ସନ୍ନ୍ୟାସ

ତୁମ ସମ୍ଭାଳ ତୁମର ସୁନ୍ଦର ଗୃହସ୍ଥକୁ

ମୁଁ ତ ଏବେ ସନ୍ନ୍ୟାସ ନେବା ପଥରେ ,

ବହୁତ ହୋଇଗଲା,

ଲୋକଦେଖାଣିଆ ଦାମ୍ପତ୍ୟର ବୋଝ

ବାକି ଜୀବନ ତୁମେ ବି ତ ଟିକେ

ଚେଷ୍ଟା କର ,

ବୋଝ ମୁଣ୍ଡାଇ ଚାଲିବା ନିମନ୍ତେ,

କ'ଣ ନାରୀଟିଏ ବୋଲି,

ମୋ ପକ୍ଷରେ ଅପ୍ରାପ୍ୟ ଏ ସନ୍ନ୍ୟାସ !

ଯୁଗ-ଯୁଗାବ୍ଦରୁ ମୋ ଉପରେ ହିଁ ନ୍ୟସ୍ତ,

ସଂସାରର ସବୁ ବୋଝ ,

ଜାୟା-ଜନନୀ-ଭଗିନୀ ରୂପେ 

କାଳ କାଳ ବ୍ୟାପୀ ଚିତ୍ରାୟିତ ,

ମୋର ହିଁ କାୟା-କଳ୍ପ ,

ସଂସାର ମାୟାଜାଲରେ ଛନ୍ଦି ହୋଇ

ମୁଁ କ'ଣ କେବେ ବି ହୋଇପାରିବି ନାହିଁ!

ମୋକ୍ଷ-ପଥ-ଗାମିନୀ ,

ହିମାଳୟର ପାଦ ଦେଶରୁ

ସର୍ବ ପ୍ରଥମେ,

ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କ ପାଦ ଖସିବା ପରି ,

ମୁଁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତି ମୂହୁର୍ତ୍ତରେ,

ହେଉଥିବି ବିପଥଗାମିନୀ ,

ସେଦିନ ତ କାହିଁ !

ପାଞ୍ଚ-ପାଣ୍ଡବଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ

ଜଣେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ 

ହାତ ଧରି ନ ଥିଲେ କୃଷ୍ଣାଙ୍କର !

କ'ଣ ବା ଭୁଲ ଥିଲା ତାଙ୍କର !

ସେଦିନ ଯଦି ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପ୍ରତିବଦଳରେ 

ଗୃହତ୍ୟାଗୀ ସନ୍ନ୍ୟାସିନୀ ହେବା ପାଇଁ,

ଚେଷ୍ଟା କରିଥା'ନ୍ତେ ଯଶୋଧାରା,

କ'ଣ ଇତିହାସ ତାଙ୍କୁ କରିପାରନ୍ତା କ୍ଷମା !

ସବୁବେଳେ ଧର୍ମ-କର୍ମ , 

ନ୍ୟାୟ-ନୀତିର ରଜ୍ଜୁରେ ,

କାହିଁକି ବନ୍ଧା ନାରୀଟିଏ !

କେଉଁ ବିଧାତା ତା' ଉପରେ ଲଦିଛନ୍ତି !

ସମଗ୍ର ଗୃହର ଦାୟିତ୍ଵ !

ସମସ୍ତ ଗୃହସ୍ଥର ଦାୟିତ୍ୱ !

କିନ୍ତୁ ,

ମୁଁ ତ ଏବେ ନିଜକୁ କରିଛି ମୁକ୍ତ ,

ତୁମ ଉପରେ ଲଦିଛି,

ସମଗ୍ର ଗୃହସ୍ଥର ବୋଝ !

ମୁଁ ଜାଣେ ,

ତୁମର ପାରିବାପଣିଆ ମୋ ଠାରୁ ବେଶ୍ ଭଲ,

ସେଥିପାଇଁ ମୁଁ ଏବେ ନିଶ୍ଚିତରେ ସାଜିଛି

ତୁମ ଅର୍ଦ୍ଧାଙ୍ଗିନୀରୁ

ସନ୍ନ୍ୟାସ ପଥର ପଥଚାରିଣୀ ,