କପିଳାସ
କପିଳାସ
ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଳା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଠାକୁର
ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର
ତପେ ଅବା କୋପେ ବର ଦେଇଥାନ୍ତି
ସେ ପ୍ରଭୁ ଭୋଳା ଶଙ୍କର ।
କପିଳାସ ଗିରି ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ଯ ଉପମା
ଆଖି ଯାଇ ଥାଏ ଲାଖି
ଚୋଡଗଙ୍ଗଙ୍କର ଅକ୍ଷୟ ଏ କୀର୍ତ୍ତି
ରହିଅଛି ମୂକ ସାକ୍ଷୀ ।
ତେର ଶହ ବାଉନ ପାହାଚକୁ ଚଢି
ଭକ୍ତ କରନ୍ତି ଦର୍ଶନ
କଞ୍ଚା କ୍ଷୀର ପଞ୍ଚାକ୍ଷରୀ ମନ୍ତ୍ରୀ ଜପି
ଭକ୍ତ ପୂଜେ ତ୍ରିଲୋଚନ ।
ହିମାଳୟ ଗିରିର ଏକ ଅଂଶ ଏଇ
କପିଳାସ କୁହାଯାଏ
ଏଇ କପିଳାସ ଶିବ ବାସସ୍ଥାନ
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ କହୁ ଥାଏ ।
ପାତିମାଙ୍କଡଙ୍କ ପାଦୁର୍ଭାବ ବେଶୀ
କପିଳାସେ ହେଇଥାଏ
ଏଇ ଆଶୀର୍ବାଦ ସେତୁବନ୍ଧ ବେଳେ
ପାଇଥିଲେ ପରା ସିଏ ।
ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କ ପାଇଁ କପିଳାସ
ଗିରି ଶୋଭା ପାଉଅଛି
ଝର ଝର ହେଇ ଚିର ନିର୍ଝରିଣୀ
କି ସୁନ୍ଦର ଝରୁ ଅଛି ।
ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି
ଉପରକୁ ଚଢି ଗଲେ
ବିଷ୍ଣୁ ନଖ କୋଣୁ ପବିତ୍ର ପାବନି
ଗଙ୍ଗାଙ୍କ ଦର୍ଶନ ମିଳେ ।
ଧୋଇ ଦେଉଥାନ୍ତୁ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ପାଦକୁ
ପୂଣ୍ୟତୋୟା ଗଙ୍ଗା ମାତା
ଦିବା ନିଶି ସଦା ବହି ଚାଲି ଥାନ୍ତି
ଦେଖନ୍ତି ଶୂନ୍ୟେ ବିଧାତା ।
କପିଳାସ ଗିରି ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି
ସୀତାଙ୍କ ଏନ୍ତୁଡିଶାଳ
ବାଲ୍ଭୀକି ଋଷିଙ୍କ ଆଶ୍ରମ ଇଏତ
ଲବ କୁଶ ଜନ୍ମ ସ୍ଥଳ ।
ଏବେବି ସେଠାରେ ପୋଡୁଖୁଣ୍ଟା ସାଥେ
ରହିଛି ଭସ୍ମ ପାଉଁଶ
ଭକ୍ତମାନେ ଯାଇ କରନ୍ତି ଦର୍ଶନ
ଲଭନ୍ତି ଆତ୍ମ ସନ୍ତୋଷ ।
ରାମାୟଣ ଗାଥା ଆଲୋଚନା କରି
ବସିଥାନ୍ତି ପାଶେ ତାର
ପ୍ରଣିପାତ କରି କହନ୍ତି ଏ ଥିଲେ
ଦିନେ ଦସ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର ।
କେତେ ପୁଣ୍ୟ ପ୍ରଭୁ ଦେଲେ ତାଙ୍କ ଭାଗ୍ୟେ
ରାମାୟଣ ଲେଖିଗଲେ
ସୀତା ମାତାଙ୍କୁ ସେ ଆଶ୍ରୟ ଦେଇଣ
ଲବ କୁଶଙ୍କୁ ପାଳିଲେ ।
ସେଇ ସ୍ଥାନ ଅଟେ କେତେ ପୁଣ୍ୟମୟ
ପାପ ହୁଅଇ ବିନାଶ
ଧନ୍ୟ ଏଇ ଅଟେ ଶିବ ବାସସ୍ଥାନ
ଧନ୍ୟ ଗିରି କପିଳାସ ।
ସେଠୁ କିଛି ଦୂର ଗଲା ପରେ ପୁଣି
ଦେବ ସଭା ଆସି ଥାଏ
ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲରେ ରାତିର ଅଧରେ
ଦେବ ସଭା ସେଠି ହୁଏ ।
ପଥର ଖଣ୍ଡ ଯେ ପଡି ରହି ଥାଏ
ଭକ୍ତ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି
ଦେବ ସଭା ଦେଖି ପ୍ରଣିପାତ କରି
ସେ ସ୍ଥାନୁ ଫେରି ଆସନ୍ତି ।
ବିଷ୍ଣୁ ଗଙ୍ଗାଙ୍କୁ ସେ କରି ଅତିକ୍ରମ
ଉପରକୁ ଯାଇ ଥାନ୍ତି
ଦେବ ଦେବ ମହାଦେବଙ୍କ ପ୍ରସାଦ
ସେ ସ୍ଥାନୁ ଆଣି ଖାଆନ୍ତି ।
ରହିବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଛି କପିଳାସେ
ଭକ୍ତମାନେ ରହିଥାନ୍ତି
ଡେକିଚି କଡେଇ ସରଞ୍ଜାମ ନେଇ
ଆନନ୍ଦେ ରାନ୍ଧି ଖାଆନ୍ତି ।
ଶ୍ରାବଣ ଆସିଲେ ବୋଲବମ ଆସେ
ଭକତଙ୍କ ସୁଅ ଛୁଟେ
କାଉରୀବାଲାଙ୍କ ଭିଡ ଜମି ଥାଏ
ସ୍ରୋତସ୍ବନୀ ଛଳ ଘାଟେ ।
ତୋର ଶହ ବାଉନ ପାହାଚକୁ ଚଢି
ଶିବ ଲିଙ୍ଗେ ଜଳ ଦ୍ୟନ୍ତି
ଭକତି ଭାବରେ ପଞ୍ଚକ୍ଷରୀ ଜପି
ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ପୂଜନ୍ତି ।
କିଏ କିଏ ପୁଣି ବାର ବାଙ୍କେ ଯାଇ
ଶିବ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି
ଗାଡି ମଟରରେ ଯାଇ ବାରବାଙ୍କେ
ସହଜେ ଫେରି ଆସନ୍ତି ।
ଫଗୁଣ ମାସରେ ଜାଗର ରାତିରେ
ଜାଗର ଜାଳନ୍ତି ବସି
ଭକତ ମନରେ ଆନନ୍ଦ ଉଲ୍ଲାସ
ଓଠେ ଭରି ଥାଏ ଖୁସି ।
ବାରମାସ ଯାକ ଏଇ କପିଳାସ
ଭିଡ ସଦା ଜମିଥାଏ
କେତେ କେତେ ଦୂରୁ ଆସନ୍ତି ଭକତେ
କଳନା ନା କରି ହୁଏ ।
ହିମାଳୟ ସିନା ଯାଇ ତ ହୁଏ ନି
କପିଳାସ ଆସିଥାନ୍ତି
ଦେବ ତୀର୍ଥ ଭୂମି ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ଗଙ୍ଗା, ବିଷ୍ଣୁ
ପାଦ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି ।
ଏଇ କପିଳାସ ଔଷଧର ଖଣି
ଔଷଧ ବାଟିକା ଇଏ
ଚିହ୍ନି ପାରେ ଯାଏ ନେଇ ଥାଏ ସିଏ
ଆରୋଗ୍ଯ ବି ହେଇଥାଏ ।
ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କ ନାମ କରଣର
ରହି ଅଛି ଏକ ଗାଥା
ଦେବ ରାକ୍ଷାସଙ୍କ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନେ
ହଳାହଳ ବିଷ କଥା ।
ଜଗତ ମଙ୍ଗଳ କଲ୍ୟାଣର ପାଇଁ
ଶିବ ବିଷ ପାନ କଲେ
ବିଷର ଜ୍ବାଳାରୁ ଉଦ୍ଧାର ନିମନ୍ତେ
ଚନ୍ଦ୍ର ମସ୍ତକେ ରହିଲେ ।
ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରର ନାମକୁ ବହିଣ
ରହିଲେ ସେ କପିଳାସ
ଏଇ କପିଳାସ ନୀରବ ନିଶ୍ଚଳ
ଲଭିଲେ ଆତ୍ମ ସନ୍ତୋଷ ।
ରକ୍ଷା କରୁଥାନ୍ତୁ ଭକତଙ୍କୁ ପ୍ରଭୁ
ଭକତ ତଙ୍କ ଜୀବନ
ଭକତର ପାଇଁ କଇଳାସ ଛାଡି
କପିଳାସେ ବାସସ୍ଥାନ ।
ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଳା ଗର୍ବ ଓ ଗୌରବ
ଏଇ କପିଳାସ ଗିରି
ପ୍ରକୃତି ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ଯ ସୁଷମାରେ ଭରା
ତାର ଅପରୂପ ଶିରୀ ।