ଉପଦେଶାମୃତମ୍
ଉପଦେଶାମୃତମ୍
ବାଣୀ ବେଗକୁ ଫୁଲ ସମମଣି,
ସହି ହୃଦଗତେ କଟାକ୍ଷ ବାଣୀ ।
ମନର କ୍ରୋଧ ବେଗକୁ ଆକର୍ଷି ,
ବୈରାଗ୍ୟ ସଂଯତ ଦ୍ଵାରା ଅଭ୍ୟାସି ।
ଜିହ୍ଵା ଅଟଇ ରସର ଗୋଲାମ,
ଜିହ୍ଵା ବେଗକୁ କରିଣ ସଂଯମ ।
ଉଦର ଅଟେ ସର୍ବ ଗନ୍ତାଘର,
ଉଦର ବେଗ ସହି ନିରନ୍ତର ।
ଜନନେନ୍ଦ୍ରୀୟ ନିରୋଧ ସଂଯମ,
ଉପସ୍ଥ ବେଗ ଅଟେ ଯାହା ନାମ |
କ୍ରୋଧ ବେଗକୁ କରି ସମ୍ବରଣ,
କ୍ରୋଧଟି ବୁଦ୍ଧି ଭ୍ରଷ୍ଟର କାରଣ ।
ବାଣୀ ବେଗ ମନ ଉପସ୍ଥ ବେଗ,
ଜିହ୍ଵା ବେଗ ଉଦର କ୍ର୍ରୋଧ ବେଗ ।
ଯେ ସଂଯମି ସହ୍ୟକରେ ଛ ବେଗ,
ପୃଥିବୀ ଶାସନେ ସେହିଟି ଯୋଗ୍ୟ ।
ଉଦରର ବୃଦ୍ଧି ଲଘୁ ଭୋଜନେ,
ଗ୍ରାସିବ ନିତ୍ୟ ସ୍ଵଳ୍ପ ପରିମାଣେ ।
ଅତି ପରିଶ୍ରମେ ଦେହ ଦୁର୍ବଳ,
ଦିନୁ ଦିନ ତନୁକ୍ଷୀଣ ସକଳ ।
ବୃଥାଳାପରେ କିବା ପ୍ରୟୋଜନ,
ଅନିୟମ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ପୁଣ ।
ତ୍ୟଜି ଭଗବଦ ବିମୁଖ ଜନ,
ବିଷୟାଦି ଲାଳସାରେ ନିପୁଣ ।
ଅତିଭୋଜନ, ଅତି ପରିଶ୍ରମ,
ବୃଥାଳାପ .ଆଗ୍ରହ, ଅନିୟମ ।
ହରି ବିମୁଖ ବିଷୟାଦି ଜନ,
ତେଜ୍ୟା କରିବ ଏହି ଷଡ଼ ଜଣ ।
ଏହି ଷଡ଼ଗୁଣେ ଭକ୍ତି ବିନାଶ,
ଏହା ଜାଣନ୍ତି ମହତ ପୁରୁଷ ।
