ଧରଣୀର କୋହ

ତୁମେ ତ ମୋହର ଅତୀବ ନିଜର

ଶରୀର ତଳ କଲିଜା,

ଦେଖି ପାରୁନାହଁ ମୋର ଭିତରଟା

ତପତ ବାଲିରେ ଭଜା |୧|

ମୋ ସାରା ଶରୀର ଜଳିଯାଏ ସିନା

ବଇଶାଖ ଅଗନୀରେ,

ଆହୁରି ଅଧିକ ଜଳିପୋଡ଼ିଯାଏ

ତୋପ ବନ୍ଧୁକର ତାପରେ |୨|

ଗୋଟାଏ ପାଖରେ ମେରୁ ମରିଚୀକା

ବରଫ ପାହାଡ଼ ଦେଶ,

ଅପର ପାର୍ଶ୍ବରେ ମୃତ୍ୟୁର ଆତଙ୍କ

ମରଣର କଳାବେଶ |୩|

ଅନ୍ନ ପାଇଁ କିଏ କରେ ହାହାକାର

କିଏ ମରୁଥାଏ ଖାଇ,

ବିଚିତ୍ର ମୋ ଦେହ ହୃଦ ଫାଟିଯାଏ

ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ମରୁଛାଇ |୪|

ଅକୁହା ଯନ୍ତ୍ରଣା ଛଟପଟ ହୁଏ

ମୁଖରେ ମୋ ଭାଷା ନାହିଁ,

ଚକ୍ଷୁ ଲୋତକରେ ଚିବୁକ ଭିଜଇ

ପୋଛିବାକୁ କେହିନାହିଁ |୫|

ତେମେ ଜାଣୁଛ କି ମୋ କୋହ ଯନ୍ତ୍ରଣା

ହୃଦୟର ମହାତାପ,

କହିଦିଅ ଥରେ ସବୁରି ମୁହଁରେ

ଧରଣୀ ହୃଦ ସନ୍ତାପ |୬|

ଲୁହା ଶିକୁଳିରେ ବନ୍ଧା ମୋର ହାତ

ଗୋଡ଼େ ପଡ଼ିଅଛି ବେଡ଼ି,

ଖୋଲି ଦିଅନ୍ତ ନି ମୋର ଏ ବନ୍ଧନ

ଖୋଲିଯାନ୍ତା ସୁଖ ପେଡ଼ି |୭|

ପ୍ରିୟା ପ୍ରୀତି ସୁଖ ସବୁରି ଆଖିରେ

ମାତା ସୁଖ ଦେଖନ୍ତି ନି !

ଯଦି ଦିଶୁଥିବ ନୀରବ ଦର୍ଶକ

ପଦେ କଥା କହନ୍ତି ନି |୮|

କୋହଭରା ମୋର ବିଦୀର୍ଣ୍ଣ ହୃଦୟ

ତୋପ ଗନ୍ଧେ ଜର୍ଜରିତ,

ଦେଖି ଶୁଣି ସବୁ ନୀରବ ସାଜିଛ

ତେମେ ହେବ ପ୍ରତାରିତ |୯|

ସୁନ୍ଦର ଧରଣୀ ସବୁଜ ଓଢ଼ଣୀ

ପାଲଟିବ ମରୁସ୍ଥାନ,

କୋହ ରୋକିବାକୁ ଆସରେ ତନୟ

ନ ହେଲେ ମୁଁ ହୀନିମାନ |୧୦|