କାବ୍ୟ କୋଣାର୍କର ବିଶ୍ୱକର୍ମା
କାବ୍ୟ କୋଣାର୍କର ବିଶ୍ୱକର୍ମା
ରାଜସୁଖ ପରିତ୍ୟାଗ କରି ଚିରତଲ୍ଲୀନ ଥିଲେ
କବି ସମ୍ରାଟ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ, ସାହିତ୍ୟ ସାଧନାରେ
ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ନିଜର କବିତ୍ବକୁ ପ୍ରସ୍ଫୁଟିତ କରି
ଥିଲେ, ମର୍ତଣ୍ଡଙ୍କ କାବ୍ୟ ରଶ୍ମି ପ୍ରଭାବରେ ।
ରୀତିଯୁଗର କବି ହୋଇ ମଧ୍ୟ, ସ୍ୱକୀୟ କାବ୍ୟମାନ
ରଚନା କରି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ
ଭଞ୍ଜଙ୍କ କବିତା ରଚନା ଶୈଳୀରେ ଭିନ୍ନତା ତ ସ୍ପଷ୍ଟ
ଅନୁମେୟ, ପ୍ରସିଦ୍ଧି "ଭଞ୍ଜଯୁଗ" ନାମରେ ।
ପାଇବା ଆମେକ ଅନୁପ୍ରାସରେ କଳାକୌତୁକ,
ବ ଅନୁପ୍ରାସରେ ବୈଦେହୀସ ବିଳାସ,
ପ ଅନୁପ୍ରାସରେ ପଦ୍ମାବତୀ ପରିଣୟ, ସ ଅନୁପ୍ରାସରେ
ସୁଭଦ୍ରା ପରିଣୟ ଓ ସତୀ ବିଳାସ, ।
କବିକୁଳ କେଶରୀ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ଦ ଅନୁପ୍ରାସରେ
ଦମୟନ୍ତୀ ବିଳାସ ରଚନା କରି
ପ୍ରସିଦ୍ଧି ପାଇଛନ୍ତି, ଅନନ୍ୟ ଓ ଅଦ୍ବୀତୀୟ ଅନୁପ୍ରାସ
ଭିତ୍ତିକ କାବ୍ୟ ରଚନା ସୃଷ୍ଟି କରି ।
କୌଣସି ମାତ୍ରା ଓ ବନାନର ବିନା ସାହାଯ୍ୟରେ
"ଅବନାରସତରାଙ୍ଗ" ରଚନା କରି
କାବ୍ୟ କୁଶଳତା ଓ ଶବ୍ଦ ଜ୍ଞାନର ଅଭୁତପୂର୍ବ ନିଦର୍ଶନ
ଦେଖାଇଛନ୍ତି ବୀରବର ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ଆମରି ।
ପାଇବା ରାମ ରସରୁ କୃଷ୍ଣ ରସ, ପୌରାଣିକରୁ କାଳ୍ପନିକ,
ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ କାବ୍ୟକୃତି କି ଅବଲୋକନ କଲେ,
କାମ ଶାସ୍ତ୍ରରୁ କାବ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ର, ଚୌପଦୀରୁ ଚଉତିଶା ନେଇ
ସମୃଦ୍ଧ କବିସମ୍ରାଟଙ୍କ କାବ୍ୟ ଭଣ୍ଡାର ଦେଖିଲେ ।
ହେ କବି ସମ୍ରାଟ ବନିଛ ଅଗ୍ରଣୀ ଶବ୍ଦାଲଙ୍କାର, ଅର୍ଥ
ଲଙ୍କାର, ରାଗ, ଓ ରାଗିଣୀ ପ୍ରୟୋଗରେ
ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ ତୁମକୁ ମୁଁ ନାମ ଦେଲେ କାବ୍ୟ
କୋଣାର୍କର ବିଶ୍ୱକର୍ମା ହିସାବରେ ।
ହେ କବି ସମ୍ରାଟ, ସଫଳତାର ଉତ୍ତୁଙ୍ଗ ଶିଖରକୁ ଛୁଇଁ
ମଧ୍ୟ ଥିଲା ବିନୟତା ଓ ନମ୍ରତା
"ସ୍ୱଦେଶେ ପୂଜ୍ୟତେ ରାଜା ବିଦ୍ୱାନ ସର୍ବତ୍ର ପୂଜ୍ୟତେ"
ଏହା ତୁମ ଜୀବନର ସତ୍ୟତା ।
