ଅପମାନ

ବିହି ଗଢିଛନ୍ତି  ଅଙ୍ଗ ରୂପ କାନ୍ତି

   ଶରୀରର ଅବୟବ

ବାକଶକ୍ତି ଗୁଣ  ମୁଖରେ ଶୋଭନ

   ସୂଚାଏ ହୃଦୟ ଭାବ ।

ମଧୁର ବଚନ  ଅମୃତ ସମାନ

   କିଣେ ସବୁରି ହୃଦୟ

କର୍କଶ ବଚନ  ଦେହେ ଅଗ୍ନି ସମ

    କରେ ସଭିଙ୍କୁ ଅପ୍ରିୟ ।

ସପ୍ତପଦ ବାଣୀ  ସାବିତ୍ରୀ ଦୁଲଣୀ

    କହି ତୋଷିଥିଲେ ଯମ

ହେଲେ ଜଗତ୍ଜିତା ସେ ପତିଭକତା

    ଫେରି ପାଇ ସ୍ୱାମୀ ପ୍ରାଣ ।

ମଧୁର ବଚନେ  ଦରିଦ୍ର କେ ନୁହେଁ

   ସର୍ବ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସଫଳ

କହି ଉଚ୍ଚବାଣୀ  ବିଷ ଭରେ ପୁଣି

    ହୁଅଇ ସର୍ବେ ବିଫଳ ।

ଭଲ ମନ୍ଦ ବାଣୀ  ବୁଝି ତତକ୍ଷଣୀ

    ଆତ୍ମୀୟ ସ୍ୱଜନ ମଧ୍ୟେ

ବିନୟ ବଚନେ  ତୋଷି ତାଙ୍କ ମନେ

    ଅସାଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସାଧ୍ୟେ ।

ରାଗ ଦ୍ୱେଷ ଭରେ  ଶତ୍ରୁତା ମନରେ

    କ୍ରୋଧର ବହ୍ନି ଉତ୍ପନ୍ନ

ସରଳ ବିନୟ  ବଚନ ବଦଳେ

    ଦେଇଥାଏ ଅପମାନ ।

କଟୁକ୍ତି ବଚନ  ମୁହେଁ ଅପମାନ

   ମିତ୍ରତାରେ ତ ଶତ୍ରୁତା

ଶୁଭାକାଂକ୍ଷୀ ଗଣ  ଶତ୍ରୁରେ ସମାନ

    ବୈରୀ ନିଜ ପିତାମାତା ।

ଅପମାନେ କାର୍ଯ୍ୟ ନୁହେଁ ସମ୍ପାଦିତ

    ମଧୁର ବଚନେ ସିଦ୍ଧ

ଅପମାନ ନିଆଁ  ଜାଳେ ନିଜ ରକ୍ତ

    ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କରେ ବନ୍ଧ ।

ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାନବର  ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଳଙ୍କାର

    ଶ୍ରଦ୍ଧା ବିନୟ ବଚନ

ସଂସାରରେ ସିଏ  ହାରେ ନାହିଁ ଯିଏ

    ସଦା ଆଚରେ ଏ ଗୁଣ ।