ଅହଂକାର

ଅହଂକାର ଗୁଣ ପ୍ରାଣୀର ପ୍ରବୁତ୍ତି ଅଟେ

ଭାବ‐ଅନୁଭବ ତାହା ହେତୁରୁ ପ୍ରକଟେ ॥

ଯାହା ଘେନି ଆପଣାକୁ ମଣେ ବଡ ସାନ

ଅହଂକାର ଘେନି ରଖେ ପ୍ରାଣୀ ନିଜ ମାନ ॥

ମାନବ ମାନସେ କେତେ ଅଭିନବ ଭାବ

ଯୋଗାଇ ଦୂରାଇ ଦିଏ ଆପଣା ଅଭାବ ॥

ଉଦ୍ଭାବନ ,ଆବିସ୍କାର ,ଜ୍ଞାନ‐ ଅନୁଭୁତି

ଅହଂକାର ଘେନି ପ୍ରାଣେ ସଂଚରେ ଜାଗୂତି ॥

ଜୀବନର ସୁବିପୁଳ ରହସ୍ଯ ଭଣ୍ତାର

ଭେଦନେ ପ୍ରେରଣା ଦେଇ ଥାଏ ଅହଂକାର ॥

ଅଭିନବ ଅନୁଭବ ସତତ ଯୋଗାଇ

ମାନବ ମାନସେ କେତେ ଭାବ ପ୍ରକଟାଇ ॥

ଦୂଢତା ସାହସ,ଶକ୍ତି, ଜାଗୂତି ସଂଚାରେ

ବିବେକ ବିଚାର, ଦମ୍ଭ , ଗୁଣର ପ୍ରସାରେ ॥

ଅହଂକାର ଗୁଣ ହୋଇ ଥାଏ ସହାୟକ

ପ୍ରାଣୀ ପାଇଁ ହୋଇ ଥାଏ ଆନନ୍ଦ ଦାୟକ ॥

ପୁଣି ବିପରୀତେ ହାନୀ କେତେ ପହଁଚାଏ

ଗରବେ ‐ଉଦ୍ଧତ, ମଦ‐ମତ୍ତ ସେ କରାଏ ॥

ହିତାହିତ ଜ୍ଞାନ ସେହି ଦିଅଇ ଭୁଲାଇ

ଦୁଃଖ ଯାତନାର ଗତ୍ତେ ପ୍ରାଣୀକୁ ପକାଇ ॥

ସାଧଇ ଅଶେଷ ହାନୀ ସେହି ଅହଂକାର

ଅଜ୍ଞାନ ପାଲଟେ ଅହଂକାର ମତ୍ତ ନର ॥

ସୁଖ ‐ଦୁଃଖ ଆବର୍ତ୍ତନ ଘଟେ ତାହା ଘେନି

ମଣିଷ ପାଲଟେ ତାହା ଘେନି ଅତି ମାନି ॥

ଦୁର୍ଯୋଧନ ଅହଂକାରେ କୁରୁବଂଶ ନାଶ

ରାବଣର ଅହଂକାରେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ‐ଲଙ୍କା ଧ୍ବଂଶ ॥

ପରି ଯେ ବିପୁଳ ଉଦା ହରଣ ରହିଛି

ଅହଂକାର ମତ୍ତ ନର ନମାନଇ କିଛି ॥

ରାଗ, ଲୋଭ,ଈର୍ଷା, ଘୃଣା ତା' ଯୋଗୁଁ ଉପୁଜେ

ନରକ ଆଡକୁ ମଣିଷକୁ ଟାଣି ନିଏ ॥

ତା' ଠାରୁ ଦୂରାଇ ରହି ପାରିଲେ ମାନବ

ସୁମଣିଷ ହୋଇ ସାଧୁ‐ସନ୍ଥ ବୋଲାଇବ ।।