ଏହା କି ସଂସ୍କାର
ଏହା କି ସଂସ୍କାର
ଅମୃତ ଏ କାଳ ନୂଆ ଭାରତର
ଏହା କି ଅଟେ ସଂସ୍କାର
ଠକାଠକି କାର୍ଯ୍ୟ ହିଂସା ଅହଂକାର
ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗ ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାର !
ନାହିଁ ଟି ସତ୍ୟତା କଥାରେ କାହାରି
ନାହିଁ ପ୍ରେମ ପ୍ରୀତି ଶ୍ରଦ୍ଧା
କେବଳ ନାଟକ ନିଜ ସ୍ବାର୍ଥ ପାଇଁ
ଚାଲି ଅଛି ତା'ର ସ୍ପର୍ଦ୍ଦା !
ସେବା ଭାବ ନାହିଁ ସ୍ବାର୍ଥରେ ଜଡ଼ିତ
ନାହିଁ ରାଷ୍ଟ୍ରହିତେକାର୍ଯ୍ୟ
ସଂସ୍କୃତି ସଂସ୍କାର ଭୁଲୁଛି ମନୁଷ୍ୟ
ମନୁଷ୍ୟ କିପରି ଆର୍ଯ୍ୟ !
ଭୁଲୁ ଅଛି ପୁତ୍ର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ତାହାର
ଆବିର୍ଭାବ କେଉଁ ଦିନ
ନାହିଁ ସେବା ଭାବ ପିତୃମାତୃ ପ୍ରତି
କହୁଛି କଟୁ ବଚନ !
ଦିଅଁ ଓ ଦେବତା ପୂଜନ ନାହଁରେ
ଆଜି ସନାତନୀ ଘର
ନାରୀର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ନାରୀ କରୁ ନାହି
କିପରି ନାରୀ ସଂସ୍କାର !
କରୁଛି ବେପର ପଶୁ ହତ୍ୟା କରି
ପଶୁ ମାଂସ ବିକ୍ରୀ କରେ
ଜୀବହତ୍ୟାପରା ଅଟେ ମହାପାପ
ଏ କେଉଁ ଜୀବିକା ଧରେ !
ଯୁବ ଓ ଯୁବତୀ ନିଶାରେ ଆସକ୍ତ
ମଦ ବିକ୍ରି ଗାଆଁ ଗାଆଁ
କିଏ ବା କହିବ କାହାକୁ କିଏସେ
ଉଠୁଛି ନିଶାର ଧୂଆଁ !
କିପରି କହିବା ନୂଆ ଏ ଭାରତ
ଅମୃତ କାଳ ଯେ ବୋଲି
ନାହିଁ ସମଭାବ ଦ୍ୱେଷଭାବଯହିଁ
ନିର୍ଲଜ ତା ଥାଏ ଝୁଲି !
ବୃଦ୍ଧଜନେନାହିଁ ଭକ୍ତି ପ୍ରୀତିଭାବ
ଗୁରୁଙ୍କ ନାହଁ ଆଦର
ଆଜିଧୂମପାନ ସ୍କୁଲ ଓ କଲେଜ
ମଦ୍ୟ ପାନ ରେ ଆତୁର !
କରିବ କି ଭଲ ଏପରି ପ୍ରବୃତ୍ତି
ଆଣିବ କୀର୍ତ୍ତି ଗୌରବ
ହୋଇବ କିପରି ଆତ୍ମନିର୍ଭରଟି
ଦୃଶ୍ୟ ସଂଶୟ ଭାବ !
ସଂସ୍କୃତି ସଂସ୍କାର ଛାଡ଼ିଲେ ମନୁଷ୍ୟ
ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ
ନିଶାଦ୍ରବ୍ୟ ପ୍ରତି ଆସକ୍ତି ଥିଲେ ଟି
ଉନ୍ନତିର ରାସ୍ତା କାହିଁ !
ତ୍ୟାଗ କର ତାହା ଯୁବା ଓ ଯୁବତୀ
ନିଶା ଯେ ହାନିକାରକ
ରାଷ୍ଟ୍ରହିତେକାର୍ଯ୍ୟ କର ନିରନ୍ତର
ରାଷ୍ଟ୍ର କର ଅଲୌକିକ !