ଧରିତ୍ରୀର ଦୁଃଖ

ମାତୃ ଗର୍ଭ ତେଜି ଜନମିଲୁ ଯେବେ 

କୋଳେ ତୋର ଆବୋରିଲୁ,

ପ୍ରଥମ ଚୁମ୍ବନ ପ୍ରେମ ଆଲିଙ୍ଗନ

ଦେହେ ଆମ ବୋଳି ଦେଲୁ ।

କୁନିକୁନି ପାଦ ଥାପି ଥିଲୁ ଯେବେ

ହୋଇଲୁ ତୁ ଉଲ୍ଲସିତ,

ତୋ ପରସ ପାଇ ଚାଲିବା ଶିଖିଲୁ

ଗାଇ ଗାଇ ନାନା ଗୀତ ।

ତୋର ସେ କାନନେ ବନ ଉପବନେ

ଶ୍ୟାମଳ ସୁଷମା ଉଭା,

ତୋ ବକ୍ଷ ଅମୃତ ଧାର ଧାର ଝରି

ବଢାଉଛି ଯାର ଶୋଭା ।

ସହି ଅଛୁ ଆମ ଅଳି ଅରଦଳି

କେତେ ମାନ ଅଭିମାନ,

ଦେଖି ଅଛୁ ଆମ ସୁଖର କ୍ଷଣକୁ

ଦୁଃଖର ଯେ ସବୁ ଦିନ ।

ତୋର କାୟା ଆଜି ଅବର୍ଜନା ମୟ

ଉତପ୍ତ ଅଗ୍ନିର ଶିଖା,

ଅମୃତର ଧାର ଶୁଖିତ ଗଲାଣି

ବରଷାର ନାହିଁ ଦେଖା ।

ଅରଣ୍ୟକୁ ଧ୍ଵଂସି ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥା ଆଜି

ଟେକି ଚାଲିଛି ତା ମଥା, 

ବାଦଲ ପରାୟ ଧୂମ ଆବୋରଣ

ଶରୀରକୁ ଦିଏ ବ୍ୟଥା ।

ଉତ୍କଟ ଶବ୍ଦରେ ଥରି ଉଠେ ଦେହ

ଅସ୍ଥିର ହୁଅଇ ଚିତ୍ତ,

ଦୃଦ୍ ଘାତ ଆଉ ବଧିରତା ପଣ

କରୁଅଛି ଭୟଭୀତ ।

ଜଳ ସମ୍ପଦକୁ ବିଷାକ୍ତ କରୁଛି

କାହିଁ କେତେ ଆବର୍ଜନା,

ଅମ୍ଳଜାନ ପାଇଁ ପ୍ରାଣ ଚାଲିଯାଏ

ଅମ୍ଳଜାନ ହୁଏ କିଣା ।

ଉର୍ବରତା ନାଶି କିଟନାଶ ବିଞ୍ଚି

ଅମଳ ବଢ଼ିଛି ବେଶି,

ରାସାୟନିକ ସାର କଲା ଛାରଖାର

ଆୟୁଷ ଯାଉଛି ଖସି ।

କଣ୍ଟକ ଆଘାତେ କୋମଳ କାୟା ରୁ

ଝରିଲାଣି ଲହୁ ଧାରା,

ଜୀବନ ଦାୟିନୀ ମୁକ୍ତ ବାୟୁ ଆଜି

ବିଷାକ୍ତ ବାଷ୍ପରେ ଭରା ।

ଆନ ସୁଖ ପାଇଁ ଦେଇଅଛି ଯିଏ

ଖୁସିର ପସରା ବୁଣି,

ନୀରବ ଆଜି ଏ ସ୍ଵାର୍ଥପର ମନ

ତା'କ୍ରନ୍ଦନ ଶୁଣି ଶୁଣି ।