आठवणीतली दिवाळी

दिवाळी म्हणजे आनंद, प्रकाश आणि एकत्र येण्याचा सण. पण माझ्या आयुष्यात एक दिवाळी अशी आली, जी आजही मनाच्या कप्प्यात उजळून राहिली आहे. ती होती माझ्या लहानपणीची जेव्हा दिवाळीचा अर्थ केवळ फटाके, फराळ आणि नवीन कपडे एवढाच नव्हता, तर कुटुंबातील ऊब आणि आपुलकीचा उत्सव होता. त्या वर्षी आमचं घर नव्याने रंगवलं होतं. भिंतींवर फुलांच्या आकृत्या, दाराशी रांगोळी आणि दिव्यांच्या रांगा सगळं घरच एखाद्या स्वर्गासारखं भासत होतं. आई पहाटेच उठून फराळ बनवू लागायची. तिच्या हातच्या चकल्या, करंज्या आणि लाडूंनी घरात सुगंध भरायचा. आम्ही मुलं फुलबाज्या, सुतळी बॉम्ब, भुईचक्रांसाठी उत्साहात धावायचो.

त्या दिवाळीचं खास कारण होतं आजोबा आमच्याकडे आले होते. त्यांच्या कथांनी संध्याकाळी दिव्यांच्या उजेडात वातावरण रंगून जायचं. त्यांनी सांगितलेली रावणाची दिवाळी आणि बळीराजाचा सण या गोष्टी आजही लक्षात आहेत. त्यांच्या प्रत्येक शब्दात संस्कृतीचा सुगंध आणि परंपरेचं ज्ञान असायचं.लक्ष्मीपूजनाच्या रात्री सगळे एकत्र बसलो. घरातील प्रत्येक कोपऱ्यात तेलाचे दिवे पेटलेले, सुगंधी अगरबत्त्यांचा दरवळ आणि मनात एक वेगळी शांतता. त्या क्षणी मला दिवाळीचा खरा अर्थ समजला फक्त बाहेरचा प्रकाश नाही, तर अंतर्मनातील अंधार घालवणं हेच या सणाचं सार आहे.

आज आधुनिक काळात दिवाळी थोडी बदलली आहे फटाक्यांच्या आवाजाने आणि मोबाईलच्या प्रकाशाने झगमगते क्षण तयार झाले आहेत. पण त्या लहानपणीच्या साध्या, आत्मीय दिवाळीचा आनंद कुठेच नाही. शेवटी सांगायचं म्हणजे, आठवणीतली ती दिवाळी मला आजही शिकवते सण म्हणजे केवळ प्रदर्शन नव्हे, तर एकत्र राहण्याचा आणि आनंद वाटण्याचा क्षण. दिव्यांचा तो प्रकाश जरी विझला असला, तरी त्या दिवाळीच्या आठवणी आजही मनात उजळून राहिल्या आहेत.

योगेश खालकर