ଛନ୍ଦକ (ଗୌତମଙ୍କ ରାଜ ପ୍ରସାଦ ପରିତ୍ୟାଗ)

ନବର ବାହାରେ ଶାକ୍ୟସିଂହ ଦିନେ

      ଆନନ୍ଦେ ଭ୍ରମଣ କରି l

ଫେରି ଆସି ଥିଲେ କଣ୍ଠକ ଘୋଟକେ

       ଛନ୍ଦକଙ୍କୁ ସାଥେ ଧରି ll

ଏକ ଶବ ଯାତ୍ରା, ଏକ ରୁଗ୍ଣ ବ୍ୟକ୍ତି

       ଏକ ସନ୍ୟାସୀ ଦର୍ଶନେ l

ଗଉତମ ଆଜି ସଂସାର ତେଜିବେ

       ବୈରାଗ୍ୟ ଜାଗିଛି ମନେ ll

ଯୁବରାଜଙ୍କର ଆଦେଶ ଛନ୍ଦକ ନ

         କର ଏହା ପ୍ରକାଶ l

ପାଦେ ଭ୍ରମି ରାଜ ପ୍ରାସାଦେ ଛନ୍ଦକ

       ଖୋଜୁଥାଏ ଅବକାଶ ll

ଛିଡ଼ି ପଡୁ଼ଅଛି ମସ୍ତକରେ ବଜ୍ର ହୃଦେ

       ଚାପି କୋହ ଦୁଃଖ l

କୁମାର ନିକଟେ ଶପଥ କରିଛି

      ଫିଟାଇବ ନାହିଁ ମୁଖ ll

ରାଜପୁରେ କାରେ ଗୋଚର ନ ଥାଏ

      ଏକା ସେ ଛନ୍ଦକ ବିନା l

କାଲି ପ୍ରଭାତରେ ଏ ଐଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟ ପୁରୀ

       ଦିପ୍ତୀହୀନ ହେବ ସିନା ll

କନକ ପ୍ରତିମା ପ୍ରୀତିର ପସରା

      ଯଶୋଧାରା ରାଜ ରାଣୀ l

ବିରହ ବିଧୁରା ଲବଣୀ ପିତୁଳା

       ବଞ୍ଚିବେ କି ଏହା ଜାଣି ?

ଯେତେ ପ୍ରବୋଧିଲେ ଛନ୍ଦକ କୁମାରେ

       ବଦଳି ନ ପାରେ ମନ l

ରାଣୀ, ପୁତ୍ର,ରାଜପ୍ରାସାଦ ଭୋଗର

       କାଟିବେ ମାୟା ବନ୍ଧନ ll

ଛନ୍ଦକ ବିଚାରେ ଯାହା ହେଉ ପଛେ

       ଏଡ଼ି ମୋ ଶପଥ ବ୍ରତ l

ପାପ ହେଉ ପଛେ ରାଜା ରାଣୀ ପାଶେ

     ଫେଡ଼ିବି ଗୋପନ ସତ ll

ଏମନ୍ତ ବିଚାରି ଆଗକୁ ଛନ୍ଦକ

       ଯହୁଁ ପାଦ ବଢ଼ାଇଲେ l

ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟରେ ଶୁଣି ଶୂନ୍ୟବାଣୀ ଏକ

        ତହୁଁ ଚମକି ଉଠିଲେ ll

ସେହି ଶୂନ୍ୟ ବାଣୀ କେହି ନ ଶୁଣିଲେ

      ଏକା ପ୍ରଭୁ ଭୃତ୍ୟ ବିନା l

ଯୁଗେ ଯୁଗେ ପ୍ରଭୁ ଅବତରି ଥାନ୍ତି

       ଜଗତ କଲ୍ୟାଣେ ସିନା ll

ନୁହେଁ ଏ ମନୁଷ୍ୟ ସାଧାରଣ ସିଏ

       ଦେବତାଙ୍କ ଅବତାର l

ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ବାରଣ କରିବା

       ଶକତି ଅଛି କାହାର ll

ଶୁଣି ଦୈବ ବାଣୀ ଲୁହ ପୋଛି ଧୀରେ

       ଦୃଢ଼ କରିନେଲେ ଛାତି l

ତାରକିତ ନଭ ଘୋର ଅନ୍ଧକାର ମାଡ଼ି

          ଆସୁଥିଲା ରାତି ll

ରାତି ହେଉଥାଏ ନୀରବ ନିସ୍ତବ୍ଦ ଧରି

          ଭୀତ କୃଷ୍ଣ ବେଶ l

ରାହୁଳ ସହିତେ ଯଶୋଧାରା ସୁପ୍ତ

       ଶୋଭୁଥିଲା ଚାରୁକେଶ ll

ବିବିଧ ଭୂଷଣେ ସାଜିଥିଲେ ଦେବୀ

          ଅଭିସାରିକା ସୁନ୍ଦରୀ l

ନାହିଁ ରୂପବତୀ ତା ସଙ୍ଗେ ତୁଳନା

      ସେ ପରା ଲାବଣ୍ୟ ଝରି ll

ଯଶୋଧାରା ଶିଶୁ ପୁତ୍ରେ ଥରେ ଥରେ

        ଦେଉଥିଲେ ପ୍ରଭୁ ଦୃଷ୍ଟି l

ଦୟାମୟଙ୍କର ଅଦ୍ଭୁତ ଭିଆଣ ଅଦ୍ଭୁତ

         ଏ ମାୟା ସୃଷ୍ଟି ll

ପାଦ ଚିପି ଚିପି ବାହାରେ ଛନ୍ଦକ

         କରୁଥାଏ ବିଚରଣ l

ଗୁଣଗ୍ରାହୀ ହୟ କାହାକୁ ନିରେଖି

      ଲୋତକ କରେ ବର୍ଷଣ ll

ଧନ୍ୟ ହୋଇଯିବ ଜନମ ତାହାର

      ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପୃଷ୍ଠେ ବସାଇ l

ପଶୁ ଜନମରୁ ମୁକତି ଲଭିବ

       ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପରଶ ପାଇ ll

ଘନୁ ଘନ ଖର ନିଶ୍ୱାସ ବହିଲା ଛିଣ୍ଡି

         ଗଲା ମାୟା ଗଣ୍ଠି l

ପିତା ମାତା ଜାୟା ତନୟର ମାୟା

      ଘୋଟକ ଚାଲିଲା ଛୁଟି ll

ପ୍ରଭାତେ କପିଳ-ବସ୍ତୁକୁ ଛନ୍ଦକ

      ଘୋଟକ ଆଣିଲେ ଖାଲି l

ଦିବ୍ୟ ଆଲୋକର ସନ୍ଧାନେ ଗୌତମ

    କେଉଁ ଆଡ଼େ ଗଲେ ଚାଲି ll

କୂଛ୍ର ସାଧନା କରି ସେ ନିର୍ଜନେ

       କାଳେ ଲଭି ଦିବ୍ୟ ଜ୍ଞାନ l

ଶାକ୍ୟ ମୁନି ସେ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧ

       ସଂସାର କଲେ ପାବନ ll

ଯାର ଅବତାର ଏ ସାରା ସଂସାର

          ପୂତ ପବିତ୍ର ଅର୍ଥରେ l

ତାକୁ କିବା ଛାର ମାୟା ଓ ମମତା

          ବନ୍ଧନେ ରଖି ପାରେ ?