Library
ଋଷି
ଋଷି
ଦେବର୍ଷି ରାଜର୍ଷି ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ଏମିତି
କେତେ ଋଷି ରହିଛନ୍ତି
କେତେ ଯେ ବିଦ୍ୱାନ କେତେ ପୁଣି ଜ୍ଞାନୀ
କଳନା କେ କରିଥାନ୍ତି ।
ଦେବର୍ଷି ନାରଦ ହେଲେ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ
ତ୍ରିପୁର କଥା ଜାଣନ୍ତି
ହସ୍ତେ ବୀଣାଧରି ନାରାୟଣ ଜପି
କ୍ଷଣିକେ ବୁଲି ଆସନ୍ତି ।
ବୈଦେହ ନରେଶ ରାଜର୍ଷି ତ ଥିଲେ
ନାମ ତାଙ୍କର ଜନକ
ହଳ କର୍ଷଣରେ ସୀତାଙ୍କୁ ପାଇଲେ
ଥିଲେ ସେ ପ୍ରଜା ପାଳକ ।
ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଋଷି ଥିଲେ ଯେ ରାଜର୍ଷି
ଚାହିଁଲେ ହେବେ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି
କ୍ରୋଧିତ ହେଇଣ ବଶିଷ୍ଠ ଋଷିଙ୍କ
ପରିବାର ଥିଲେ ଧ୍ୱଂସି ।
ରାମଙ୍କ ହସ୍ତରେ ତାଡକା ମାରିଣ
ଋଷି ଯଜ୍ଞ ରକ୍ଷା କଲେ
ବଳା ବଳାନ୍ତକ ମହା ବିଦ୍ୟା ଦୁଇ
ରାମଙ୍କୁ ସେ ଶିକ୍ଷା ଦେଲେ ।
ଯମଦଗ୍ନିଙ୍କର ପୁତ୍ର ପର୍ଶୁରାମ
କ୍ରୋଧେ ଶପଥ କରିଲେ
ପିତାଙ୍କ ହତ୍ୟାର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେଲେ
ସହସ୍ରାର୍ଜ୍ଜୁନେ ବଧିଲେ ।
ସେଇ ପର୍ଶୁରାମ ଦ୍ୱାପରେ କର୍ଣ୍ଣଙ୍କୁ
ଯୁଦ୍ଧ ବିଦ୍ୟା ଶିକ୍ଷା ଦେଲେ
ଜାଣିଲେ ଯେ କାଳେ କ୍ଷତ୍ରିୟ ଏ କର୍ଣ୍ଣ
ଅଭିଶାପ ଦେଇ ଥିଲେ ।
ଦସ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର ମରା ମରା ଜପି
ବାଲମୀକ ଋଷି ହେଲେ
ସପ୍ତ ରାମାୟଣ ରଚନା କରିଣ
ଜଗତେ ପୂଜିତ ହେଲେ ।
ସେ ବାଲ୍ମୀକି ଋଷି ଲବ କୁଶଙ୍କୁ ଯେ
ରାମାୟଣ ଶିଖାଇଲେ
ଅଶ୍ୱମେଧ ଯଜ୍ଞେ ମଧୁର ସୁରରେ
ଗାୟନ ସେ କରିଥିଲେ ।
ଗୌତମ ଋଷିଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଅହଲ୍ଯାଙ୍କୁ
ଇନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ହରି ଥିଲେ
ଋଷି ଅଭିଶାପ ନିଷ୍ଫଳ ହୁଏନି
ଦେବତା ହେଇ ଭୋଗିଲେ ।
ଋଷିଶୃଙ୍ଗ ଯେବେ ଅଯୋଧ୍ୟା ଆସିଲେ
ଝରିଲା ବରଷା ଧାରା
ସତେକି ଆକାଶେ ଶ୍ରାବଣ ଆସିଲା
ହସି ଉଠିଲା ଯେ ଧରା ।
ସେଇ ଋଷିଶୃଙ୍ଗ ପୁତ୍ରେଷ୍ଟି ଯେ ଯଜ୍ଞ
ଦଶରଥଙ୍କର କଲେ
ଚରୁ ଅନ୍ନ ଖାଇ ତିନି ରାଣୀଙ୍କର
ଚାରି ପୁତ୍ର ହେଇଥିଲେ ।
ଋଷି ବିଶ୍ରବାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଦଶାନନ
ମହା ଜ୍ଞାନୀ ଥିଲେ ହେଇ
ମରଣ ସମୟେ ରଜନୀତି ବିଦ୍ୟା
ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କୁ ଥିଲେ ଦେଇ ।
ଦୁର୍ବାସା ଋଷିଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ମାଳେ
କର୍ଣ୍ଣ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ
ତାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦେ କୈକେୟୀ ଯେ ପଶୁ
ପକ୍ଷୀ ଭାଷା ବୁଝି ଥିଲେ ।
ଉତ୍ତର ଆକାଶେ ସପ୍ତର୍ଷିମଣ୍ଡଳେ
ସପ୍ତ ଋଷି ରହିଛନ୍ତି
ସୁନୀତିଙ୍କ ପୁତ୍ର ଧ୍ରୁବ ଚାରିପଟେ
ପରିକ୍ରମଣ କରନ୍ତି ।
ସପ୍ତ ଋଷି ପୁତ୍ର ଅଭିଶାପେ ଜୟ
ବିଜୟ ରାକ୍ଷାସ ହେଲେ
ଅଭିଶାପୁ ମୁକ୍ତ କରିବାର ପାଇଁ
ପ୍ରଭୁ ଅବତାର ନେଲେ ।
ଋଷିଙ୍କର କଥା ହୁଏନି ଅନ୍ୟଥା
ଫଳିବାଟା ସୁନିଶ୍ଚିନ୍ତ
ଜଗତ କଲ୍ୟାଣେ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ
ପାଦେ କୋଟି ପ୍ରଣିପାତ ।
