ଅଙ୍ଗେଲିଭା ସତ୍ୟ ଉପଦେଶ

ହେ ମୋର 'କୂଳ ନନ୍ଦନ ପ୍ରାଣପ୍ରିୟ ପୁତ୍ର'

ଜୀବନର ଅନ୍ତିମ କ୍ଷଣେ ଏହି ମୋ' ପତ୍ର 

'ଅଙ୍ଗେଲିଭା ସତ୍ୟ' ସହ ମୋର ଅନୁଭବ 

ଉପଦେଶ ଛଳେ ଲେଖୁଛି, ମନେ ରଖିବ l

କେତେ ଥିଲା 'ଧନ ରତ୍ନ ଗାଡି ଓ ବଙ୍ଗଳା' 

ପଲଙ୍କ ବିଳାସ ତେଜି ଯିବି ମୁଁ ଲଙ୍ଗଳା 

ଧନ ପାଇଁ କାହା ମନେ ଦେବୁନାହିଁ କଷ୍ଟ 

ଅସତ୍ୟରେ ଉପାର୍ଜ୍ଜିତ ସବୁ ଧନ ନଷ୍ଟ l

ସାଧୁ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ 'ବୁଦ୍ଧି'ରେ ଦେବୁନି ଉତ୍ତର 

ଖୋଲା 'ହୃଦୟ' ପାଇଁ 'ମସ୍ତିଷ୍କ' ରଖ ଦୂର 

ବର୍ଷରେ ପଚାଶ ମିତ୍ର କରିବା ସହଜ 

ପଚାଶ ବର୍ଷର ମୈତ୍ରୀ ଅଟେ କି ସହଜ l

ଦିନେ ଭାବୁଥିଲି: 'ମୋର ବି ବେଳ ଆସିବ' 

ଆଜି ଭାବୁଛି: 'ଗଲା ବେଳ କଣ ଫେରିବ

ଗୋଟିଏ 'ମୁହୂର୍ତ୍ତ'ରେ ସବୁ ଲାଗେ ତ ନ୍ୟୁନ 

କିନ୍ତୁ ମୁହୂର୍ତ୍ତର ନିଷ୍ପତ୍ତି' କରେ ଜୀବନ ଧନ୍ୟ! l

'ଶିଖର' ଛୁଇଁ ବି କେବେ ଭୁଲନାହିଁ 'ମୂଳ' 

'ଦାରିଦ୍ର୍ୟ' 'କଷାଘାତ' 'ମୂଳଦୁଆ' ସମ୍ବଳ 

ମଧୁର ମଞ୍ଜୁଳ କର ସର୍ବଦା 'ବଚନ' 

ମିଷ୍ଟେ 'ଲଙ୍କା' ବିକ୍ରି, କର୍କଶେ 'ମହୁ' ବି ହୀନ ।

ଯେବେ ଦୁନିଆଁ କହେ: 'ତମେ ନୁହଁ ତା' ଯୋଗ୍ୟ' 

ତା'କୁ ହାସଲ କଲେ, 'ଖୁସି ହିଁ ଉପଭୋଗ୍ୟ' 

ମଣିଷ ଗୋଦାମ ତୁଲ୍ୟ, ମୁହଁ ତାର ତାଲା 

ତାଲା ଖୋଲିଲେ ଜାଣିବ 'ସୁନା' ନା 'କୋଇଲା' l 

ସଫଳ ହେବା ପାଇଁ କର ଏମିତି କାମ 

'ଫେସବୁକ' ନୁହେଁ, 'ଗୁଗୁଲ'ରେ ଖୋଜା ତମନାମ 

ଡର ନାହିଁ: ସତକର୍ମେ ହେଲେ ବି ବିରୋଧ 

ଫଳନ୍ତି ବୃକ୍ଷ ପାଇଁ ସେ ପଥରର କ୍ରୋଧ l

ଜିତିବା ହାରିବା ସବୁ 'ଭାବନା'ର କଥା 

ନ-କାରେ 'ହାର', ସ-କାରେ 'ଜିତ' ଜୟଗାଥା 

ଅସଂଖ୍ୟ 'ଉପଦେଶ' ମିଳେ ଏଠି ମାଗଣା 

'ସହଯୋଗ'ର ହାତ ଟେ କିନ୍ତୁ ବାଟବଣା ।

ଦିନେ କହିଲି ଟଙ୍କାକୁ: ତୁ ଛାର କାଗଜ 

ସେ କହେ: 'ହେଲେ ମୁଁ ନୁହେଁ ଖତଗଦା ଚିଜ' 

କାଳ ବୈଶାଖୀ ବଢ଼ାଏ ଦାଣ୍ଡଧୂଳି ଗର୍ବ 

ଅସରାଏ ବର୍ଷାରେ ତା' ସବୁ ଗର୍ବ ଖର୍ବ l 

ଯେବେ ଖାଦ୍ୟ ଚାରିଭାଗ ହୁଏ, ପେଟ ପାଞ୍ଚ 

ଉପାସ ପେଟ ହିଁ ମା'ର କରୁଣାର ଉତ୍ସ 

ଯେବେ ଅନ୍ୟମାନେ କରିବେ ତତେ 'ନକଲ' 

ଜାଣିବୁ ସେ 'ସାଫଲ୍ୟ'ର ଲକ୍ଷଣ 'ଅସଲ' l

ପାଣିକୁ ମାରିବୁନି ଢେଲା, ସେ ତ 'ପାନୀୟ' 

ନହେବୁ ଉଦାସ ମୁଖ, ସେ ବି କାହା ଶ୍ରେୟ 

ତୋ 'ମୁଖଶ୍ରୀ' ହୋଇପାରେ 'ଜୀବନ ପାଥେୟ' 

'ମନ କର୍ଣ୍ଣେ' ଶୁଣିଲେ, ହେବ ତୋ' ଜୟ ଜୟ l

ମରଣ ଚାହେଁ କରିବ ମତେ ଆଲିଙ୍ଗନ 

ମାୟାର ଶରୀର ହେବ ପଞ୍ଚଭୂତେ ଲୀନ 

ସବୁ ଯିବ ଚାଲିଯିବ, ସ୍ମୃତି ଥିବ ରହି 

କାଳ ମୁଗ୍ଧ ହେବ: 'ପୁରୁଷାର୍ଥ' ଗୁଣ ଗାଇ ।