କଅଣ ମାନପତ୍ର ଖାଲି ସାଉଁଟିବା?

ସକାଳର ପ୍ରଥମ ସୁନେଲି କିରଣ ସଦୃଶ 

ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଜୀବନ ମଣିଷର,

ମୋତି ପରି ଚିକ୍ ମିକ୍ କରୁ ଥାଏ, ରଖି

ଥାଏ ଆଶା ଆଉ ନୂଆ ସପନର ।

ସମୟର ଗତି ସହିତ ପାଦ ମିଶାଇ ବାଟ 

ଚଲାଏ, ପଥ ଅଟଇ ସଂଘର୍ଷର, 

ଭୟ କେବେ ନଥାଏ କେତେବେଳେ ଝୁଣ୍ଟି 

ପଡ଼ିବା ବା ବାଟବଣା ହେବାର ।

ବାଧାବିଘ୍ନ ପାହାଡକୁ ପାରି କରି ସମୟ ସହ 

ଚାଲିବା, ମଣିଷର ଜୀବନ,

ଜୀବନ ଠାରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟବାନ, ପ୍ରତ୍ୟେକ 

ମଣିଷର ନିଜସ୍ୱ ସ୍ବାଭିମାନ ।

ରହୁଥିବା ସବୁ ମଣିଷ ଓ ବଡ କ୍ଷୁଦ୍ର ଜୀବ 

ମାନଙ୍କୁ ଆମର ପରିପାର୍ଶ୍ୱରେ,

ଦେଖୁଅଛେ ଆମେ ସେମାନଙ୍କୁ ହେଉ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ

ରେ ଅବା ପରୋକ୍ଷରେ ।

କିଛି ନା କିଛି ଉପକାର କରିଥାଆନ୍ତି ତ 

ସରବେ ଏଇ ଆମ ସମାଜର,

ଯିଏ ଯାହା ସ୍ଥାନରେ ରହି, ନିଜ ଶକ୍ତିମତେ 

ସଦାବେଳେ କରନ୍ତି ଉପକାର ।

ସମୟ ବଦଳେ, ଆଉ ତା ସହିତ ବଦଳି ତ

ଥାଏ ଜୀବନର ଗତିପଥ,

ପରମ୍ପରା ବିରୋଧରେ ସଜାଇ ଠିଆ କରିବା

କୁ ପଡ଼େ ହେଉ ପଥ କଣ୍ଟକିତ ।

ଭୁଲିବାନି କେବେ କଥାକୁ, ତଳ ବରଡ଼ା ଖସୁଛି, 

ଉପର ବରଡ଼ା ହସୁଛି, 

ସେତେବେଳେ ମଝି ବରଡ଼ା ଚାହିଁ କହୁଛି, ମୋ 

ଦିନ କାଳ ପରା ଆସୁଛି ।

ଶୁଣି ଆସି ଅଛି ପିଲାଟି ଦିନରୁ ଯେ, ଏଇ 

ପଂକ୍ତିକୁ ଏ ସମାଜ ଭିତର,

ମୁଁ ସର୍ବଦା ଭାବିଥାଏ ଏହା ହିଁ ପ୍ରକୃତ କର୍ମ,

କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଓ ଧର୍ମ ମୋର ନିଜର ।

ଭୁଲି ଯାଇଅଛେ ସେଦିନର କଥା, ରହିଅଛେ 

ଆମେ ଅନ୍ଧାର ଭିତରେ,

ସବୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳତାକୁ ଲିଭେଇ ଦେଇଅଛେ ଆଜି 

ଭୋଟରଙ୍କୁ ପ୍ରଲୁବ୍ଧ କରିବାରେ ।

ଶାସନ କରନ୍ତି ମାନବ, ମଣିଷଖିଆ ବାଘର 

ପ୍ରକୃତି ଅଟଇ ତାଙ୍କର,

ପେଟ ଭରି ଥିଲେ ବି, ମୁଖର ସ୍ୱାଦ ପାଇଁ 

ତାଙ୍କର ମଣିଷ ରକ୍ତ ଦରକାର ।

ପାନରେ ଥାଏ ମସଲା, ପକାଉ ଥାଏ ପାଟି

ରେ ଚୋବାଇବା ପରେ,

ଆମକୁ ଫୋପାଡୁଛନ୍ତି ପାନ ମସଲା ପରି, 

ଭୋଟ ସରିଗଲା ପରେ ।

ତୁଛ ହୀନ ପୁରୁଷାର୍ଥର ସୀମା ଦିନକୁ ଦିନ 

ବିଶ୍ୱରେ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇ ଚାଲିଛି,

ସ୍ୱାର୍ଥ, ଅହଂରେ ପୃଥିବୀକୁ ଭାଗବଣ୍ଟା କରି 

ଭୋଗିବା ଘୃଣ୍ୟ ମସୁଧା ହୋଇଛି ।

ଆମେ ଗରିବ ବାପୁଡା ରହୁ ଥିବା ଯାଗାର 

ନାହିଁ ସଠିକ ନଥି ପତର

ଦେଶର ଅନେଶତ ଭାଗ ଅଟ୍ଟାଳିକାମାନ 

ତିଆରି ହୋଇଛି, ପୁଂଜିପତିଙ୍କର ।

ଲଗାତାର ବର୍ଷା ପରେ ପାଲଟି ଯାଉଛି 

କେନାଲ ସହରର ରାସ୍ତା,

ଆମ ଚାଳି କଣା ଘର ସାମନାରେ ଠିଆ 

ବୁଲଡୋଜ଼ର, କରିଦେବ ପଦା ।

'ଉଠ କଙ୍କାଳ' କବିଙ୍କର ଦେଶାତ୍ମବୋଧକ 

କବିତା ଆଜି ମନେ ପଡୁଅଛି,

''ଏବେ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚିଛି' ଗଳ୍ପଟି ବ୍ୟକ୍ତିର ମାନବିକ 

ଓ ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ଦର୍ଶାଇଛି ।

ଆମେ ଯେଉଁମାନେ ସାହିତ୍ୟ ଲେଖୁ ଅଛେ 

କାଢିବାନି ଗୋଡ଼ କାଦୁଅକୁ,

ଗୋଟେ ଗୋଟେ ଭଦ୍ରଲୋକର ଖୋଳପା 

ଗଳେଇ ବାହାରୁଛେ ମଞ୍ଚକୁ ।

ସନ୍ଧ୍ୟା କିମ୍ବା ଦିନ ର ଆସରରେ ଲାଗୁ

ଅଛେ, କବିତା ସବୁ ପଢିବାରେ

ପଢି ସାରି, ନିଜର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାନପତ୍ର ଧରି 

ପୁଣି ଚାଲିଯିବା ନିଜ ନିଳୟରେ ।

ହାୟରେ, ଆମେ ସାହିତ୍ୟିକ, ସତ୍ୟର ଭାବୁକ 

ଭାବୁଛୁ ଗୋଡ଼ କିଆଁ କାଢିବା

ଅତ୍ୟାଚାରରୂପୀ ଅନ୍ଧାରର ଦୀପ ଏମିତି ଝଲସୁ 

ଥାଉ, ମାନପତ୍ର ଆମେ ସାଉଁଟିବା ।

ଭାବୁନେ କି, ଗାଧୁଆ ଘର କଳ ଖରାପ ହେଲେ, 

କିମ୍ବା ଇଲେକ୍ଟ୍ରି ନଆସିଲେ,

 ନେଉଛେ ସେମାନଙ୍କର ହିସାବ ଜୀବନ ଆମର 

ବିପଦଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଲେ ।

ଆକଣ୍ଠ ପିଇ ଗଲେଣି ଗରଳ, ଶବ୍ଦ ଧାରରେ 

କବିତାକୁ ଶାଆଣ ଦେଇ

ନର୍କେତର ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟରେ ଏକ ପ୍ରକାର ସପନ 

ସ୍ଵର୍ଗର ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଥାଇ ।

ସମକାଳୀନ ସମାଜ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ସା°ସ୍କୃତିକ ଓ 

ରାଜନୈତିକ ଚିତ୍ରକୁ ରୂପ ଦେଇ,

କୁସ°ସ୍କାର, ଅପସ°ସ୍କୃତି,

କୁବ୍ୟାପାର ସବୁ ଧ୍ବ°ସର 

ଚିନ୍ତା ଚେତନା ଦେବା ଯୋଗାଇ ।

ଜାଗିବା ଚାଲ, କବିତାରୂପୀ ଆଲୁଅରେ ଏତିକି

 ଅନ୍ତତଃ ଜଣେଇ ଦିଆଯାଉ 

ହଟାଇବା ଅନ୍ଧାର, ଅନ୍ଧ ହୋଇଥିବା‌ ମଣିଷ ମନେ 

ଆଗକୁ ଯିବାର ପ୍ରେରଣା ନିଅଣ୍ଟ ନହେଉ ।