କର୍ମଫଳ ଓ କର୍ମଯୋଗ

ବଂଚିବା ରାସ୍ତାର ମଝିରେ ଛିଡା କରାଇଦେଇ 

ଈଶ୍ୱର, କେଉଁ ହାତରେ ଲୁଚାଇ ରଖନ୍ତି 

ନିଷ୍କାମ ସୁଖ ?

ଆଉ କେଉଁ ହାତରେ, 

ବଢ଼ାଇ ଦିଅନ୍ତି କର୍ମଫଳ, 

ପରଦିନର ଗ୍ରାସ ମୁହଁକୁ ?

ଏମିତି ତ ପ୍ରତି ଗଳି ମୋଡରେ,

ସତ୍ୟବାଦୀ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମାନେ କୁହନ୍ତି -

ହତ ଅଶ୍ୱତଥାମା, ଗୁଞ୍ଜର ବା ନର ; 

ଚିହ୍ନି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ ପରିଚିତ ମାନଙ୍କୁ, 

ମାନୀ ଦୁର୍ଯୋଧନ ମାନେ !

କେବଳ ଏମାନଙ୍କୁ କୁହାଯାଇପାରେ - 

"ଯୁଦ୍ଧ ସରିଗଲା ପରେ, 

ଦେଖା ତ ନିଶ୍ଚୟ ହେବ ଦିନେ ।"

ଆସନ୍ତା କାଲିର ସକାଳ 

ତ ତମର ନୁହେଁ ;

ପରଦିନକୁ ହୁଏତ ତୁମ 

ଶବ ପଡ଼ିଥିବ, ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ,

ଗିଳି ସାରି ନିଜ କର୍ମଫଳ ଓ 

ତ୍ରିଫଳା ଆୟୁଷର ତ୍ରିକାଳ ।

କିଛି ଗୋଟେ ଭୁଲ୍ ଥିଲା ନିଶ୍ଚୟ 

ଜୀବନର ଜ୍ୟାମିତିରେ ,

ନଚେତ୍, ବିତି ଯାଇଥିବା ରାତିରେ 

ସ୍ୱପ୍ନ ସହ ହାତାହାତି ହେଉହେଉ 

କେମିତି ଟୋପାଏ ରକ୍ତ ଲାଗି ଯାଇଥିଲା 

ଭୋର୍ ଗଙ୍ଗଶିଉଳି ଗାଲରେ ।

"ଏଇତ ସମୟ , ଏତିକି ବେଳେ 

ଇହ କାଳର କାମ ସାରିବାକୁ ହେବ ।"

ଛାତି ଭିତରେ ପବନର 

ଖେଳ ଚାଲିଥିବା ବେଳେ ,ଐଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟକୁ  

ଉଠାଇ ନେବାକୁ ହେବ ନିଜ କୋଳକୁ ; 

ନିଜ ଠାରୁ ପର ହେବାକୁ ଥିବା, ପରପିଢ଼ିଙ୍କ ପାଇଁ।

ସେଇଥି ପାଇଁ ତ ଶାଗ ପଟାଳିରେ, 

ରକ୍ତ ଢଳା ଚାଲିଛି ।

ବୁଢିଆଣୀ ଜାଲରେ 

ସକାଳ କାକରର ମୁକ୍ତା ସଂଚୟ ଚାଲିଛି !

ପରକାଳକୁ କିଏ ଦେଖିଛି ?

କର୍ମଫଳକୁ ଏଇନେ ପାଇ, 

ଏଇନେ ଖାଇ, 

ମୁହଁ ପୋଛିଦେବା ହିଁ ,

କର୍ମଯୋଗ ଆମର ।

ପରକାଳ ପହଁଚିଲେ 

ଦେଖିବା, ସେଠି ବି କିଛି 

ଉପାୟ ଥିବ ବଂଚିବାର !