ଲକ୍ଷେହିରା

ଉଜ୍ଜୟିନୀ ରାଜ୍ୟ ଅବନ୍ତୀ ପୁରରେ

     ଦୁଇ ବନ୍ଧୁ ରହୁଥିଲେ,

ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟେ ନିବିଡ଼ ସମ୍ପର୍କ

     ଖୀର ନୀର ସମତୁଲେ |

ବିଷ୍ଣୁଦାସ ଏଵଂ ବିଦ୍ୟାପତି ବୋଲି

     ଥିଲା ସେମାନଙ୍କ ନାମ,

ବିବାହ ବୟସ ହେବାରୁ ତାଙ୍କର

     ସାଥି ଖୋଜୁଥିଲା ମନ |

ମାତାଙ୍କ ନିର୍ଦେଷେ ବିଷ୍ଣୁଦାସ ଗଲେ

     ଝିଅ ଦେଖିବାକୁ ଏକ,

ଅତି ରୂପବତୀ ଅନ୍ୟ ସାହିର ସେ

     କନ୍ୟା କଲ୍ୟାଣୀ ନାମକ |

ସୁନ୍ଦରୀ କଲ୍ୟାଣୀ ରାଜିହେଲେ ନାହିଁ

     ବିଭା ପାଇଁ ବିଷ୍ଣୁଦାସେ,

ନିରାଶେ ଫେରିଲେ ଘରକୁ ସିଏ ତ

     ଅପମାନ ଜର୍ଜରିତେ |

ପ୍ରତିଶୋଧ ପାଇଁ ବିଦ୍ୟlପତିଙ୍କୁ ସେ

     ବିଭାପାଇଁ ରାଜିକଲେ,

କଲ୍ୟାଣୀଙ୍କୁ ବିଭା ହୋଇ ବିଦ୍ୟାପତି

     ଘରକୁ ବଧୂ ଆଣିଲେ |

କିଛିଦିନ ପରେ ବିଷ୍ଣୁଦାସ ଗଲେ

     ବିଦ୍ୟାପତି ଘର ବୁଲି,

ବିଦ୍ୟlପତିଙ୍କୁ ସେ ଅନୁରୋଧ କଲେ 

     କଲ୍ୟାଣୀ ନାଚିବ ବୋଲି |

ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ନିର୍ଦେଷେ ବାଧ୍ୟରେ କଲ୍ୟାଣୀ

     ନାଚିଲେ ବିରସ ମନେ,

ଶାଶୁ ଜାଣି ତାକୁ ଘରୁ ତଡିଦେଲେ

     ବିଟପୀ ଭାବିଣ ମନେ |

ଉଜ୍ଜୟିନୀ ରାଜା ଥିଲେ ସେତେବେଳେ

     ଭଞ୍ଜ ବିକ୍ରମ କେଶରୀ,

ସୁଵିଚାର ପାଇଁ ରାଜ ଦରବାରେ

     ଗଲା କଲ୍ୟାଣୀ ସୁନ୍ଦରୀ |

ରାଜାଙ୍କ ବିଚାରେ କଲ୍ୟାଣୀ ଦୋଷୀ ଯେ

     ନିରାଶାରେ ବାହୁଡ଼ିଲା,

ରାଜକନ୍ୟା ଅନସୂୟା ତାଙ୍କ ପରି

    ହେବେ,ଅଭଶାପ ଦେଲା |

ଦୁଃଖେ ଆସି ଗଙ୍ଗା ନଦୀରେ ଜୀବନ

     ହାରିବାକୁ ବସିଥିଲା,

ଗଙ୍ଗାମାତା କୃପା କଲେ କଲ୍ୟାଣୀକୁ

     ମନେ ଆଶା ସଞ୍ଚରିଲା |

ନଦୀର ଅପର ପାର୍ଶ୍ୱରେ ତୋଳିଲେ

     ଗଙ୍ଗାମାତା ସୁପ୍ରlସାଦ,

ଲକ୍ଷେହିରା ନାମେ ରହିଲେ କଲ୍ୟାଣୀ

     ଅପେକ୍ଷାରେ ଭବିଷ୍ୟତ |

ନିଜ କୃତକର୍ମେ ବିଷ୍ଣୁ ଦାସ ହେଲେ

    କୁଷ୍ଠ ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ,

ଭିକ୍ଷା ମାଗିବାକୁ ବସିଥିଲେ ଯାଇ

    ମନ୍ଦିରରେ ହୋଇ କ୍ଲାନ୍ତ |

ରାଜାଙ୍କ ନିର୍ଦେଷେ କନ୍ୟା ଅନସୂୟା

    ବର ବାଛିବାକୁ ଗଲେ,

ଦେବୀଙ୍କ କୃପାରୁ ବରଣ ମାଳା ସେ

    ତାଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହେଲେ |

ପ୍ରଥମେ ଯାହାଙ୍କୁ ଦେଖିବେ ଯେ ସିଏ

    ବରଣ କରିବେ ତାଙ୍କୁ,

ଆସୁ ଆସୁ ସିଏ ଝୁଣ୍ଟି ପଡିବାରୁ

    ଖସାଇଲେ ସେ ମାଳାକୁ |

ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ତାଙ୍କର ମାଳା ପଡିଗଲା

    ବିଷ୍ଣୁ ଦାସର ଗଳାରେ,

ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ସିଏ କୁଷ୍ଠ ରୋଗୀ ଜାଣି

    ଗ୍ରହିଲେ ପତି ରୂପରେ |

ବିଷ୍ଣୁ ଦାସ ମନେ ଭାବୁଥିଲା ସଦା

    ଭୋଗିବାକୁ ଲକ୍ଷେହିରା,

ତେଣୁ ସେ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ କହିଲା ଏକଥା

    ବୁଝିଦେବା ପାଇଁ ଦାରା |

ପତିବ୍ରତା ନାରୀ ଅନସୂୟା ଖୋଜି

    ଯୋଗାଡ଼ିଲା ସ୍ବର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରା,

ବନଦେବୀଙ୍କର ନିର୍ଦେଷେ ସାଧବ

    ଦାନ ଯେ ସହସ୍ର ମୁଦ୍ରା |

ବିଷ୍ଣୁଦାସେ ଦେଖି ଲକ୍ଷେହିରା ଦେଲା

    ଦୁଇଟି ପାନୀୟ ପାତ୍ର,

ଗୋଟିକରେ ଥିଲା ସୁବାସିତ ଜଳ

    ଅନ୍ୟଟି ସତେ ଅମୃତ |

ସୁବାସିତ ଜଳ ଲକ୍ଷେହିରା ନାମେ

   ଅନ୍ୟ ପାତ୍ର ଅନସୂୟା,

ନିଜର ଭ୍ରମକୁ ଵୁଝି ବିଷ୍ଣୁଦାସ

   ଅନୁତାପେ ଶୁଦ୍ଧ କାୟା |

ବିଦ୍ୟାପତି ଆସି ପହଞ୍ଚିଲା ସେଠି

    ଅଭାବ କଷଣ ସହି,

ପରିଚୟ ହେଲା ସଭିଙ୍କର ସେଠି

    ଦୁଃଖ ବେଳା ଗଲା ବହି |