳ ମନାସୁଥିବି ।

ସମୟ ଆସିବ  ମୋ'ରି କବରରେ

     ମଥା ପିଟି କାନ୍ଦୁଥିବ,

ଅନୁତାପ-ବହ୍ନି   ଗ୍ରାସିବା ଆଗରୁ

    ଏ ଦସ୍ୟୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବ ।