त्याची वट सावित्री - भाग 1

भाग एकः- लग्न 

‘’ तदेव लग्नं सुदिनं तदेव

ताराबलं चंद्रबलं तदेव ।

विद्याबलं दैवबलं तदेव

लक्ष्मीपते तेङ्घ्रियुगं स्मरामि ॥

ब्रह्मा वेदपतिः शिवः पशुपतिः सूर्योर् ग्रहाणां पतिः शुक्रो देवपतिर्नलो नरपतिः स्कन्दश्च सेनापतिः।

विष्णुर्यज्ञपतिर्यमः पितृपतिः तारापतिश्चन्द्रमा इत्येते पतयस्सुर्पर्णसहिताः कुर्वन्तु वो मंगलम्।।

मांगल्यम तंतुनानेन मम जीवन हेतुनां।

कण्ठे बध्नामि शुभगे त्वाम जीव शरदाम् शतांम्।।

सगळे मंत्र सगळे विधि आता संपत आले होते. या छोट्याशा शहरापासून दूर असणार्‍या कार्यालयात आमचा विवाह संपन्न झाला. तोही अवघ्या पाच माणसांच्या उपस्थिती आणि साक्षीने. मी नववधू वल्लरी, माझा नियोजित वर अवधूत रत्नदीप, त्याचा मित्र दिगंत, आजी मालविका रत्नदीप आणि आमच्या विवाहाचा सकल विधि संपन्न करणारे परचुरे गुरुजी.

हा माझ्या आयुष्यातला अत्यंत आनंदाचा क्षण आहे. मी… मी लग्न करतेय. तेही अशा व्यक्तीशी जिच्यावर मी जगात सर्वाधिक प्रेम करतेय. मी चोरट्या नजरेनं माझ्याशेजारी उभ्या असलेल्या त्या देखण्या पुरुषाकडे पाहत होते. हाच तो माझा स्वप्नातला राजकुमार. त्याचे राखाडी डोळे, त्याच्यासारखंच तुर्रम खान असणारं त्याचं ते धारदार नाक, त्याचे ते अजिबातच पुरुषी न भासणारे देखणे ओठ आणि सगळ्यात देखणं जर काय असेल त्याच्याकडे तर त्याच्या गालांवर पडणारी ती लांब खळी! आह! मला किती आतुरता होती त्या खळीला एकदातरी स्पर्श करण्याची मी काय सांगू! आणि माझ्याबद्दल विचाराल तर मी म्हणजे या देखण्या राजबिंड्या रुपाच्या पुरुषासमोर एखाद्या छोट्या खारीसारखी दिसत होते. माझा माझ्या स्वतःवरच विश्वास बसत नव्हता. मी बघतेय ते स्वप्न तर नाहीए ना! मी अखेर विधिवत माझ्या प्रियतमाशी लग्न केले. आम्हां पाचजणांशिवाय तो सगळा हॉल रिकामा होता. माझी नजर मालविका आजीच्या नजरेला मिळाली आणि माझ्या चेहर्‍यावर हास्य उमटलं. मला त्यांच्याही चेहर्‍यावर हास्य दिसलं ज्यात त्यांच्या डोळ्यांतून ओघळणारे आनंदाश्रू मिसळले होते. त्या माझ्यावर अगदी सख्ख्या नातीवर करावं तसं प्रेम करतात. माझ्या ह्या आनंदाचं सगळं श्रेय त्यांनाच जातं. जर ही गोष्ट त्यांच्यासाठी नसती तर अवधूत सारख्या देखण्या पुरुषाने माझ्याशी लग्न कधीच केलं नसतं. 

सप्तपदी झाली, लाजाहोम झाला. आता पाठवणी. अवधूतच्या चेहर्‍याकडे बघून कळत होतं की तो किती नाखूष होता या सगळ्या लग्न प्रकरणाने ते! मला माहीत होतं की तो माझ्यावर कधीच प्रेम करणार नाही आणि त्यानं करुही नये. तसं बघायला गेलं तर तो माझा द्वेष करत होता आणि हे दुसरं कारण होतं मी त्याच्याशी लग्न करण्याचं. अचानक त्याची नजर माझ्याकडे गेली. त्याच्या नजरेत मला माझ्याबद्दलचा भरलेला द्वेष पुर्णपणे दिसून येत होता. मी माझे डोळे घट्ट मिटून घेतले कारण मी त्याच्या त्या दाहक नजरेला नजर देऊच शकत नव्हते. तुम्हांला वाटत असेल की काय ही मुर्ख बाई आहे! अशा माणसाशी लग्न करतेय जो बदल्यात प्रेमही करत नाही? हा काय वेडेपणा आहे? खरं सांगायचं तर त्यानं माझ्यावर या लग्नासाठी कसलीही जबरदस्ती केली नाही उलट मीच त्याच्यावर माझ्याशी लग्न करण्यासाठी दबाब आणला होता असं म्हटलं तर चुकीचं ठरणार नाही. तुम्हांला सांगू का! ही माझ्या बकेट लिस्ट अर्थात शेवटच्या इच्छांमधली एक इच्छा होती कारण मी लवकरच मरणार आहे. हा आजार मला दर दिवशी क्षणाक्षणाने- कणाकणाने मरणाच्या दारात ओढून नेत आहे. जेमतेम तीनेक वर्षं शिल्लक आहेत माझ्याकडे. आणि हेच कारण आहे की मला वाटतंय की त्याने माझ्या प्रेमाच्या बदल्यात माझ्यावर प्रेम करु नये. त्यानं माझा द्वेष करावा हेच त्याच्यासाठी उत्तम आहे म्हणजे माझ्या जाण्यानं त्याला दुःख व्हायचं नाही. त्याला माझ्या ह्या अश्या परिस्थितीबाबत काहीच माहीत नाही आणि मीही त्याला यातलं काही सांगणयाचे कष्ट घेतले नाहीत. 

त्या अपघातानंतर मालविका आजीचं माझ्यावर जरा जास्तचं प्रेम बसलं होतं; तिनंच त्याला या लग्नासाठी बाध्य केलं. हे जे काही इथं सगळं चालू होतं ते सगळं तो फक्त आणि फक्त मालविका आजीसाठी करत होता. दुसरीकडे सांगायचं झालं तर मी त्याच्या प्रेमात आकंठ बुडाले होते; अगदी तेव्हापासून जेव्हापासून मी त्याला पहिल्यांदा पाहिलं होतं. मला इतरांसारखं मुळीच मरायचं नाहीए. मला माझ्या आयुष्यातले हे जे उरलेले शेवटचे काही क्षण आहेत ते सगळे अगदी आनंदाने जगायचे आहेत. मी सोळा वर्षांची होते तेव्हा मला कळलं की मला हा आजार आहे आणि तेव्हापासूनच मी डायरी लिहायला सुरुवात केली; ज्यात मी माझ्या सगळ्या इच्छा आणि स्वप्नांविषयी सारं काही मांडून ठेवतेय. या सगळ्याला आता जवळजवळ तीन वर्षं झालीत. 

परचुरे गुरुजींनी आजींना सांगितलं की विवाह संपन्न झाला आहे. ते शब्द कानांवर पडले आणि मी झाकून घेतलेले माझे डोळे उघडले. आता तो देखणा पुरुष माझा नवरा झाला होता अन् मी त्याची बायको. मी त्याच्या त्या आग ओकणार्‍या डोळ्यांकडे पाहत छानसं हसले. आता तो काय करेल बरं! माझा हात धरुन त्या सजवलेल्या गाडीत बसवण्यासाठी नेईल का मला? माझी नजर लाजेने जमीनीकडे वळली. मला माहीत आहे प्रिय पतीदेव तुमचं माझ्यावर अजिबातच प्रेम नाहीए आणि ते आपल्या दोघांसाठीही चांगलंच आहे म्हणा! कारण मला माझ्यामागे माझ्यावर खूप प्रेम करणार्‍या नवर्‍याला दुःखात सोडून मुळीच मरायचं नाहीए. आपलं नातंच अतिशय सुयोग्य आहे; जस्सं मला हवं अगदी तस्सं! मी माझ्याच विचारात पार बुडून गेले होते आणि अचानक त्याने माझा हात घट्ट पकडला. मी झटक्यात वळून त्याच्याकडे पाहिलं. त्याची नजर अगदी स्थिर होती एखाद्या शिकार्‍यानं सावजावर ठेवावी तशी. मी मात्र गर्तेत सापडलेल्या हरिणीसारखी त्याच्याकडे पाहत होते. त्याने माझा घट्ट धरलेला हात आता दुखायला लागला होता. माझ्या डोळ्यांतून अश्रू ओघळले. माझ्या या वेदनांची त्याला मात्र मुळीच जाणीव नव्हती. पण आता त्याविषयी विचार करुन काहीच होणार नाहीए, गोष्टी आता बदलण्याच्या पार गेल्या आहेत. मालविका आजींना फारच आनंद झाला होता. तो आनंद त्यांच्या चेहर्‍यावरच्या हास्यामध्ये मला स्पष्ट दिसत. आम्ही दोघेही त्यांच्या पाया पडायला वाकलो. 

‘’ सौभाग्यवती भव। पुत्रवती भव। ‘’

त्यांनी तोंडभरुन आशिर्वाद दिला आम्हां दोघांना. मला कधी कधी त्यांच्यासाठी फार वाईट वाटायचं. एकतर त्यांचं वय झालं होतं आणि त्यांची तब्येतही म्हणावी तशी ठीक राहत नव्हती. शिवाय त्या काही अवधूत सोबत राहत नव्हत्या. त्यांचं छोटसं बंगलीवजा घर शहराच्या बाहेर होतं. त्या म्हणाल्या होत्या मला की आता मला सगळ्यांतून हळूहळू माझं मन काढून घ्यायला हवंय. दोन्ही पोरं चांगली कमवताहेत, आपला घरचा व्यवसाय उत्तम सांभाळताहेत, आता तर अवधूत आणि तुझं लग्नही होणार आहे तर मी या सगळ्या संसारात किती गुरफटून राहू. मी आपली माझ्या वानप्रस्थाश्रमात बरी आहे. आणि तिथं कशाची कमी आहे? मदतीला नोकर-चाकर आहेत, काळजी घ्यायला नर्स ठेवलेली आहे, वेळ घालवण्यासाठी बंगलीच्या भोवती छानशी बाग आहे, शिवाय तुम्ही मला आठवड्यातून एकदा भेटायला तर येताच की. हाताजवळ फोन, गाडीसारख्या सगळ्या सुविधा आहे. मी बरी आहे माझ्या घरात तुम्हां तरुण मुलांच्या संसारात मी कशासाठी मध्ये मध्ये करायचं? त्यांचे हे सगळे विचार ऐकले की मला फारच अपराध्यासारखं वाटयचं कारण मी त्यांनाही माझ्या या आजाराविषयी काही सांगितलं नव्हतं. हे लग्न म्हणजे अवधूतनं आजींच्या शेवटच्या दिवसांत त्यांच्या आनंद आणि सुखासाठी केलेला एकप्रकारचा सौदाच होता. 

मला आनंदानं मिठीत घेत आजी म्हणाल्या, ‘’ खरंच वल्लरी मी तुला सांगू शकत नाही की मी आज किती खूष आहे! ‘’ मला थोड्यावेळासाठी असं वाटलं की माझ्या आईच्या कुशीतही मला अशीच उब मिळाली असती. पण, माझ्या दुर्दैवानं मला तिला बघताही आलं नाही. माझे पालक माझ्या आयुष्याचा भागच नव्हते कारण… कारण मी अनाथाश्रमात लहानाची मोठी झाले होते आणि मला त्यांची धूसरशीही छबी आठवत नाहीए. आजींना भेटल्या क्षणापासून आजींनी मला अगदी स्वतःच्या घरच्या माणसासारखं वागवलं. मी मनातच त्यांचे फार आभार मानले. काय दिलं नव्हतं गेल्या काही महिन्यांत त्यांनी मला; घर, माझं म्हणता येईल असं कुटुंब आणि सगळ्यात महत्वाचं म्हणजे माझं प्रेम त्यांनी माझ्या झोळीत टाकलं होतं. 

‘’ अभिनंदन वल्लरी. आता तू माझी वहिनी झालीस. ‘’ दिगंतच्या चेहर्‍यावर छानसं हसू विलसत होतं. दिगंत अवधूतचा उजवा हात आणि अत्यंत विश्वासू, जवळचा मित्र होता; त्याहीपेक्षा महत्वाचं म्हणजे तो अवधूतचा चुलत भाऊ होता. मी त्याच्याकडे पाहून छानसं हसले. ‘’ धन्यवाद दिगंत. ‘’ 

‘’ हां! बास झाल्या गप्पा. ‘’ अवधूतच्या त्या खर्जातल्या आवाजानं सगळं वातावरण शांत आणि तणावाचं झालं. अवधूतनं कोर्‍या नजरेनं त्याच्याकडे बघत त्याला सांगितलं, ‘’ दिगंत आजीला तिच्या बंगलीवर नेऊन सोड. ‘’ 

‘’ अरे, मग तुम्ही आमच्यासोबत येत नाही आहात का? कुठे चाललाय तुम्ही? ‘’ आजींनी विचारलं. 

‘’ लग्न झालंय आजी. ते साजरं नको का करायला? ‘’ त्यानं अतिशय निर्लज्जपणे आजीला सांगितलं. 

हा आता नक्की काय म्हणाला? तो तर माझा तिरस्कार करतो. लग्नाच्या आधी तो मला म्हणाला होता की उद्या लग्न झालं तरी मी तुला साधा स्पर्शही करणार नाही म्हणून! मी मोठ्ठे डोळे करुन त्याच्याकडे पाहिलं. मी तिथंच स्तंभासारखी उभी राहिले. मी नीट ऐकलं ना तो जे काही आजींना म्हणाला ते! की माझ्या ऐकण्यात काही चूक झाली? नाही, मी बरोबरच ऐकलं कारण आजींच्या चेहर्‍यावर आता एक खेळकर, चावट हास्य आलेलं मला दिसत होतं. त्यांनी माझा चेहरा ओंजळीत धरला आणि म्हणाला, ‘’ वला, माझ्या नातवाची काळजी घे हं! मी आता त्याला तुझ्या स्वाधीन केलाय. ‘’

जसे आम्ही कार्यालयातून बाहेर पडलो अवधूत स्वतःच गाडी चालवत त्याच्या बंगल्याशी आला. घरी पोचेपर्यंतचा सगळा वेळ गाडीत आम्ही दोघं आणि केवळ मौन होतं सोबतीला. माझ्यात त्याला काही विचारण्याची हिंमतच नव्हती. त्याला खरंच ते सगळं करायचं होतं जसं तो आजींना म्हणाला? मला माझ्या हृदयाची वाढलेली धडधड स्पष्टपणे ऐकू येत होती. गाडी येउन पोर्चमध्ये थांबली आणि त्याने मला हाताला धरुन त्याच्या घरात आणलं. ना कसली सजावट, ना स्वागताची तयारी, ना कलशाची सिध्दता! ह्म! माझ्या वाट्याला हेच येणार होतं. विचार करत मी एक सुस्कारा सोडला. अवधूतच्या या घराविषयी मी नेहमीच आजींकडून एकलं होतं पण कधी इथं येणं झालं नव्हतं. आज माझा इथे पहिल्यांदाच प्रवेश झाला होता. 

‘’ चल मी तुला तुझी खोली दाखवतो. ‘’ तो अगदी पहिल्यांदाच बोलला लग्न झाल्यापासून माझ्याशी. खरंतर त्याचा आवाज छान होता. काहीसं मार्दव होतं त्यात आणि थोडासा पुरुषी हुकमतीपणा; पण तरीही मला तो हवाहवासा वाटला. 

‘ चला म्हणजे मघाशी तो आजींना जे काही म्हणाला ते सगळं विनोदानेच म्हणाला तर! ‘ मला हातसं वाटलं. मी त्याच्या म्हणण्याला रुकार दिला. आम्ही त्या जेवणाच्या खोलीला छोटासा वळसा घालून जिना चढून वर आलो. त्याने मला दुसर्‍या मजल्यावर असणारी माझी खोली दाखवली. त्यानं खोलीचं दार उघडलं आणि मी त्याच्या मागोमाग आत शिरले. खिडक्या बंद असल्यामुळे खोलीत बर्‍यापैकी अंधार होता. मी कुठे लाईटची बटणं दिसतायत का ते शोधण्याचा प्रयत्न करतच होते की दरवाजा धाडकन् बंद झाल्याचा आवाज माझ्या कानांवर पडला. मी भितीनं पटकन् मागे वळले तर अवधूत तिथला मंद उजेडाचा रातदिप लावला होता. त्या मंद उजेडात आम्ही एकमेकांच्या अंधार्‍या रुपरेषा कशाबशा पाहू शकत होतो. तो आता माझ्याजवळ येत होता. माझं हृदय अक्षरशः रेल्वेच्या गतीनं धावत होतं. काय हवं होतं नक्की त्याला? काय करणार आहे आता तो? 

‘’ अ… अ… अवधूत ‘’ जेमतेम पुसटसं मी त्याचं नाव उच्चारु शकले असेन तोच त्यानं मला घट्ट पकडलं आणि पलंगावर जवळपास फेकलंच. आता तो माझ्यावर झुकला होता.

‘’ काय? काय… करतोयस तू नक्की? ‘’ मी मोठ्या मुश्किलीनं त्याला विचारलं. 

‘’ तू नीट एकलं नाहीस का मी आजीला काय सांगितलं ते? तुला हेच तर हवं होतं ना! तुझी सगळी धडपड माझ्या या पलंगापर्यंत पोचण्यासाठीच तर चालली होती ना! मग आता मी तेच करतोय जे तुला केव्हापासून हवं होतं. ‘’ अवधूतनं अतिशय तुच्छतेनं मला उत्तर दिलं. मला माहीत आहे की त्याचं माझ्यावर प्रेम नाहीए पण म्हणून तो मला सतत जाणवून देत राहणार आहे का? त्या विचारानंच माझ्या हृदयात कळ उठली. 

‘ पण, ठीक आहे. हेही छानच आहे. तसंही मला प्रेम करणारा नवरा नकोच होता म्हणा. त्याला माझी परिस्थिती कळल्यानंतर त्रास होईल. ‘ माझ्या डोळ्यांतून पाण्याचे काही थेंब ओघळले. 

‘’ अवधूत… मी… मला… ‘’ 

‘’ थोबाड बंद कर तुझं मला काहीही ऐकायचं नाहीए. ‘’ माझे हात माझ्या डोक्याच्यवर ताणून घट्ट धरत तो माझ्यावर खेकसला. त्यानं हळूच त्याच्या खिशातून कसलीतरी बाटली काढली. अंगठ्यानं तिचं बूच उघडलं आणि त्यातला द्रव माझ्या तोंडात ओतला. मला ठसका लागला कारण त्या द्रवाच्या कडवटपणानं माझं तोंडही कडू झालं होतं. अचानक मला सगळं गरगरल्यासारखं वाटू लागलं समोरचं दृश्य धूसर होऊ लागलं. मला अतिशय मळमळल्यासारखं व्हायला लागलं. फारच काहीतरी विचित्र भावनांची माझ्या मनात चलबिचल सुरु झाली.

स्वरा…. 28/06/2021

 

 भाग दोनः- नवं आयुष्य

अवधूत

सूर्याच्या प्रकाशाची तिरिप जेव्हा खिडकीतून डोळ्यांवर आली मी डोळे किलकिले करत जागा झालो. पलंगावर उठून बसलो आणि आधी घड्याळाकडे नजर टाकली. रोजच्यासारखेच आजही सकाळचे साडेसहा वाजले होते. मी कितीही वाजता झोपलेला असून देत पण नेमक्या ह्याच वेळेला रोज माझ्या शरीरातलं घड्याळ मला जाग करत असे. मी काल काय घडलं ते आठवून डोक्याला हात लावला. मी… मी त्या दगाबाज मुलीशी लग्न केलं. कसं? का? मला कळतंच नव्हतं की त्या मुलीने माझ्या आजीवर एवढी कसली जादू केली होती? नक्की जादू की एखादं जबरदस्त चेटूक? सहा महिन्यांपूर्वी ती चेटकीण मला अचानकच आमच्या घरात दिसली. मी देशाबाहेर गेलो होतो कंपनीच्या कामासाठी. आणि जेव्हा मी परत आलो तेव्हा… तेव्हा मी तिला पाहिलं ती जवळजवळ स्वतःचं घर असल्यासारखी माझ्या आजीसोबत राहत होती. माझी आजी एकटीच रहायची. ती त्या एकटं राहण्याला वानप्रस्थाश्रम म्हणते. ती अतिशय दयाळू बाई आहे. आणि तिच्या या अशा दयाळू स्वभावाचाच ह्या लफडेबाज बाईनं फायदा घेतला. तिनं माझ्या आजीच्या मनात स्वतःची जागा निर्माण केली आणि मला तिच्याशी लग्न करायला भाग पाडलं. 

मला तिच्यासारखी लालची बाई माझ्या आयुष्यात अजिबात नको होती. अशा लोकांची मी अतिशय घृणा करतो. माझीही प्रेयसी होती; तेही अगदी चांगल्या घरातली मुलगी पण का कुणास ठाऊक आजी तिला माझी बायको म्हणून स्विकारायला तयारच नव्हती. तिच्याऐवजी ती ह्या फसव्या बाईची बाजू घ्यायची. मी जस जसा माझ्या त्या लग्नाबद्दल विचार करत होतो माझ्या डोक्यात रागाचा भडका उडत होता. तरी मी तिला काल; लग्नाच्या पहिल्याच रात्री दाखवून दिलं की ती माझ्यासाठी काय आहे ते! चांगली शिक्षा केली तिला. त्या विचारासरशी मी उठलो. बाथरुममध्ये जाऊन तोंडावर पाण्याचा हबका मारुन आलो. आता मला जरा ताजंतवानं वाटत होतं. मग मी माझे रोजचे व्यामाचे कपडे चढवले आणि घरातच असलेल्या माझ्या जिममध्ये निघालो. मी त्या दीड दमडीच्या बाईच्या खोलीसमोरुन जात असतानाच वादवणे काकू; आमच्या घरच्या स्वयंपाकीण आणि मदतनीस तिच्या खोलीतून बाहेर पडल्या. त्यांच्या हातात पांढरी बेडशीट होती जी जागोजाग रक्ताने माखली होती. नक्की झालंय तरी काय? 

काकूंची नजर जशी माझ्यावर पडली त्या किंचित हसून मला म्हणाल्या, ‘’ राम राम दादा. ‘’

त्या आमच्या घरात माझ्या जन्माच्या आधीपासून काम करत होत्या. माझ्या आईच्या मृत्यूनंतर माझी देखभाल त्यांनीच केली. ती मध्यम वयाची बाई माझी खूप काळजी करत असे. त्यांच्या हातातले ते रक्तानं माखलेले कपडे मला त्रास देऊ लागले. ती तिची पहिलीच रात्र होती का? माझ्या मनात येऊन गेलं. आपण हा विचार काल का नाही केला बरं! आता माझ्या लक्षात आलं की त्या बेडशीटसोबत त्यांच्या हातात तिची कालची लग्नाची साडीदेखील होती जी मध्ये मध्ये फारच फाटली होती. त्या साडीचं डिझाइन फारचं सुंदर होतं. तिनं कदाचित यावर खूप सारे पैसे खर्च केले असावेत. कसलीही उत्सुकता न दाखवता मी कोरड्या चेहर्‍यानं काकूंना विचारलं, ‘’ काय झालंय काकू? ‘’

‘’ हे का?...’’ आपल्या हातात धरलेल्या त्या कपड्यांकडे पाहत त्या म्हणाल्या, ‘’ फार काही नाही रे! अगदीच साधंय हे! पहिल्या रात्री हे असं काहीतरी व्हायचंच म्हणा. ‘’ 

‘ श्शी! पहिली रात्र? कसली पहिली रात्र? तीसुध्दा या या फसव्या बाईशी? कशी काय होऊ शकते? मला तर खात्रीच आहे हिची ही अजिबातच पहिली वेळ नसणारे.’ आणि माझ्या खात्रीचं सोडा तिनं तर ही गोष्ट माझ्यासमोर लग्नाच्या आधीच निर्लज्जपणे बोलून दाखवली होती. मग हे एवढे रक्ताचे डाग कसे पडले बेडशीटवर? मी तिच्याबद्दल काही चुकीची समजूत तर करुन घेत नाहीए ना! ही तिची खरंच पहिली वेळ तर नाहीए ना! माझ्या कानात तिच्या काल रात्रीच्या वेदनांनी ओथंबलेल्या दबल्या आवाजातल्या किंचाळ्या घुमत होत्या आणि नजरेसमोर तिचा निष्पाप अश्रूभरला चेहरा तरळत होता. ती मुलगी! मी तिचा फारच विचार करत होतो. काय बोलावं ते मला कळत नव्हतं. कदाचित ती माझ्या मनाशी खेळ खेळतीय. किंवा काहीतरी युक्त्या वापरतेय. पण, काहीतरी करतेय हे नक्की आहे. आता यावेळेला तिचा नेमका काय हेतू आहे? माझी सहानुभूती मिळवायचीय का तिला? माझी नजर अजूनही त्या कपड्यांवरुन हटत नव्हती. नक्की तिला असे कितीसे पैसे हवे आहेत?

‘’ अवधूत, बाळा तिची काळजी नको करुस. ती बरी आहे आणि आंघोळीला गेलीय. ‘’ काकू पुन्हा मला म्हणाल्या. 

इथे मी तिच्याबद्दल ती कशी आहे आणि काय करतेय याची चिंता करतोय आणि ही बाई आरामात आंघोळ करते. छ्या! मला मुळीच काळजी नाहीए तिची! झक मारत गेली ती! असेना का ती तिची पहिली वेळ! तीने स्वतःच्या हाताने स्वतःसाठी हा खड्डा खणला होता आणि आता ती त्यात पडलीय तर पडेना का! मला काय गरज पडलय तिची काळजी करण्याची. असंच व्हायला हवंय तिच्यासारख्या बाईबरोबर. या जगात जेवढ्या म्हणून वेदना आहेत ना; देवकृपेनं त्या सगळ्या तिच्या वाट्याला आल्या पाहिजेत. मी वेगानं तिथून जिमकडे निघून गेलो. आत्ता ह्या घडीला माझ्यासाठी ही सगळ्यात योग्य जागा आहे. मी स्वतःवरच नाराज झालो होतो. ती मुलगी जी नुकती कुठं बाईपणात प्रवेश करत होती; जिला आत्ता कुठं एकोणीसावं लागलं होतं ती माझ्या आयुष्याशी न जाणो कसले खेळ खेळतेय. मी अवधूत सारंगराव रत्नदीप, माझ्या व्यावसायिक जगात लोकं माझं नुसत नाव ऐकूनही थरकापायचे. कुणीही माझ्याबरोबर कसलेही गेम खेळण्याची हिंमत दाखवत नव्हते पण आजीनं मात्र मला या कुठल्या तरी खोड्यात अडकवलंय. वल्लरी लक्षात ठेव तुला या सगळ्याची फार मोठी किंमत मोजावी लागणार आहे. तुझे ते मोठ्ठाले डोळे मला अजिबातच भुलवू शकत नाहीत. तुला मी दुःखाची मजा चाखायला लावणारच आहे. माझ्याशी लग्न केलंस याची तुला दर दिवसागणिक किंमत मोजायला लावणार आहे मी. चेटकिण कुठली! मी तुझा, तुझ्या ह्या सगळ्या चुटूकाचा एक दिवस पर्दाफाश करणारच आहे. तुझी जी किंमत माझ्या आजीच्या नजरेत आहे ना! मी ती सगळी धुळीला मिळवणार आहे. तुला मी थोडं थोडं करत रोज जीवे मारणार आहे जोवर तुझ्या मनाच्या, भावनांच्या पार पार चिंध्या होऊन जात नाहीत तोवर. मी हातातलं वजन दणकन् खाली आपटलं. पण मला अजूनही कळत नव्हतं की बेडशीटवर एवढे रक्ताचे डाग कसे आणि का होते ते! असू दे. जे काही तू चालवलं आहेस ना ते काहीही असू देत पण मी त्याच्यापुढे अजिबातच वाकणार नाहीए.

माझा रोजच्या शिरस्त्याप्रमाणे व्यायाम झाल्यावर मी माझ्या खोलीत परत आलो. आता घड्याळात पावणे आठ वाजले होते. अगदी वेळेत सगळं चाललंय आपलं. मी स्वतःशीच म्हणालो. मी दार उघडून आत येऊन बाथरुमकडे जातच होतो इतक्यात एक छानशी गुणगुण माझ्या कानांवर पडली आणि माझे पाय जागेवर थबकले. अरे काय चाललंय नक्की? ही बया माझ्या खोलीत काय करतेय? तिला इथं येण्याची परवानगी दिलीच कुणी मुळात? माझा सगळा राग माझ्या डोळ्यांत उतरला आणि जळजळीत नजरेनं मी तिच्याकडे पाहिलं. जसा तिनं माझ्या पावलांचा आवाज ऐकला ती पटकन् मागे वळली. तिनं तिच्या हातात ग्रे रंगाचा सूट, त्याच्याशी मॅच होणारी ट्राऊझर, ऑफ व्हाईट रंगाचा शर्ट आणि वाईन कलरचा टाय धरला होता. हे सगळं घेऊन नक्की काय करतेय ती? 

मी रागाने खसकन् तिचा हात धरुन ओढला आणि विचारलं, ‘’ तुला इथं येण्याची परवानगी कुणी दिली? ‘’ 

तिची नजर माझ्या उघड्या अंगावरुन फिरली. मध्येच ती कुठेतरी थांबली. आणि मग माझ्या नजरेत नजर मिसळून ती म्हणाली, ‘’ सुप्रभात देवा! ‘’ सोबतच एक छानसं दिलखेचक हसू तिच्या ओठांवर पसरलं. काय मूर्खपणा चाललाय हिचा? काय तर म्हणे देवा! आणि या अशा असण्यानं काय होणार आहे म्हणावं! आता आणखी काय हवं झालंय?

‘’ काहीच नाही देवा! मी तर इथे फक्त तुमच्या ऑफिसला जाण्याची तयारी करते आहे. ‘’ ती अतिशय निष्पापपणे माझ्याकडे त्या मोठ्ठाल्या डोळ्यांनी रोखून पाहत म्हणाली. मी तिचा तिरस्कार करतो. काही गरज नाहीए तिने माझ्यासाठी हे असलं काही करण्याची. कोण समजते ती स्वतःला? तिच्या जागेवर आत्ता इथे खरंतर लिला असायला हवी होती. मी रागाने अक्षरशः बेभान झालो. तिच्या हातांवरची माझी पकड मी आणखी घट्ट केली तशी ती वेदनेनं कळवळली. 

‘’ मला तुझ्या असल्या कुठल्याही कामाची गरज नाहीए कळलं का तुला? ‘’ मी तिच्यावर खेकसलो.

‘’ कधीही दिवसाची सुरुवात हसण्याने करावी देवा! म्हणजे सगळा दिवस कसा छान जातो. ‘’ ती तितक्याच शांतपणे म्हणाली. 

‘’ बंद कर तुझं हे भिकारडं तोंड. ‘’ मी मघापेक्षाही जास्त जोरात तिच्यावर खेकसलो. हे हे असंच माजी आजीही नेहमी म्हणत असते. हिची हिंमत कशी झाली तिच्यासारखं बोलायची? मी तिचा हात सोडून देऊन बाथरुमकडे वळलो आणि म्हणालो, ‘’ आधी बाहेर चालती हो माझ्या खोलीतून. ‘’

काही सेकंदांसाठी एक विचित्र शांतता सगळीकडे पसरली होती. मी हळूच मान तिरकी करुन पाहिलं तर तीने मुकाट्याने सगळ्या वस्तू नीट जागेवर ठेवल्या आणि ती ताठ उभी राहिली पण मला तिचा चेहरा काही दिसत नव्हता. ती तिचे पाण्याने भरलेले डोळे तर माझ्यापासून लपवत नव्हती ना! कदाचित हा ही तिच्या नाटकाचा एक भाग असेल माझी सहानुभूती मिळवण्यासाठी काय सांगावं! मग ती तशीच चेहरा लपवत माझ्या खोलीतून निघून गेली. 

मला प्रचंड राग आला होता. अजून पुरता एक दिवसही झाला नव्हता तोच ही बया माझ्या रागाला खतपाणी घालायला लागली होती; हे असं काहीतरी करुन. तिच्या नावानं आणखी काही वेळ बोटं मोडून झाल्यावर मी बाथरुममध्ये गेलो आणि छान थंडगार पाण्याने कावळे आंघोळ आटपून घेतली. माझ्या कपाटात कपड्यासाठी डोकावण्याआधी पुन्हा एकदा माझी नजर तिनं पलंगावर नीटपणे लावुन ठेवलेल्या त्या कपड्यांकडे गेली. काही म्हणा, पण त्या बकवास बाईची कपड्यांची चॉईस चांगली आहे. मी एकदा घड्याळाकडे नजर टाकली. आठ केव्हाचेच वाजून गेले होते. हातात आता फारसा वेळ उरला नव्हता. मी ते पलंगावर ठेवलेले कपडे अंगावर चढवले आणि ओल्या केसांतून कंगवा फिरवला. धावतच खाली नाश्त्यासाठी आलो. आशा करत होतो की काकूंनी काहीतरी चांगलं नाश्त्यासाठी बनवलेलं असू दे ज्यामुळे माझा हा खराब झालेला मूड चांगला होईल. पण माझे पाय पुन्हा एकदा ती सुमधुर गुणगुण ऐकून थबकले. आता इथे ही बाई काय करतेय? तिची माझ्यावर नजर पडताच ती तिचं ते जीवघेणं हसू ओठांवर आणत म्हणाली, ‘’ या देवा. तुम्ही अगदीच वेळेत आला आहात. बघा बरं मी तुमच्यासाठी काय बनवलं आहे ते! ‘’ असं म्हणतंच तिनं माझ्यासमोर गोवन इंग्लिश पध्दतीनं बनवलेल्या नाश्त्याची प्लेट ठेवली. ती प्लेट बीन्स, उकडून मसाले भरलेली अंडी, ब्रेड बटर, रोस्टेड चिकन यांनी छान सजवलेली होती. ती पुन्हा एकदा स्वयंपाकघरात गेली आणि तिनं आणखी काही भाड्यांमध्ये जास्तीचे तेच पदार्थ भरुन आणून ठेबलवर ठेवले. हिच्या प्रत्येक कृतीमागे हिला काय हवं असतं तेच मला कळत नाही. आता काय हवं असेल देवालाच माहीत! पण हे सगळं ती का करतेय? थोड्यावेळाने ती फ्रिजकडे गेली आणि आतून ज्युसचा कॅन घेऊन आली आणि तिनं तो ग्लासात ओतला.

मी तिचा हात पकडला आणि विचारलं, ‘’ हे सगळं तू पैशांसाठी करतेयस, बरोबर आहे ना! किती हवेत? ‘’ आधी तिला माझ्या त्या विचारण्यानं आश्चर्य वाटल्यासारखं वाटलं पण अगदी पापणी लवते न लवते तोच तिनं तिच्या खर्‍या भावना कुठतरी खोलवर दडवून टाकल्या. 

‘’ सांग ना किती हवेत ते! ‘’ मी मोठ्याने म्हणालो.

ती जरी माझ्याकडेच बघत होती तरी तिचे डोळे खाली होते जे तिनं उचलून माझ्याकडे नीट पाहिलं. तिनं अचानकच तिचा डावा हात माझ्या गालांवरुन अतिशय हळूवारपणे फिरवला. जा गं बाई! मला तुझे हे असले चाळे अजिबातच आवडत नाहीएत. पुन्हा एकदा तिचं ते निष्पाप जिवघेणं हसू तिच्या ओठांवर पसरलं. कोणीही तिच्या त्या हसण्याला अगदी सहज फसू शकतो पण मी नाही. मला बरोब्बर माहीत आहे तू नक्की कोण आहेस ते!

‘’ हं! हे सगळं पैशांसाठीच तर चाललं आहे. पण आता नाही. मी जेव्हा लागतील तेव्हा नक्की सांगेन किती लागणार ते! ‘’ शेवटी एकदा तिच्या तोंडून खरं बाहेर पडलं. बघा, मी म्हणालो होतो ना तुम्हांला! ती फक्त एक लालची बाई आहे दुसरं काहीही नाही. तिला समाजात फक्त तिची पत वाढवायची आहे आणि माझ्या आजीला तर असल्या कसल्या गोष्टीचा अनुभवच नाहीए, बिचारी माझी आजी! मी तिचा धरलेला हात सोडून दिला. मला ते सगळंच असह्य झालं होतं. कदाचित मलाच कुठेतरी वाटत होतं की तिने हे सगळं पैशांसाठी करतेय असं म्हणू नये. का कुणास ठाऊक पण मी ही असली काहीतरी अपेक्षा तिच्याकडून का करत होतो. असो. काही का असेना पण तिनं तिचे खरे रंग तर मला दाखवले होते. ती जशी मला प्रेमाने देवा! अशी हाक मारत होती त्याचा मला फारच राग येत होता. तिच्या त्या निष्पाप हसण्याचा एवढंच काय तर मला तिच्याशी निगडीत असणार्‍या सगळ्याच गोष्टींचा राग येत होता. वल्लरी बदामी, तुला भोगावं लागेल सगळं.   स्वरा… 29/06/2021

----------------------------------------

भाग तीनः- स्पर्धा

वल्लरी…

जसा अवधूतनं माझा हात सोडला तशी मी धावतच वर आले. त्याच्या हातांची पकड खूपच घट्ट होती; मला खात्री आहे की त्यामुळे माझ्या हातांवर चांगलेच वळ उठणार आहेत. पण आताच्या घडीला माझ्या मनात त्या कुठल्याच गोष्टीचा विचार येत नव्हता. मी माझ्या नव्या खोलीत येऊन धडकले आणि कपाटाचा खण उघडून आधी त्यातली डायरी बाहेर काढली. मला हे सगळं त्यात लिहायला हवंय. हे सगळं घडलं. अरे देवा! माझा तर विश्वासच बसत नाहीये की मी अखेर हे सगळं केलं. माझं हृदय अजूनही प्रचंड वेगानं धडधडतंय. श्वासांवर काबू करण्यासाटी मी क्षणभर माझे डोळे मिटून घेतले. अखेर, मी त्याच्या त्या देखण्या खळीला स्पर्श केलाय; त्याच्या चेहर्‍याचा सगळ्यात देखणा भाग! त्यांना स्पर्श करण्याची मला नेहमीच इच्छा होती. मी नेहमी जागेपणी एक स्वप्न पहायचे की त्याने मला त्याच्या उराशी अगदी घट्ट कवटाळले आहे आणि मी त्याच्या त्या डोळ्यांच्या तळ्यात पार बुडून गेलेय. मला त्याच्या त्या लांब देखण्या खळीला स्पर्श करण्याची केव्हापासून इच्छा होती, जी आज पुरी झाली. त्यांना स्पर्श केल्यानंतर मी त्याच्याकडे पाहून लाजलेच होते.

जशी डायरीत ही सगळी घटना नोंदवून झाली तशी ती मी मिटून पुन्हा होती तशी खणात ठेवली. अचानक माझी नजर तिथल्या औषधांवर गेली. पाकिटात फक्त तीनच गोळ्या शिल्लक होत्या. मला पुन्हा एकदा औषधं आणायला हवी होती. औषधं आणण्यासोबतच मला डॉ. स्वानंद सुखटणकरशीही बोलणं गरजेचं होतं. त्या तीनच गोळ्या शिल्लक राहिल्या होत्या कारण गेल्या रात्री मला तीन गोळ्या एकदम घ्याव्या लागल्या. 

त्यानं काल रात्री ते सगळं माझ्यासोबत केलं आणि तो जेव्हा ते सगळं करत होता तेव्हा मला शुध्दच नव्हती. मला अगदीच अंधुकसं काही काही आठवत होतं की त्याने काल रात्री काय काय केलं ते! त्यानं मला पाजलेल्या त्या कसल्यातरी औषधामुळे माझ्या डोळ्यांसमोरचं सगळंच दृश्य धूसर झालं होतं. मी जेव्हा भानावर आले तेव्हा पहाटेचे तीन वाजले होते. मी माझ्या पलंगावर एकटीच पडलेले होते. माझी लग्नातली साडी बर्‍याच ठिकाणी फाटली होती आणि पलंगावरचं बेडशीट रक्तानं भिजून गेलं होतं. ते काही फक्त ही माझी पहिलीच वेळ असल्यामुळे झालं होतं अशातला भाग नाहीये. रात्री अवधूतनं माझ्या शरीराचा अक्षरशः चोळामोळा केला. मला अतिशय भयंकर रक्तस्त्राव सुरु झाला होता. मला असणार्‍या आजाराचं हेही एक लक्षण होतं. इतरांसारखं माझं रक्त सहजगत्या गोठत नव्हतं त्यामुळे अगदी छोट्याशाही जखमेनं माझ्या शरीरातून अनर्थकारी रक्तपात सुरु होतं असे आणि जोवर मी माझी औषधं घेत नाही तोवर तो थांबत नसे. माझा आजार बरा होणार्‍यातला नव्हता असं नाही तर तो एक दुर्मिळ आजार होता ज्याचे उपचार अतिशय महागडे होते. मला काल रात्री सुरु झालेला तो रक्तस्त्राव थांबवण्यासाठी एकदम तीन गोळ्या घ्याव्या लागल्या. पण, ठीक आहे देवा! हो मी त्याला देवाच म्हणणार आहे. तो माझ्या आयुष्यात आलेला देखणा देवदूतच तर होता ज्याच्यावर मी मनापासून प्रेम करत होते. मला माहीतेय जर का तुला माझ्या या आजाराविषयी माहीत असतं तर तू मला असा त्रास अजिबातच दिला नसतास. मला माहितेय की तू माझ्यावर काल जशी बळजबरी केलीस तशीही अजिबात केली नसतीस. मी तुला अजिबातच दोष देणार नाहीये देवा! कधीही आणि कुठल्याच गोष्टीसाठी. गोष्ट जर माझीच करायची झाली ना तर मी तुला सतत दाखवून देईन की माझं तुझ्यावर किती प्रेम आहे आणि मी तुझ्यावरच्या प्रेमासाठी काय करु शकते ते!. जर समजा नशीब बदललंच तर तूही माझा तेवढा तिरस्कार करणार नाहीस. तुझ्या त्या भावहीन मुखवट्यामागे असलेल्या प्रेमळ माणसाला मी चांगलीच ओळखून आहे. मी जर आता ह्या क्षणाला कशासाठी दुःखी असेन तर ती माझी कालची लग्नातली साडी आहे. मी ती तयार करण्यासाठी त्याच्यावर तासन् तास खर्च केले होते आणि आता ती फक्त चिंध्या बनून माझ्या आठवणीत राहिलीय. वादवणे काकू सांगत होत्या की त्या प्रयत्न करतील रक्ताचे सगळे डाग घालवण्यासाठी पण मला शंकाच आहे की त्यांना यात यश मिळेल याची. जे मटेरिअल मी साडी बनवण्यासाठी वापरलं होतं ते सहजगत्या डाग पकडत होतं. 

पण, हे जे काही चाललंय ते बरचं चाललंय असं म्हणायला हवंय. मी त्या माणसाशी लग्न केलंय ज्याच्यावर मी प्रेम करतेय आणि मला बाकी काही नकोच होतं. त्याक्षणी, जेव्हा त्यानं नाश्ता करताना माझा हात धरला; त्याक्षणी मला असं वाटून गेलं की मी त्याच्या डोळ्यांत काहीतरी तरळून गेलेलं पाहिलं. तो काही तिरस्काराचा भाव नव्हता. ते काहीतरी वेगळं होतं. कदाचित ते तेच होतं ज्याची मला भिती वाटत होती; त्याचं माझ्यावर असणारं प्रेम? मी माझ्याच भावनांमध्ये खूपच वहावत गेले पण लवकरच मला सत्य कळून आलं जेव्हा त्यानं मला पैशांबद्दल विचारलं. अरे बायको आहे रे मी तुझी, चिडक्या माणसा! मूर्खा, तुझं क्रेडिट कार्ड मिळवण्यासाठी मला हे सगळं करण्याची गरज आहे का? माझे सगळे विचार मी माझ्यापर्यंतच ठेवले अन् झटक्यात म्हणाले, ‘ हो तर, हे सगळं पैशांसाठीच तर चाललं आहे. त्या एका क्षणातच त्याच्या त्या संमोहित करणार्‍या राखाडी डोळ्यांतले सगळे भाव टोकाच्या रागात आणि तिरस्कारात बदलले. वाह देवा! कर तू माझा तिरस्कार कर. जेवढा जमेल तेवढा कर. हेच आपल्या दोघांसाठीही चांगलं आहे. माझी इच्छा आहे की तू माझा इतका तिरस्कार करावास की मी जिंवत आहे की मेलेय हे विचारण्याचीही तुला गरज वाटू नये. चुकून जर का मी तुझ्याकडचे काही कोटी रुपये घेऊन पळून गेले तरी तू मला शोधण्याचाही प्रयत्न करु नयेस, एवढा तिरस्कार कर. 

अचानक वाजणार्‍या माझ्या मोबाईलच्या व्हायब्रेशनच्या आवाजाने माझी तंद्री भंगली. ते असंच कुठल्यातरी ऍपचं आलेलं नोटिफिकेशन होतं. अरे देवा! नऊ वाजत आले जवळजवळ. तासाभरात आमचा वर्ग सुरु होईल. मी झटक्यात उठून कपड्यांच्या कपाटाकडे गेले आणि त्यातून माझ्या आवडीचा फ्लोरल प्रिंटचा ड्रेस काढून अंगावर चढवला. झटपट केसांचा मेसी बन घातला आणि भराभरा पुस्तकं सॅकमध्ये भरली. साधीशी न्यूड लिपस्टिक आणि आय लायनर एवढा माफक मेकअप करुन सॅक घेऊन मी धावतच खाली आले. नशीब माझं की नाश्ता करण्यासाठीचा थोडा वेळ माझ्या हातात शिल्लक होता. जशी मी नाश्ता करण्यासाठी टेबलाजवळ पोचले तसं माझं लक्ष गेलं की आमचा चिडका माणूस केव्हाचाच ऑफिसला निघून गेलाय. मी आजूबाजूला पाहिलं तर मला तिथं फक्त वादवणे काकू दिसल्या ज्या नाश्त्याची भांडी घासत होत्या. त्याची ती नाश्त्याची रिकामी झालेली प्लेट बघून मला थोडसं का असेना समाधान वाटलं. मला नीट माहीत होतं त्याला काय आवडतं आणि काय नाही ते! किती झालं तरी गेल्या सहा महिन्यांपासून त्याच्यावर नीट नजर ठेवून होते ना मी! आता माझी नजर थोड्याच वेळापूर्वी मी अवधूतसाठी बनवलेल्या त्याच्या डब्याकडे गेली.

‘’ काकू, तो गेला का? ‘’ मी थोडसं त्रासून त्यांना विचारलं.

‘’ हो गं वल्लरी! नाश्ता झाल्या झाल्याच तो निघून गेलाय. का गं? का विचारतेयस? ‘’  

काकू जवळपास पन्नाशीला आल्या होत्या. पण, मला त्यांच्यातली अवधूतची आई स्पष्टपणे दिसत होती. 

‘’ नाही. काही नाही. अहो, तो त्याचा डबा घेऊन जायला विसरलाय. ‘’

मी अगदी सहजच त्यांना म्हणाले. अजून हातात वेळ होता. मी त्याच्या ऑफिसला जाऊन आधी त्याचा डबा देईन आणि मग पुढे युनिव्हर्सिटीत जाईन, मी मनाशी वेळेचे आडाखे बांधत होते. काकू माझ्याकडे काहीशा आश्चर्याने पाहत होत्या. बोलण्यापूर्वी त्यांनी एक आवंढा गिळला. 

‘’ ठीक आहे वल्लरी. तू काळजी नको करुस. तो तसाही नेहमी बाहेरच जेवतो. ‘’

मी हसत त्यांच्याकडे पाहिलं न् म्हणाले, ‘’ तसं नाही काही काकू, अहो मी युनिव्हर्सिटीत जातेच आहे तर त्याचा डबाही पोचवते. वाटेतच तर आहे त्याचं ऑफिस. ‘’ मी तो डबा माझ्या सॅकमध्ये घातला. 

‘’ मग ठीक आहे. मला हे आवडलं वल्लरी. ‘’ 

मी त्यांचा निरोप घेऊन बंगल्यातून बाहेर पडले. तिथून अवघ्या पाच मिनिटांवर बस स्टॉप होता. तिथे पोचले आणि पुढच्या पाच मिनिटांत मला युनिव्हर्सिटीला जाणारी बस मिळाली. अवघ्या पंधरा मिनिटांत मी त्याच्या ऑफिससमोर उभी होते. रत्नदीप इंडस्ट्रीजची उलाढाल आजच्या घडीला कोट्यावधी रुपयांची असावी. कंपनी देशांत आणि देशाबाहेरही बर्‍यापैकी विस्तारलेली होती. जवळ जवळ सगळ्याच क्षेत्रांमध्ये रत्नदीप कंपनीची गुंतवणूक होती आणि त्याच्यांशी व्यावसायिक संबंधही होते. अगदी कन्स्ट्रक्शन आणि डेव्हलपमेन्टपासून ते फॅशन- एन्टरटेन्मेन्टपर्यंत सगळीकडेच त्यांचे क्लाएंट आणि गुंतवणूकदार पसरलेले होते. आणि देवा माझा नवरा; या सगळ्या मोठ्ठ्या डोलार्‍याचा कर्ताधर्ता होता. या इंडस्ट्रीच्या गेटसमोर उभं राहिल्यावर देवाविषयीच्या अभिमानाने माझा उर फुलून आला. मला माहीतेय की इथे अनेक पातळ्यांवर सुरक्षा असणार आणि कुठल्याही अपॉईंटमेंटशिवाय मला आमच्या चिडक्या महाशयांना वेळेत भेटता येणार नव्हतं. मी माझा मोबाईल बाहेर काढला आणि दिगंतचा नंबर फिरवला. 

‘’ ओह वला! बोल. ‘’

‘’ दिगंत, तू काही कामात आहेस का? ‘’ मी विचारलं.

‘’ अं, तसा फारसा नाही. बोल ना! काय झालंय? ‘’ त्यानं विचारलं.

‘’ मग ऐक ना! पाच मिनिटांसाठी कंपनीच्या गेटवर येतोस का? मी वाट बघते तुझी. ‘’ मी हसतच म्हणाले.

‘’ आलोच. ‘’ असं म्हणून दिगंतनं कॉल कट केला आणि थोड्याच वेळात तो मला माझ्या दिशेने येताना दिसला.

‘’ बोल सुंदरी! काय म्हणतेस? ‘’ तो कोणत्याही विशेष कारणाशिवाय माझ्याशी नेहमीच एका मित्रासारखा वागायचा.

‘’ मी सुंदरी असेन तर हे देखण्या गंधर्वा, माझ्यासाठी थोडाशी तसदी घेशील का? ‘’ बोलता बोलता मी सॅकमधला डबा काढला. ‘’ हं! हा घे.’’

संशयी नजरेनं त्या डब्याकडे बघत त्यानं मला विचारलं, ‘’ काय आहे याच्यात? ‘’

‘’ फार काही नाही रे! तुमच्या चिडक्या सीईओच्या जेवणाचा डबा आहे तो. ‘’ मी त्याला चिडवत म्हणाले. हो. दिगंतला माहितेय की मी अवधूतला चिडका म्हणते आणि त्यालाही ते पटतं की तो; त्याचा भाऊ चिडकाच आहे म्हणून.

‘’ अगं खारुताई तू तर अगदी सत्यवानाच्या सावित्रीसारखी वागायला लागलीस की एका दिवसांत. ‘’ त्यानेही मला चिडवण्याची संधी साधून घेतली. 

‘’ बरं, बरं! आता चेष्टा पुरे झाली. ती नंतरसाठी राखून ठेव, नाहीतर मला कॉलेजला जायला उशीर होईल. भेटू नंतर. ‘’ त्याच्या हातात डबा सरकवून मी तिथून बाहेर पडले. माझ्या कानांवर मागून त्याचा आवाज पडला, ‘’ नीट जा गं वला! ‘’

माझी युनिव्हर्सिटी इथून काही फार दूर नव्हती. खरंतर ती बर्‍यापैकी जवळ होती. बसनं जायचं तर अगदी पाच मिनिटं आणि चालायचं तर पंधरा मिनिटांत पोचायला होणार. मी बसची वाट पाहिली पण बहुधा ती माझ्या नशीबांत नव्हती यावेळेस. अजून जर वाट बघत बसले असते तर मला माझ्या वर्गात पोचायला खूपच उशीर झाला असता. शिवाय आजचा दिवसही चांगला होता त्यामुळे मला चालण्याचे अजिबातच कष्ट वाटत नव्हते. एक नजर घड्याळाकडे टाकली. घाई करायला हवीय. मी कॉलेज कॅम्पसला पोचताच धावायला सुरुवात केली. मी विसरलेच होते की कॉलेजला पोचायला पंधरा मिनिटं लागतात वर्गांत पोचायला नाही काही! आणि हा कॉलेजचा परिसर खूपच मोठा होता. मी धावतपळत वर्गात पोचले तर माझ्या लक्षात आलं की आमचे प्रोफेसरच अजून आलेले नाहीत. मी सुटकेचा निश्वास सोडला. 

‘’ तुला आज उशीर झाला. ‘’ तेवढ्यात माझ्या पाठीमागून मला आवाज ऐकू आला, मला माहीत होतं तो ललित होता. 

‘’ ललित! ‘’ तो माझ्या जवळच्या मित्रांपैकी एक होता. 

‘’ काही ललित वगैरे म्हणू नकोस तू! अशी कशी उशीरा येऊ शकतेस तू, हां! ‘’ लटक्या रागाचा आव आणत त्यानं मला विचारलं.

‘’ असं काय करतोस? बघ ना अजून तर प्रोफेसरसुध्दा आलेले नाहीत. ‘’ मी त्याला मनवण्याच्या सुरात म्हणाले.

‘’ हं! तेही खरंय म्हणा. पण आज आपल्याला कुठलाही तासच नाहीये ना! म्हणून ते आलेले नाहीत. कळलं का तुला? ‘’ तो म्हणाला. 

‘’ काय? का पण? ‘’ मी ते ऐकून संभ्रमात पडले. तोच माझ्या डोक्यावर टपली मारत ललित मला म्हणाला, ‘’ आता असं नको म्हणूस की तू विसरलीस म्हणून. मुर्ख कुठली! ‘’

‘’ आं! जरा हळू ना. ‘’ मी किर्ती कुठे दिसतेय का बघत म्हणाले.

‘’ किर्तीऽऽऽ! बघ ना हा मला मारतोय. ‘’ मी ललितची तिच्याकडे तक्रार केली. 

‘’ ए गप्प बस हं! लगेच तुम्हां मुलींची नाटकं नका सुरु करु. ‘’ ललितनं त्याची नेलपेंटनं रंगवलेली नखं आमच्यासमोर नाचवली. 

‘’ अरे देवा! ह्या मुली म्हणजे ना! ‘’ हाताचा पंखा करुन वारा घेत आम्ही त्याची नक्कल केली. 

‘’ असं काय करतेयस वलू! आज सबमिशन करायचंय ना! ‘’ हसण्याच्या मध्येच किर्ती म्हणाली. 

घ्या. किती भुलक्कड आहे मी बघितलंत ना! विसरुनच गेलेय की आजचा शेवटचा दिवस आहे बेला स्टाईल अवॉर्ड स्पर्धेसाठी आपापली डिझाईन्स सबमिट करण्याचा. ही स्पर्धा देशांतल्या सगळ्यात मोठ्या ग्रुपकडून बेलाज् फॅशनकडून आयोजित करण्यात येते. माझ्या बकेट लिस्टमधली माझी ही आणखी एक इच्छा होती. मला माहीतेय हे तसं खूप कठीण आहे कारण या स्पर्धेत अनेक प्रोफेशनल फॅशन डिझानर्सपण भाग घ्यायचे. मला बाकी काहीच करायचं नव्हतं फक्त माझे सर्वोत्तम प्रयत्न करायचे होते. माझी इच्छा होती की इतरांपर्यंत माझी डिझाईन्स पोहचावीत बस बाकी काही नाही. या स्पर्धेचे अनेक भाग होते. सगळ्यात आधी तुमची डिझाईन्स सबमिट करावी लागतात. हजारों लाखो स्पर्धक यात आपली डिझाईन्स पेश करत असत. आणि या सगळ्यातून ते फक्त हजारजणांची डिझाईन निवडूत आणि त्यांना दुसर्‍या राऊंडसाठी बोलवलं जाई. त्या बोलावलेल्या सगळ्यांना तिथंच दिलेल्या विषयानुसार परिक्षकांसमोरच छोट्या भागाचं डिझाईन करावं लागे. मग ते त्या हजार जणांमधून दहा जणांना फायनलीस्ट म्हणून निवडत. त्या दहाजणांमध्ये निवड होणं म्हणजे अमृत योग होता. बेलाज् फॅशन मग या सगळ्याचा फॅशन शो करत आणि त्यात त्या दहाजणांचे डिझाईन्स रॅम्पवर सादर केले जात. 

‘’ अरे देवा! माझ्या डोक्यातून तर ही गोष्ट निघूनच गेली होती. ‘’ मी माझी बॅग उघडत म्हणाले. लग्नाच्या गडबड गोंधळात माझ्या डोक्यातून खरंच ही गोष्टच निघून गेली होती. मी बॅगमधून डिझाईनचं पुस्तक बाहेर काढलं आणि कुठलं सबमिट करायचं ते बघू लागले.

ती डिझाईन्स बघून ललित म्हणाला, ‘’ वला तू खरंच एक प्रतिभावान डिझायनर आहेस. ‘’

‘’ ही एकच गोष्ट ललित बरोबर बोललाय हं सकाळपासून! ‘’ किर्तीनं त्याला चिडवलं. हे दोघेच माझे बेस्ट फ्रेन्डस् होते या शहरात दिगंतशिवाय. 

‘’ ते जाऊ दे. मला डिझाईन निवडायला मला मदत तर करा. ‘’

‘’ कुठलं निवडणार? सगळीच तर अप्रतिम आहेत. आणि महत्वाचं म्हणजे तुझ्या क्रिएटिव्हिटीपेक्षाही जे डिझाईन इतरांच्या तुलनेत अद्वितीय असेल त्यालाच तर इथं महत्व आहे. ‘’ ललितनं मला समजावलं. 

खरंय तो म्हणाला ते! मीही त्यालाच तर फॅशन म्हणते. जेव्हा तुम्हांला हजारोंच्या गर्दीत एखादीच वस्तू आवडते तेव्हा त्यालाच तर फॅशन म्हणतात. 

‘’ तू खरंच बुध्दिमान आहेस ललित. ‘’ असं म्हणून माझं डिझाईनचं पुस्तक पुन्हा बॅगेत टाकून मी पुन्हा भेटू म्हणत वर्गातून बाहेर पडले. 

आता मला माहीत होतं की मला नेमकं काय सबमिट करायचंय एवढ्या सगळ्या डिझाईनमधून ते!.

माझी पक्की खात्री होती की माझी डिझाईन्स हजारोंच्या त्या गर्दीत परिक्षकांचं लक्ष नक्कीच वेधून घेणार म्हणून.

स्वरा… 03/07/2021

 

 भाग चारः- टिफिन

अवधूत

मी लिफ्टमधून इमारतीच्या पंधराव्या मजल्यावर येऊन पोचलो. लिफ्टमधून बाहेर पडलो तर माझ्या लक्षात आलं की सगळ्या मजल्यावर शांतता पसरलेली आहे. हा खास मजला होता; प्रत्येकालाच इथं येण्याची परवानगी नव्हती. फक्त माझ्या सेक्रेटरी, काही खास पाहुणे, दिगंत आणि कंपनीचे व्यावसायिक सहकारी यांनाच इथे येण्याची परवानगी होती. 

‘’ गुड मॉर्निंग सर! ‘’

‘’ गुड मॉर्निंग सीईओ सर! ‘’

‘’ गुड मॉर्निंग ‘’

जस जसे सगळे कर्मचारी माना वाकवून माझं अभिवादन करत होते तस तसं वातावरण शुभेच्छांच्या त्या छान लहरींनी भारलं जात होतं. 

छान आहे. तुम्ही सगळ्यांनी माझ्याशी असंचं आदरानं वागायला हवंय. अगदी शांतपणे त्या सगळ्यांच्या स्वागताकडे दुर्लक्ष करत मी माझ्या केबिनमध्ये आलो. तसा मी अजूनही रागातच होतो. राग, त्या वाह्यात बाईवरचा राग! कुणी इतकं निर्लज्ज कसं असू शकतं? जेव्हा सकाळी मी तिचा हात काही क्षणांसाठी धरला होता तेव्हा एक भावना मनात तरळून गेली माझ्या की हे सगळं ती कोणत्याही मोबदल्यासाठी करत नसावी. तिने माझ्या खळीला स्पर्श केला तेव्हा मला तिच्या डोळ्यांतल्या भावना काहीतरी वेगळंच सांगत असल्याचा भास झाला. पण, पुढच्याच क्षणाला तिनं मान्य केलं होतं की ती हे सगळं पैशांसाठीच करतेय म्हणून. मला खरंच कळत नाहीए की आजीला हे सगळं का दिसत नाहीए! काय माहीत तिनं आजीवर नक्की काय जादू केलीय ते! 

दारावरच्या टकटकीनं मला माझ्या विचारातून बाहेर काढलं आणि माझं आत येणार्‍या दिगंतकडे लक्ष गेलं. 

‘’ हॅल्लो अवधूत! ‘’ त्यानं नेहमीच्या मधाळ आवाजात मला हाक मारली न माझ्या टेबलवर काही कागदपत्रं ठेवली. 

सोबतच तो पुढे म्हणाला, ‘’ या आपल्या नुकत्याच सुरु झालेल्या कन्स्ट्रक्शन प्रोजेक्टच्या फाईल आहेत. तू एकदा त्यावर नजर फिरवून घे. ‘’

‘’ हं! ‘’ मी त्या फायली हातात घेत हुंकारलो. हा प्रोजेक्ट आमच्या कंपनीसाठी फार महत्वाचा होता. मी या प्रकल्पात जवळपास तीनशे कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली होती. यातून कंपनीला मिळणारा फायदा प्रचंड होता. 

आम्ही त्या प्रकल्पावर चर्चा करतच होतो की तेवढ्यातच दिगंतचा फोन वाजला. त्यानं तो खिशातून काढला आणि भुवया उंचावून माझ्या डोळ्यांसमोर नाचवत म्हणाला, ‘’ दाद्या तुझ्या देखण्या बायकोचा फोन आलाय. ‘’

काय? ती याला का फोन करतेय पण? तो कॉल कट करणारच होता पण मी त्याला थांबवत म्हणालो, ‘’ उचल आणि स्पिकरवर टाक. ‘’

माझी खात्री होती की या लग्नाच्या मागे तिचा नक्कीच काहीतरी छुपा हेतू होता. म्हणूनच मी लग्नाआधी काही दिवस दिगंतला तिच्याशी मैत्री करायला सांगितली. तो तिच्याशी जितकी जास्त घसट वाढवेल तितकेच माझ्यासमोर तिचे हेतू स्पष्ट होत जातील. दिगंत तसाही देखणा पुरुष होता आणि मला माहित होतं की ती वेश्या नक्की त्याला आपल्या जाळ्यात ओढण्याचा प्रयत्न करेल म्हणून.

‘’ ओह वला! बोल. ‘’ दिगंत अगदी सहजपणे तिच्याशी बोलत होता खरा पण माझ्या आत काहीतरी मला खुपत होतं. खासकरुन तेव्हा जेव्हा तिनं फार प्रेमानं त्याला ‘’ दिगंत, तू काही कामात आहेस का? ‘’ असं विचारलं. दिगंतनं तिला नाही म्हणून सांगितलं. ‘’ अं, तसा फारसा नाही. बोल ना! काय झालंय? ‘’ त्यानं विचारलं.

‘’ मग ऐक ना! पाच मिनिटांसाठी कंपनीच्या गेटवर येतोस का? मी वाट बघते तुझी. ‘’ ती पुन्हा म्हणाली. असं वाटत होतं की हे बोलताना ती स्वतःशीच हसतेय. ती एवढी का आनंदी आहे?

‘’ आलोच. ‘’ असं म्हणून दिगंतनं पुढे काही बोलण्याआधीच मी कॉल कट केला. 

‘’ जा. जा आणि बघ तिचं काय म्हणणं आहे ते! ‘’

‘’ अवधूत, तू ज्या प्रकारे मला तिच्याबद्दल सांगितलंस ना! मला तरी नाही वाटत की वल्लरी तशी लालची बाई आहे म्हणून. बघितलंत ना! त्या चेटकिणीनं आता माझ्या मित्रासारख्या भावालाही फितवलंय. 

‘’ तू तिची बाजू घेतोयस? असं कुठलं प्रलोभन तिनं तुला दाखवलंय? काय तुझ्यासमोर मांड्या फाकवल्या होत्या का तिनं? ‘’ मी रागानेच त्याला विचारलं. माझ्या रागाचा पारा चढला होता. 

‘’ काहीतरी मुर्खासारखं बरळू नकोस तू! मी फक्त मित्र म्हणून तुझा भाऊ म्हणून सांगतोय तुला हे! मी जवळजवळ सहा महिन्यांपासून ओळखतोय तिला आणि तुझ्या सांगण्याप्रमाणेच तिच्यावर नजरही ठेवून आहे. पण, एवढ्या दिवसांत मला ती कधीही काही चुकीचं करताना दिसली नाही उलटपक्षी ती एक गुणी आणि चांगली मुलगी आहे. ‘’ दिगंतनं मला शब्दांनीच थपडवलं. माझा तर विश्वासच बसत नाहीए की तोसुध्दा तिच्या त्या नाटकाला बळी पडलाय. 

‘’ जा ना मग तू खाली. आणि जाऊन बघ ती इथं काय करायला आलीय ते! ‘’ मी उत्तरलो. 

‘’ आणि समज जरी ती एक लालची बाई असेल तरीही आता तर तिनं तुझ्याशी लग्न केलंय भावा! देशांतल्या सगळ्यात श्रीमंत माणसाशी. तू तिच्या आयुष्यात तिला मिळालेली सगळ्यात अमूल्य भेट आहेस. यापेक्षा आणखी तिला काय हवं असेल? ‘’ दिगंत वैतागून उठला आणि जाता जाता उसासा टाकत म्हणाला, ‘’ अवधूत, असा कुठलाही निर्णय घेऊ नकोस की ज्याचा तुला नंतर पश्चात्ताप करावा लागेल. मी तुला तुझा हितचिंतक म्हणून हे सांगतोय. गैरसमज करुन घेऊ नकोस. ‘’ आणि जाता जाता त्यानं माझ्या केबिनचा दरवाजा लावून घेतला. 

ती भिकारडी! तिला नक्की हवं तरी काय आहे? आधी तिनं माझ्या आणि माझ्या आजीमध्ये बेबनाव पैदा केला आणि आता दिगंत आणि माझ्या नात्यावर तिचा डोळा आहे. कसा विश्वास ठेवू तिच्यावर? अचानकच माझ्या कानांवर पुन्हा एकदा हलकेच दारावर टकटक केल्याचा आवाज आला. आणि त्यासोबतच तपकिरी सोनेरी रंगात रंगवलेल्या केसांची ती सुंदर मुलगी आत आली. तिला बघताच माझा राग कुठच्या कुठे पळून गेला. लिला, माझी मौल्यवान, देखणी प्रेयसी लिला.

तिनं वाईनच्या लाल रंगाचा ड्रेस परिधान केला होता ज्यातून तिच्या वक्षांचे उभार नजरेत भरणारी चिर हलकीशी नजरेस पडत होती. तिनं आपल्या तपकिरी सोनेरी केसांचा फॅन्सी बन घातला होता. ती अतिशय आकर्षक आणि मादक दिसत होती. ती एका चांगल्या घरंदाज कुटुंबातली मुलगी होती. ती एक नखरेल, श्रीमंत बापाची बिघडेल कार्टी होऊ शकली असती पण तिनं आपल्या स्वप्नांचा मागोवा घेतला आणि एक नावाजलेली मॉडेल झाली. मी तिला आमच्या कंपनीची मॉडेल म्हणून तिच्याशी दोन वर्षांपूर्वी करार केला होता; तोही फक्त तिच्यातल्या सौंदर्य आणि बुध्दिमत्तेच्या बळावर. मला नेहमी ती अतिशय प्रांजळ आणि सुहृद असल्याचं दिसलं होतं. तसं बघायला गेलं तर फॅशनचं जग हे अतिशय घाणेरडं जग म्हणून ओळखलं जातं पण लिला, तिनं कुणालाही स्वतःला स्पर्श करु दिला नव्हता. आजच्या घडीला माझ्या हृदयात जर कुणाला स्थान असेल तर ती लिला होती. मला नेहमीच वाटायचं की बायका म्हणजे फक्त पलंग सजवण्याची वस्तू असतात की ज्या काही पैशांसाठी काहीही करु शकतात. पण, लिला; ती मात्र या सगळ्या गोष्टींसाठी अपवाद होती. मी तिच्यावर अगदी दिलसे फिदा होतो. तिनं मला होकार देण्यापूर्वी मी अनेकदा डेटवर घेऊन जाण्याची केलेली विनंती फेटाळून लावली होती. तो माझ्या आयुष्यातला सगळ्यात उत्तम दिवस होता. जवळपास महिनाभर तिच्यासोबत डेटिंग केल्यानंतर तिनं मला लिप किस करण्याची परवानगी दिली होती. अगदी हळूवारपणे आम्ही आमचं नातं आता पलंगापर्यंत आणलं होतं. पण, काल मला वल्लरीसोबत पहिल्यांदा रत होताना जो आनंद मिळाला तसा लिलासोबत कधीच मिळाला नाही, का बरं? श्शी! काय मुर्खपणा चाललाय माझा? मी कशाला त्या हलकट बाईचा आत्ता ह्यक्षणी विचार करतोय? 

‘’ हॅल्लो, मिस्टर सीईओ… ‘’ माझ्या टेबलाकडे येऊन लिला खेळकरपणे म्हणाली. तिनं तिचा एक हात माझ्या टेबलावर ठेवला आणि ती माझ्या अंगावर थोडी झुकली. मी तिच्या कंबरेत हात घालून तिला विळख्यात घेत म्हणालो, ‘’ बोल प्रियतमे! ‘’

वल्लरीच्या तुलनेत लिला बर्‍यापैकी उंच आणि अंगप्रत्यंगानं भरलेली होती. त्यामानानं वल्लरी अगदीच लहानखुरी आणि अगदी परफेक्ट अवरग्लास शेप असलेली होती. जर तिनं ती तशीच ठेवण्यासाठी लिला सारखेच प्रयत्न केले तर ती अगदी लिलासारखी होऊ शकेल; मला माझ्याच विचारांचं आश्चर्य वाटलं. हे काय होतंय मला? मी पुन्हा पुन्हा का वल्लरीचाच विचार करतोय? ती एका वेश्येपेक्षा जास्त काही नाहीए. त्याउलट माझी लिला एखाद्या निष्पाप परीसारखी आहे. मला नक्की झालंय तरी काय? मी परत लिलावर लक्ष केंद्रीत करण्याचा प्रयत्न केला. 

‘’ मग? आज दिवसभराचा प्लॅन काय आहे तुझा? ‘’ लिलानं विचारलं.

माझा माझ्या बायकोसोबत काहीही करण्याचा आज तरी मानस नाहीए. मी लिलाला अजून माझ्या या लग्नाबद्दल काहीच बोललो नव्हतो. जर मी तिला त्याबाबत काही बोललो असतो तर नक्कीच तिनं रडून रडून स्वतःला त्रास करुन घेतला असता आणि मला सोडून कायमची निघून गेली असती. ती अतिशय स्वाभिमानी स्त्री होती आणि एका परपुरुषासोबत बांधिल रहायला ती अजिबातच तयार झाली नसती. त्यामुळेच तिला माझं लग्न झालंय हे सांगण्यात काहीच तथ्य नव्हतं. मुळात मलाच माझं हे लग्न समाजासमोर जाहीररित्या प्रकट करायचं नव्हतं. हे लग्न अतिशय साध्या पध्दतीने करण्याचं हेही एक कारण होतं. त्यामुळे तिथे परचुरे गुरुजींशिवाय फक्त दिगंत आणि आजी दोघेच हजर होते. नशीबानं वल्लरीनंही त्याचा फार कुठे गवगवा केला नाही. लवकरच किंवा काही काळ गेल्यानंतर का असेना पण आमचा घटस्फोट होणार हे नक्की आहे; आणि मग मी जगाला दाखवेन की रत्नदीप इंडस्ट्रीजच्या मालकाचं लग्न कसं होतं ते!

‘’ काहीच नाही. ‘’ मी तिच्या ओठांवर ओठ ठेवत म्हणालो. तिचे ओठ अतिशय पातळ आणि नरम होते ज्यावर ती खास बनवलेली सुगंधी लिपस्टिक लावत असे. वल्लरीचे ओठ मात्र काहीतरी वेगळे होते; अतिशय मृदु आणि मुलायम अगदी स्ट्रॅबेरीसारखे. एका क्षणासाठी मी घाबरुनच गेलो कारण मी माझ्या मनाला वल्लरीचा विचार करण्यापासून काहीही झालं तरी थोपवू शकत नव्हतो. तिही लिलासारखीच खास बनवलेली सुगंधी लिपस्टिक लावत असेल का? छे! जाऊ दे ती लिपस्टिक. पण खरचं एखाद्या स्त्रीचे ओठ इतके मुलायम आणि उबदार कसे असू शकतात? लिलाच्या हुंकारानं मी भानावर आलो. पटकन् मी स्वतःला तिच्यापासून बाजूला केलं. हा म्हणजे सरळसरळ गाढवपणा आहे. मी कसा काय लिलाच्या किसची तुलना तिच्या किससोबत करु शकतो यार! त्या रात्री तिला किस करण्यापेक्षाही माझ्या लिलासोबतच्या सगळ्या आठवणी अतिशय सुंदर होत्या. मी तिचा तिरस्कार करतो. पण, मग माझ्या मनाला काय झालंय? ते का लिलाकडे नीट लक्ष देऊ शकत नाहीए? अचानक माझ्या लक्षात आलं की लिलानं मला तिच्या विळख्यानी घेरुन टाकलंय. माझं मलाही कळलं नाही की मी कधी तिच्यासोबत आमच्या खास खोलीत ओढला गेलो ते! माझ्या केबिनशेजारी मी खास लिला आणि माझ्यासाठी खोली बनवून घेतली होती. दोघेही कामात फारच व्यस्त असल्याने जे मिळतील ते क्षण आम्हांला इथे अनुभवायला मिळावेत यासाठी केलेली ती सोय होती. आता माझा खालचा ओठ लिलाच्या दातांच्या पकडीत सापडला होता. माझ्या सगळ्या शरीरात आनंदाचं कारंज थुईथुई नाचत होतं. तिची बोटं माझ्या केसांतून अलवारपणे फिरत होती. अंगावरचे कपडे अस्ताव्यस्त झाले होते. तिचे ओठ हळूहळू खालच्या दिशेने प्रवास करत होते. माझ्या पौरुषाला तिच्या नरम मुलायम ओठांनी एकदा दोनदा मग अनेकदा सर्व बाजूंनी स्पर्श केला. तिच्या हात आणि ओठांच्या झुंजीत ते चांगलंच जागं झालं होतं. एकीकडे तिच्या ओठांनी माझ्या ओठांचा ताबा घेतला होता तर दुसरीकडे तिचे हात माझ्या पौरुषाला खेळवत होते. मी एका मागोमाग एक असे समाधानाचे सुस्कारे टाकत होतो. लिला या खेळात चांगलीच प्रवीण होती. तिला नेमकं माहीत होतं की आता ह्याक्षणी मला काय हवं आहे ते आणि हिच तिची सगळ्यात चांगली गोष्ट होती. आता ती तिच्या गुडघ्यांवर बसली होती. तिचे ओठ माझ्या जागवलेल्या पौरुषाला आणखी तापवत होते. मला कधी कधी कळायचंच नाही की लिला हे सगळं कुठल्या शाळेतून शिकून आलीय ते! ती अशा कुठल्या शाळेत असावी जिथे वात्सायनाचं कामसूत्र इतकं छान शिकवलं जातं? मला प्रत्येकवेळी तिच्यासोबतीनं मैथुन क्रिडा करताना या सगळ्याचा प्रत्यय येई. ती नेहमीच वेगवेगळ्या प्रकारांनी खेळवत खेळवत मला आनंदाच्या त्या परमोच्च शिखरावर घेऊन जाई जिथून माणसाला समाधानाचा सुस्काराही टाकताना तो हरवेल की काय याचा विचार करावा लागेल. माझ्या तोंडून बाहेर पडणार्‍या प्रत्येक सुस्कार्‍यातून मला कळत होतं की मी लिलासोबत किती आनंदी होतो ते! तिनं जसजसा वेग धरला तसतसा मला माझ्या श्वासांवरचं नियंत्रण हरवल्यासारखं वाटू लागलं. ते ना धड पूर्णपणे बाहेर पडत होते ना धड पूर्णपणे आत जात होते, कुठेतरी मध्येच गहाळ होणार्‍या माझ्या श्वासांनीही आता लिलाच्या ओठांसारखीच गती पकडली होती. अस्फुटपणे येणार्‍या माझ्या हुंकारातून आता तिचं नावंही बाहेर पडत होतं जसं काही माझ्या आत गेल्या काही दिवसांपासून त्या मुलीविषयी असलेला सगळा रागही लिलाच्या ह्या कृतींनी माझ्यातून बाहेर पडून मला शांत करु पाहत होता. शेवटी एका पुरुषाची त्याला आवडणार्‍या किंवा तो जिच्यावर प्रेम करतो त्या स्त्रीकडून अपेक्षा काय असते? तर तिनं त्या त्या वेळेला ते ते रुप बदलून त्याला आश्वस्त करावं. लिलाही अशीच मला ह्याक्षणी आश्वस्त करत होती. आणि हा माझ्या तोंडून शेवटचा उसासा बाहेर पडला. मी आता आनंदाच्या, सुखाच्या त्या चरम शिखरावर होतो आणि विचार करत होतो की हे सगळं असंच वल्लरीनं माझ्यासोबत केलं तर मला तेवढंच सुखं मिळेल का जेवढं आता लिलाच्या या खेळामुळे मला मिळतंय? तिचे ओठ तर किती रसाळ आहेत. त्यांनी तर हा आनंद आणखी द्विगुणित होईल ना! छे! मी पुन्हा तिच्या विचारात ओढला गेलोय. लिलानं गाडी पुन्हा अगदी त्याच वळणावर आणून उभी केलीय जिथून तिने स्टार्ट मारला होता. भरलेलं आभाळ कसं एकदम मोकळं झालं होतं. लिलाला खरचं माहीत आहे की मला काय आवडतं ते! अस्तव्यस्त झालेले सगळे कपडे ठीक करुन आम्ही बाहेर आलो. लिलानं तिचे हात माझ्या गळ्यात गुंफले होते. 

‘’ आता तुला ठीक वाटतंय ना! ‘’ तिनं अगदी प्रेमानं मला विचारलं. तिचं किती प्रेम आहे माझ्यावर! ती मला किती सही समजून घेते. देवालाच माहीत आजीला ती का आवडत नव्हती. 

‘’ तू, तू अफलातून आहेस लिला! अफलातून आहेस. ‘’ मी पुन्हा एकदा तिला किस करत म्हणालो. तोच दारावर बारिकशी टकटक ऐकू आली. 

दार हळूच उघडून दिगंत आत आला. 

‘’ तुझा विश्वास बसणार नाही अवधूत! काय झालं माहितेय का तुला? ती वेडी मुलगी हे… हे घेऊन आली. ओह! हाय… सॉरी लिला. माझं तुझ्याकडे लक्षच गेलं नाही गं! ‘’ हातातला डबा नाचवत दिगंत म्हणाला.

तू एक नंबरचा मूर्ख माणूस आहेस. तुला हीच वेळ मिळाली होती का आत यायला? लिला लाजून पटकन् माझ्यापासून बाजूला सरकून उभी राहिली. तिनं मान खाली घालूनच दिगंतला हाय केलं. देवा! मला ही मुलगी खरंच मनापासून आवडते. खोलीभर एक अस्वस्थ शांतता भरुन राहिली होती. जोवर लिलानं दिगंतला विचारलं नाही तोवर आम्ही तिघेही फक्त एकमेकांच्या तोंडाकडे असमंजसपणे पाहत होतो. 

‘’ तर तू नक्की कुणाविषयी बोलत होतास दिगंत? ‘’

दिगंतनं कसलाही बोळा फिरवण्याआधीच मी पटकन् म्हणालो, ‘’ ते ना! ते तो त्याच्या प्रेयसीविषयी बोलत होता. ‘’

‘’ प्रेयसी? माझी प्रेयसी? हां, हो. हो. माझीच प्रेयसी. ‘’ दिगंतची फारच फे फे उडाली होती जी बघून मला फार हसू येत होतं. तरीही मी माझ्यावर नियंत्रण मिळवून घसा खाकरला आणि भुवया उंचावून त्याला दटावलं.

‘’ हां! ते मी माझ्याच प्रेयसीबद्दल बोलत होतो. ती.. ती ना थोडीशी वेडी आहे. हे घेऊन आली होती माझ्यासाठी. खास माझ्यासाठी. ‘’ त्यानं मध्ये मध्ये बरेच थांबे घेत बोलताना तो हातातला डबा आमच्यासमोर नाचवला. 

म्हणजे! वल्लरी फक्त डबा देण्यासाठी इथवर आली होती? माझी खात्री आहे तिनं तो नक्कीच त्याच्यासाठी दिला नसणारे. पण, का केलं तिनं हे असं? काय हेतू असेल नक्की तिचा? तिला असं वाटत असेल का की सगळ्यांना कळावं आमचं लग्न झालंय म्हणून? की माझं आणि लिलाचं नातं तिला संपवायचं आहे का? 

‘’ वा! अरे किती छान आहे ती. ‘’ लिला हसतंच त्याला म्हणाली. ‘’ मला माहीतच नव्हतं की तुझीही प्रेयसी आहे म्हणून. तिचं नक्कीच तुझ्यावर खूप प्रेम आहे अन्यथा तिनं हा डबा इथवर आणून दिला नसता. ‘’

काय बावळटासारखी बोलतेय ही लिला! वल्लरीचं माझ्यावर प्रेम कसं काय असू शकेल? ती तर एक लालची बाई आहे. तिच्यासाठी पैसा हेच तिचं सर्वस्व आहे.

‘’ आं! हो.. हो.. तर… तर… तिचं माझ्यावर खरंच खूप प्रेम आहे. ‘’ दिगंत अडखळत अडखळत बोलला. बघा, कोण कुणाच्या प्रेयसीबद्दल बोलतंय ते! दोघेही मूर्ख आहेत झालं!

‘’ रे मग उघड ना डबा. बघू तरी तिनं काय दिलंय त्यात ते! तशीही मला थोडी थोडी भूक लागलीच आहे. तू खाणार का आमच्यासोबत अवधूत? ‘’ लिलानं विचारलं.

‘’ थांब उघडतोच. ‘’ छानसं हसत दिगंतनं डबा उघडला.

माझा तर विश्वासच बसत नव्हता तिनं जे डब्यात दिलं होतं ते बघून. रोस्टेड चिकन सॅन्डवीच आणि सोबतीला पोटॅटो स्टिक्स. तिला माझी आवड कशी कळली? 

‘’ अरे वा! रोस्टेड चिकन सॅन्डवीच आणि पोटॅटो स्टिक्स? अरे हे तर सगळं अवधूतलाही आवडतं. आम्ही जेव्हा केव्हा डेटवर जातो ना तेव्हा अवधूत बहुतेकदा हेच ऑर्डर करतो. पण घरी बनवलेल्या पदार्थांची चवच वेगळी असते. आणि बघ तरी तिनं ते किती छान तुकडे करुन पाठवलेत तेही अगदी अवधूतला आवडतात तस्सेच! ‘’ लिला बोलत सुटली होती. 

माझ्या मनानं तर कधीचा असहकार पुकारला होता. ती मला खेळवत होती का? तिला माझ्या आवडी निवडी नेमक्या कशा माहीती झाल्या? ती माझा पाठलाग तर करत नाहीए ना! की वादवणे काकूंनी तिला या सगळ्या गोष्टी सांगितल्या असतील? नाही, मला तसं काही वाटत नाही. कदाचित हे काम माझ्या आजीचं असलं पाहिजे किंवा मग माझ्या ह्या येड्या भावाची ही करामत असावी.

कारण नसताना हसत दिगंत तिला म्हणाला, ‘’ हे सगळं तर मलाही आवडतंच की! ‘’ 

या सगळ्या विचारांच्या झांगडगुत्त्यातून बाहेर पडण्यासाठी मी सॅन्डवीचचा एक तुकडा उचलून तोंडात टाकला. 

‘ वाह! अप्रतिम. ‘ म्हणजे त्या बाईला स्वयंपाकही चांगला करता येतो तर! आणि हे असे पोटॅटो स्टिक्स तर सहसा कुठे मिळत नाहीत जसे मला आवडतात. सगळ्या मसाल्यांच्या चवी त्या बटाट्यांच्या स्टिक्समध्ये पुरेपुर उतरल्यात. जरी मला फारशी भूक लागली नसली तरी मी एकावर एक तुकडे खाणं चालूच ठेवलं. 

‘’ अवधूत, अरे बास कर ना! किती खातोयस तू? ते तसेही तुझ्यासाठी आलेले नाहीएत. दिगंतसाठी काहीतरी शिल्लक ठेवशील की नाही? ‘’ लिलानं मला थांबवलं नसतं तर मी कदाचित डबा संपल्यावरच थांबलो असतो. 

‘’ दिगंत तू तिला डेटवर येण्यासाठी का विचारत नाहीस? आपण चौघे डबल डेटवर जाऊया ना! ‘’

लिलानं सुचवलेली गोष्ट ऐकून मला एकदम ठसकाच लागला. डबल डेट? मी, माझी बायको आणि माझा मित्रासारखा भाऊ जो हल्ली माझ्या बायकोची फारच कड घेत असतो? फारच सुंदर! ते ऐकून दिगंतचाही घास घशातच अडकला. 

‘’ हां… बघूया… प्रयत्न करुया… सध्या मला खूप काम आहे. जातो मी. ‘’ मुर्खासारखा हसत तो केबिनमधून बाहेर निघून गेला आणि टिफिन तसाच टेबलवर विसरुन गेला.

स्वरा… 04/07/2021

 

भाग पाचः- अनाथाश्रम

वल्लरी…

मी माझं डिझाईन स्पर्धेसाठी सबमिट करुन लायब्ररीतून बाहेर आले. मी माझ्याच विचारात होते तोच मोबाइल व्हायब्रेट झाला. बघितलं तर तो ललितचा मेसेज होता.

‘ कुठे आहेस? ये ना इकडे. आम्ही कॅन्टीनमध्ये आहोत. तुझी वाट बघतोय. ‘

ललित आणि किर्ती माझी किती काळजी करतात या विचाराने मला हसू आलं. जर ते दोघे माझ्या आयुष्यात नसते तर मी काय केलं असतं कुणास ठाऊक! मी लगेचच त्याला रिप्लाय दिला, ‘ आलेच.’

मी आमच्या कॉलेजच्या कॅफेटेरियाकडे निघाले. आता दुपारच्या जेवणाची वेळ झाली होती आणि नेहमीसारखाच हा सगळा परिसर गच्च भरुन गेला होता. मी तिथं पोचून हे दोघेही कुठे दिसतात का ते शोधू लागले. ललितला मी आल्याचं कळल्याबरोबर त्यानं माझ्या दिशेनं हात हलवला, जेणेकरुन माझं त्याच्याकडे लक्ष जाईल.

‘’ इकडे, इकडे बघ. ए मुली! आम्ही इथे आहोत. इकडे ये. ‘’ तो मोठ्याने म्हणाला.

मी तिथे पोचले तर दोघेही आपापला डबा घेउन तिथं माझीच वाट बघत बसले होते. मी हात हलवत तिथे पोचलेली पाहताच वाकड्या नजरेनं माझ्याकडे पाहत किर्ती म्हणाली, ‘’ आता असं अजिबात म्हणून नकोस की तू आज पुन्हा डबा आणायला विसरलीस म्हणून. ‘’

‘’ अगं, त्याचं काय झालं ना! मला जरा उशीराच जाग आली. शिवाय मी अगदी भरपेट नाश्ता करुन आलेय. त्यामुळे तशी काही फारशी भूक नाही लागलेली मला. तुम्ही जेवा ना! ‘’ मी सरळसरळ थाप मारली.

काय करणार नाहीतर! एकतर माझ्या मित्रांना अजूनही माझ्या लग्नाचा थांगपत्ता नव्हता आणि दुसरी गोष्ट म्हणजे माझ्याकडचे पैसे संपत आले होते. त्यात मला माझी औषधं विकत घ्यायला हवी होती जी तशी महागच होती; किमान माझ्यासाठी तरी. या सगळ्याखेरीज मी देवासाठी लग्नाचं गिफ्ट घेण्यातही बरेच पैसे खर्च केले होते. मला माहीत होतं की तो शर्ट मी घेतलाय म्हटल्यानंतर तो त्यानं अजिबातच घातला नसता म्हणून मग मी तो शर्ट दिगंतनं आणलेल्या भेटवस्तूंच्या खोक्यात घालून ठेवला आणि आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे आमच्या चिडक्या महाशयांना चक्क तो शर्ट आवडला होता. 

‘’ वल्लरी तू ना तुझ्या डोक्यातलं हे डायटिंगचं खूळ काढून टाक हां! बघ कशी हाडाची काडं झालीत तुझ्या ते! ‘’ किर्तीनं तिच्या डब्यातली थोडीशी आंबोळी आणि भाजी मला दिली. 

‘’ ती अगदी खरं बोलतेय हां वलू! तू अगदी परफेक्ट आहेस शेपमध्ये; ना जास्त जाड ना जास्त बारिक! ‘’ ललितनं किर्तीच्या म्हणण्याला दुजोरा दिला. हे सांगत असतानाच त्यानं त्याच्याही डब्यातली पोळी भाजी माझ्याकडे सरकवली होती. मी माझ्या दैवावर हसत होते. काय गंमत आहे बघा! या दोघांनाही माहीत होतं की मी अनाथाश्रमात वाढलेय आणि मिळालेले सगळे पैसे मी खूप विचारपूर्वक खर्च करते. मी माझा रोजचा सगळा खर्च बाहेर पडावा म्हणून एका फॅशन बुटीकमध्ये कामही करत होते कॉलेज करण्यासोबत. या कॉलेजच्या कॅफेटेरियातले खाद्य पदार्थ तसे बर्‍यापैकी महाग असल्यानं मी ते विकत घेण्याच्या फंदात पडत नसे अगदी मी डबा विसरले असले तरी. या दोघां मित्रांच्या असण्यामुळे मला नेहमीच वाटायचं की मी किती भाग्यवान आहे की मला देवाने असे मित्र दिलेत. मी त्यांनी दिलेल्यातला एक घास खाल्ला. पोट मला खरचं भूक लागल्याची जाणीव करुन देत होतं. मला तसंही सकस अन्न खाण्याची फार गरज होती या आजारामुळे, विशेषतः प्रथिनयुक्त आहार पोटात जाणं ही माझी सगळ्यात पहिली गरज होती. डॉ. स्वानंदनं मला हे अगदी जोर देऊन समजावलं होतं. त्यामुळे मी किमान सकाळचा नाश्ता तरी चुकू नये याची काळजी घ्यायचेच घ्यायचे. आज मात्र परिस्थिती वेगळी होती. या दोघांनाही मी माझ्या आजाराचा अजिबात सुगावा लागू दिला नव्हता. तरीही ते दोघे माझी सख्खे मित्र म्हणून फार काळजी घेत होते. 

‘’ ए वलू, तो बघ तिकडे. त्या मुलाकडे बघ ना! ‘’ ललितनं माझं न किर्तीचं लक्ष एका ग्रुपमधल्या मुलाकडे वेधलं.

‘’ तो कसला हॉट आहे ना! ‘’ त्यानं त्याच्याकडे बघून पापण्यांची फडफड करत एक सुस्कारा टाकला.

मी आणि किर्तीनं एकाचवेळी त्या ललितनं दाखवलेल्या दिशेनं पाहिलं. तो मुलगा काऊंटरच्या दिशेनं जात होता. तो खरंच देखणा होता. उंचापुरा, व्यायामानं कमावलेली धट्टीकट्टी शरीरयष्टी शिवाय त्याच्या अंगावर घातलेली फुटबॉलची जर्सी ओरडून ओरडून सांगत होती की तो एक फुटबॉलपटू आहे म्हणून. पण, अगदी खरं सांगायचं तर तो अवधूतसमोर किस झाड की पत्ती होता. आणि त्याचा चेहराही माझ्या नवर्‍यासारखा देखणा नव्हता. खासकरुन त्याच्या गालांवर पडणार्‍या त्या लांब खळीसमोर तर ऊंहं! बिलकुलच डावा होता तो!

‘’ खरंय रे लल्या! तो खरंच कसला हॉट आहे. ‘’ किर्ती म्हणाली. 

‘’ ए वलू, तू सांग ना! तुला काय वाटतं? ‘’ ललितनं मला माझं मत विचारलं. 

‘’ अंऽऽऽ! हां! ठीक आहे. ‘’ मी काहीसा विचार करत आणखी एक घास खाता खाता माझं मत दिलं. 

‘’ ठीक आहे? फक्त ठीक आहे? नक्की काय म्हणायचंय तुला? अगं एकदा त्याच्या त्या कमावलेल्या शरीराकडे बघ तरी ना! ‘’ बहुतेक किर्ती फ्लॅट झाली होती त्याला बघून. 

‘’ खरं सांगू का? त्याला जर तुम्ही समोर उभा केलात ना तर त्याची तुलनाच नाही होणार माझ्या… ‘’ मला ‘ माझ्या नवर्‍याशी ‘ असं म्हणायचं होतं पण, मी वाक्य अर्धवटच सोडलं. 

‘’ हां! हां! तुलनाच नाही होणार माझ्या… कुणाबरोबर? बोल ना! बोल की त्या खळीवाल्या गंधर्वाशी! असंच ना! ‘’ दोघेही एका सुरात मला चिडवत म्हणाले. 

‘’ ए गप्प बसा रे! ‘’ मी काहीशी लाजून नजर झुकवली. कारण, त्यांना ती घटना चांगलीच माहीत होती. सात महिन्यांपूर्वी मी या शहरात आले. केवढं मोठं होतं ते माझ्यासाठी! शिवाय असं म्हटलं जात होतं की हे शहर कधी झोपत नाही. मोठ्या मोठ्या बिल्डिंग, नव्यानं कळलेले वाहतूकीचे नियम, फॅन्सी कार आणि इथली वेगवेगळी प्रवासाची साधनं, शिवाय इथलं निशाचरांसारखं जगणं, रात्री रात्री जागून काढत होते इथले लोक, सगळंच वेगळं होतं. या शहरात जेमतेम स्थिरावल्यावर मी माझ्यासाठी अर्धवेळेच्या नोकरीच्या शोधात होते. 

तो नेहमीसारखाच एक दिवस होता. मी इथल्याच एका मॉलमध्ये कुठे काही नोकरीचं जमतंय का ते बघायला आले होते. पण, हाय रे दैवा! मी तशीच रिकाम्या हाती परत चालले होते. त्या स्वयंचलित जिन्यांकडे मी माझे पाय ओढत चालले होते. अचानक कुणीतरी मला मागून जोरात धक्का दिला. मला काही कळलंच नाही आणि तोल न सावरु शकल्यानं मी जाऊन त्या जिन्याच्या कठड्यावर आपटले. माझ्या डोक्याला खोक पडली आणि तिथून रक्त वाहू लागलं. अंधारी आलेल्या नजरेनं मी त्या माणसाकडे पाहिलं तर त्यानं एका म्हातार्‍या बाईला घट्ट पकडलं होतं आणि तो आता तिला त्या जिन्यावरुन खाली ढकलण्याच्या बेतात होता. मी हलेपर्यंत त्यानं त्या म्हातार्‍या बाईला बाजूला ढकललं आणि तो धडाधडा उड्या मारत जिना उतरुन गेलापण खाली निघून. मी पाहिलं की त्या आज्जी बाजूला पडल्या होत्या. कशीबशी उभी राहून त्या जिन्याच्याजवळ मी पोचले. कपाळावरच्या खोकेमधून अक्षरशः रक्ताच्या धारा लागल्या होत्या आणि मला त्याचं कारणंही माहीत होतं. मी माझी सगळी ताकद गोळा करुन त्या आजींजवळ पोचले. त्यांना खूपच लागलं होतं. सगळ्या शरीरभर रक्ताचे डाग पसरले होते. त्याचं वय जवळपास सत्तरीच्या आसपास असावं. मी बघितलं की तिथं नुसतीच बघ्यांची गर्दी जमलीय. त्यातून कुणीही पुढे येऊन त्यांना मदत करत नाहीये. मी हळूहळू खाली बसले आणि त्या आजींचं डोकं मांडीवर घेतलं. नशीब माझं की त्या अजूनही शुध्दीत होत्या. त्यांच्या डोळ्यांतून पाणी गळत होतं. त्यांना बहुधा खूपच लागलं असावं असा मनात विचार करुन मी माझा फोन बाहेर काढला आणि ऍम्ब्युलन्सला फोन लावला. 

इथे या हॉस्पीटलमध्ये माझी भेट डॉ. स्वानंद सुखटणकरशी झाली. खरंतर या नव्या शहरात मला कुणालाच माझ्या या दुखण्याविषयी सांगायचं नव्हतं पण या घटनेमुळे माझ्या आजाराचं गुपित या तरुण डॉक्टरसमोर उघडं पडलं होतं. त्या आजींवर उपचार चालू असेपर्यंत मी तिथे हॉस्पीटलमध्येच थांबून राहिले. त्या दुसर्‍या कुणी नाही तर अवधूतच्या आजी मालविका रत्नदीप होत्या. या घटनेमुळे त्यांच्या माझ्यात एक अनामिक नातं तयार झालं. त्यांनी त्यांच्या हृदयात एका अशा मुलीला जागा दिली होती जी अनाथाश्रमातून येऊन नुकती कुठं या शहरात स्थिरावण्याचा प्रयत्न करतेय. ह्यावेळेस अवधूत देशांबाहेर कामासाठी गेलेला होता. आजींनी घरातल्या सगळ्या नोकर चाकरांना ताकीद देऊन ठेवली होती की कुणीही अवधूतसमोर या घटनेविषयी कसलीही वाच्यता करणार नाही म्हणून. किर्ती आणि ललितला या घटनेविषयी माहीत होतं. ललितला तर त्याच दिवशी हे त्या माणसाकडून कळलं होतं ज्यानं मला त्यादिवशी हॉस्पीटलमधून हॉस्टेलवर आणून सोडलं होतं. आणि या ललितच्या तोंडात ना अजिबात तीळ म्हणून भिजत नाही; त्यामुळे साहजिकच ही गोष्ट किर्तीलाही कळली. 

आता आजींचा बराचसा वेळ त्या माझ्यासोबत घालवत होत्या आणि मलाही कुठेतरी हरवलेलं माझं कुटुंब मिळाल्यासारखं वाटत होतं. आम्ही एकमेकांना अचानक मिळालेल्या भेटवस्तूंसारख्या होतो. आमचं नातं दृढावत चाललं असतानाच एक दिवस अवधूत परदेशांतून परत आला. त्याला पाहिलं आणि पहिल्याच नजरेत मी त्याच्या प्रेमात पडले, पण मला माहीत होतं की मी काही फार काळाची सोबती नाहीये ते! किर्ती आणि ललितला या गोष्टीचा अर्धाच भाग माहीत होता आणि मी स्वतःहून त्यांना पुढचा अर्धा भाग मुळीच सांगणार नव्हते. मी तर त्यांना अजून माझ्या खळीवाल्या गंधर्वाच्या खर्‍या अस्तित्वाबद्दल सांगितलंच नव्हतं. 

‘’ तू त्याला सांगून का टाकत नाही की तुझं त्याच्यावर किती प्रेम आहे ते! ‘’ किर्ती मला विचारत होती. 

‘’ जसं की! मी तुझ्या प्रेमात आकंठ बुडून गेलेय प्रियतम… असं म्हणायला हवंय तिनं? ‘’ ती दोघंही माझी थट्टा करत खिदळली.

‘’ गप्प बसाल का तुम्ही दोघंजणं? ‘’ मी जरी असं म्हणाले असले तरी माझे गाल मात्र लाजेनं लाल झाले होते. 

‘’ बरं, बरं आता मी काय सांगतो ते नीट ऐका. ‘’ ललित फारच नाटकीपणानं बोलत होता. ‘’ आज रात्री आपण एखाद्या डान्स बारला जाऊ. काय म्हणता? ‘’

‘’ अरे वा! मी तर गॅरेंन्टेड येणार. ‘’ किर्ती म्हणाली. 

‘’ नाही जमणार. ‘’ मी सरळसरळ नकार दिला. 

‘’ काऽऽऽ? ‘’ दोघेही एका सुरात किंचाळले. 

‘’ सॉरी मित्रांनो, पण आज सोमवार आहे. ‘’ मी म्हणाले.

‘’ हं! आणि आज तू त्या अनाथआश्रमात भेट द्यायला जाणार असशील ना! ‘’ दोघेही हळूच फुसफुसल्यासारखे बोलले. 

‘’ अगदी बरोबर. ‘’ मी माझी सॅक उचलून जाण्यासाठी वळले.

‘’ बाय…! ‘’ मी दोघांचाही निरोप घेतला. 

मी कॉलेजच्या आवारातून बाहेर आले. इथून तो अनाथाश्रम काही फार लांब नव्हता. तो फक्त आमच्या युनिव्हर्सिटीच्या समोरच्या बाजूला होता. मी माझ्या आईवडिलांना गमावलं तेव्हा मी फक्त दहा वर्षांची होते. मला कुणीच जवळचं नातेवाईक नसल्यानं माझी रवानगी अनाथाश्रमात करण्यात आली. तिथले व्यवस्थापक असणारे दादा- ताई सगळेजण खूपच छान आणि समजूतदार होते पण तिथली मुलं मात्र तशी नव्हती. मी एकतर लहान होते त्यात आईबाबांच्या जाण्यामुळे बावरलेली होते. त्यामुळेच मी पटकन् सगळ्यांच्या तावडीत सापडायचे न् ते सगळे मला खूप सतवायचे. आयुष्यात एक दिवस तरी सुखाचा उगवेल या आशेवर मी ते सगळे अपमानाचे घोट गिळून टाकले. मी फक्त आणि फक्त अभ्यासावर लक्ष केंद्रित केलं. मी तशी फार अभ्यासू मुलगी होते. माझा सोळावा वाढदिवस येईपर्यंत तरी हे सगळं असंच सुरळीत चालू होतं. त्या दिवशी पार्टी गेम खेळण्याच्या नावाखाली माझ्या खोलीतल्या मुली मला अपरात्री जवळच्या जंगलात घेऊन आल्या आणि त्यांनी मला अतिशय वाईट पध्दतीने मारलं होतं. इतकं की मला रक्तस्त्राव सुरु झाला. आणि तशा परिस्थितीत त्या सगळ्याजणी मला तिथं त्या अंधार्‍या जागेत एकटी टाकून निघून गेल्या. मी माझ्या पुर्‍या आयुष्यात ती रात्र कधीच विसरु शकणार नाही. तिथं फक्त आणि फक्त अंधार भरुन राहिलेला होता; काळा गडद अंधार, ज्याची मला फार भिती वाटते आजही! ती सगळी रात्र मी फक्त रडत होते जोवर रडून रडून मी बेशुध्द पडले नाही. सकाळी आमच्या अनाथाश्रमातल्या ताईंना शोधताना मी त्या जंगलात सापडले. सकाळ झाली तरी माझा रक्तस्त्राव सुरुच होता. त्यांनी मला ताबडतोब दवाखान्यात नेलं. डॉक्टरांनी त्यांच्याकडून माझा रक्तस्त्राव थांबवण्याचे शक्य ते सगळे प्रयत्न केले आणि तेव्हाच त्यांना माझ्या या आजाराबद्दल कळलं. त्यांनी मला सांगितलं की लाखात एखाद्याला हा आजार होतो. काय पण दुर्दैव आहे की ती लाखातली एक मीच असावं! त्यांनी मला हेही सांगितलं की आजार बरा होणार नाही असं नाही तर त्याला पुढच्या काळात उपचारावर खूप सारा खर्च करावा लागणार कारण की या आजारावरचे उपचार फारच खर्चिक होते. आणि मला जाणीव होती की माझ्याकडे तेवढे पैसेच नाहीत. मी त्यांना विनंती केली की त्यांनी ही गोष्ट माझ्या अनाथाश्रमाच्या संचालकांना सांगू नये. त्यांनी आधीच माझ्यासाठी खूप काही केलेलं आहे आणि मला त्यांना आणखी त्रास देण्याची इच्छा नाहीये. डॉक्टर म्हणाले होते की उपचार करायला जितका वेळ लावशील तितकी तुझी जगण्याची आशा मावळत जाईल. आतापासून फार तर सहा ते दहा वर्षं तुझ्या हातात आहेत. बस्, त्या दिवशी मी ठरवून टाकलं की हातात जेवढा वेळ आहे तेवढ्या वेळात आपण आपल्याला ज्या ज्या म्हणून गोष्टी करण्याची इच्छा आहे त्या त्या सगळ्या गोष्टी करण्याचे प्रयत्न करायचे. मला युनिव्हर्सिटीत ऍडमिशन घेऊन फॅशन डिझायनर व्हायचं होतं. तसे माझ्याकडे त्यासाठी लागणारे थोडेफार पैसे होते पण मला याची खात्री नव्हती की ग्रॅज्युएशन पूर्ण करेपर्यंत मी जगेन की नाही ते! मला माझ्या ह्या असल्या दैवावर हसू येत होतं. मी अनेक युनिव्हर्सिटीत ऍडमिशनचे फॉर्म भरले होते आणि सुदैवाने मला ह्या युनिव्हर्सिटीची पूर्ण स्कॉलरशिप मिळाली होती. माझ्या एकोणिसाव्या वाढदिवसाच्या दिवशी मी शिक्षण आणि माझ्या इच्छापूर्तींसाठी या शहरात आले.

दर सोमवारी मी इथे येऊन या अनाथाश्रमाला भेट द्यायचे. ही भेट मला माझे जुने दिवस विसरु देत नसे. मी तिथल्या प्रत्येक मुलीशी बोलून त्यांची चौकशी करत असे; हे जाणून घेण्यासाठी की कुणीतरी माझ्यासारखं टारगेट तर होत नाहीये ना! मात्र या आश्रमातलं चित्रं थोडसं वेगळं होतं. इथले संचालक बर्‍यापैकी कडक होते आणि ते इथल्या मुलांची खरंच चांगली काळजी घेत होते. सहसा मी जेव्हा भेटायला यायचे तेव्हा इथं बराच वेळ थांबून छोट्या मुलींना गोष्टीची पुस्तकं वाचून दाखवून मग निघून जायचे. मी अनाथाश्रमात असताना मला या गोष्टी वाचणं फार आवडायचं. मला माहीत होतं की मी माझ्या नोकरीमुळे रोज रोज इथे येऊ शकणार नाही म्हणून, पण जेव्हा कधी मला वेळ मिळत असे मी खात्रीनं तो वेळ इथल्या मुलांसोबत घालवत असे. 

आताही जेव्हा मी फाटकामधून आत आले काही मुलं माझ्या दिशेनं ‘’ वला ताई आली. वला ताई आली. ‘’ असं ओरडत आली. मी हसतच त्यांच्या हातावर चॉकलेटं ठेवली, जी मी येताना त्यांच्यासाठी घेतली होती. मग मी त्यांना विचारलं, ‘’ अनघा ताई कुठे आहेत? ‘’

‘’ त्या दहा नंबरच्या खोलीत आहेत. ‘’ एक मुलगा म्हणाला.

‘’ त्या सुषमासोबत बसल्यात तिथे. तिला बरं नाहीये ना! ‘’ आणखी एकाने मला माहिती पुरवली. 

आजारी हा शब्द कानांवर पडताच माझ्या काळजाचा ठोका चुकला. मी धावतच दहा नंबरच्या खोलीशी पोचले. अनघाताई तिथे उभ्या होत्या. डॉक्टर त्या पलंगावर झोपलेल्या छोट्या मुलीला, सुषमाला तपासत होते. मी आवाज न करता आत आले.

‘’ काय झालंय ताई? ‘’ मी विचारलं.

‘’ आता तरी तिची तब्येत बरी आहे. पण लवकरच तिचं ऑपरेशन करावं लागणार आहे आपल्याला. ‘’ डॉक्टर उभे राहत म्हणाले. 

‘’ ऑपरेशन? ‘’ माझे डोळे त्या छोट्या मुलीकडे बघून भरुन आले. जेमतेम सहा-सात वर्षांची होती ती पोर.

‘’ हो. ऑपरेशन. तिच्या हृदयाची स्थिती काही फार चांगली नाहीये. तिच्यावर आपल्याला हार्ट सर्जरी करावी लागणार आहे. ‘’ डॉक्टरांनी स्पष्ट केलं. 

‘’ तुम्ही म्हणता ते सगळं खरं आहे डॉक्टर. पण या ऑपरेशनसाठीचा खर्च आमच्या आवाक्याबाहेरचा आहे. ‘’ अपराधीपणाची बोच अनघाताईंच्या बोलण्यातून मला स्पष्टपणे जाणवत होती. त्यांचे डोळे रडून लाल झाल्यासारखे दिसत होते. 

‘’ मलाही तुमची परिस्थिती कळतेय अनघाताई! पण खरंच सांगतो माझ्या हातात काहीच नाहीये. मला माफ करा. ‘’ डॉक्टर खोलीतून बाहेर पडले. 

‘’ वल्लरी आता तूच सांग मी काय करु? हे काही तिचं मरण्याचं वय आहे का गं? ‘’ बोलताना त्यांचे डोळे पुन्हा भरुन आले. 

सुषमा शांतपणे पलंगावर झोपली होती. ती आजारपणानं फिकुटली होती. ताई म्हणल्या ते खरं होतं, हे काही तिचं मरण्याचं वय निश्चितच नव्हतं आणि हे माझ्यापेक्षा जास्त चांगलं कोण समजू शकणार होतं? 

‘’ तरी किती पैशांची गरज लागणार आहे तुम्हांला? ‘’ मी माझे अश्रू थोपवून धरत त्यांना विचारलं. 

‘’ पन्नास हजार वला! ‘’ थरथरत्या आवाजात त्या म्हणाल्या.

स्वरा… 06/07/2021

 

भाग सहावाः- लालची

अवधूत…

गॅरेजमध्ये गाडी लावताना मी पुरता वैतागून गेलो होतो. गाडीतून खाली उतरलो, धाडकन् दरवाजा बंद केला आणि थेट घरात जायला वळलो. अक्षरशः म्हणजे अक्षरशः त्रासदायक दिवस होता आजचा. एकतर हातात घेतलेल्या नव्या प्रोजेक्टमुळे कामाचा प्रचंड ताण होता आणि आता घरात गेल्यावर मला त्या तथाकथित बायको नावाच्या प्रकरणाशी सामना करायचा होता. आमचं लग्न होऊन आता जवळपास महिना होत आला होता आणि अजूनही मला ती इथे का आहे याचा जराही थांग लागत नव्हता. तिनं माझ्याकडे अजूनपर्यंत एका नव्या पैशाचीही मागणी केली नव्हती. वरनं ती वादवणे काकूंच्या मदतीनं माझ्यासाठी स्वतः खपून स्वयंपाक करत होती, घरातल्या इतर नोकरांच्या मदतीनं घर नीटनेटकं ठेवत होती. मला तिचे या सगळ्यामागचे अंन्तर्गत हेतू कळत नव्हते आणि मला याचाच जास्त त्रास होत होता. 

जसा मी आत घरात आलो तसा एक सुखावणारा सुगंध माझ्या नाकात शिरला. मी आजूबाजूला पाहिलं. सगळा हॉल सुगंधी मेणबत्त्यांनी सजवला होता. हळूवार आवाजात शांत लयीचं संगीत वाजत होतं. एकंदरीतच मेणबत्त्यांचा मंद प्रकाश, तो दरवळणारा सुगंध आणि मनाला शांतता देणारं ते संगीत यामुळे वातावरणात एक आर्द्रता भरुन राहिली होती. मला आज माझा हा बंगला घर असल्यासारखा वाटत होता. हे कसले मूर्खासारखे विचार करतोय मी? हे सगळं बहुधा त्या चेटकिणीनंच केलेलं असावं. तिला नक्कीच काहीतरी हवं असणार. पण, खरं सांगायचं तर तिच्याशी आता ह्यावेळेला काहीही बोलण्याचालण्याच्या मनस्थितीत मी अजिबातच नव्हतो. 

मी माझे बूट उतरतच होतो तोच माझी बायको(?) जवळ आली.

‘’ ओह, देवा तुम्ही आलात. ‘’ ती तिच्या हसर्‍या चेहर्‍यानं म्हणाली. तिनं तिच्या अंगावर किचन ऍप्रन घातला होता. कदाचित ती माझी चाहूल लागून स्वयंपाकघरातून काम करता करता आली होती. तिच्या लांब केसांचा तिनं आंबाडा घातला होता तरीही त्यातून सुटलेल्या काही चुकारमुकार बटा तिच्या चेहर्‍याशी खेळत होत्या. कुणी जर तिला माझ्याशी अशा अवस्थेत बोलताना पाहिलं असतं तर त्याचा नक्कीच असा समज झाला असता की माझी बायको किती छान आहे. पण, माझं मलाच माहीत होतं की ती नेमकी काय आहे ते! त्या मोठ्या डोळ्यांनी आणि ओठांवरच्या त्या निर्व्याज हसण्यानं ती काही मला मूर्ख बनवू शकत नव्हती. मी तिच्या या सगळ्या गोष्टींचा तिरस्कार करतो. 

‘’ द्या. तुमचा कोट आणि बॅग माझ्याकडे द्या. ‘’ झाली, हिची नाटकं पुन्हा सुरु झाली. माझ्या अंगावरचा कोट काढताना आणि माझ्या हातातली ब्रिफकेस घेतानाही तिचं हसू कायम होतं. देवालाच माहीत तिला नक्की काय हवंय ते!

‘’ तुम्ही दमलेले दिसताय. मी तुमच्या आंघोळीची तयारी करुन ठेवलीय. तुम्ही जा आणि थोड्यावेळासाठी रिलॅक्स व्हा. जेवण होइलच तयार इतक्यात. ‘’ तिच्या नेहमीच्या हास्यासोबतच तिच्या बोलण्यातून मला एक प्रकारचा उत्साह जाणवत होता. 

‘’ काकू कुठे आहेत? ‘’ मी थंडपणे विचारलं.

‘’ त्या… त्यांनी आज सुट्टी घेतलीय. काहीतरी काम होतं म्हणाल्या. आज घरात फक्त आपण दोघेच आहोत. ‘’ हे सांगताना तिचे डोळे चमकत होते. काय कमालीची अभिनेत्री आहे ही!

‘’ तुला ही असली नाटकं करण्याची काही गरज नाहीए. ‘’ असं म्हणून मी गुमान माझ्या खोलीकडे निघून आलो. 

मी माझ्या खोलीत येऊन कपाटातून कपडे काढून घेतले आणि थेट आंघोळीसाठी म्हणून बाथरुममध्ये घुसलो. ती काही गंमत करत नव्हती. तिनं खरंच माझ्या आंघोळीची तयारी करुन ठेवली होती; तिही अगदी एखाद्या स्पामधल्या खास आंघोळीसारखी. दरवळणार्‍या सुंगधी मेणबत्त्या, सुखावणारं संगीत, उटणं आणि बरंच काही. त्या मोठ्याशा बाथटबमध्ये बसून मी एक सुस्कारा सोडला. आह! खरंच किती छान आणि शांत वाटतं हे असं काहीतरी आयतं मिळालं थकवणार्‍या पुर्‍या दिवसानंतर की! मी अगदी लगेचच माझ्या दिवसभराच्या त्या थकव्याचा सगळा विषयच विसरुन गेलो. हे, हेच तर मला आत्ता हवं होतं. एक छानशी गरम पाण्याची थकवा पळवून लावणारी आंघोळ! माझ्या सगळ्या स्नायूंना छान आराम मिळाला आणि मी जवळपास अर्ध्या तासानंतर त्या बाथटबमधून बाहेर आलो. अंग पुसून मी टी-शर्ट आणि घरची साधी पॅन्ट घालून खाली उतरुन आलो. वल्लरी जेवणाचं टेबल सजवत होती. माझ्या पावलांचा आवाज ऐकताचं तिनं नेहमीसारखं हसून माझ्याकडे पाहिलं. तिनं तिच्या हातातला तो काचेचा बाऊल टेबलावर ठेवला न म्हणाली, ‘’ अगदी नेमक्या वेळी आलात तुम्ही देवा! मी हाकच मारणार होते तुम्हांला. या बसा. ‘’

मी टेबलाजवळ जाऊन माझ्या माझ्या खुर्चीवर बसलो. खरं सांगू, ती खुपच सुंदर आणि चवीष्ट स्वयंपाक करते. आणि तिनं ते करण्यासाठी माझी काहीच हरकत नाही जोवर ती मला जेवणातून विष खायला घालत नाही. ती पटकन् पुन्हा स्वयंपाकघरात गेली आणि हातातून प्लेट घेऊन आली. असं तिनं आणखी दोन-तीनवेळा केलं. एकदाची सगळी तयारी झाल्यावर ती माझ्या बाजूच्या खुर्चीवर येऊन बसली. आज जेवणात मासे होते. भरलेलं पापलेट, बांबू राईस, मॅश्ड पोटॅटो वगैरे. आज तिनं बराच स्वयंपाक केला होता. एवढं सगळं जेवण बघून मी भुवया उंचावून तिच्याकडे पाहिलं, दोन माणसांसाठी एवढं सगळं? असा अर्थ होता त्याचा. तिचं बहुधा त्याकडे लक्ष नव्हतं. ती आपल्याच नादात होती.

‘’ बघा तरी मी काय बनवलंय! भरलेलं पापलेट; तुम्हांला आवडतं ना ते! माझ्या ताटात जेवण वाढत ती म्हणाली. 

मी काहीच प्रतिक्रिया दिली नाही. मी जेवत असताना ती मात्र बोलतच होती; तेही अशा गोष्टींबद्दल ज्यात मला काडीमात्र रस नव्हता. आता मला तिच्या बोलण्याचा त्रास होऊ लागला.

‘’ तोंड बंद कर ना बाई! ‘’ मी तिच्यावर खेकसलो. माझ्या आवाजानं तिचं बोलणं बंद करुन ती माझ्याकडे बघायला लागली. मी पुढ्यातली प्लेट सरकवली आणि ताडकन् उभा राहिलो. अजून त्यात पापलेटचा छोटासा तुकडा शिल्लक होता. सोबतीला थोडासा बटाटा आणि बांबू राईसही. मी तिथून जाण्यासाठी वळलो तोच तिनं अचानक माझा हात पकडला. 

‘’ देवा, असा जेवणावर राग काढू नये आणि ताटात अन्न टाकू नये. ‘’ ती म्हणाली.

आता ही मला सांगणार का मी काय करायला पाहिजे ते! हे सगळं माझ्या पैशांतून येतं. मी कर्ता पुरुष आहे या घरचा. मी कमावतो. फार बोलली ही बया! त्याहीपेक्षा तिनं मला हात लावण्याची हिंमत कशी केली? मी पटकन् मागे वळलो. तिनं धरलेला माझा हात मी झटकून टाकला आणि तिच्या खांद्याला धरुन उभं करत तिच्यावर खेकसलो. 

‘’ तुला नक्की हवं तरी काय आहे? हे हे सगळं तू पैशांसाठीच करतेयस ना! बोल ना! पैशांसाठीच चाललीत ना ही तुझी सगळी नाटकं? ‘’

तिनं माझ्या पकडीतून सुटण्यासाठी किंचित प्रयत्न केला पण तिच्याच्याने ते शक्य झालं नाही. एका क्षणासाठी तिचे ते पातळ ओठ थरथरले पण पुढच्याच क्षणी तिच्या ओठांवर तिचं ते नेहमीचं हास्य विलसत होतं. 

‘’ हो देवा! मी पुरा आठवडा तुमच्यासाठी चवीढवीचा स्वयंपाक रांधते. एक चांगली बायको आपल्या लाडक्या नवर्‍यासाठी जे जे करेल ते ते सगळं मी तुमच्यासाठी करते. अगदी तुमच्या आजीला भेटायला तुम्हांला सवड नसेल तर तिचीही वास्तपुस्त करायला मी जाते. तुम्हांला नाही का वाटत की मला यासाठी किमान काहीतरी मिळायला तर हवं म्हणून! ‘’

मला माहीत होतं. तिला पैसेच हवेत. मला आता हे सगळं असह्य होतंय. तिचा लालची स्वभाव ती किती पारदर्शीपणे मला दाखवायला लागलीय, लाजच नाहीये या बाईला तर! 

‘’ किती हवेत तुला? ‘’ मी त्रस्त होऊन विचारलं.

‘’ फक्त पन्नास हजार रुपये, देवा! ‘’ ती हसतच म्हणाली. 

कुणी इतकं निर्लज्ज कसं होऊ शकतं? पैसे मागतानाही या बाईच्या चेहर्‍यावरचं हसू मावळत कसं नाही लाजेनं! बेशरम कुठली! 

पण, मला त्याचवेळी आश्चर्यही वाटलं, फक्त पन्नास हजार? एवढेच? मला वाटलं होतं की ती काही कोट रुपये तरी मागेल. कळत नाहीये मला की फक्त पन्नास हजारांसाठी ती हे सगळं का करतेय? पण, जाऊ दे. मी का त्या गोष्टीची पर्वा करु? ठीक आहे माझ्या छोट्या खारोटी, तुला जर माझ्यासोबत खेळच खेळायचा आहे तर मीही त्यासाठी तयार आहे. तुला तुझ्या केलेल्या कामांचा मोबदला हवाय ना! तोही पैशांच्या स्वरुपात! ठीक मिळेल, नक्कीच मिळेल तुला. 

‘’ चल माझ्यासोबत. ‘’ मी तिच्या हाताला धरुन माझ्यासोबत तिला फरफटत घेऊन निघालो. दाखवतोच आता तुला की तू माझ्यासाठी काय आहेस ते!

तिला खेचतच मी सरळ माझ्या खोलीत घेऊन आलो. 

‘’ देवा!... देवा!... ऐका ना माझं… देवा, प्लीज. ‘’ ती मध्ये मध्ये माझी गती जिन्यात कमी झाली असताना बोलण्याचा प्रयत्न करत होती. किती कमजोर पडली होती ती माझ्या बळासमोर.

माझ्या खोलीत आल्याबरोबर मी तिला माझ्या पलंगावर ढकलून दिलं आणि तिच्यासमोर जाऊन उभा राहिलो. अगदी तिच्या चेहर्‍याला चेहरा भिडवून. तिनं पलंगाची एक बाजू स्वतःला सावरण्यासाठी धरुन ठेवली होती आणि ती असमंजसपणे माझ्याकडे बघत तिथं अवघडून उभी राहिली होती. कुठल्यातरी अनामिक भितीपोटी तिनं तिचा ड्रेस घट्ट धरुन ठेवला होता. 

तिच्या डोळ्यांत खुनशीपणे आरपार बघत मी म्हणालो, ‘’ काढ. ‘’

‘’ अ… अवधूत… ‘’ ती थोडीशी कचरली.

‘’ तू नीट ऐकलं नाहीस का मी काय म्हणालो ते! काढ तो. ‘’ मी स्पष्ट आवाजात पुन्हा म्हणालो. पैसे हवेत ना तुला? पन्नास हजार हवेत काय? बघू माझ्या छोट्या खारोटी, तू त्यासाठी काय करतेस ते!

‘’ तू… तुम्ही हे काय बोलताय? ‘’ ती थरथरणार्‍या आवाजात म्हणाली. 

काय झालं खारोटी तुला? नकोयत का तुला आता पैसे? तू अशी का काहीच कळत नसल्यासारखी वागतेयस? 

माझी नजर तिच्या भितीनं थरथरणार्‍या ओठांवर पडली. पण, ते आता अजूनच सुंदर दिसत होते. थोडेसे विलग झाले असले तरी तसेच अगदी रसाळ! काय माहीत माझ्या हृदयात ही कसली अनामिक हूरहूर दाटून आलीय ते! मी तिचा पलंगाच्या कडेला धरलेला हात धरुन ओढला. माझ्या त्या अचानक केलेल्या कृतीनं तिचा तोल गेला आणि ती सरळ माझ्या छातीशी येऊन आदळली. एक छद्म हास्य माझ्या ओठांवर तरळून गेलं. चेटकिणी, आज रात्री तुला चांगलाच धडा शिकवतो मी.

मी तिचा चेहरा वर उचलला आणि माझे ओठ तिच्या ओठांवर रगडले. आह! ते का इतके मादक आहेत? मी अनुभूतपणे त्यावरुन जीभ फिरवली. ते थोडेसे ओठांत घेऊन चोखले आणि अगदी बारिकसा चावाही घेतला त्यांना. ती मात्र माझ्या पकडीतून सुटण्यासाठीचे प्रयत्न करतच होती. मला तिच्या डोळ्यांतून ओघळणारे थंड अश्रू माझ्या गालांवर जाणवत होते सोबतच माझ्या जिभेला एक वेगळीच चव जाणवत होती. कसली होती ती? रक्ताची? नक्की काय झालंय ते बघण्यासाठी तिच्या खालच्या ओठाकडे मी पाहिलं. त्यातून रक्त येत होतं. अरे देवा काय केलं मी हे! जरा जास्तच जोरात चावलो की काय मी तिच्या ओठांना? पण जाऊ दे, त्याचं काय घेऊन बसायचं?

मी माझा हात तिच्या पाठीकडे वळवला आणि तिच्या ड्रेसची चेन खसकन् खेचली. 

‘’ नाही… अवधूत… नको ना!... नाही… ‘’ तिच्या अश्रूभरल्या डोळ्यांमधली आर्जवं मला दिसत होती. 

‘’ पैसे नकोयत का तुला? मग मला जे हवंय ते करु दे. ‘’ तिच्या अंगावरचे सगळे कपडे उतरवत मी म्हणालो. तिनं तिचे ते थरथरणारे हात तिच्या ड्रेसशी घट्ट दाबून धरले. पण तिची नजर मात्र खाली जमिनीकडे झुकलेली होती. अर्धवट उतरलेल्या त्या कपड्यांसोबतच मी तिच्या खांद्यावर थोडासा दाब दिला आणि तिला खाली गुडघ्यांवर बसायला लावलं. मग, मी तिचा चेहरा पुन्हा वर उचलला आणि तिच्या डोळ्यांत डोळे घालून खोलवर पाहिलं. येस, मला बघायचंय की तुला आत्ता ह्यावेळी नेमकं कसं वाटतंय ते! बघायचंच आहे मला तू पैसे मिळवण्यासाठी काय करु शकतेस, कुठल्या थराला जाऊ शकतेस ते! 

मी माझी पॅन्ट खाली उतरली. आता माझं पौरुषही मोकळं झालं होतं. ते मी तिच्या ओठांजवळ आणलं आणि म्हणालो, ‘’ हं! कर सुरु. ‘’ पण ती मात्र ढिम्म ठोकळ्यासारखी त्याच्याकडे नुसती बघत होती. 

‘’ कर सुरु म्हणालो ना! ‘’ मी पुन्हा माझ्या शब्दांवर जोर दिला पण ती अजूनही ढिम्मच होती. तिच्या डोळ्यांतून पाणी गळत होतं. गप गं! हे असले निष्पाप असण्याचे डाव तू किमान माझ्यासमोर तरी खेळू नकोस. त्यांचा काही उपयोग होणार नाहीये. मला माहितेय तुझ्यासारख्या वेश्या बाईनं हे असले प्रकार आधीही कुणा ना कुणासोबत केले असणार पैशांसाठी. तिच्या ओठांतून अजूनही रक्त ठिबकत होतंच.

‘’ नका ना अवधूत! हे असं काही… नका… ‘’ ती माझ्याकडे भीक मागत होती. तू

तूच हा खेळ सुरु केलास ना! आणि आता तूच माघार घेतेयस? माझ्या रागाचा पारा आता पार वर चढला होता. मी रागाने तिचं डोकं धरलं आणि माझं पौरुष जबरदस्ती तिच्या तोंडात कोंबलं. 

‘’ हं! कर आता. माझं समाधान होइपर्यंत कर. ‘’ मी थोडी झटापट करत ते तिच्या तोंडातून आतबाहेर करण्याचा प्रयत्न करत होतो. पण ती मात्र तिच्या ओठांची मुळीच हालचाल करत नव्हती. माझ्या माझ्यावरचा ताबा सुटला आणि त्या सगळ्या प्रक्रियेवर मीच काबू केला. तिचे केस खेचून धरले आणि मला हवी तशी हालचाल मी जबरदस्ती तिच्याकडून करुन घेऊ लागलो. ती मध्ये मध्ये दोनतीनदा हुंकारल्यासारखी वाटली मला श्वास अडखळल्यामुळे पण मी तिच्याकडे अजिबातच लक्ष दिलं नाही. ती लिलाच्या जवळपासही जाऊ शकणार्‍यातली नव्हती. लिला म्हणजे या खेळातली जादूगार होती. ती हा सगळा प्रकार इतक्या सहजतेने करत असे की त्याची गोष्टच निराळी होती. पण, तरीही वल्लरीच्या ओठांची जादू काही लिलाच्या ओठांमध्ये मला कधी जाणवली नाही. तो स्पर्श मला थांबू देत नव्हता. पुन्हा मला काहीतरी झालं आहे. पुन्हा मी त्या दोघींची एकमेकींशी तुलना करायला लागलोय. माझे विचार आणि त्या दोघींची तुलना करण्याच्या मध्यंतरात कुठेतरी मी माझ्या चरम सुखाच्या क्षणापर्यंत पोचलो. मी तिच्याकडे पाहिलं तर ती मला प्रचंड थकल्यासारखी दिसली. मी स्वतःला तिच्या तोंडात रिकामा करत आनंदानं चित्कारलो. माझं पौरुष बाहेर आल्या आल्या ती ते सगळं थुंकण्याच्या बेतात होती पण मी तिला ते तसं करु न देता बळजबरीनं गिळायला लावलं. 

‘’ हे असं काही करण्याची हिंमतपण करायची नाही. गिळ ते मुकाट्यानं सगळं. ‘’ मी तिला दटावलं. तिचे केस सुटून अस्ताव्यस्त झाले होते. तिच्या ओठांतून अजूनही रक्त येत होतं. का होतंय हे असं? तिच्या ओठांना नेमकं झालंय तरी काय? अजून कसं त्यातून रक्त येऊ शकतं? तिचे हात अजूनही थरथरत होते. तिची तिच्या ड्रेसवरची पकड सुटली होती आणि तो संपूर्णपणे तिच्या पायांशी येऊन पडला होता. मला आता तिची काळ्या रंगातली अंतर्वस्त्रं स्पष्ट दिसत होती. तिच्या शरीराची वळणं किती आकर्षक होती. मी स्वतःला त्यांच्यासमोर फार काळ थोपवून धरु शकत नव्हतो. माझ्या मनात आता एका वेगळ्याच विचारानं उसळी घेतली होती. तिच्या हाताला धरुन मी तिला उभं केलं आणि पलंगावर ढकलून दिलं. मग मी माझ्या संपूर्ण शरीराला तिच्यावर झोकून दिलं. ती माझ्या स्पर्शानं पार थरारुन गेली. 

‘’ अवधूत… अवधूत…’’ तिनं पुन्हा बोलणयाचा प्रयत्न केला. पण त्या आवाजानं माझ्या शरीरात पेटलेल्या आगीत तेल ओतण्याचंच काम केलं. मी अगदी सराईतासारखा माझा हात तिच्या पाठीशी सरकवला. एका झटक्यात हुक काढून तिच्या ब्राची; त्या काळ्या फडक्याची अडचण आमच्यामधून दूर करुन टाकली. मी आता मला सावरुच शकत नव्हतो. मी तिच्या त्या कसदार उभारांवर माझे तळवे ठेवले आणि त्यांना कुस्करु लागलो. तिची ती थोडीशी गुलबक्षी रंगाची चेरी त्यामुळे आणखीनच कडक झाली. त्याबरोबर माझी जीभ त्यांना स्पर्श करण्यासाठी वळवळू लागली आणि मी सहजच तिला त्याची मुभा देऊन टाकली. 

‘’ ऊं… नको… अंहहह… नाही प्लीज… नको… ‘’ ती तोंडातल्या तोंडात शब्दांना वळसे देत होती. हे छान वाटतंय. हो ना! तुलाही हे आवडतंय ना खारोटी! मी जसजसा त्या चेरींचा आस्वाद घेत होतो त्यांचा कडकपणा तर वाढत होताच शिवाय माझं नाव घेता घेताच तिच्या पाठीनं आता पलंगाशी कमान केली होती. माझं पौरुष आता तिच्या स्त्रित्वाला जागं करु पाहत होतं. मी मान उचलून तिच्याकडे पाहिलं. तिचे डोळे मिटलेले होते. अगदी घट्ट मिटलेले होते. तिच्या सगळ्या चेहर्‍यावर माझीविषयी वाटणारी भिती स्पष्टपणे लिहीलेली मला दिसत होती. का घाबरतेयस आता तू? काही झालं तरी ही काही तुझी पहिली वेळ नाहीये ना! मग माझं लक्ष पुन्हा तिच्या ओठांकडे गेलं. तो लाल द्रव अजूनही त्यातून पाझरतच होता. आता तिच्या शरीरावरचा उरलासुरला अंतर्वस्त्राचा तुकडाही मी काढून फेकून दिला आणि पूर्णपणे तिच्या शरीराशी संलग्न झालो. तिच्या ओठांवरुन ओघळणारे ते लालसर थेंब मी असा विचार करुन जिभेनं पुसून घेतले की किमान आतातरी ते रिसण्याचे थांबतील. मी तिच्या ओठांपासून सुरु करुन मानेपासून खाली सरकत चुंबनांची एक लांब साखळी तिच्या त्या कडक झालेल्या चेरींपर्यंत आणली. त्यांच्यावरुन अतिशय अलवारपणे हात फिरवत मी तो तिच्या स्त्रित्वाशी आणला आणि त्यालाही प्रेमाने गोंजारु लागलो. तिच्या मांड्यांमध्ये माझ्या पौरुषाच्या घुसळण्यामुळे ती पुन्हा पुन्हा सित्कारत होती. आणि ते सित्कार माझ्या कानांना तृप्त करत होते. 

‘’ तुलाही हे हवंय. हो ना! ‘’ मी तिच्या कानांशी कुजबुजलो. 

‘’ अ…व…धू…त… ‘’ ती पुन्हा सित्कारली. ह्यावेळेस माझ्या नावानिशी. आणि त्यासरशी मी तिच्यात पूर्ण प्रवेश केला. आह! हा आनंद… हा आधी कधीच मला मिळाला नाही. मी हळू हळू करत माझ्या हलण्याची गती वाढवत नेली. पण तिचे सित्कार मला बेकाबू करतच होते. ती किती मादक आहे, उफ्! 

आह! मी पुन्हा त्या चरम सुखाला स्पर्श केला होता. हे फारच छान वाटत होतं. मला मी स्वर्गसुखाचा अनुभव घेतोय असं वाटत होतं. इतका आनंद. इतका मदहोश करुन टाकणारा आनंद तर मला लिलाच्यासोबतही कधी मिळाला नव्हता. पण, हे असं आजच का बरं होतंय? ती तर स्वतःहून काही करत देखील नाहीये. मी आता तिच्यात पूर्ण मोकळा झालो होतो. आनंदाचे चित्कार माझ्या ओठांतून उसळत होते. ती घामाने भिजून चिंब झाली होती. मी तिच्या शरीरावरुन माझ्या शरीराचं वजन काढून घेतलं आणि तिच्याचशेजारी धपापत पडलो. तिचे डोळे अजूनही बंदच होते. तिचा श्वास पार फुलला होता. मी तिच्या कानांजवळ माझे ओठ नेले आणि म्हणालो, ‘’ तुझ्या ह्या आताच्या अप्रतिम सेवेसाठी आभारी आहे. तुला तुझे पैसे उद्या सकाळी मिळतील. तर आता इथून उठ आणि माझ्या रुममधून बाहेर चालती हो. ‘’

वल्लरीनं अलगद तिचे डोळे उघडले. मग ती हळूच उठून पलंगावर बसती झाली. तिनं उठून उभं राहता राहता पलंगावरचं बेडशीट स्वतःभोवती गुंडाळून घेतलं. तिचे पाय अजूनही म्हणावे तसे स्थिर झाले नव्हते. ते कमालीचे थरथरत होते. पलंगावरुन उतरुन पहिलं पाऊल टाकताना ती जवळजवळ कोसळणारच होती. तिला आधार देण्यासाठी मी तिच्यापर्यंत पोचण्याआधीचं तिनं कसंबसं स्वतःला भिंतीच्या आधाराने सावरलं होतं आणि नंतर ती हळू हळू पावलं टाकत माझ्या खोलीतून निघून गेली. 

ती माझ्या खोलीतून जशी बाहेर पडली तशी माझ्या हृदयात न जाणो का एक वेदनेची कळ उठली. मी जे केलं ते खरंच बरोबर केलं का? खरंच ती मला वाटते तशी लालची बाई आहे का? जर तसं असेल तर मग मला ह्या अशा भावना का छळतात? मला माझा आतला आवाज ओरडून ओरडून विचारत होता. मी त्याला फक्त एवढंच म्हणालो, ‘ शेवटी तिनं माझ्याकडे पैशांची मागणी केलीय ना! ‘

खरंच वल्लरी तू लिलासारखी असतीस तर? तर कदाचित मी तुला कधीतरी स्विकारु शकलो असतो… हं म्म्म्म्म! ‘’

स्वरा…07/07/2021

भाग सातवाः- डॉक्टरांच्या दवाखान्यात

अवधूत…

मी जरा उशीराच उठलो. आज शनिवार होता आणि मी या दिवशी सहसा घरीच थांबत असे. पण, आता नव्यानंच सुरु केलेल्या व्यवसायामुळे मला ऑफिसला जाणं भाग होतं. आज दोन महत्वाच्या मिटिंग्ज होत्या. त्यासाठी मला हजर रहावचं लागणार होतं. मी बाथरुमध्ये गेलो तर तिथल्या आरशामुळे माझ्या लक्षात आलं की माझ्या छातीवर खूप सारं रक्त सुकून गेलंय. एवढा रक्तस्त्राव होणं खरंच नैसर्गिक आहे का? देवालाच माहीत! जाऊ दे. मला आधीच माझ्या मिटिंगला जाण्यासाठी उशीर झालाय. त्यामुळे जिमला जायलाही वेळ नाहीए. मी फटदिशी आंघोळ आटपली आणि धावतच कपड्यांच्या कपाटाकडे गेलो. काय घालू या विचारांच्या गोंधळात मी पार गडबडून गेलो आणि मग मला जाणवलं की ती जेव्हा माझ्यासाठी कपडे निवडून ठेवते तेव्हा किती बरं वाटतं ते! मला वाटतं की तिला वाटलं असेल आज सुट्टी आहे तर मी काही ऑफिसला जाणार नाही. मी एक निःश्वास टाकला. का मी असल्या अर्थहीन गोष्टींचा सकाळसकाळी विचार करतोय बरं? मी मला जे आवडेल ते कपडे काढले, घातले, माझ्या वस्तू घेतल्या आणि खाली उतरुन आलो. 

‘’ तुला नक्की तेवढंच हवंय ना! ‘’ मी जिन्यातून उतरताना माझ्या कानांवर काकूंचा आवाज पडला. 

‘’ हो काकू. मला तेवढा ज्यूस पुरेसा आहे. ‘’ वल्लरी काकूंना म्हणाली.

‘’ अगं पण तुला नेमकं लागलं तरी काय बाळा? ‘’ काकू तिची काळजी करत होत्या. 

लागलंय? वल्लरीला काही लागलंय? काय झालं आहे नक्की? माझे पाय काही क्षणांसाठी तिथंच थांबले. 

‘’ काकू, काळजी नका करु. ते काही फार गंभीर नाहीए. चुकून मी माझाच ओठ चावला काल जेवताना. ‘’ वल्लरीनं वेळ मारुन नेली.

इथं नेमकं काय चाललंय? मी जिन्यातून खाली उतरलो. 

‘’ असं आहे का? मग हे काय आहे? ‘’ मी तिथे पोचलो तर काकू तिच्या हाताकडे बोट दाखवून तिथं झालेल्या जखमेविषयी विचारत होत्या. मी जवळ गेलो आणि पाहिलं तर तिच्या हातावर बरीच मोठी जखम झाली होती. हा तोच हात आहे का जो मी काल रात्री अतिशय घट्ट धरला होता. मी खरंच तिला काल रात्री इतकं लागेपर्यंत घट्ट धरलं होतं का? मीच ह्या जखमा तिला दिल्या होत्या का? मग माझी नजर नकळतच तिच्या ओठांकडे गेली. ते बरेच सुजले होते न् काळेनिळे पडले होते. 

‘’ ते… ते… ते तर… ‘’ वल्लरी काकूंना सांगण्यासाठी तितकंच पटणेबल कारण शोधत होती. तिला अजून माझ्या येण्याचा पत्ताच लागला नव्हता. 

आता काकू हसायला लागल्या. ‘’ वला तू मुळीच खोटं बोलण्याचा किंवा लपवण्याचा प्रयत्न करु नकोस. तुला ते जमत नाहीच शिवाय मला माहीत आहे तुम्हां तरुण मुलांचा तसला धसमुसळेपणा. जरा काळजी करत चला स्वतःची. ‘’

‘’ काय झालंय काकू? ‘’ मी काकूंना विचारलं. पण माझा आवाज ऐकूनही वल्लरीनं माझ्याकडे सरळ सरळ दुर्लक्ष केलं. 

‘’ काकू, मला आता निघायला हवंय. आणि हो काकू, मी आज रात्री जरा उशीराच घरी येईन. चला. येते मी. ‘’ तिनं तिची बॅग उचलली आणि ती दाराच्या दिशेनं चालू लागली. 

माझ्या काळजात एक कळ उठली. रोज सकाळी ती मला तिच्या त्या छानश्या हसण्यासोबत भेटायची न् म्हणायची, ‘ सुप्रभात देवा! ‘. पण, आज मात्र ती काहीतरी वेगळीच वागत होती. तिनं माझ्याकडे साधी नजर वळवून बघितलंही नाही. काय झालंय तिला? पण, मग मला तरी हे असं का वाटतंय? अरे, तिला काल पैसे हवे होते. बरोबर, आठवलं मला. तिचा चेक तयार केलाय मी.

‘’ वल्लरीऽऽ! ‘’ मी तिला मागून आवाज दिला; कदाचित पहिल्यांदाच मी तिला तिच्या नावाने हाक मारत होतो. मागे न वळता ती जशी होती तिथंच त्या जागी थांबली. माझ्याही नकळत एक निःश्वास माझ्या तोंडून निघून गेला आणि मी तिच्या दिशेनं चालू लागलो. ती अशी का वागतेय? माझ्याशी नजर मिळवण्याची लाज वाटतेय तिला की तिच्यात ती हिंमतच नाहीये आता?

मी खिशात ठेवलेला तिच्या नावाचा चेक बाहेर काढला आणि तिच्या डोळ्यांसमोर धरत म्हणालो, ‘’ हे पैसे. जे तुला हवे होते. ‘’

एक क्षणभर ती शांत उभी राहिली जागेवरच. तिला प्रश्न पडलाय का की हे पैसे कसे घेऊ म्हणून? तिच्याकडे जर थोडा जरी स्वाभिमान असेल तर ती हा चेक घेणार नाही. आणि मग त्यामुळे माझ्यातला तो कुठलातरी भाग तिच्या ह्या नकाराने सुखावून जाईल. जे मी काल रात्री तिच्याबरोबर केलं त्याला स्वच्छ भाषेत बळजबरी किंवा बलात्कार म्हणतात आणि असं काही झाल्यानंतर अशी कुठलीही स्त्री त्यानंतर मिळालेले पैसे स्विकारणार नाही जिच्याकडे थोडाही स्वतःबद्दलाचा सन्मान शिल्लक आहे. 

वल्लरीनं हळूच हात पुढे करत माझ्या हातातून तो चेक घेतला आणि घराच्या बाहेर पडताना अगदी क्षीण आवाजात म्हणाली, ‘’ यासाठी आभारी आहे अवधूत. ‘’ 

हं! शेवटी तू सिध्द केलंसच वल्लरी की तू पैशांसाठी स्वतःला विकू शकतेस. मला अगदी सुरुवातीपासून हे माहीत होतं. पण मग तरीही मला इतकं वाईट का वाटतंय? मी निःशब्द होऊन पाय ओढत डायनिंग टेबलाकडे आलो. बघतो तर तिथे एका प्लेटमध्ये दोन आंबोळ्या आणि चटणी सोबत एक ग्लास स्ट्रॉबेरीचा ज्यूस ठेवला होता. बाकीचं काहीच मला आवडणार्‍यातलं नव्हतं; खरंतर जे ठेवलं होतं तेही नाही. ते सगळं बघून मी त्रासून काकूंना विचारलं, ‘’ काकू हे सगळं काय आहे? ‘’ मला यातली कुठलीही गोष्ट नाश्त्यामध्ये आवडत नाही. तरीही!

‘’ काय करणार मी अवधूत. मी वला ला म्हणाले की तुला यातलं काहीच आवडत नाही म्हणून. पण तिनं माझ्याकडे दुर्लक्ष केलं आणि या सगळ्या गोष्टी बनवल्या. थोडा वेळ दे मला. मी काहीतरी तुझ्या आवडीचं बनवते लग्गेच. ‘’ काकू म्हणाल्या. 

वल्लरीनं हे शिजवलंय? पण का? बरं तिला हे माहीतेय की मला यातलं काहीही आवडत नाही आणि तरीही तिनं हे बनवलं? आता कुठली नवी युक्ती शोधून काढली हिनं? तिनं सकाळी मला नेहमीसारखं सुप्रभातही म्हटलं नाही ना तिनं आज माझे कपडे काढून ठेवले होते. आणि आता नाश्त्याला तिनं हे सगळं बनवलं होतं. 

आह! दिवसाची अत्यंत वाईट सुरुवात झाली होती. पण, मला अचानकच तिनं बनवलेल्या त्या आंबोळ्या आणि चटणी खावीशी वाटली. मी माझ्या रोजच्या जागेवर बसलो आणि काकूंना म्हणालो, ‘’ ठीक आहे काकू. आजचा दिवस हे चालेल मला. ‘’

‘’ बरं तिनं माझं दुपारचं जेवण तरी बनवलंय का? ‘’ मी आंबोळी चटणीचा एक तुकडा खाता खाता काकूंना विचारलं. तसंही ती रोजच माझ्यासाठी दुपारचं जेवण बनवतेच ना! पण मीच त्याकडे नेहमी दुर्लक्ष करतो. पण ती मात्र काळजी घेते की तो डबा कसंही करुन माझ्या दुपारच्या जेवणापर्यंत माझ्याकडे पोचला पाहिजे याची. मी या विचित्र दैवावर हसू का? 

‘’ हो. तिनं बनवलंय खरं. पण मला नाही वाटत की तुला ते आवडेल म्हणून. ‘’

‘’ म्हणजे? तुम्हांला काय म्हणायचंय? ‘’ मी आंबोळीचा आणखी एक तुकडा खात वैतागून त्यांना विचारलं. हं! तशी चांगलीय याचीही चव.

‘’ तिनं तुझ्यासाठी पुलाव बनवलाय. ‘’ 

काय? पुलाव? मला भात मुळीच आवडत नाही. काल मी कसाबसा खाल्ला होता पण आज पुन्हा? 

‘’ काय बिनसलंय तिचं? ‘’ मलाच नाही कळलं की मी ते फार मोठ्यानं बोललो. इतकं की काकूंनाही ते ऐकू गेलं. त्या स्वतःशीच किंचित हसल्या आणि म्हणाल्या, ‘’ मला वाटतंय की तू तिला अजून प्रेमानं हाताळायला हवंयस. कदाचित हा तिचा तुझ्यावरचा राग दाखवण्याचा मार्ग असू शकतो. ‘’

तिचा राग! अं! हं! जे मी काल रात्री तिच्याशी वागलो त्यामुळे? हो, कदाचित हे असं असू शकेल. पण मग ती काहीच का बोलली नाही? ते पैसे घेण्यापेक्षा ती माझ्यावर ओरडू शकली असती ना! पण नाही तिनं तसं काहीही न करता ते पैसे घेतले. जर तिला स्वतःलाच स्वतःचा मान राखता येत नसेल तर तिच्या ह्या अशा वागण्याला काय अर्थ राहतो?

….

वल्लरी…

माझा तर विश्वासच बसत नाहीये की अवधूत माझ्याशी असे वागू शकतात म्हणून. ही गोष्ट जर त्या हॉस्पीटलमध्ये पडून रात्रंदिवस मृत्यूशी झगडा देणार्‍या सुषमाच्या आयुष्याबद्दल नसती ना; तर मी अवधूतकडून एका नवा पैसाही स्विकारला नसता. मी माझ्यापरीने जमेल तितके प्रयत्न केले पैसे जमा करण्याचे पण माझ्यासारखा सामान्य माणूस असे कितीसे पैसे गोळा करणार ना! तरी मी ललित आणि किर्तीलाही त्यांच्यापरीने पैसे गोळा करण्यासाठी प्रयत्न करायला सांगितलेच होते. आम्ही सगळ्यांनी मिळून खूप प्रयत्न केले. काही सामाजिक कार्यक्रमपण केले पैशांसाठी पण कसेबसे दहाएक हजार रुपयेच आम्ही उभे करु शकलो. आता माझ्याकडे अवधूत हाच एकमेव मार्ग शिल्लक होता; त्यामुळे मी त्यांना पैशांसाठी विचारलं. बायको आहे मी तुमची अवधूत! मला तुमच्याकडे पन्नास हजार रुपये मागण्याचाही हक्क नाहीये का? हे पैसे एवढे जास्त होते का तुमच्यासारख्या कोट्याधिश माणसाला? त्यांनी माझ्या आत्मसन्मानाशी खेळ केला. माझ्यावर बळजबरी केलीच शिवाय मला दुखापतही केली. माझ्या सगळ्या शरीरभर त्यांच्या त्या क्रौर्याच्या खुणा उमटल्या होत्या. अंन्तर्गत रक्तस्त्राव होत होता तो वेगळाच! मला नाही माहीत की या एका गोष्टीसाठी मी अवधूतला आयुष्यात कधी माफ करु शकेन का ते! पण, जे होतंय तेही ठीकच आहे असं म्हणावं लागेल. कदाचित मी पैशांसाठी माझा आत्मसन्मान विकू शकते असा विचार करुन तुम्ही माझा आणखी जास्त द्वेष करु लागाल आणि मग ज्यादिवशी मी तुम्हांला आणि तुमच्या ह्या जगाला सोडून जाईन त्यादिवशी तुम्ही मनापासून आनंदी व्हाल. 

मी त्यांच्या हातातून तो चेक घेऊन माझ्या बॅगेत टाकला आणि झटक्यात घरातून बाहेर पडले. मला माझे अश्रू आवरणं कठीण झालं होतं. आता आनंदानं त्या आंबोळ्या आणि चटणी खा चिडक्या माणसा! का कराव्यात मी सगळ्या चांगल्या गोष्टी तुमच्यासाठी; जर तुम्ही माझी पर्वाच करत नसाल तर? हं म्म्म! पण तसं बघायला गेलं तर हे सगळं तेच नव्हतं का ज्याची मी नेहमीच इच्छा करत आले? एक असा नवरा ज्याच्यावर मी अगदी मनापासून प्रेम करतेय आणि बदल्यात तो माझा फक्त राग राग करतो. पण तरीही, या सगळ्याचा मला एवढा त्रास का होतोय? 

मी बस थांब्यावर उभी राहून बसची वाट बघत होते. मला सगळ्यात आधी हॉस्पीटलमध्ये जाणं गरजेचं होतं. किमान त्या छोट्या सुषमासाठी तरी! आता हातात पडलेल्या या पन्नास हजारांमुळे आम्ही तिचं ऑपरेशन करु शकणार होतो. बस आली, मी बसमध्ये चढले आणि माझा थांबा येताच खाली उतरले. खाली उतरतानाच माझं लक्ष अनघाताईंकडे गेलं. त्या त्यांची गाडी पार्किंगमध्ये लावत होत्या. मी पटकन् त्यांच्याकडे पोचले. 

‘’ वला, बरं झालं तू आलीस. मी आता तुझाच विचार करत होते. ‘’ मला बघताच त्या म्हणाल्या.

‘’ का ताई? काय झालं? ‘’

तोंड अगदीच पाडून ताई म्हणाल्या, ‘’ वला मला नाही वाटत की तिला आपण फार काळ हॉस्पिटलमध्ये ठेवू शकू. किंवा असं म्हणलीस तरी चालेल की ती आपल्याला आता पुन्हा कधीच दिसू शकणार नाही. ‘’

मला त्यांच म्हणणं कळत होतं. सुषमा गेल्या दहा दिवसांपासून हॉस्पिटलमध्ये ऍडमीट होती. अनघाताई त्यांना जमेल ते, शक्य होईल ते ते तिच्यासाठी करत होत्या. पण, शेवटी त्यांचेही हात बांधलेले होते. 

‘’ पण, ताई मी तुमच्यासाठी एक चांगली बातमी आणलीय. ‘’ मी त्यांच्या हातात तो पन्नास हजारांचा चेक ठेवत हसून म्हणाले. ‘’ बघा तरी कुणीतरी हे पैसे दान दिलेत. ‘’ 

‘’ अरे देवा! पन्नास हजार? अगं आपल्याला एवढ्याच पैशांची तर गरज होती वला. ‘’ अनघाताई आनंदानं जवळजवळ ओरडल्याच. मीही हसून मान हलवली.

‘’ अगं, पण हा उदार दाता आहे तरी कोण? त्यांनी मला विचारलं.

‘’ नाही माहीत मला ताई. ‘’ मी पुन्हा खोट्याचा आधार घेतला. 

आम्ही सुषमाला भेटायला हॉस्पिटलमध्ये आत आलो. मी तिच्या शेजारच्या टेबलावर तिच्यासाठी आणलेली फळं ठेवली. ‘आता तू एकदम ठीक होशील परीराणी!’ तुला माझ्यासारखा त्रास सहन करावा लागणार नाही. मी तिच्या खोलीतून बाहेर आले आणि सरळ डॉ. स्वानंदच्या केबिनमध्ये शिरले. माझा खरंतर त्याला भेटण्याचा काहीच इरादा नव्हता कारण माझ्याकडे आता अगदी थोडेसेच पैसे शिल्लक राहिले होते. नशीब माझं की मी अवधूतसोबत राहत होते म्हणून मला फुकटचं जेवण तरी मिळत होतं नाहीतर सगळेच वांधे झाले असते. 

‘’ वल्लरी! अगं काय हे? ‘’ स्वानंदची सराईत डॉक्टरी नजर माझ्या सुजलेल्या ओठांवर आणि हाताला झालेल्या जखमेवर पडली. 

‘’ डॉ. स्वानंद कसे आहात तुम्ही? ‘’ मी सहजच विचारलं.

‘’ हे तू मला विचारतेयस? काय रे देवा तरी! चल आधी माझ्यासोबत. ‘’ त्याने जवळजवळ ओढतच मला त्याच्या ओटीत नेलं. हा डॉक्टर स्वानंद नुकताच वैद्यकीय परिक्षा पास होऊ न या हॉस्पिटलमध्ये कामाला लागला होता. आणि माझं नशीब हे होतं की तो नेमका मला असणार्‍या दुर्मिळ आजारावरच संशोधन करत होता. पण तो माझ्याकडून फी मात्र कधीच घेत नसे.कदाचित मी त्याच्या संशोधनाच्या वेदीवरचा बळीचा बकरा होते. मी हे चांगल्या अर्थाने म्हणतेय हं! त्याच्या ओटीत गेल्या गेल्या त्यानं मला खुर्चीत बसवलं आणि त्याच्या त्या निळसर डोळ्यांनी मला नीट तपासायला सुरुवात केली. 

‘’ अगं मुली जरा तरी फिकिर कर ना! काय झालंय तुला हे? इतक्या जखमा कशा काय झाल्या तुला? तुला माहितेय ना की तुला हिमोफिलिया आहे. तुझं रक्त इतरांसारखं गोठू शकत नाही म्हणून! आणि त्याहीपेक्षा महत्वाची गोष्ट म्हणजे तुला तीव्र स्वरुपाचा पंडुरोग अर्थात अप्लास्टिक ऍनिमिया आहे ते! तू इतकी निष्काळजी कशी होई शकतेस स्वतःच्या बाबतीत? तुझं शरीर तुझ्या गरजेएवढं रक्त आधीच तयार करत नाही आणि त्यात हा असा अन्तर्गत रक्तस्त्राव आपल्याला झेपणारा नाहीए गं मुली. ‘’ डॉ. स्वानंद अगदी पोटतिडकीनं हे सगळं मला सातत्यानं सांगत होता. 

आणखी काही वेळ माझी तपासणी केल्यानंतर त्याने माझ्याकडे पाहिलं आणि अतिशय गंभीर आवाजात विचारलं, ‘’ तू समागम केला आहेस का? ‘’ 

काय? त्याला हे कसं कळलं? अरे यार, का नाही कळणार? शेवटी किती झालं तरी तो एक डॉक्टर आहे. मी लाजल्यसारखी हसले. दुसरं काय करु शकणार होते नाहीतर!

एक मोठ्ठा खोलवर उसासा टाकत तो म्हणाला, ‘’ ऐक वल्लरी. मला माहितेय की तुला तुझे उपचार चालू ठेवायचे नाहीयेत आणि मी हे ही मान्य करतो की तू दैवगती मान्य करुन टाकलीयस म्हणून. पण, हे सगळं असलं तरी तुला तुझी थोडीतरी काळजी घ्यायलाच हवी. जर तू ठरवून तसं केलं नाहीत तर नक्कीच तुला काहीतरी संसर्ग होईल आणि मग हॉस्पिटलमध्ये मरण्याखेरीज तुझ्या हातात काहीच असणार नाही. तू एक अनाथ मुलगी आहेस. शिवाय या अनोळखी शहरात राहते आहेस, असं काही झालं तर तू काय करणार आहेस? कोणी आहे का जे तुझ्यासाठी काही करु शकेल? सांग ना मला! ‘’ त्याने पुन्हा पुन्हा मला समजावलं.

मला माहीतेय की त्याला माझी काळजी वाटतेय. तो एकटाच आहे ज्याला आताच्या गडीला मी कशाला तोंड देतेय ते अगदी व्यवस्थित कळतंय. मला माहितेय की तो आधीच माझ्यासाठी खूप काही करतो आहे. त्याला माझी आर्थिक परिस्थिती चांगलीच माहीत आहे. त्यामुळेच तर तो मला त्याच्याकडची औषधं फुकटात देतो. तो खरंच खूप चांगला माणूस आहे. मला हेही चांगलंच ठाऊक आहे की मला मदत करण्याचा त्याचा निर्णय तो बदलणार तर नाहीच शिवाय मला हे असं ओरडणंही थांबवणार नाहीये. मी पैशांसाठी विचारणा करताच माझ्या नवर्‍यानं माझ्यावर बळजबरी केली. हे सगळं ह्या उपर्‍या माणसाला मी कसं काय सांगू शकेन! कुणास ठाऊक त्याच्या डोक्यात माझ्याविषयी काय चालू आहे ते!

‘’ ठीक आहे. ठीक आहे. आता रडू नकोस. ‘’ त्यानं पुन्हा मला प्रेमानं समजावलं. माझं मलाही कळलं नाही मी कधी रडायला लागले ते! 

‘’ हे बघ वल्लरी, मला माहीतेय की तू एक स्वाभिमानी, स्वायत्त स्त्री आहेस आणि तुला कुणाची मदत घेणं आवडत नाही. पण, माझी मुळीच इच्छा नाही की मी तुला अतिशय वाईट प्रकारे मरताना पहावं. तुझ्याकडे तसाही फारसा वेळ नाहीये. त्यामुळे मला वाटतंय की जो आहे तो वेळ तरी तू चांगल्यापीकारे जगावंस. स्वतःची काळजी घे. आणि मी तुला सांगतो की तू तुझ्या साथीदाराला तुझ्या या आजाराविषयी सांगावंस. कुणीतरी हवं की जो तुझी काळजी घेईल. ‘’ तो अतिशय मृदू आवाजात मला हे सगळं सांगत होता. मला कळत नव्हतं मी काय बोलू ते! तो उठला आणि त्यानं इंजेक्शन आणलं. 

‘’ आत थोडी शांत हो. मला तुझ्या काही टेस्ट करायला हव्यात; हे पाहण्यासाठी की तुझी आताची परिस्थिती काय आहे. ‘’ बोलता बोलता त्यानं माझ्या हाताच्या नसेतून थोडसं रक्त काढून घेतलं. तो या गोष्टीत अतिशय प्रवीण होता. मला जराही दुखलं नाही. सुई बाहेर काढताच त्यानं तिथं औषधाचा बोळा फिरवला जेणेकरुन आणखी रक्तस्त्राव होणार नाही. मग त्यानं माझ्यासाठी औषधांची एक चिठ्ठी लिहून दिली. 

‘’ हे घे. आणि ही औषधं घे. तुझ्या ह्या परिक्षांचे निकाल आले की मी तुला फोन करतोच. तेव्हा आता शहाण्या मुलीसारखी माझ्यासोबत चल. तुझं बरंच रक्त गेलंय. आपल्याला ते भरुन काढावं लागेल. ‘’

स्वरा… 07/07/2021

 

भाग आठः- शॉपिंग 

अवधूत…

‘’ आणि इतके दिवस काम केल्यानंतर तुम्ही मला हे दाखवताय? हे हे असले रिपोर्ट बघू म्हणता मी? ‘’ मी ते रिपोर्ट पाहून पुन्हा त्यांच्या अंगावर खेकसलो. माझा विश्वासच बसत नव्हता की मी कुठल्या मुर्खांना माझ्या कंपनीत कामाला ठेवलं होतं म्हणून. 

‘’ रत्नदीप सर… अवधूत सर… फक्त एकदा माझं म्हणणं ऐकून घ्या सर. ‘’ माझ्यासमोर उभ्या असणार्‍या मॅनेजरपैकी एकजण कसाबसा बोलला आणि त्याने माझ्या चिडचिडीत भरच घातली. 

‘’ बंद कर तुझं तोंड! यासाठी… ही अशी कामं करण्यासाठी पगार देतो का मी तुम्हांला? मला कुठल्याही परिस्थितीत हे रिपोर्ट आज दिवसभरात मिळायला हवेत. तुम्ही कसे आणि काय करताय याच्याशी मला काहीही देणं घेणं नाही. चालते व्हा इथून तोंड घेऊन. ‘’ मी असं म्हणताच नव्या कन्स्ट्रक्शन ग्रुपमधले ते सगळे मॅनेजर एका झटक्यात माझ्या केबिनबाहेर निघून गेले. महामूर्ख साले! देवाला माहीत कोणी यांच्या नियुक्त्या केल्या होत्या! मी माझी सेक्रेटरी इशिताला सांगितलं, ‘’ फायनान्स डिपार्टमेन्टमधल्या मॅनेजरना पाठवून दे. ‘’

‘’ हो सर! ‘’ ती अगदी आज्ञाधारकपणे म्हणाली. 

थोड्याच वेळात माझ्या कंपनीचं अर्थकारण बघणार्‍या चमूतल्या आणखी काही मुर्खांचा घोळका कॉन्फरन्स रुममध्ये माझा ओरडा खाण्यासाठी हजर झाला. पण, तरीही मी माझ्या रागावर ताबा ठेवण्याचा प्रयत्न करत त्यांना बसायला सांगितलं. ते सगळे आपापल्या जागेवर बसल्यानंतर मी त्यांना विचारलं, ‘’ मी तुम्हांला बनवायला सांगितलेलं अंदाजपत्रक कुठे आहे? ‘’ काही फाईल नजरेखालून घातल्यावर मी सरळ सरळ त्यांना विचारलं होतं हे! 

‘’ सर, आम्ही ते बनवतच होतो, तो… ‘’ त्यातल्या एकानं बचावासाठी स्पष्टीकरण द्यायला सुरुवात केली. 

मी भुवया उंचावल्या आणि पुन्हा विचारलं, ‘’ नवीन उत्पादन जे बाजारात येणार होतं आपल्या कंपनीचं त्याचं काय झालं? ‘’

‘’ ते… ते… ‘’ बोलताना सगळ्यांचे पार फाके पडायला लागले होते. 

‘’ बरं ते सगळं राहू द्या. मला सांगा फॅशनच्या नव्या ब्रॅन्डच्या अंदाजपत्रकाचं काय झालं? ‘’ मी प्रश्नांवर प्रश्न विचारत सुटलो होतो. माझं मलाच कळत नव्हतं की मी इतका उव्दिग्न का झालोय ते! 

‘’ पण सर, तुम्ही तर ते पुढच्या आठवड्यात करायचं असं म्हणाला होतात. त्यामुळे… ‘’ कुणीतरी बोललं.

‘’ अच्छा, म्हणून तुम्ही लोकांनी त्यावर अजून काम सुरुच केलं नाही का? मी बघतोय हल्ली ऑफिसातले लोक फारच आळशी झालेत. मला आजच्या आज मी विचारलेल्या सगळ्या गोष्टी हव्यात, कळलं! एक जरी चूक झाली ना तर लक्षात ठेवा सगळ्यांना घरचा रस्ता दाखवेन मी. जा आता इथून. कामं करा जा. ‘’

का कुणास ठाऊक पण दिवस फारच त्रासदायक होत चालला होता. प्रत्येक गोष्ट… प्रत्येक गोष्ट मला त्रास देत होती. सगळ्या… सगळ्या गोष्टींची नुसती गुंतागुंत; गुंतागुंत; पार झांगडगुत्ता झाला होता. इथे एकही जण मला हवं तसं नीट काम करत नव्हता. मी इशिताला पुन्हा बोलावणार होतो तोच दिगंत आत आला.

‘’ काय झालंय अवधूत? ‘’ त्यानं अगदी सहजच विचारलं.

‘’ काय झालंय? हे तू मला विचारतोयस? नव्या कन्स्ट्रक्शनची ब्लूप्रिंट कुठेय? पुढचा जो लिलाव होणार आहे त्याचं नियोजन काय केलंस तू? नव्या उत्पादनाच्या लॉन्चचं (प्रक्षेपणाचं) अंदाजपत्रक कुठे आहे? ‘’ मी ताडकन् उभा राहत त्याच्याही अंगावर खेकसलो.

‘’ तुला या सगळ्यांचे रिपोर्ट आजच्या आज हवेत? पुढचा लिलाव तीन महिन्यांनी होणार आहे कळलं का? आणि आता हात जोडतो तुझ्यासमोर जरा मला सांग तुझं काय बिनसलंय नक्की ते! का असा पिसाळल्यासारखा सकाळपासून सगळ्यांच्या अंगावर ओरडतोयस? ‘’ त्यानं जरा चढ्या आवाजात विचारलं. 

दाराकडे जात मी एक निःश्वास टाकला. दिगंत आणि मी एकत्रच वाढलो होतो. तो मला खुपच जवळून ओळखत होता. पण, आज मला काय झालं होतं काय माहीत! विनाकारणच माझी चिडचिड होत होती.

‘’ या सगळ्याचा पुन्हा वल्लरीशी काही संबंध आहे का? ‘’ दार बंद करुन मी मागे वळत असतानाच त्यानं मला विचारलं. खरंच तिच्याशी संबंध आहे का याचा? कदाचित असू शकेल! मी खरंच तिच्याबरोबर जे वागलो ते बरोबर होतं का? तिचे ते पाण्याने भरलेले मोठ्ठाले डोळे काही केल्या माझ्या नजरेसमोरुन जात नव्हते. सकाळी ती माझ्याशी बोललीदेखील नाही; एक साधा शब्दही. वरुन तिनं त्या आंबोळ्या आणि चटणी बनवून ठेवली होती जी मला अजिबातच आवडत नाही. पण तरीही प्रश्न इतकाच होता की या सगळ्यानंतरही तिनं ते पैसे का घेतले? खरंच ती लालची बाईच आहे. ती बाई मला भ्रमिष्ट करुन टाकणार बहुधा!

मी गुमान जाऊन कोचावर बसलो. दिगंत माझ्याशेजारी येऊन बसला. ‘’ हं, आता सांग बरं मला नक्की काय झालंय अवधूत? ‘’

‘’ काहीही सांगण्यासारखं नाहीए. ती लालची बाई आहे हेच खरं! ‘’ मी थोडक्यात म्हणालो. 

‘’ हे बघ अवधूत, मला नाही माहीत की ती तुला का आवडत नाही ते! पण जर तू माझ्या नजरेनं तिच्याकडे पाहशील तर वल्लरी खरंच खूप चांगली मुलगी आहे. ती लालची असूच शकत नाही. ‘’ दिगंत तिच्यासाठी माझ्याशी वाद घालत होता? तू तिला खूप चांगली ओळखतोस ना!

‘’ हो का? मग मला सांग की तिनं स्वतःला फक्त पन्नास हजारांसाठी का विकलं? ‘’ मी प्रत्त्युत्तरादाखल त्याला विचारलं. बघू आता तिच्या बचावासाठी तू नेमका काय तर्क देतोयस ते!

‘’ काय? तुला नेमकं काय म्हणायचंय? ‘’ दिगंतचा प्रश्न.

‘’ तिनं माझ्याकडे काल पन्नास हजार मागितले आणि मी… ‘’ सांगू की नको या विचारात शब्द शोधत मी त्याच्याकडे पाहत थांबून म्हणालो, ‘’ आणि मी तिच्यावर बळजबरी केली. तिही अतिशय वाईट प्रकारे! तिच्या जागेवर जर दुसरी कोणी असती तर तिनं त्यानंतर मी दिलेला एक रुपडाही स्विकारला नसता. पण ती… तिच्याकडे स्वसन्मान नावाची गोष्टच नाहीए. ‘’ 

हे सगळं त्याला सांगितल्यानंतर तर मला अपराधीपणाची भावना आणखीनच बोचू लागली. माझाच आतला आवाज मला कोसत होता की मी तसं वागायला नको होतं म्हणून.

‘’ तू बळजबरी केलीस तिच्यावर? म्हणजे नक्की काय केलंस तू तिच्यासोबत? ‘’ दिगंतनं अस्वस्थपणे विचारलं. मला दिगंतच्या नजरेला नजर देणं कठीण झालं होतं जेव्हा मी त्याला काल रात्री मी काय केलं आणि आज सकाळी ती माझ्याशी कशी वागली हे सांगत होतो. 

‘’ तिनं तुझ्याकडे फक्त पन्नास हजार मागितले आणि तू तिच्यावर बलात्कार केलास? ‘’ दिगंत केवढ्यानं तरी माझ्यावर ओरडला. 

हो. असाच वागलो मी.

‘’ अरे काय झपाटला बिपाटलायस की काय तू अवधूत? बायको आहे रे तुझी ती आणि तिनं मागितलेली रक्कम एवढीही काही मोठी नाही की तू तिच्यासोबत असं काहीतरी करावंस! माझा तर विश्वासच बसत नाहीए की तू माणूस आहेस. तू हैवानासारखा वागल्यानंतर कोण तुझ्याशी चांगलं वागेल? अरे किमान एकदा तिला विचारलंस का तरी की ते पैसे तिला कशासाठी हवे होते म्हणून? ‘’ तो बोलतच होता. 

एक मिनिट, काय बोलला हा? आता मात्र मी स्वतःच्याच नजरेत पडलोय. दिगंत म्हणाला त्या मुद्द्याचा मी विचारच नाही केला. ती देवा ब्राह्मणाच्या साक्षीनं माझ्याशी लग्न केलेली माझी बायको होती आणि तिनं माझ्याकडे पैसे मागणं हे अगदी सहज होतं ना! हे सगळं तरी होतंच शिवाय तिनं मला सांगितलं होतं की तसंच काही कारण असेल तर ती पैसे मागेल माझ्याकडे. मग तिनं एवढा मोठा अपमानाचा घोट गिळून ते पैसे का घेतले? का घेतले पैसे तिनं? 

‘’ एवढीच जर तुला तिची काळजी वाटतेय तर तूच जाऊन का शोधत नाहीएस की तिनं ते पैसे कुठल्या समाजकार्यावर खर्च केले ते? ‘’ मी रागाने ओरडलो त्याच्यावर.

दिगंत काही बोलणार तोच एक नाजूक टकटक होऊन केबिनचा दरवाजा उघडून लिला आत आली. तिच्या चेहर्‍यावर तिचं तेचं सुंदर हास्य होतं. ही मुलगी माझ्या मनाला किती शांती देते काय सांगू! पण, आज मला तिच्याशीही बोलण्यात काहीच रस नाहीये.

तिनं आल्या आल्या माझ्या ओठांवर एक हलकं चुंबन दिलं. मग तिनं दिगंतकडे पाहिलं आणि त्याला हॅलो केलं.

‘’ कशी आहेस लिला? ‘’ मी विचारलं. वल्लरीच्या त्या रसाळ ओठांपुढे या लिलाचे हे लिपस्टिकनं रंगवलेले ओठ अगदी बेगडी वाटतायत. त्यांच्यामध्ये एक वेगळंच आकर्षण आहे. तिचे ओठ सकाळी किती सुजलेले होते पण तरीही मला त्यांची भुरळ पडलीच होती. या सगळ्याचा विचार करतानाच मी माझ्या सुकलेल्या ओठांवरुन जीभ फिरवली. 

‘’ ये लिला. कशी आहेस? ‘’ दिगंतच्या आवाजानं मी माझ्या विचारतून बाहेर आलो.

‘’ अवधूत तुझ्याकडे आज थोडा वेळ आहे का? ‘’ लिलानं तेवढ्यात माझ्या गळ्यात हात टाकत प्रेमाने मला विचारलं. 

‘’ आहे. तसा मी आज फार काही करत नाहीये. का तुझं काही काम होतं का? ‘’ मी विचारलं.

‘’ हं! मला ना आज शॉपिंगला जायचंय. तू येशील का माझ्यासोबत? प्लीजऽऽऽ! ‘’ तिनं मला तिच्यासोबत येण्याची विनंती केली. हा तिचा चांगुलपणाच तर होता की ती जेव्हा कधी शॉपिंगला जाई तेव्हा तेव्हा मला सोबत येण्याविषयी आग्रह करत असे तेही फक्त तिला माझ्यासोबत वेळ घालवायचा असे म्हणून. शिवाय जेव्हा जेव्हा मी तिच्यासाठी पैसे खर्च करायला जायचो तेव्हा तेव्हा ती त्यासाठी मला थांबवत असे. पण, सुदैवानं तिच्यासोबतचा पैशांचा वाद नेहमी मीच जिंकत असे आणि तिच्या शॉपिंगसाठीचे पैसे मीच देत असे. शेवटी माझ्या प्रेयसीला मी पैसे कसे खर्च करु देऊ शकतो ना! ती तर माझी जबाबदारी आहे. मग वल्लरीसुध्दा तुझीच जबाबदारी नाहीये का? तिनं तर तुला फक्त पन्नास हजारच मागितले होते ना! माझ्या आतल्या आवाजानं मला थपडवलं. 

देवा, ती का सतत माझ्या मनात असते? ती तर लिलाच्या पासंगालाही पुरणार नाही. मी लिलाच्या कंबरेत हात घालून तिला जवळ ओढून घेतलं आणि म्हणालो, ‘’ जशी आमच्या राणींची इच्छा! ‘’ 

‘’ ओह! किती छान अवधूत. मी लगेचच आशनाला बोलवून घेते. ‘’ लिला बाहेर जाता जाता आनंदानं म्हणाली. 

थोड्या वेळानं मी लिलाला सोबत घेऊन ऑफिसमधून बाहेर पडलो. लिलाच्या निवडी एकदम खास असत आणि ती स्वतःसाठी शॉपिंग करायला काही खास डिझानरच्या बुटीकमध्येच जात असे. 

आम्ही जाता जाता लिलाच्या मैत्रीणीला आणि मॅनेजरला आशनाला सोबत घेतलं आणि मग मी विचारलं, ‘’ कुठे जायचं आपण आज? ‘’ 

‘’ मनाली’ज् ‘’ लिला उत्सुकतेने म्हणाली. 

‘’ ठीक आहे. ‘’ असं म्हणून मी मनालीकडे जाण्यासाठी गाडी वळवली. मनाली’ज् गोव्यातलं नावाजलेलं फॅशन बुटीक होतं. आणि त्यांची चांगली गोष्ट ही होती की त्यांच्याकडे राजेशाही दर्जाच्या कपड्यांची मोठ्ठी रेंज (आवाका) होती. अगदी शाळेत जाणार्‍या मुलापासून ते लिलासारख्या नावाजलेल्या मॉडेलपर्यंत. मी गाडी त्या भल्यामोठ्या इमारतीसमोर थांबवली. आम्ही इथे आलो त्याला अनेक महिने उलटून गेले होते. 

मनाली’ज् च्या मालकिणबाई सौ मनालीनी आमचं आत येताना पाहून हसून स्वागत केलं. त्या पन्नाशीला आलेल्या खूप छान बाई होत्या शिवाय स्वतः देशांतल्या नावाजलेल्या डिझायनरपैकी होत्या. पण, असं असतानाही त्यांचं मानणं होतं की फॅशन सर्वांसाठी असते आणि म्हणूनच त्यांच्या बुटीकमध्ये इतकी विविधता होती. 

‘’ लिला, ये. ये. कशी आहेस तू? ‘’ त्यांनी तिला विचारलं.

‘’ मी छान आहे मनाली मॅडम. तुम्ही खूप छान दिसताय आज. ‘’ माझ्या प्रेयसीनं त्यांना प्रत्त्युत्तर दिलं. 

‘’ छान शॉपिंग कर. ती तिथे जी मुलगी आहे ती तुला कपडे बदलायला मदत करेल. ‘’ त्यांनी लिलाला सांगितलं.

लिला आणि आशनाने मिळून अनेक तास शॉपिंग करण्यात घालवले. आणि मी वेड्यासारखा त्यांच्या त्या शॉपिंगकडे पाहत बसलो होतो. अचानक माझ्या डोळ्यांसमोर एक ड्रेस लहरत आला. त्यासाठी वापरलेलं मटेरिअल काही फारसं चांगलं नव्हतं. पण, त्याचं डिझाइन मात्र अव्दितीय होतं. त्या ड्रेसमधून काहीतरी वेगळ्याच लहरी येत होत्या ज्या मी नीटपणे सांगू शकत नव्हतो. मी त्या ड्रेसचा डिझायनर कुठे दिसोय का ते पाहत होतो. त्यावर जे चिन्ह होतं ते माझ्या माहितीतलं तर नव्हतं. 

‘’ जरी त्याच्यासाठी वापरलेलं मटेरिअल फार चांगलं नसलं तरी तो फारच सुंदर आहे ना! ‘’ माझ्या मागे उभ्या असलेल्या मनाली मॅडम मला विचारत होत्या.

‘’ हं, खरंय तुमचं म्हणणं. ‘’ मी त्यांच्या म्हणण्याला दुजोरा दिला. 

‘’ एका नव्या डिझायनरने बनवलाय तो. ती अजूनही फॅशनच्या जगात विद्यार्थीच आहे. पण तरीही ती फार प्रतिभावान आणि प्रामाणिक आहे. ‘’ आमचं बोलणं चालूच होतं की तेवढ्यातच लिला आणि आशना त्यांनी खरेदी केलेल्या कपड्यांसकट तिथे आल्या. 

अतिशय उत्साहाने लिला म्हणाली, ‘’ अवधूत बघ ना आम्ही काय काय खरेदी केलंय ते! 

‘’ लिला हा ड्रेस तुला कसा वाटतो? ‘’ मी बघत असलेल्या त्या ड्रेसकडे पाहून तिला विचारलं. लिला आणि आशना दोघींनीही त्या ड्रेसकडे क्षणभर पाहिलं आणि आशना एकदम म्हणाली, ‘’ पण तो काही ब्रॅन्डेड वाटत नाहीये. ‘’ 

‘’ हो पण मला त्याचं डिझाइन आवडलं. ‘’ मी म्हणालो.

‘’ असू दे गं आशना. मला अवधूत जे म्हणेल ते घालायला आवडेल. ‘’ असं म्हणून लिलानं माझ्या हातातून तो ड्रेस घेतला अंगाला लावला आणि लगेच म्हणाली, ‘’ अवधूत तुला आवडला खरा पण हा तर माझ्या साईजचा नाहीये रे! ‘’ 

‘’ जाऊ दे, सोड. चल तू जे घेतलंस ते पाहू. ‘’ मी म्हणालो. मला लिलाच्या डोळ्यांत तो ड्रेस आवडला नसल्याचं स्पष्टपणे वाचता आलं होतं आणि मला उगीचच तिला जुलमाचा नवरा करायचं नव्हतं. 

‘’ यावेळेला या शॉपिंगचे पैसे मी देणार हां! ‘’ जसे आम्ही कॅश काऊंटरला पोचलो तशी लिला म्हणाली. 

‘’ नाही. मी आधीच सांगितलंय तुला की जेव्हा कधी तू माझ्यासोबत असशील तेव्हा तू जे काही खरेदी करशील त्याचे पैसे मीच देणार. ‘’ 

‘’ पण, अवधूत… ‘’

‘’ हां, बस. मला माझ्या प्रेयसीला बिघडवण्याचा न तिचे सगळे हट्ट पुरवण्याचा पूर्ण अधिकार आहे. ‘’ तिच्या कंबरेत हात घालून तिला प्रेमाने जवळ खेचत मी म्हणालो. 

‘’ सगळे मिळून पाच लाख साठ हजार बावन्न रुपये झालेत. तुम्हांला बिलं कसं द्यायला आवडेल सर? ‘’ तो आवाज कानांवर पडला आणि मी जागेवरच गोठलो. वल्लरी! ही काय करतेय इथं? मी त्या कॅशिअरकडे पाहिलं. हो ती वल्लरीच होती. ती इथे काम करत होती तर! 

‘’ सरऽऽ! तुम्हांला पैसे कसे द्यायला आवडतील? ‘’ तिनं पुन्हा एकदा हसत विचारलं. तिचे ओठ अजूनही थोडे सुजलेलेच होते पण सकाळपेक्षा तरी बरे वाटत होते. तिच्या चेहर्‍यावरचं हे हसू नकली होतं हे मी एका नजरेतच सांगू शकत होतो. 

चांगलंय अवधूत रत्नदीप, चांगलंय. तू तुझ्या तथाकथित प्रेयसीवर लाखो रुपये अगदी सहज उधळू शकतोस आणि तुझ्या बायकोसाठी तुला पन्नास हजारांची रक्कम जास्त वाटते काय? आता काय करशील तू? तुझी बायकोच ते लाखोंचं बिल बनवतेय ना! मला खरंच मी काल जे काही वागलो त्याचा पश्चात्ताप होतोय. मी खरंच तसं वागायला नको होतं. तिचे माझ्याकडे पाहणारे डोळे माझ्यातली अपराधीपणाची भावना आणखीनच वाढवत होते. 

‘’ क्रेडिट ना अवधूत? ‘’ लिलाच्या प्रश्नासरशी मी पुन्हा वास्तवात आलो. 

‘’ हो. ‘’ मी अगदी हळू आवाजात म्हणालो आणि माझं क्रेडिट कार्ड वल्लरीकडे दिलं. 

‘’ श्रीयुत रत्नदीप तुम्हांला जे डिझाइन मघाशी आवडलं ना! ते याच मुलीने डिझाइन केलंय. ‘’ 

तिच्याजवळ जात सौ मनाली म्हणाल्या.

‘’ वला, तुला माहीतेय का की यांना तू डिझाइन केलेला ड्रेस आवडला. पण, दुर्दैवाने तो लिलाच्या मापाचा नव्हता गं! ‘’ त्या तिला म्हणाल्या. 

‘’ आपले खूप खूप धन्यवाद सर. ‘’ वल्लरीनं मला तिच्या त्या नकली हास्यासोबत प्रत्त्युत्तर दिलं. 

तो ड्रेस तिनं बनवलाय? मला तर अजून हेही माहीत नाही की ती फॅशन स्कूलमध्ये जाते म्हणून. अचानक तिची नजर दाराकडे गेली आणि तिच्या ओठांवर तेच तिचं निर्व्याज हसू तरळलं जे ती नेहमीच माझ्यासाठी करत असते. हेच तिचं खरं हसू आहे का? ती नेहमीच इतकी प्रांजळ आहे का? मी ती बघत असलेल्या दिशेनं पाहिलं तर मला दारातून एक तरुण आत येताना दिसला.

‘’ रत्नदीप सर, हे तुमचं बिल. धन्यवाद. ‘’ असं म्हणून वल्लरीनं माझ्या हातात बिलाचा कागद ठेवला आणि ती दाराकडे धावली. 

‘’ ललित! ‘’ वल्लरीनं त्याला नावानं हाक मारली.

‘’ वलऽऽऽला! असं म्हणून त्या भिकार मुलानं माझ्या बायकोला जवळ घेतलं. मला आश्चर्य याचं वाटलं की त्याच्या त्या कृतीचं वल्लरीला काहीच वाटलं नाही; उलट तिनंही हक्कानं त्याला जवळ घेतलं. काय चाललंय हे!

‘’ ओळख बघू मी काय आणलंय? ‘’ त्यानं तिच्यासमोर कसलातरी लिफाफा नाचवत तिला आनंदाने विचारलं. तिनं जसं त्या लिफाफ्याकडे पाहिलं तिचे डोळे आनंद आणि औत्सुक्यानं विस्फारले. 

‘’ यात तेच आहे का ज्याबद्दल मी विचार करतेय? ‘’ तिनं लहान बाळाच्या उत्सुकतेनं त्याला विचारलं. 

‘’ तू अगदी बरोब्बर ओळखलंस मुली! ‘’ त्यानं त्या लिफाफ्यातून एक कागद बाहेर काढला. 

‘’ अरे देवा! हा तर चेक आहे. ‘’ ती तोंडावर हात ठेवून जवळजवळ किंचाळलीच. घ्या! पुन्हा पैसेच.

‘’ आणि सोबत हेही. ‘’ त्यानं तिच्या हातात आणखी एक कागद ठेवला. मला बघायचं होतं तो कसला कागद आहे आणि तो मुलगा नक्की कोण आहे ते! तिनं तो सगळा कागद हातात पडताच वाचून काढला. ते कदाचित पत्र असावं. आणि ती अचानकच किंचाळली, ‘’ ललित, ललित, लल्या! ‘’ ती पुन्हा पुन्हा आनंदाने त्या मुलाला घट्ट मिठ्या मारत होती आणि मी नुसतं बघण्याखेरीज काहीच करु शकत नव्हतो. मी रागाने नुसत्याच मुठी आवळून घेतल्या. मी त्या दोघांच्यामधून चालत जाऊन त्यांना वेगळं करण्याचा विचार करत होतो. आणि नंतर त्या मूर्ख मुलाला मरेपर्यंत मारण्याचा विचार होता माझा! माझ्या बायकोला हात लावतो! तेही सगळ्यांसमोर! स्वतः अवधूत रत्नदीपसमोर! 

‘’ मला खूप आनंद झालाय वला. पण, माझं बक्षिस कुठाय? एवढी मेहनत करुन मी हे सगळं पोचवलं यार तुझ्यापर्यंत! ‘’ असं म्हणत त्यानं वल्लरीकडे आपला गाल केला आणि त्यावर बोटाने इशारा केला. याची तर आता! हे काय? वल्लरीनं त्याच्या गालांवर ओठ टेकले? तू जा इथून! ते फक्त माझे आहेत. त्यावर तुझा काही हक्क नाहीये मूर्ख मुला! ती… ती… माझी आहे… माझी बायको आहे. पण जर वल्लरीचं त्याच्याशी प्रेम प्रकरण चालू असेल तर? तेही माझ्या नकळत? 

‘’अरे काय चाललंय इथे? काय लहान मुलांसारखा दंगा घालताय तुम्ही दोघं? ‘’ सौ मनालींनी त्यांना जवळ जात विचारलं. 

‘’ मनाली मावशी, हे बघ. हिला ना जॅकपॉट (खजिना) लागलाय. ‘’ ललितनं त्यांना तो पेपर दाखवला. 

‘’ अरे बाप रे! वल्लरी, बाळा मला तुझा फारच अभिमान वाटतो गं! ‘’ सौ मनाली म्हणाल्या.

काय चाललंय काय हे इथं नक्की? आणि मला काहीच का माहीत नाही यातलं? 

‘’ ऐक वलू. मी तुला आज पार्टीला घेऊन चाललोय. ‘’ ललित म्हणाला.

‘’ अरे पण!... ‘’ वल्लरी त्याला काहीतरी सांगू पाहत होती पण ते ऐकून न घेता तो म्हणाला, ‘’ काही पण बिण नाही. आज मी तुला छानशा डान्स बारला नेणार आणि जोवर तुझा तोल जात नाही तोवर तुला दारु पाजणार आहे. मनाली मावशी आम्ही जातोय गं! तुला काही प्रॉब्लेम नाही ना! ‘’ ललितनं त्याच्या मावशीला विचारलं.

‘’ अरे मुळीच नाही ललित. जा आणि मजा करा. आनंद साजरा करा. ‘’ त्या म्हणाल्या. 

‘’ तरुण रक्त आणि तारुण्यातलं प्रेम, किती रोमॅन्टीक असतं ना! ‘’ अचानकच माझ्याशेजारी उभी असलेली लिला म्हणाली. तारुण्यातलं प्रेम! गेलं गा… च्या गा… त! मूर्खे, ती माझी बायको आहे. ती अशी वागूच कशी शकते? माझ्या डोळ्यांदेखत ती एका दुसर्‍या पुरुषाच्या जवळ जाते, त्याच्या गालांवर किस करते, त्याला मिठ्या मारते! मी हे अजिबातच खपवून नाही घेणार. 

तिला बोलतोस? मग तू वेगळं काय करतोयस? 

‘’ चल निघूया. ‘’ लिला असं म्हणाल्याबरोबर आम्हीही दुकानातून बाहेर पडलो.

स्वरा… 10/07/2021

 

भाग नववाः- डान्स बार

वल्लरी…

जसं हॉस्पीटलमधलं काम आटोपलं तसा मी धावतच बसस्टॉप गाठला. आज मला दुकानात कामावर पोचायला उशीरच झाला. मी दुकानात आल्या आल्या मनालीताई आमच्या मालकीणबाई मला म्हणाल्या, ‘’ वल्लरी, आज आपल्याकडे एक खास पाहुणे आलेत शॉपिंगला त्यांच्या प्रेयसीसोबत. त्यांची नीट काळजी घे. त्यांना तक्रारीसाठी मुळीच जागा ठेवू नकोस. ‘’ 

‘’ हो मॅडम. मी त्यांची नीट काळजी घेइन. तुम्ही काहीही काळजी करु नका. ‘’ सहजपणे असं म्हणून मी कोण आलंय पहायला गेले तर मला दिसलं की ड्रेसिंग रुममध्ये सुपरमॉडेल लिला आणि तिची अभिनेत्री, मॅनेजर असणारी मैत्रीण आशना आल्या होत्या आमच्या दुकानात. 

‘’ ए मुली, इकडे ये. हे घे. आणि इथेच बाहेर उभी राहून मला कपडे देत रहा. ‘’ लिलानं तिच्या हातातले कपडे माझ्याकडे भिरकावत मला चेंजिंग रुमच्या बाहेर उभं रहायला सांगितलं. 

देवा! ही बया हे एवढे सगळे कपडे अंगावर चढवून बघणार आहे की काय? या सगळ्याला तर कितीतरी तासांचा वेळ लागेल. हिचा प्रियकर हिच्यावर खूपच प्रेम करतो बहुधा; नाहीतर आपल्या शॉपिंग करणार्‍या प्रेयसीसाठी फॅशन बुटीकमध्ये कुठला प्रियकर तासन् तास थांबतो? आमचा चिडका माणूस तर माझ्यासोबत शॉपिंगलाच येणार नाही मग अशी वाट पाहत बसणं म्हणजे तर दुर्लभ योग आहे. त्याच्या नावासोबतच माझ्या मनामेंदूत कालची रात्र पुन्हा जागी झाली. तुम्ही काल फारच वाईट वागलात देवा माझ्याशी! खूप दुखावलंत तुम्ही मला यावेळेस! 

‘’ लिला, हे सगळे तर फारच महाग दिसतायत गं! तुला नक्की खात्री आहे ना की तो याचे पैसे देईल म्हणून? ‘’ अचानक मी आशनाला लिलाला असं विचारताना ऐकलं. 

‘’ हो गं. तू नको काळजी करुस. तो माझ्यासाठी वाट्टेल ते करु शकतो. आणि हे कपडे म्हणजे त्याच्यासाठी किस झाड की पत्ती आहेत. ‘’ लिला तिला म्हणाली.

‘’ तू खरंच नशीबवान आहेस यार! त्याचं तुझ्यावर किती प्रेम आहे! ‘’ आशनाच्या बोलण्यात किंचित असूया होती.

हो, लिला. तू खरंच नशीबवान आहेस. असं कुणीतरी तुमच्या आयुष्यात असणं जो तुमच्यावर निरतिशय प्रेम करतो आणि तुमच्यावर पैसे खर्च करायला मागेपुढे बघत नाही तेव्हा त्या माणसाला स्वतःच्या भाग्याचा किती हेवा करावासा वाटतो तुला काय समजणार? मी तर फक्त पन्नास हजार मागितले होते. ते तुमच्यासाठी खूप जास्त होते का देवा? जाऊ दे. मी का या सगळ्या निरर्थक गोष्टींचा विचार करतेय! चाललंय हे ठीक चाललंय. 

‘’ ए बाई, नशीबवान वगैरे काही नाही हां! मी हे सगळं माझ्या माझ्या पध्दतीनं कमावलंय आशना. ‘’ लिलानं तिच्या बोलण्याला उत्तर दिलं. 

कमावलंय? 

‘’ म्हणजे, तुला नक्की काय म्हणायचंय? ‘’ आशनाला बहुतेक तिचं बोलणं नीट समजलं नसावं. तसं तर ते मलाही नीट समजलं नव्हतं. 

‘’ अगदी बरोबर ऐकलंस तू. आपल्याला जे हवं आहे त्यासाठी आपल्याला काम करावं लागतं. तुला काय वाटतं, मी काय अशी सहजच त्याच्या नजरेत आले का? ‘’ लिला म्हणाली. मला तिचं ते बोलणं ऐकून आश्चर्य वाटलं पण त्याच वेळेस तिच्या बोलण्यानं माझ्या मेंदूत विचारांचा गुंता झाला. 

‘’ आता असं नको म्हणूस की तू तीच जुनी आयडिया वापरतेयस जी तू कॉलेजला असताना मुलांना पटवायला नेहमी वापरत होतीस. ‘’ आशना जरा जास्तच उत्साहानं फेसाळली होती. 

‘’ मग? तुला काय वाटतं मी आणखी काय केलं असेन? सगळे पुरुष सारखेच असतात गं! एक नंबरचे गाढव. त्यांना जरावेळ निरखून पाहिलं तरी तुम्हांला त्यांच्याविषयी खडान् खडा माहित होतं; अगदी त्यांच्या विक पॉईंन्टपर्यंत सगळं. आणि मग खेळाला सुरुवात करायची. त्यांच्यासमोर असं दाखवायचं की तुम्हीच त्यांच्या मनात असणारी स्त्री आहात जिची ते नेहमीच वाट बघत असतात. तो अशा बायकांचा नेहमीच द्वेष करत आलाय ज्या फार उतावळ्या असतात. त्यामुळे मी त्याच्यासमोर कायमच खूपच संयमी, प्रांजळ पैशांसाठी कुणावर अवलंबून न राहणार्‍या स्वाभिमानी मुलीचा बुरखा घालून वावरत आले. ‘’ लिला चेंजिंग रुममधून बाहेर येत असल्यानं काही क्षण बोलायची थांबली. ‘’ आता हे सगळं घेऊन बाहेर काऊंटरवर गेल्यावर जेव्हा मी म्हणेन की या सगळ्याचे पैसे मी देते तेव्हा तू बघशीलच तो कसा वागतो ते! ‘’ असं म्हणून तिनं आशनाकडे बघत डोळे मिचकावले. मी त्यांचं सगळं बोलणं ऐकत होते. कसा काय फसला तो हिच्या वागण्याला! मला तिच्या प्रियकराविषयी फारच वाईट वाटू लागलं. 

‘’ ए नीच्चड, झालं का तुझं समाधान? आमच्या गोष्टी गुप्तहेरासारखी चोरुन ऐकत होतीस ना? ‘’ लिलानं मला खडसावत विचारलं. ‘’ एक लक्षात ठेव. हे तुझं थोबाड जर तू उचकटलंस ना तर मी तुझं आयुष्य नरकापेक्षा बत्तर करुन टाकेन. ‘’ तिनं जाता जाता मला धमकी दिली.

अगं बाई, दुसर्‍यांच्या फाटक्यात पाय घालण्याएवढं मोठं आयुष्य नाहीये गं माझ्याकडे. मी हसतच तिला ओठांवर हात फिरवून म्हणाले, ‘’ नाही मॅडम, बघा मी माझ्या ओठांना शिवून टाकलं. शिवाय आज मी तुमच्याकडून खूप काही शिकले आहे. ‘’ लिला माझ्याकडे पाहून हसली.

‘’ छान. आवडलं मला तुझं वागणं. आता हे सगळे कपडे पॅक कर. आणि माझ्याकडे बघून शिकून घे की कसं तुझ्या प्रियकराला तुझ्यावर पैसे खर्च करायला लावायचे ते! ‘’ असं म्हणून पुन्हा एकदा तिनं ते सगळे कपडे माझ्या अंगावर भिरकावले. 

मी ते सगळे कपडे पॅक करुन काऊंटरवर आले आणि बिल बनवायला लागले. इतक्यात अचानक माझी नजर लिलाच्या तथाकथित प्रियकरावर पडली, अवधूत! माझ्या काळजाचा ठोका चुकला. अच्छा, म्हणजे या तुमच्या प्रेयसीसाठी तुम्ही मला कस्पटासारखी वागणूक देता आहात का? माझे वाहू पाहणारे अश्रू थांबवण्यासाठी मी खोलवर श्वास घेतला. ते मी डिझाइन केलेल्या नव्या ड्रेसकडे पाहत होते. अरे देवा! माझी अजिबातच इच्छा नाहीये की या लिलानं तो विकत घ्यावा. मी पाहिलं की देवा तिला तो ड्रेस घेण्याविषयी विचारत होते. पण, आशनानं तो ब्रॅन्डेड नाही म्हणत अगदीच थंडा प्रतिसाद दिला.

‘’ असू दे गं आशना. मला अवधूत जे म्हणेल ते घालायला आवडेल. ‘’ असं म्हणून लिलानं तो ड्रेस घेतला अंगाला लावला आणि लगेचच माझ्या नवर्‍याला म्हणाली, ‘’ अवधूत तुला आवडला खरा पण हा तर माझ्या साईजचा नाहीये रे! ‘’ 

नसणारच तो तुझ्या मापाचा, कारण मी तो चांगल्या बायकांसाठी बनवलाय; तुझ्यासारख्या रखेलीसाठी नाही बनवलेला मी मनातल्या मनात तिला शिव्या शाप दिले.

‘’ जाऊ दे, सोड. चल तू जे घेतलंस ते पाहू. ‘’ अवधूतचा पडलेला चेहरा मला दिसला. 

‘’ यावेळचे पैसे मी देणार हं अवधूत! ‘’ काऊंटरजवळ पोचताच लिलानं तिचं कार्ड खेळलं ज्याविषयी ती मघाशी आशनाला सांगत होती. आता अवधूत काय बोलतात या विचाराने मला धडधडायला लागलं. 

‘’ मी तुला आधीच बोललोय ना की तुला जे हवं असेल त्यासाठी मी पैसे खर्च करणार म्हणून. ‘’ अवधूतचं ते बोलणं ऐकलं न मला हृदयात काहीतरी तुटल्यासारखं वाटलं. 

‘’ पण, अवधूतऽऽ! ‘’ 

‘’ ‘’ हां, बस. मला माझ्या प्रेयसीला बिघडवण्याचा न तिचे सगळे हट्ट पुरवण्याचा पूर्ण अधिकार आहे. ‘’ तिच्या कंबरेत हात घालून तिला प्रेमाने जवळ खेचत अवधूत म्हणाले. 

वा! चांगलं चाललंय देवा तुमचं! 

‘’ सगळे मिळून पाच लाख साठ हजार बावन्न रुपये झालेत. तुम्हांला बिलं कसं द्यायला आवडेल सर? ‘’ मी स्वच्छ आवाजात पण चेहर्‍यावर नकली हसू आणून त्यांना विचारलं. तुम्हांला तुमच्या या प्रेयसीवर जवळपास सहा लाख रुपये खर्च करताना काहीच वाटत नाही आणि तुमची बायको असताना मला तुमच्याकडे पन्नास हजार रुपये मागण्याचीही मुभा नाही. श्रीयुत रत्नदीप तुम्ही मला खरंच चांगलाच झटका दिलात. मी त्यांना माझ्याकडे असमंजसपणे बघताना पाहिलं. काय झालं देवा? तुमची चोरी पकडली गेली का? 

‘’ सर, तुम्हांला पैसे कसे द्यायला आवडतील? ‘’ मी पुन्हा एकदा बळेच हसून त्यांना विचारलं. माझ्या हृदयाचे इथे तुकडे होत होते. 

‘’ क्रेडिट कार्ड ना अवधूत! ‘’ लिलाच्या त्या वाक्यासोबतच त्यांनी माझ्याकडे त्यांचं क्रेडिट कार्ड दिलं. जर हिच्या जागेवर मी असते तर देवा तुम्ही माझ्यावर असेच सहा लाख रुपये खर्च केले असते का? की त्यासाठी तुम्ही सगळ्यांसमोर माझ्याशी जोर जबरदस्ती केली असती? मी तुम्हांला कधीच माफ करणार नाही देवा! किमान तुम्ही जसे वागला आहात त्यासाठी तर नाहीच नाही. मूर्ख माणसा, कसला पडदा पडलाय तुझ्या डोळ्यांवर? तुला दिसत नाहीये का कोण नक्की लालची बाई आहे ते! मी जाण्याच्या आधी तुमच्यावर एक उपकार नक्कीच करणार आहे. तुमची बायको म्हणून तुमच्या आयुष्यावर पसरलेल्या सगळ्या शोककळांना धुवून टाकणार आहे. जाण्याआधी एकदाच आणि शेवटचं काम.

अचानक मनालीताई तिथे आल्या आणि त्या मला माझ्याच नवर्‍याला मी डिझाइन केलेला ड्रेस आवडल्याबद्दल सांगू लागल्या. त्यांना ते डिझाइन मी केलंय हे ऐकून पहिल्यांदा झटकाच बसला होता. मुळात त्यांना माहीतच नव्हतं की मी फॅशन स्कूलमध्ये शिकतेय म्हणून, झटका तर बसणारच होता ना! खरं सांगायचं तर त्यांना माझ्याविषयी तसं काहीच माहीत नव्हतं आणि ते त्यांनी माहीत करुन घेण्याचा प्रयत्नही केला नाही कधी.

तेवढ्यात माझी नजर दारातून आत येणार्‍या ललितवर पडली. तो काय करतोय इथे? तसं बघायला गेलं तर मनालीताई त्याची मावशी होती. पण, ही गोष्ट तो अगदीच गरज असेपर्यंत कुणालाही सांगायला जात नसे. मला आता कसंही करुन इथून बाहेर पडायचं होतं. मी त्यांच्या हातात त्यांचं बिल ठेवलं आणि पळतच ललितला गाठलं. 

‘’ वऽऽलाऽऽ! त्यानं मला जाताच जवळ घेतलं. मीही त्याला नेहमीप्रमाणेच जवळ घेतलं. त्याला बघून मला खूप बरं वाटलं होतं. या दोघांना एकत्र इथे पाहून मनात जो सगळा कडवटपणा भरुन आला होता तो त्याच्या येण्यानं हळूहळू कमी होत होता. मी मनातल्या मनात त्याचे अगदी योग्यवेळी इथे येण्यासाठी आभार मानले. 

त्यानं माझ्या डोळ्यांसमोर एक लिफाफा नाचवत विचारलं, ‘’ ओळख बघू काय आहे? ‘’ 

त्या लिफाफ्यावरचं सिल आणि बेलाज् चा मार्क बघून माझे डोळे विस्फारले. ‘’ यात तेच आहे का जे मी समजत आहे? ‘’ मी त्याला विचारलं. 

‘’ अगदी बरोब्बर वला! ‘’ असं म्हणून त्यानं त्यातून एक कागद बाहेर काढून मला दिला. 

‘’ हा तर चेक आहे. ‘’ त्यावरची रक्कम पाहून मी तोंडावर हात ठेवून जवळपास किंचाळले. हे पैसे म्हणजे त्यांनी दुसर्‍या राऊंडमध्ये आलेल्यांसाठी डिझाईनवर खर्च करण्यासाठी दिलेली फी होती. त्यानंतर लगेचच त्यानं मला आणखी एक कागद काढून दिला; ज्यात लिहिलं होतं की मी दुसर्‍या राऊंडसाठी निवडली गेलेय म्हणून. माझा तर या सगळ्यावर विश्वासच बसत नव्हता. हा तर स्वप्न सत्यात उतरण्याचा जादूई क्षण आहे. 

‘’ ललित… ललित… लल्या!...’’ मी आनंदाने त्याला मिठीच मारली. खरं सांगू का? मला आत्ता ह्याक्षणी धावत जाऊन अवधूतना मिठी मारावी आणि त्यांना ते पत्र दाखवावं असं वाटत होतं. किती बरं झालं असतं ललितच्याजागी मी त्यांच्यासोबत माझा हा सगळा आनंद वाटू शकले असते तर! पण म्हणतात ना सत्य हे स्वप्नापेक्षा खडतर असतं. माझ्यात तर त्यांच्याकडे मान वळवून पाहण्याचीही हिंमत नव्हती. 

ललितनं माझं अभिनंदन केलं आणि त्यानं इथं येण्यासाठी जे कष्ट घेतले त्यासाठी बक्षिस म्हणून गालांवर किस मागितला. मीही तो तितक्याच आनंदाने त्याला देऊ केला. तोवर तिथं आलेल्या मनालीताईंनाही ललितनं ते पत्र दाखवलं. त्यांनाही ते पत्र पाहून आनंद झाला आणि त्या म्हणाल्या की त्यांना माझा अभिमान वाटतो आहे. धन्यवाद ताई! किमान तुम्हीतरी मला असं म्हणालात. 

‘’ आज मी तुला डान्सबारमध्ये घेऊन जाणार आहे. ‘’ ललितनं त्याचा मानस जाहीर केला. मी त्याला नाही म्हणणार होते पण त्यानं मला थांबवलं आणि आपलाच हेका पुढे चालवत राहिला. मला माहितेय नालायका, तुला मला तिथं न्यायचं नाहीये तर तिथं येणार्‍या देखण्या पुरुषांना बघण्यात जास्त रस आहे तुला! आमचं बोलणं चालू असतानाच मला अवधूत दुकानांतून बाहेर पडताना दिसले. ते काहीसे अस्वस्थ वाटत होते. मी ललितच्या म्हणण्याला होकार दिला आणि आत जाऊन माझे नेहमीचे कपडे घालून आले. ललित माझी वाट पाहत बाहेरच थांबला होता. मी माझी बॅग घेतली आणि पटकन् त्याच्या गाडीत बसले. 

‘’ जाता जाता आपण किर्तीलाही सोबत घेऊ आणि मग पुढे जाऊ. ‘’ तो म्हणाला.

'' बराय ड्रायव्हरा! ‘’ मी हसतच म्हणाले.

‘’ वला… ‘’ त्याच्या आवाजात सुचना देणारी जरब होती. 

‘’ अरे आमच्या लव्हर बॉयला राग आला का? ‘’ मी त्या चिडवत म्हणाले. त्याला हे लव्हर बॉय प्रकरण मुळीच रुचत नसे. 

‘’ तुला याचा त्रास होईल हां! मी नक्की वसूल करेन. ‘’ त्यानं पुन्हा मला झापलं तरी मी त्याला चिडवतच होते. आम्ही किर्तीच्या घराजवळ पोचलो आणि ललितनं दोनदा हॉर्न वाजवला ज्याचा आवाज ऐकून किर्ती धावतच बाहेर आली. 

‘’ वला, अभिनंदन. मला हे ऐकून खूप आनंद झाला. ‘’ कारमध्ये बसल्या बसल्या तिनं मला घट्ट मिठी मारुन माझं अभिनंदन केलं. 

आणखी दहा मिनिटांनी आम्ही आमच्या गंतव्यावर पोचलो होतो. ललित आणि किर्तीनं मला ओढतच आत नेलं. मला इथे यायला अजिबातच आवडत नाही कारण इथं वाजणारं संगीत इतकं कर्कश्य असतं की मला त्यापध्दतीनं संगीत ऐकायला आवडत नाही. मी काही नेहमी पिणार्‍यातला माणूस नाही. खरंतर मी पिऊच शकत नाही माझ्या या आजारामुळे. ते माझ्या आरोग्यासाठी अजिबातच चांगलं नाहीये. 

‘’ आपण टकिला शॉटस् घेऊ. ‘’ आम्ही टेबलला बसताच किर्ती खूप ओरडून बोलली.

‘’ नाही. मी नाही घेणार. तुम्ही घ्या. ‘’ त्यांना त्या संगीताच्या गोंधळात ऐकू जाण्यासाठी मलाही तार स्वरात बोलावं लागत होतं. 

‘’ ए वला, हे नाही चालणार हां. ‘’ ललितनं त्याची नाराजी स्पष्टपणे व्यक्त केली. त्यानं आम्हां तिघांसाठी दोन राऊंड टकिला शॉटस् आणि आणखी काही पेयं मागवली. मला जिंजर बिअर आवडते म्हणून मग मी तीच मागवली. यात फक्त नावाला अल्कोहोल असतं. म्हणजे जवळजवळ नॉनअल्कोहोलिकच. 

‘’ शीऽऽऽ! तुला मजाच करता येत नाही वला. ‘’ किर्ती पुन्हा मोठ्या आवाजात म्हणाली. लवकरच आम्ही मागवलेली पेयं आमच्या टेबलावर आली. किर्ती आणि ललितचा उत्साह त्या बिअरपेक्षा जास्त फेसाळत होता. 

‘’ ए वला यार असं नको ना करुस! किमान एक तरी शॉट घे ना! एवढा मागवलाय मी. ‘’ ललितचा आग्रह चालूच होता.

‘’ बरं, बरं! ‘’ असं म्हणत मी त्याच्या त्या ग्लासमधला जेमतेम एक घोट घेतला. त्यात असलेल्या अल्कोहोलमुळे माझे सुजलेले ओठ जळजळायला लागले. अरे देवा! मी तर या सगळ्याविषयी विसरुनच गेले होते. देवा! देवा! कृपा करुन रक्त नको येऊ दे देवा!

‘’ हे काय आहे वला? लहान मुलगी आहेस का तू? पी ना ते सगळं एका घोटात. त्यालाच तर शॉटस् म्हणतात. ‘’ ललित माझा हात धरुन मला ते शॉट पिण्यासाठी फोर्स करत होता आणि मी त्याला नकार देण्यासाठी हात झिडकारु बघत होते. आमच्या या झटापटीत त्या ग्लासातली सगळी टकिला माझ्या ड्रेसवर सांडली. 

‘’ काय चाललंय ललित तुझं? वेडा आहेस का तू? बघ काय केलंस हे! ‘’ मी ललितवर ओरडले. 

‘’ सॉरी, सॉरी वला. मला असं काही करायचं नव्हतं गं! ‘’ माझ्या हातात टेबलावरचा नॅपकीन देत तो अजीजीच्या सुरात म्हणाला.

‘’ गाढवा! थांब वॉशरुममध्ये जाऊन मी हे साफ करुन आले. नसते उद्योग करुन ठेवतोस. तू पण ना! ‘’ मी उभी राहत म्हणाले.

‘’ ठीक आहे. ये जाऊन. ‘’ किर्ती म्हणाली. 

मी थेट वॉशरुमच्या दिशेनं निघून आले. नशीब माझं की ती फक्त टकिला होती. माझा ड्रेस काही फार खराब झाला नव्हता म्हणून बरं झालं. माझं तिथलं ड्रेस साफ करण्याचं आटपलं आणि मी तिथून बाहेर पडत असतानाच दारातून येणार्‍या एका पियक्कडाशी माझी टक्कर झाली. अरे देवा, आजचा दिवस फारच वाईट आहे; आधी ते आणि लिला दुकानांत आले, मग ललितनं ही टकिला सांडून ठेवली ड्रेसवर आणि आता ह्या पियक्कडाशी पाला पडलाय. मला अजून एक उठाठेव अजिबातच निस्तरायची इच्छा नव्हती म्हणून त्याच्याकडे बघून सॉरी म्हणाले आणि तिथून जायला लागले. पण, अचानकच त्यानं माझा हात धरुन मला स्वतःकडे खेचलं न् म्हणाला, ‘’ तू… तू… तू… छान दिसतेस. चल माज… माज्यासोवत… आपन… मजा करु… ‘’

काय मूर्ख आहे हा माणूस. मी त्याला बाजूला ढकललं आणि ओरडले, ‘’ सोड. जाऊ दे मला. ‘’

‘’ ए कुथे जातेस? इकडे ये… मी तु… तु… तुला एक किस तरी क..तो ना!... ‘’ तो पियक्कड माझा हात न सोडता मला आणखीनच जवळ ओढून माझी गालफाडं जबरदस्ती धरत म्हणाला. आता तर तो पूर्ण माझ्या चेहर्‍यावर झुकला होता. त्यानं माझे हात त्याच्या एका हाताने जबरदस्ती धरले होते आणि तो स्वतःला माझ्यावर थोपवू बघत होता. आता त्याच्या त्या हातांचे माझ्या शरीरावर वळ उठतील. अंन्तर्गत रक्तस्त्राव होईल तो वेगळाच. देवा, नको रे देवा!

‘’ बाजूला हो. ‘’ मी त्याला माझ्यापासून बाजूला करण्यासाठी ढकलत स्वतःच्या बचावासाठी प्रयत्न करत होते पण त्याचा त्याच्यावर तसूभरही परिणाम होत नव्हता. मला त्याच्या तोंडातून दारुच्या भपकार्‍याचा प्रचंड वास जाणवत होता. मी भितीनं माझे डोळे मिटले. देवा, मदत कर देवा! कुणाला तरी माझ्या मदतीला पाठव देवा! किमान ललितला तरी इकडे पाठव. मी मनातल्या मनात प्रार्थना करत होते. आणि तेवढ्यातच मी एका जबर आवाजाबरोबर त्या पियक्कडाच्या तावडीतून सुटले. 

‘’ तुझी हिंमत कशी झाली तिला हात लावण्याची? हरामखोर! ‘’ अवधूतनी त्याला एका लाथेनंच जमीनीवर आडवा केला. तो जमिनीवर पडून वेदनेनं ओरडत होता. पण तरीही अवधूत त्याला मारतच होते. त्याच्या नाकातोंडातून आता रक्त यायला लागलं होतं. 

‘’ अवधूत! ‘’ मी पहिल्यांदाच त्यांचं नाव घेत त्यांच्या खांद्यावर हात ठेवत सुचवलं की बास करा. 

त्यासरशी त्यांनी त्याला मारणं थांबवलं आणि त्यांचा मोर्चा माझ्याकडे वळवला. 

‘’ हेच करायचं होतं का तुला? मजा? तिही असल्या भिकारड्या ठिकाणी? श्शीऽऽ! तुझ्यासारख्या बाईकडून मी आणखी कसली अपेक्षा करु शकतो म्हणा! ‘’ ते माझ्या अंगावर ओरडत होते. 

खरंच का? तुम्हांला माझ्या डोळ्यांमध्ये फक्त हेच दिसलं का देवा! म्हणजे इथे माझ्यावर बलात्कार झाला असता तरीही तुमच्या मनात माझ्याविषयी हेच आलं असतं का? मी तुमच्या नजरेत फक्त एक वेश्या आहे का? का अवधूत? का? मी का तुमच्या प्रेमात पडले? असू दे. हे ही असू दे. कदाचित यामुळे तरी तुम्ही मला मी गेल्यानंतर शोधणार नाही. पण माझा माझ्या भावनांवरचा ताबा आता खरंच सुटला होता. मी दुसरा कुठलाही विचार न करता तिथून बाहेर धावत सुटले.  स्वरा… 11/07/2021

---------------------------------------------

भाग दहावाः- तिनं आयुष्य दिलं

लेखक…

दिगंतनं त्याची गाडी बारच्या समोर व्हीआयपींसाठी असणार्‍या जागेत पार्क केली. आणि गाडीतून बाहेर पडला. तो आत बारमध्ये चाललाच होता की तेवढ्यात त्याच्या अंगावर एक छोट्या चणीची भांबलेली मुलगी येऊन आदळली. तिचे सगळे केस विस्कटले होते. तिचे डोळे पाण्याने भरले होते आणि तिच्या चेहर्‍यावर हाताच्या बोटांची छान नक्षी उमटली होती. ती भिती आणि संतापानं थरथरत होती. तिचा धावत आल्यामुळे श्वास फुलला होता हृदयाची धडधड एवढी वाढली होती की ती दिगंतलाही स्पष्ट ऐकू येत होती. 

‘’ सॉरी… तुम्हांला लागलं तर नाही ना!... वल्लरी? ‘’ तिला धक्का लागण्यासाठी क्षमा मागायला म्हणून तिच्याकडे पाहिल्यावर ती वल्लरी आहे हे पाहून दिगंतला अचानकच धक्का बसला होता. त्याचे डोळे विस्फारले होते वल्लरीला अशा अवस्थेत पाहून. वल्लरी त्याची नजर चुकवण्यासाठी खाली बघून सुजलेल्या गालांवरुन मुकाट अश्रू ढाळत उभी राहिली. 

‘’ वल्लरी! अगं बोल ना! मी काय विचारतोय? ‘’ तिच्या खांद्याला धरुन तिला गदागदा हलवत दिगंतनं पुन्हा तिला विचारलं. मग त्यानं हनुवटीला धरुन तिचा चेहरा उचलला आणि लक्षपूर्वक तिच्या चेहर्‍यावर उमटलेल्या त्या खुणा पाहिल्या. तिच्या चेहर्‍यावरच्या त्या खुणाच त्याला तिच्यासोबत नेमकं काय झालं असावं ते सांगत होत्या. हे सगळं अवधूतनं केलं की काय? त्याच्या मनाला ती शंका चाटून गेली. नाही, इथं असं! तो नक्कीच नसावा. 

‘’ अगं बोल ना वला! कुणी केलं तुझ्यासोबत हे? ‘’ तो भस्कटल्यासारखा तिला परत परत विचारत होता. वल्लरी मात्र एकही शब्द न बोलता नुसतीच रडत होती. 

‘’ तू आता सांगतेयस का मला नक्की काय झालंय ते? ‘’ त्यानं पुन्हा तिला विचारलं. त्याला माहीत होतं की अवधूत याच बारमध्ये गेलाय ते! त्यानंच नाही ना तिच्यासोबत हे केलेलं? त्याला परत परत तिच शंका वाटत होती. पण, सगळ्यात महत्वाचं म्हणजे वल्लरी या असल्या ठिकाणी काय करत होती? पण, वल्लरीचा एकंदरीत अवतार बघता ती अतिशय कठीण प्रसंगातून गेली असावी याचा त्याला अंदाज येत होता. 

‘’ दि… दिगंत… तू मला प्लीज घरी सोडू शकशील का? ‘’ शेवटी एकदाची ती काहीतरी बोलली. 

दिगंतनं त्याच्या अंगावरचा कोट काढून थरथरणार्‍या तिच्या अंगावर घातला. मग तो हळूच तिच्या खांद्याला धरुन गाडीपर्यंत घेऊन गेला. सगळा रस्ताभर मुकाट चाललेल्या गाडीत मध्येच तिचा फोन वाजला. वल्लरीनं तिचे डोळे पुसले, घसा साफ केला आणि फोन उचलला. 

‘’ हां किर्ती बोल. ‘’ 

‘’ ….. ‘’

‘’ नाही गं! तसं काही नाहीए. मला जरा बरं वाटत नव्हतं म्हणून मी निघून आले इतकंच. ‘’ तिला असं बोलताना दिगंतनं ऐकलं. 

‘’ … ‘’

‘’ हो. हो. मी ठीक आहे. तुम्ही काळजी नका करु. ‘’ असं म्हणून तिनं फोन ठेवून दिला. 

अवधूतचं घर येईपर्यंत दिगंत काहीच बोलला नाही. त्याला कळलं होतं की वल्लरी तिथं तसल्या ठिकाणी का होती ते! ती तिच्या मित्रांसोबत तिथं गेली होती तर! 

‘’ जा. थोडी विश्रांती घे जा. ‘’ जसे घराजवळ पोचले तसं तिच्या खांद्यावर थोपटत तो तिला म्हणाला. 

‘’ थॅन्क्स. दिगंत. ‘’ थरथरत्या आवाजात त्याचे आभार मानून ती आत निघून गेली. काहीवेळ दिगंत तिला आत रत्नदीप बंगलोज् मध्ये जाताना पाहत राहिला. त्याच्या डोळ्यांसमोरुन वल्लरी दिसेनाशी झाली तोच त्याचा फोन वाजायला लागला. 

अवधूत! त्यानं स्वतःशीच काहीतरी विचार केला. ज्याअर्थी हा फोन करतोय त्याअर्थी त्यानंच हे सगळं केलं असावं असं वाटतंय. त्याला जाब विचारायलाच हवा. तसेही ते अर्ध्या तासानं भेटणारच होते. 

‘’ बोल अवधूत! ‘’

‘’ कुठं आहेस कुठं तू? ‘’ अवधूत फोनवरच ओरडला. त्याच्या आवाजातली उव्दिग्नता दिगंतला कळत होती. 

‘’ काय झालंय? का ओरडतोयस एवढा? ‘’ दिगंतनं अगदी सहजपणे त्याला विचारलं. 

‘’ काहीही विचारु नकोस. मला ती चेटकीण इथं या बारमध्ये दिसली. ती… ती इथं एका फडतूस मुलाला रिझवण्याचा प्रयत्न करत होती. कदाचित पैशांसाठीच असावं. तुझा विश्वास नाही बसणार ती किती निर्लज्ज आहे यावर. ‘’ अवधूतच्या शब्दांशब्दांतून रागाचे फवारे उडत असल्याचं त्याला जाणवत होतं. 

ते सगळं ऐकून दिगंतनं एकवार डोळे मिटून घेतले. आता त्याच्या नजरेसमोर सगळं चित्र स्पष्ट झालं होतं. त्यानं एकदा त्याच्या गाडीच्या मागच्या सीटवर पडलेल्या फाईलकडे पाहिलं. मग त्यानं एक खोलवर श्वास घेतला अन् अवधूतला म्हणाला, ‘’ मला आपल्या ऑफिसवर भेट लागलीच. खूप महत्वाच्या गोष्टीविषयी बोलायचंय मला तुझ्याशी. ते तुला माहीत असायलाच हवं. ‘’

अवधूत त्याच्या आवाजात असणार्‍या गंभीर सुरांनी थबकला. फक्त ठीक आहे म्हणत त्यानं फोन कट केला आणि तो बारच्या बाहेर पडला. 

दिगंत वल्लरीला घरी सोडून थेट ऑफिसच्या दिशेनं निघून गेला. त्यानं पुन्हा एकदा त्या फाईलवरुन नजर फिरवली. आधी त्यानं ती दुसर्‍या दिवशी अवधूतला दाखवायचं असं ठरवलं होतं पण त्याला जाणवत होतं की वल्लरी आणि अवधूतच्या नात्यात गोष्टी फारच हाताबाहेर चालल्यात. जितक्या लवकर हे अवधूतला समजेल तितकं चांगलं असा विचार करुन त्यानं लागलीच ऑफिसवर ये असा उलटा निरोप अवधूतला दिला. 

तो जेव्हा रत्नदीप इंडस्ट्रीजच्या आवारात पोचला तेव्हा रात्रीच्या अंधारात ती सगळी जागा एखाद्या मोठ्या भुतबंगल्यासारखी दिसत होती. जवळपास सगळे कर्मचारी निघून गेले होते. जसा अवधूत तिथे पोचला त्यानं खास लिफ्टचं बटन दाबलं, आत आला आणि डोळ्यांचं पातं लवतं न लवतं तोवरच तो त्याच्या केबीनसमोर उभा होता. 

त्याला अजूनही दिगंतनं त्याला इतक्या अपरात्री अशी कुठली गोष्ट सांगण्यासाठी इथं बोलवलं हे कळत नव्हतं. आधीच त्याचा सगळा दिवस खराब झाला होता आणि त्याच्यामते या सगळ्याचा निम्मा अधिक दोष वल्लरीचाच होता. खरंतर सगळी तीचीच चूक होती. त्याच्या मनातून अजून तिचे ते उदासीनं भरलेले डोळे जात नव्हते. 

‘’ आता ह्या अवेळी तुला काय हवं झालं दिगंत? ‘’ त्यानं आत येता येताच दिगंतला विचारलं. दिगंत त्याच्या मोठ्या ऑफिस टेबलाशी उभा होता. त्यानं अतिशय थंडपणे वळून अवधूतकडे पाहिलं. 

‘’ काय झालं होतं बारमध्ये अवधूत नक्की? ‘’ अवधूतच्या प्रश्नाच्या उत्तरादाखल त्यानंही एक प्रश्नच विचारला. 

‘’ आता पुन्हा त्या भिकारड्या बाईविषयी बोलायचंय का आपल्याला? बेअक्कल कुठला! त्यासाठी तू मला इतक्या रात्रीचं इथे बोलवलंस? ‘’ वैतागून स्वतःच्या खुर्चीत बसत अवधूत त्याच्यावर उचकला. 

‘’ तोंड सांभाळून बोल अवधूत. ती तुझी बायको आहे. ‘’ यावेळेस मात्र दिगंतनं त्याला तंबी दिली. 

‘’ त्या निलाजर्‍या बाईचं अफेअर चालू आहे. तो तिला त्या बारमध्ये घेऊन गेला होता. आणि तिथं मी तिला कुणा तिसर्‍याच माणसासोबत चाळे करताना पाहिलं. तुला अजूनही तिचीच बाजू घ्यायचीय का? भिक्कारडी कुठची! ‘’ अवधूत उव्दिग्नतेनं दिगंतवर ओरडला त्याचक्षणी दिगंतनं ती फाईल त्याच्यासमोर टेबलावर फेकली. 

ती फाईल हातात घेऊन उघडत गोंधळून अवधूतनं त्याला विचारलं, ‘’ काय आहे याच्यात? ‘’ 

‘’ सुषमा बोरकर. तुला माहितेय का कोण आहे ते? तू तिच्या ऑपरेशनसाठी पन्नास हजार दिलेस ना! ‘’ दिगंत त्याला असं म्हणाला न् अवधूत काही क्षणांसाठी पुतळ्यासारखा त्याच्याकडे बघतच राहिला. 

‘’ तू कशाबद्दल बोलतोयस नक्की? ‘’ अवधूतनं विचारलं. 

आता दिगंतनं बोलायला सुरुवात केली. 

‘’ सुषमा बोरकर. अनाथालयातली सहा वर्षांची छोटी मुलगी जी इथल्या युनिव्हर्सिटीजवळच्या अनाथालयात राहते. तिला अतिशय गंभीर असा हृदयाचा आजार होता. आणि ती खूप लहानपणापासून हा त्रास सहन करतेय. तुला तर माहीतच असेल ना! ‘’ दिगंत श्वास घेण्यासाठी काही क्षण थांबला. 

‘’ तिच्या ऑपरेशनसाठी पन्नास हजार रुपये लागणार होते. आणि कमी वेळात एवढी मोठी रक्कम गोळा करणं अनाथालयासाठी थोडं कठीणच होतं. तू जिला सतत चेटकिण, भिकारडी, नीच, नालायक, निर्लज्ज बाई असं म्हणतोस ना तिनं तिच्यापरीनं हे पैसे जमवण्यासाठी खूप प्रयत्न केले. मी तर असंही ऐकलं की त्यांनी त्यासाठी चॅरीटी कार्यक्रमपण आयोजित केले होते, पण तरीही त्यांना लागतील एवढे पैसे जमू शकले नाहीत. सगळ्यात शेवटी ती तिच्या नवर्‍याकडे आली आणि पुढचं सगळं काही आपल्या दोघांनाही माहीत आहे, हो ना! ‘’ असं म्हणून त्याच्या टेबलावर हात ठेवून त्याच्यासमोर झुकत दिगंत त्याच्या डोळ्यांत डोळे घालून पाहत म्हणाला, ‘’ मग श्रीयुत अवधूत सारंगराव रत्नदीप खूप खूप धन्यवाद तुमचे त्या मुलीचे प्राण वाचवण्यासाठी. तुम्ही फारच दानशूर आहात. ‘’

‘’ तिनं ते पैसे माझ्या नावाने दान केले? ‘’ इच्छा नसतानाही अवधूतच्या तोंडून कसेबसे शब्द बाहेर पडले. त्याचा तिनं पैसे कशासाठी मागितले होते यावर अजूनही विश्वास बसत नव्हता. तो स्वतःच्याच नजरेत पडला. त्याच्या मनात अपराधीपणाची भावना भरुन आली. काय करुन बसला होता तो हे! 

‘’ तू बरोबर आहेस अवधूत. ती मुलगी खरंच खूप लालची आहे. तिला वेगवेगळ्या महागड्या गोष्टी घ्यायला आवडतात, लोकांना प्रेमाच्या जाळ्यात अडकवत असेल ती, त्यांच्याशी मैत्रीही करत असेल कदाचित पण यावेळेस मात्र तिनं फारच महागातली वस्तू खरेदी केली रे! त्या नीच बाईनं फसवं आयुष्यच विकत घेतलं रे अवधूत! ‘’ ऑफिसातून बाहेर पडता पडता दिगंत त्याला म्हणाला.

आता अवधूत त्या केबिनमध्ये एकटाच उरला होता. त्याच्या मनाचा पुरता गोंधळ उडाला होता. का वल्लरी? का? तू का बोलली नाहीस काहीही? तू तो सगळा अपमान का मुकाट्यानं गिळून टाकलास? तो स्वतःच प्रश्न विचारत होता आणि उत्तरं शोधत होता. 

कित्तीतरी वेळ असाच त्या ऑफिसात एकट्यानं काढल्यानंतर तो उठला आणि घरी जायला निघाला. त्याला त्याच्या प्रश्नांची उत्तरं हवी होती. तो घरात पोचला आणि थेट वर वल्लरीच्या खोलीकडे निघाला. खोलीतली लाईट अजूनही सुरुच होती. त्याला लांबूनच ती दिसली. 

‘’ हे घे. म्हणजे तुला बरं वाटेल. ‘’ त्यानं पाहिलं वादवणे काकू वल्लरीला गरम चहाचा कप देत होत्या. वल्लरी तिच्या पलंगावर गुडघ्यात डोकं खुपसून बसलेली होती. तिनं हळूच मान वर केली आणि मग काकूंच्या हातातून तो चहाचा कप घेतला. त्यानं पाहिलं की तिचे हात अजूनही थरथर कापत होते. तिचे केस अजूनही थोडेबहुत विस्कटलेले होते. ती एकटक त्या कपातल्या चहाकडे पाहत होती. तिचे ओठ हलके हलके थरथरत होते. ती तुटल्यासारखी वाटत होती. अवधूतच्या तोंडून नकळत एक उसासा बाहेर पडला ज्याच्या आवाजाने काकूंचं त्याच्याकडे लक्ष गेलं. 

‘’ अवधूत! बरं झालं तू आलास. ‘’ काकू म्हणाल्या. काकूंच्या तोंडून त्याचं नाव ऐकून वल्लरीच्या पापण्या फडफडल्या असतील तेवढंच नाहीतर सगळा वेळ ती त्या चहाच्या कपात नजर बुडवून बसली होती. 

‘’ बघ ना तिला काय झालंय? दिगंतनं तिला घरी आणून सोडलं म्हणून बरं झालं. ‘’ काकूंनी त्याला सांगितलं. 

आपल्या नात्यात हे सगळं असं का आहे वल्लरी? मी तुझी नीट पारखच केली नाही; खरं ना? मला माहीतेय की तो माणूस स्वतःला तुझ्यावर थोपवू बघत होता. तुला त्याक्षणी माझी खूप गरज होती पण त्यावेळी तुझी साथ द्यायची सोडून मी तुझा अपमान केला. मी एक मुर्ख माणूस आहे. अवधूत मनातल्या मनात स्वतःला कोसत राहिला. 

‘’ ठीक आहे काकू. मी बघतो. तुम्ही जाऊन झोपलात तरी चालेल. ‘’ आपल्या भावना त्यांच्यापासून लपवत तो त्यांना म्हणाला. 

पुढे एकही शब्द न बोलता काकू खोलीतून निघून गेल्या. अवधूत वल्लरीजवळ आला आणि तिच्याजवळ पलंगावर बसला. वल्लरी अजूनही त्याच्याकडे पाहत नव्हती. अवधूतनं एक उसासा सोडून तिच्या हनुवटीला धरुन तिचा चेहरा वर केला. तिचे डोळे! किती नितळ होते ते! आणि सुंदरही. पण आता त्यांच्यामध्ये कितीतरी मणांच्या दुःखाचं ओझं भरुन राहिलं होतं. त्याला वाटत होतं ते त्याला दोष देतायत कोणत्यातरी कारणासाठी. मग त्याचं लक्ष तिच्या गालांवर गेलं, तर तिथे बोटांच्या ठशांची नक्षी अजूनही तशीच होती. अवधूतचं रक्त ते डाग पाहून खवळून उठलं. किती जोराने पकडलं होतं त्या नालायकाने तिला! आता अवधूत त्याला शोधून काढून त्याची चांगलीच ठासणार होता. मग हळूहळू त्याची नजर तिच्या हातांवर गेली तर तिथेही अशाच ठशांच्या खुणा त्याला दिसल्या. 

तो काय बोलावं हे न कळून तिथं मुकाट्यानं बसून राहिला. त्याची नजर पुन्हा पुन्हा तिच्या चेहर्‍याकडे जात होती. तिच्या नजरेत अनेकानेक भावनांची सरमिसळ झाली होती. त्याच्या जवळिकीने तिला कसंतरीच होत होतं. तिनं एक आवंढा घोटला. आपल्या सुकलेल्या ओठांवरुन हलकेच जीभ फिरवली. त्याची नजर जशी तिच्या ओठांवर गेली तशी त्याच्या हृदयात एक उर्मी उफाळून आली तिला किस करण्याची. त्याला तिच्या त्या ओठांना पुन्हा एकदा ओठांच्या घट्ट मिठीत घ्यावसं वाटू लागलं. त्या भरात तो स्वतःच्याही नकळत तिच्या चेहर्‍यावर थोडा झुकला.

‘’ देवा… अव… अवधूत… तू… तुम्ही इथे काय करताय? ‘’ तिच्या आवाजानं तो भानावर आला. त्यानं मनातल्या मनात स्वतःला दोन थपडा ठेवून दिल्या. 

त्यानं स्वतःच्या भावनांना आवर घातला आणि पुन्हा तो तिच्या डोळ्यांत पाहू लागला. नाही, ही योग्य वेळ नाहीए. तिला हे कसं काय जमू शकतं? दरवेळेस जेव्हा तिच्यासमोर जातो तेव्हा तेव्हा अवधूत असा विरघळायला लागतो. त्यानं डोक्याला थोडा ताण दिला आणि तिला काय विचारायचंय हे नीट ठरवू लागला. बराच वेळ शांततेत गेल्यावर शेवटी त्यानं तिला विचारलंच, ‘’ काय केलंस तू त्या पन्नास हजारांचं? ‘’

वल्लरीचा श्वास एकदम थांबल्यासारखा झाला. तिला अपेक्षाच नव्हती की तो असं काही विचारेल म्हणून. म्हणजे हे कारण आहे का ज्यासाठी तुम्ही इथं आलात देवा? ती मनाशीच म्हणाली. फक्त हे जाणून घ्यायचंय तुम्हांला की तुम्ही दिलेले पैसे मी कोणत्या कारणासाठी खर्च केलेत? खरंच देवा? तुम्ही जवळपास सहा लाख एवढी मोठी रक्कम त्या दुसर्‍या लालची बाईवर खर्च केलीत पण माझ्यासाठी मात्र पन्नास हजारही जास्त आहेत. तुम्ही माझ्या स्व-सन्मानावर बलात्कार केलात अवधूत; तुम्ही माझं मन दुखावलंत. मला तुमच्यावर ओरडायचंय. मला तुम्हांला सगळं काही सांगायचंय. पण मला सांगा त्याने तुम्हांला काहीतरी फरक पडणार आहे का? तू नक्की काय विचार करतेयस वल्लरी? जसं चाललंय सगळं ते तसंच चालू दे ना! हेच तर तुला हवं होतं ना? का हा जाणारा प्रत्येक दिवस माझ्यासाठी वेदनादायी होतोय? मी करतेय ते नक्की योग्य करतेय ना? मग हे सगळं करताना मला इतका का त्रास होतोय? वल्लरी स्वतःशीच विचार करत होती. 

‘’ मला एक ड्रेस खरेदी करायचा होता. ‘’ तिनं पुन्हा एकदा त्या थंड झालेल्या चहाच्या कपाकडे पाहत थाप मारली. तिच्यात त्याच्या डोळ्यांत बघण्याची हिंमतच नव्हती. 

अवधूत मात्र तिच्याकडेच पाहत होता. खोटं! सगळं खोटं! का वल्लरी? तू का खोटं बोलतेयस? या सगळ्या तुझ्या युक्त्या आहेत का? पण हे सगळं करुन तू नक्की काय मिळवणार आहेस? इतक्या फुटकळ गोष्टीसाठी तू का खोटं बोलतेयस? हा तुझा अहंकार आहे का? की तुझा माझ्यावरचा राग आहे हा? मला कळत नाहीए वल्लरी; तू का माझ्यासमोर स्वतःला एक लालची बाई असल्यासारखी दाखवतेयस? तू नेहमीच अशीच दिखाऊ वागतेस का? तुझ्यातली नक्की खरी वल्लरी कोण आहे? मला समजून घ्यायचंय वल्लरी; माझ्या आजीनं तुझ्यात नक्की काय पाहिलं ते! मला समजून घ्यायचंय की माझा भाऊ दिगंत तुझी एवढी पाठराखण का करतो ते! तुला कळतच नाहीए तू माझ्यासोबत काय करते आहेस ते! अवधूत पुन्हा पुन्हा विचारात गुंतत चालला होता. त्याच्या मनाचा पुरता गोंधळ उडाला होता. 

एक निश्वास सोडून तो तिथून उठला. तिच्या कपाळावर हलकेच ओठ ठेवून म्हणाला, ‘’ झोप आता. तुला विश्रांतीची गरज आहे. ‘’

स्वरा… 13/07/2021

 

भाग अकरावाः- हृदयातील बंदिस्त प्रेम

ललित…

आज माझ्या शरीराचा अणूरेणू उत्साहानं नुसता पुलकित झाला होता. मनात वल्लरीसाठी खूप सार्‍या आनंदाच्या भावना दाटून आल्या होत्या. ती प्रचंड प्रतिभासंपन्न आहे आणि ती खरंच या सगळ्याची मानकरी आहे. बेलाज् स्टाईल अवॉर्ड कॉम्पिटिशनच्या दुसर्‍या राऊंडसाठी तिची निवड झालीय. हा आनंद साजरा करण्यासाठी मी तिला बारमध्ये घेऊन गेलो. खरं सांगायचं झालं तर आनंद साजरा करणं हा फक्त एक बहाणा होता; मला आज तिथे जायचंच होतं कारण आज तो येणार होता तिथे. मी जेव्हा जेव्हा त्याच्याविषयी विचार करु लागतो माझ्याही नकळत माझ्या चेहर्‍यावर हसू पसरु लागतं. काय सांगू मी तुम्हांला! तो जगातला सगळ्यात मादक पुरुष आहे. 

आम्ही जसे त्या क्लबमध्ये पोचलो किर्तीनं लगेचंच काही शॉटस् ऑर्डर केले. वाह, वा! आता खरी मजा येणार. तसंही आम्हांला ते हवेच होते. शेवटी आम्ही इथे आनंद साजरा करायला आलो होतो ना! याखेरीज माझी स्वतःची अशी काही गणितंही मी मांडून ठेवली होती; खास त्याच्यासाठी. आज मी त्याला डेटसाठी विचारणार होतो, तेही अगदी सगळ्यांसमोर. माझी इच्छा होती की जगाला आमच्या या चोरट्या नात्याविषयी राजरोसपणे सगळं कळावं म्हणून. मी याचा विचार करुन स्वतःशीच हसलो. एवढ्या वेळात आम्ही ऑर्डर केलेले शॉटस् आले होते. आणि नेहमीप्रमाणेच वल्लरीनं आजही ते घ्यायला नकार दिला. मला कळतंच नाहीए हे पिण्यात तिला काय आपत्ती आहे ते! मला माहीतेय की ती इतर मुलींपेंक्षा खूपच वेगळी आहे. ती खूपच निष्पाप, सालस अशी मुलगी आहे. तिच्या वयाच्या इतर मुलींना पाहतो ना मी! त्यांना या असल्या पार्ट्यामध्ये कित्ती रस असतो ते; खासकरुन जेव्हा पैसे त्यांच्या स्वतःच्या खिशातून जाणार नसतील तेव्हा! पण, ही वला मात्र अजिबातच तशी नव्हती. ती स्वतंत्र आणि कमावती होती. कदाचित तिच्या एकंदरीत परिस्थितीमुळेही असेल म्हणा! पण खरंच मुळीच समजत नाही की ती ह्या सगळ्या आकर्षणांपासून स्वतःला दूर कशी ठेवू शकते ते! कधी कधी वाटतं की तिच्या जगानं तिला वेळेआधीच खूप मोठी आणि जबाबदार बनवलीय. पण, आज मात्र मी ठरवूनच आलोय, काय व्हायचंय ते होऊ दे आज मी तिला दारु प्यायलाच लावणार आहे. अगं फक्त एकोणीस वर्षांची तर आहेस तू मुली! हा लाजाळूपणा सोड आणि तशी वाग बघू तू, एकोणीस वर्षाच्या मुलीसारखी. 

तिनं जसा पहिला घोट घेतला तसा तिला गुदमरवणारा ठसका लागला. अरे देवा! आज रात्री तरी असं व्हायला नकोय. 

‘’ हे काय करतीयेस वला, पी बघू एका घोटात ते! त्यालाच तर शॉटस् म्हणतात ना! ‘’ मी तो छोटा ग्लास तिच्या ओठांना लावत म्हणालो. पण तिनं ते प्यायला का कू करायला सुरुवात केली आणि त्या सगळ्या गोंधळात ते ग्लासातलं पेय तिच्या ड्रेसवर सांडलं. अरे देवा! नाही. 

‘’ चुकलो वला मी. सॉरी. मला असं काहीच करायचं नव्हतं गं! ‘’ मी तिची माफी मागता मागताच तिला टेबलावरचे पेपर नॅपकीन दिले. 

‘’ गाढवा! ‘’ ती वैतागून मला म्हणाली. ती जरा जास्तच चिडल्यासारखी वाटत होती. मी तिला इतकी चिडलेली कधीच पाहिली नव्हती. मला स्पष्टपणे दिसत होतं की मी तिच्या सगळ्या चांगल्या मूडची वाट लावलीय ते. तिचे ओठ थोडेसे सुजल्यासारखे दिसत होते. मी अपघाताने दुखावलंय की काय तिला? ती वॉशरुमकडे ड्रेस साफ करण्यासाठी निघून गेली. 

‘’ अरे बेअक्कल गाढवा! तुला माहितेय ना तिला पिणं फारसं आवडत नाही ते! ‘’ किर्तीनं मला फटकारलं. 

‘’ माफ कर ना. मला फक्त एवढंच वाटत होतं की तिनेही इतर मुलींसारखं वागावं. तू बघतेस ना ती या तिच्या अभ्यासक्रम, पार्टटाईम जॉब आणि आताची ही स्पर्धा यामुळे नेहमीच कशी तणावाखाली असते ते! ‘’ मी स्वतःचा बचाव करण्यासाठी बोललो. 

‘’ मला ते कळत नाहीए का ललित? पण तू समजून घ्यायला हवंस की ती आपल्यासारखी नाहीए. तिच्याकडे तिची काळजी घेणारं आपलं असं कुणी माणूस नाहीए. ती तिचा सन्मान कधीच पडू देत नाही. मग आपणही तो तसाच ठेवायला नको का? ‘’ किर्ती म्हणाली. 

मी अशा प्रकारे कधी विचारच केला नव्हता गोष्टींचा. किर्ती म्हणत होती ते अगदी शंभर टक्के खरं आहे. वलाकडे तिची काळजी घेणारं कुणीही नाहीए. जर ती जर आजारी पडली तर असं कुणीही नाही जे आस्थेनं तिच्या बिछान्याशी बसून तिची चौकशी करेल, तिच्यासाठी खाणंपिणं बनवेल, तिला जर रडावसं वाटलं तर तिच्याकडे टेकूचा खांदाही नाहीये. मला फारच अपराध्यासारखं वाटू लागलं. मला हे सगळं आधी कधी का कळलं नाही! पण मला हे सगळं कसं समजेल ना? प्रत्येकाला स्वतःच्या अशा समस्या असतातच ना! पण आज रात्री मात्र मी हे सगळं संपवणार आहे. खूप झाला हा लपाछपीचा खेळ आता; मी पार कंटाळलोय याने. एकतर आम्ही समाजासमोर खुलेआम एकत्र येउ नाहीतर मग मी तुझ्यासोबतंचं नातंच संपवून टाकेन. 

वल्लरी वॉशरुममध्ये गेली होती तेवढ्या वेळात सर्व्हरला सांगून आम्ही खाण्यासाठी मागवलं. आम्हां दोघांनाही चांगलंच माहीत होतं की वला काही खाण्याच्या बाबतीत फारशी चोखंदळ नव्हती. हां, ती फक्त मसालेदार पदार्थ टाळत असे. वल्लरीला यायला खूपच वेळ लागत होता, आम्हांला वाटलं की ती पाच-दहा मिनिटांत येईल म्हणून. 

‘’ ती अजून का आली नाही रे? ‘’ किर्तीनं विचारलं. मीही हाच विचार करत होतो; का बरं हिला इतका वेळ लागतोय? ‘’ थांब मी आलोच बघून. ‘’ मी तिला बघायला वॉशरुमकडे निघालो. 

मी ह्या जागेशी चांगलाच परिचित होतो. ही जागाच तिच्यात घडणार्‍या रातजागरासाठी प्रसिध्द होती. मी त्याच्यासोबतच इथं कित्येकवेळा येऊन गेलो होतो. त्या तिथल्या अंधार्‍या कोपर्‍यात उभारलो होतो एकमेकांच्या गळ्यात हात घालून आणि अशा अनेक गोष्टी करत ज्या जगाच्या दृष्टीने दोन पुरुषांनी करणं निषिध्द आहे. या सगळ्या कोपर्‍यांमध्ये माझ्या, आमच्या स्मृती साठवलेल्या आहेत. खरंतर याचसाठी मी या स्थळाची निवड केली होती त्याला डेटवर जाण्यासाठी विचारावं म्हणून. मी तो लांबलचक बोळकांड्यातून बाहेर पडलो तोच मला एक मुलगी धावत बारमधून बाहेर जाताना दिसली. 

वला होती का ती? मी तिला हाक मारणार तेवढ्यात ती माझ्या बाजूने बारच्या बाहेर निघूनही गेली; तिला माझ्या तिथं असण्याची जाणीवही झाली नाही. तिचे डोळे पाण्यानं भरलेले होते. तिचे केस विस्कटलेले होते. काय झालं काय होतं तिच्यासोबत कुणास ठाऊक!

‘’ वल्लरी! वला! अगं ऐक तरी, थांब जरा. ‘’ मी तिच्यामागून तिच्या नावाचा पुकारा केला पण असं वाटतं की कसल्याशा धुनकीत होती. ती धावतच सुटली होती आणि बारच्या बाहेर पडली. मीही तिच्या मागोमाग गेलो. नक्की काय घडलंय हिच्यासोबत? अशी का वागतेय ही? 

मी पाहिलं की ती हमरस्त्याच्या दिशेनं धावत निघाली होती आणि अचानकच ती कुणावरतरी जाऊन आदळली. दिगंतऽऽऽ! दिगंतनं तिची माफी मागायला सुरुवात केली. पण, मला अचानकच आश्चर्याचा द्दटका बसला जेव्हा मी पाहिलं की त्याने तिच्याशी नजरानजर होताच तिला ओळखलं. आणि तिनंही त्याला ओळखलं. हे दोघे एकमेकांना कसे काय ओळखतात? 

‘’ वला, वल्लरी अगं मी काय विचारतोय? माझ्या प्रश्नांचं उत्तर दे. ‘’ दिगंत तिला खांद्याला धरुन हलवत विचारत होता. तो उतावीळ झाल्यासारखा वाटत होता. त्याच्या डोळ्यांत मला तिच्याविषयीची काळजी दिसत होती. किती जवळीकीचं नातं होतं त्यांच्यात की तो तिला बघून असा वागत होता? मुळात त्यांच्यात काही नातं आहे का? पण हे कसं शक्य आहे? वल्लरीच्या हृदयात तर आधीच कुणीतरी आहे. तो खळीवाला मुलगा! आणि मला तर चांगलंच माहीत आहे की दिगंतला खळ्या नाहीएत. मग त्यांचं नक्की नातं तरी काय आहे? मी त्याच्या डोळ्यांत या अशा भावना यापूर्वी कधीच पाहिल्या नाहीत किमान माझ्यासाठी तरी नाहीच. त्यानं तिचा चेहरा ओंजळीत पकडताक्षणीच माझं हृदय पिळवटल्यासारखं झालं. 

‘’ वल्लरी! हे सगळं कुणी केलं तुझ्यासोबत? ‘’ त्यानं रागानं तिला पुन्हा विचारलं. पण, वल्लरी, ती मात्र अजूनही गप्पच होती. काय नातं आहे त्यांचं एकमेकांशी? मुळात ते एकमेकांना ओळखतातच कसे? वल्लरी तर एक अनाथाश्रमात वाढलेली मुलगी आहे; शिवाय या शहरात नवीन आहे. आणि दुसरीकडे बघता दिगंत या देशातल्या नावाजलेल्या धनिक कुटुंबातला मुलगा आहे. तो काही फक्त रत्नदीप नाहीए तर त्याच्याकडे रत्नदीपचे बर्‍यापैकी भागही (शेअर्स) आहेत. त्यातही तो अवधूतसारख्या करोडपतीचा भाऊ आहे. यांच्यात काही नातं असणं या जगात तरी शक्य नाहीए. 

‘’ सांग ना वल्लरी, काय झालंय नक्की? ‘’ तो पुन्हा पुन्हा तिला विचारत होता. 

मी पुन्हा त्याच्याकडे पाहिलं आणि दुखावलो. तुला तिची इतकी काळजी का वाटतेय? तू तिला इतक्या आत्मीयतेनं जवळ का घेतलंयस? मला त्याच्या कमावलेल्या शरीरात अगदी व्यवस्थित बसणारे त्याचे कपडे दिसत होते. मी त्याला कितींदातरी स्पर्श केला होता पण तुला मी असा कधीच पाहिला नाही रे! एकदाही नाही! माझ्यासाठीही नाही! तू चिंतेत दिसतोयस, तू दुखावल्यासारखा दिसतोयस, तू रागवल्यासारखा वाटतोयस आणि तू वैतागलेलाही जाणवतोय मला. पण हे सगळं माझ्यासाठी मुळीच नाहीये, हो ना दिगंत? 

मी तुझ्यासाठी नक्की कोण आहे दिगंत? तू ज्याप्रकारे तुझा कोट तिच्या अंगावर घातलास त्यावरुन मला कळतंय की तू त्या मुलीची किती काळजी करतोयस ते! तू हे सगळं एकदा तरी माझ्यासाठी करशील का? हेच सगळं तू तेव्हा माझ्यासाठी करशील का जेव्हा वल्लरीसोबत जे घडलं ते माझ्यासोबत घडेल आणि वल्लरीच्या जागेवर मी असेन? की हे सगळंच मुळात तिच्यामुळे होतं आहे? तू तिच्या प्रेमात पडला आहेस की काय? तू मला फक्त वेळ जाण्यासाठीचं खेळणं समजतो आहेस की काय? की हा तुझा फक्त हव्यास आहे? हेच ते कारण आहे का; ज्यासाठी तू मला चार लोकांमध्ये स्विकारत नाहीएस? 

‘’ दिग… दिगंत तू मला घरी सोडशील का? प्लीज. ‘’ वल्लरीचा थरथरता आवाज कानांवर पडला आणि मी भानावर आलो. 

तिच्यासोबत नक्की काय झालं? अरे देवा, ती माझीही मैत्रीण आहे आणि तिला आमच्या नात्याविषयी काहीच माहीत नाही, कसलीच कल्पना नाही. माझी खात्री आहे की ती मला अशी दुखावणार्‍यातली नाही. माझ्या मनाचा पुरता हलगीवाला गोंधळी झाला होता. काहीही समजत नव्हतं मला. एकाचवेळी अनेक गोष्टी घडत होत्या. काय? कशा? कधी? काहीच कळत नव्हतं. ते माझ्यापासून दूर पार्किंगकडे निघाले तसा मी निःश्वास टाकला. 

मी तुझी वाट पाहिन दिगंत! मी त्या दिवसापर्यंत तुझी वाट पाहिन जोपर्यंत तू मला नाकारत नाहीस. मी त्या दिवसापर्यंत तुझी वाट पाहिन जोपर्यंत तू दुसर्‍या कुणाशी तरी गाठ बांधत नाहीस. 

स्वरा… 19/07/2021

भाग बारावाः- आजीची भेट

वल्लरी…

ते पाकिट हातात पडल्यावर मी आनंदानं सगळं विसरुन कॉलेजच्या ग्राऊंडवर उडीच मारली. कसा विश्वास ठेवू यावर! मी या स्पर्धेच्या शेवटच्या राऊंडसाठी निवडली गेलेय. दोनच दिवसांपूर्वी मी प्रेक्षागृहात या स्पर्धेच्या दुसर्‍या राऊंडसाठी गेले होते. तिथे माझ्यासारखेच अनेकजण जमलेले होते. आम्हां सगळ्यांना एक विषय दिला गेला आणि आम्हांला त्या विषयानुरुप ड्रेसचं चित्र कागदावर काढायचं होतं. हे सगळं आव्हानात्मक होतं. खासकरुन यासाठी की माझ्या अवतीभवती जमलेले सगळे लोक हे अतिशय प्रतिभावान होते. मी या सगळ्यासाठी खरंच खूप कष्ट घेतले होते. दररोज सकाळी लवकर घर सोडायचे आणि उशीरा घरी परत यायचे हा माझा क्रम गेले दोन आठवडे सतत चालू होता. आता या सगळ्याचा मला हा अप्रतिम परतावा मिळाला होता. मी पाहिलं की ललित बाजूच्या वर्गाच्या दिशेने जात होता. गेल्या दोन आठवड्यात मला माझ्या या दोन जिवलग मित्रांना; ललित आणि किर्तीला अगदीच थोडा वेळ देता आला होता. मी त्याच्याकडे वळून हात उंचावून हलवत त्याला हाक मारली, ‘’ ललितऽऽऽ! ‘’ 

त्यानं हाक ऐकल्यासारखी वाटली मला, पण आश्चर्य म्हणजे तो मला टाळून तसाच पुढे चालत राहिला. ते पाहून मी वैतागले आणि त्याला पुन्हा एकदा हाक मारली, ‘’ ललितऽऽऽऽ! ‘’ मला पक्की खात्री होती की त्यानं माझी आताची हाक नक्कीच ऐकली होती. खरंतर माझी ती हाक तिथे असलेल्या सगळ्यांनीच ऐकली होती. सगळ्यांनी माझ्या आवाजाच्या दिशेनं माना वळवल्या पण फक्त एकट्या ललितनं त्याला प्रतिसाद दिला नाही. तो तसाच चालत राहिला. 

मी त्याला गाठण्यासाठी त्याच्यामागे धावले. पण, मला पुन्हा आश्चर्याचा धक्का देत तो माझ्यासमोरुन निघून गेला. याला काय झालं? मी जवळजवळ त्याच्यामागून त्याच्या नावाने हाका मारत धावत होते. ‘’ ललितऽऽ! थांब ना! ‘’ पण तो काही थांबायचं नाव घेत नव्हता. शेवटी एकदाचं मी त्याला गाठलं आणि त्याच्या हाताला मागून धरत त्याला थांबवलंच. तो मागे वळला आणि त्यानं माझ्या डोळ्यांत पाहिलं. 

‘’ कोण आहेस तू? ‘’ त्यानं मला विचारलं.

‘’ ललित? अरे बरा आहेस ना? ‘’ मी गोंधळून त्याच्याकडे पाहत विचारलं. 

‘’ मी विचारलं कोण आहेस तू? ‘’ त्यानं गंभीर सुरात त्याचा प्रश्न पुन्हा विचारला. इतका गंभीर मी त्याला कधीच पाहिला नव्हता. नक्कीच काहीतरी चुकतंय. 

‘’ तू नक्की कोण आहेस वल्लरी? ‘’ त्यानं आता माझ्या नावासकट पुन्हा त्याचा प्रश्न विचारला. 

‘’ ललित, तू मला ओळखतोस. ‘’ माझा गोंधळ अजूनही संपला नव्हता. 

‘’ जा गं, ज्या वल्लरीला मी ओळखतो ती तर अगदी निष्पाप अनाथ मुलगी आहे जी या शहरात नव्यानंच आलीय. तिचा दिगंत रत्नदीपसारख्या बड्या आसामीशी कसलाही संबंध नाहीये. ‘’

त्याच्या त्या शेवटच्या शब्दांनी मी थिजून गेले. याला हे सगळं कसं कळलं असेल? त्याला नेमकं किती आणि काय काय माहीत आहे? त्याला आमच्या लग्नाविषयीपण माहीत असेल का? आणि याच सगळ्या गोष्टींनी तो इतका चिडलेला असेल का? 

‘’ अरे, दिगंत माझा फक्त मित्र आहे ललित. ‘’ मी त्याला अगदी खरं खरं सांगून टाकलं. 

‘’ हो तर, एक अनाथ मुलगी, जी नुकतीच या शहरात नव्यानं आलीय तिची अचानकच दिगंतसारख्या आसामींशी मैत्री होऊ लागलीय नाही का! थोडं मजेशीरच वाटतंय ना हे वला? ‘’ त्यानं खोचकपणे विचारलं.

मी माझे अश्रू थांबवण्याचे खूप प्रयत्न केले पण त्याच्या बोललेल्या प्रत्येक शब्दासोबत माझ्या संयमाला एक एक तडा जात होता. तो त्या काही मोजक्या लोकांपैकी होता ज्यांची मी पर्वा करत होते. तो हे असं काहीतरी बोलूच कसा शकत होता? त्याच्यावर नक्की कुणाचा प्रभाव पडला होता? आणि त्याने आम्हांला नक्की बघितलं तरी कुठे होतं? 

‘’ मला सांग वला, तुझी त्याच्याशी नक्की काय बोलचाल ठरलीय? ‘’ त्यानं विचारलं.

हापण! हापण मला एक लालची बाई समजू लागलाय की काय? अगदी अवधूतसारखाच? तेही माझी दिगंतशी फक्त मैत्री आहे म्हणून? वा, ललित! हे छान आहे. मला वाटलं आपण चांगले मित्र आहोत. कित्ती चांगला मित्र आहेस ना तू माझा. पण मी त्याला तरी दोष कसा देऊ शकते? माझ्या नवर्‍याचंच बघा. ललित तर त्याच्या पावपटच वाईट वागलाय माझ्याशी. मी फक्त हसल्यासारखं केलं न् म्हणाले, ‘’ हो तर मी एक लालची बाई आहे. तूही माझ्यासारख्या अनाथ मुलीकडून आणखी काय अपेक्षा करशील ना? ‘’ मी त्याला तिथं सोडून तशीच निघून आले. कदाचित आपली मैत्री संपलीय ललित. आपल्या मैत्रीचा प्रवास बहुधा इथवरंच होता. खूप त्रास होतोय हा सगळा विचार करताना. मी धावतच बाथरुममध्ये गेले आणि भिंतीला टेकून मुक्यानं अश्रू गाळत राहिले. का मी इतकी एकटी आहे? मला जेव्हा खरंच गरज असते तेव्हा का कुणाचाच खांदा माझ्या वाट्याला येत नाही? मला इतकं दडपून गेल्यासारखं कधीच वाटलं नाही. का लोक माझ्याविषयी असा काहीतरी विचार करत असतील? मी इतकी का नकोशी आहे? इतकी की देवालाही मी या पृथ्वीतलावर फार काळ जगावं असं वाटत नाही. खरंच मी या सगळ्याच्या लायकीचीच आहे का? 

आजी! अचानकच माझ्या मनात अवधूतच्या आजीचा विचार आला. जाऊन त्यांना एकदा भेटून यावं का? कदाचित मी त्यांच्याशी मोकळेपणानं सगळ्या गोष्टी बोलू शकेन. मला त्यांच्या सोबतीत खूप बरं वाटतं. कदाचित आताच्या घडीला त्यांच्या कुशीत शिरणंच माझ्यासाठी गरजेचं असेल. शिवाय मी त्यांना ही आनंदाची बातमीही सांगू शकेन. मला खात्री आहे त्यांना माझ्या या मिळालेल्या यशाचा खूप आनंद होईल. 

मी तोंडावर पाण्याचा हबका मारुन त्याच्यावरुन रडण्याच्या सगळ्या खुणा धुवून टाकल्या. केस नीट विंचरले आणि बाथरुममधून बाहेर पडले. मी घाईने रस्त्यावर येऊन आधी सुपर मार्केटला गेले आणि आजींसाठी काही फळं खरेदी केली. मग कॅब बोलवली आणि आजींकडे जायला निघाले. 

जशी मी त्यांच्या बंगल्याच्या आवारातून आत शरले माझ्या चेहर्‍यावर एक हसू पसरलं. मी इथं यायला आवडतं. ही जागा शहराच्या धकाधकीपासून थोडीशी दूरच आहे. या बंगल्याच्या भोवताली मोठी बाग आहे. आणि तिची खूप चांगली निगा राखली जाईल याची आजी काळजी घेतात. मी तिथल्या दरवळणार्‍या गुलाबांना हुंगून घेतलं. किती शांत वाटत होतं आता. मी अवधूत आणि ललित दोघांविषयी सारं काही विसरुन गेले. मला त्यांच्यामुळे झालेल्या सगळ्या त्रासाविषयी विसरुन गेले. मी माझ्या तुटलेल्या हृदयाच्या आणि मैत्रीच्या व्यथा विसरुन गेले. मी आता दारातून आत आले. आता जवळपास चार वाजले होते आणि मला नक्की माहीत होतं की त्या आत्ता कुठे असतील ते! मी समोरची छोटी खोली ओलांडून दिवाणखान्यात आले. 

‘’ आजीऽऽऽ! ओळखा बरं मला काय मिळालं आहे ते! ‘’ मी आत येता येताच त्यांना विचारलं आणि हातातली फळं चेहर्‍यासमोर धरली. त्या फळांच्या मोठ्या टोपलीमुळे माझा चेहरा त्यांना दिसत नसला तरी माझी खात्री आहे की आजी तिथेच बसल्या होत्या त्यांच्या त्या डुलणार्‍या आरामखुर्चीत. 

‘’ अगं बाई, वला, तू कशाला एवढी फळं आणण्याच्या भानगडीत पडलीस गं? ‘’ मला त्यांचा आवाज ऐकू आला. बघा, मी सांगितलं होतं ना, त्या इथेच असणार म्हणून.

‘’ माझ्याकडे तुमच्यासाठी एक छान बातमी आहे. खरंतर माझाच अजून त्यावर विश्वास बसत नाहीए. ‘’ 

‘’ बोल ना वला! हरी जा पटकन् तिच्या हातातली टोपली घे बरं! ‘’ त्यांनी लागलीच हरीला, त्यांच्याकडे असणार्‍या नोकराला सांगितलं आणि त्यासरशी कुणीतरी पटकन् माझ्या हातातली ती टोपली घेतल्याचं मला जाणवलं. मी त्याकडे फारसं लक्ष न देता आजींच्या दिशेनं धावले आणि माझ्या हातातलं पाकिट त्यांच्याकडे देत म्हणाले, ‘’ हे बघा काय मिळालंय मला. ‘’

‘’ हे काय आहे वला? ‘’ ते पाकिट उघडतानाच त्यांनी विचारलं. जेव्हा त्यांनी त्या पाकिटातले कागद काढून वाचले तेव्हा त्यांचे डोळे आश्चर्यानं विस्फारले. 

‘’ वला, तू बेलाज् च्या स्पर्धेत भाग घेतला होतास? ‘’ त्यांनी आश्चर्याने मला विचारलं. 

‘’ हो आज्जी. आणि बघा ना मी शेवटच्या दहा स्पर्धकांमध्ये निवडली गेलेय. तुमचा विश्वास बसतोय का यावर? हे माझं स्वप्न होतं आज्जी की मी ही स्पर्धा जिंकावी. ‘’ असं म्हणून मी त्यांना मिठी मारली. त्यांनीही मला आनंदानं जवळ घेतलं. आता मला खूप खूप बरं वाटत होतं. पण, हे क्षण कुठे खुप वेळ मला मिळणार होते!

‘’ तू बेलाज् स्टाईल अवॉर्ड कॉम्पिटिशनमध्ये भाग घेतलायस? ‘’ त्या आवाजासरशी माझ्या छातीत धडकी भरली. मी झटकन् आजींच्या मिठीतून बाजूला झाले आणि आवाजाच्या दिशेनं पाहिलं. मला हे आधी कसं लक्षात आलं नाही? त्यानंच माझ्या हातातून ती फळांची टोपली घेतली होती तर; तो हरी नव्हताच. 

‘’ द… देवा! ‘’ मी आवाजावर नियंत्रण ठेवण्याचा प्रयत्न केला. 

‘’ म्हणजे तुला हे माहीत नव्हतं का? कसला नवरा आहेस रे तू? ‘’ आजी बोलल्या आणि अवधूत पुढे काही न बोलता शांत राहिले. 

‘’ आजी, नका ना त्यांना रागवू. त्यांची चुकी नाहीए यात. मी… मला त्यांना आश्चर्याचा धक्का द्यायचा होता. ‘’ आमच्या नात्याची कडवट बाजू लपवून ठेवण्यासाठी मीच आजींच्या प्रश्नाचं उत्तर दिलं. तरी आजी थोड्याशा चिडलेल्या वाटल्याच मला. 

‘’ आता मला सांग की तुला या बेलाज् विषयी काय काय माहीत आहे ते? ‘’ त्यांनी माझ्याकडे बघत मला विचारलं.

‘’ आज्जी, अहो जवळ जवळ सगळं काही माहीतेय मला त्यांच्याविषयी. आणि कोणाला माहीत नसणार ना? तो तर खूप प्रसिध्द डिझायनर ब्रॅन्ड आहे. ‘’ मी उत्साहानं म्हणाले. ते तर फॅशनच्या जगताचे राजे आहेत.    

‘’ पण, तुला हे माहीत आहे का की ती कंपनी, तो ब्रॅन्ड कुणाच्या मालकीचा आहे ते? ‘’ त्यांनी मला पुन्हा विचारलं. हो तर! मला नक्कीच माहीत आहे की ती कंपनी, तो ब्रॅन्ड महानोरांच्या मालकीचा होता. सगळ्यांनाच तर ते माहीत आहे. 

‘’ हो. माहीत आहे ना आज्जी! मलाच काय; सगळ्यांनाच माहीत आहे की तो ब्रॅन्ड महानोरांच्या मालकीचा आहे. ‘’ मी फार आत्मविश्वासाने उत्तर दिलं. 

आजींनी एक कटाक्ष अवधूतकडे टाकला. त्यांची नजरांची भाषा मला कळली नाही पण आजी हसून मला म्हणाल्या, ‘’ तू खरंच खूप प्रतिभावान आहेस वला. फारच नशीबवानांना ही अशी संधी मिळते बाळा! पण, तो आता महानोरांच्या मालकीचा राहिलेला नाहीए. अवधूतनं तो गेल्याच वर्षी विकत घेतलाय. हे सगळं त्या प्रख्यात सुपर मॉडेलसाठी केलं त्यानं. काय बरं तिचं नाव? अं… हां… लिला. ती त्या महानोरांच्या ब्रॅन्डची ब्रॅन्ड ऍम्बेसिटर होती. अवधूतची इच्छा होती की ती आपली ब्रॅन्ड ऍम्बेसिटर व्हावी म्हणून आणि तुला तर अवधूतचा स्वभाव माहीतच आहे. त्याला जे हवं असतं तो ते मिळवतोच. त्यानं महानोरांकडून तो सगळाच ब्रॅन्ड विकत घेतला आणि मी तुला सांगते की ही अजिबातच वाईट गुंतवणूक नव्हती. ‘’

हे सगळं ऐकून माझं हृदय गर्तेत बुडालेल्या माणसांसारखं धडपडलं. माझा सगळा आनंद क्षणात कुठच्या कुठे नाहीसा झाला. तर हे सगळं असं आहे तर! तुम्ही एक अख्खा ब्रॅन्ड खरेदी करु शकतो तोही फक्त तुमच्या प्रेयसीसाठी. असेच काही पैसे तुम्ही माझ्यावर खर्च करु शकाल का? एका कसनुशा हास्यासकट मी अवधूतकडे पाहिलं. पण, त्यांच्या चेहर्‍यावर मला कुठेतरी अपराधीपणाचा भाव दिसत होता.

….

अवधूत…

माझे दिवस काही फार चांगले चालले होते असं नाही. हे सगळं का होतं होतं काय माहीत! हल्ली मला वल्लरी फारच क्वचित दिसत होती. मी जागा होण्याच्या आधीच ती घरातून बाहेर पडत असे आणि खूप उशीरा घरी परतत असे. ती मला सतत थकल्या थकल्यासारखी दिसत होती. मला रोज टेबलावर तिने माझ्यासाठी बनवलेला नाश्ता दिसत होता; रोजचा टिफिनही ती तयार करुन ठेवत होती. पण, जेव्हा मी ऑफिसमधून परत यायचो तेव्हा माझं हसून स्वागत करणारी आणि तुमचा दिवस कसा गेला हे मला विचारणारी ती मला दिसत नव्हती. मला हा बंगला आताशा घरासारखा वाटतंच नव्हता. मला तिच्याशी बोलायचं होतं. खरं पाहता आम्हां दोघांनाही एकमेकांशी बोलण्याची गरज होती. अगदी खरं सांगायचं तर मला तिची माफी मागायची होती. पण, आमच्या नात्यात नुसता गुंता आणि गुंताच होत होता. मी ठरवलं आज की माझे सगळे विचार मी आजीशी बोलून स्पष्ट करुन घ्यावेत म्हणून. 

मला बर्‍याच दिवसांनी घरी आलेला पाहून आजीला खूप आनंद झाला. मी तिथं येऊन अगदी थोडाच वेळ झाला होता. मी आरामखुर्चीत बसलेल्या आजीच्या मांडीवर डोकं ठेवून बसलो होतो. मी शांतपणे तिच्याशी बोलतच होतो की तेवढ्यात वल्लरीच्या तिथं येण्याची चाहूल लागली. तिनं तिच्या चेहर्‍यासमोर फळांची टोपली धरल्यानं तिला मी दिसलोच नाही. ती अतिशय उत्साहानं आजीला भेटायला आली होती. मी पाहिलं की ती कशीबशी ती टोपली सावरत होती. मी पटकन् उठलो न् तिच्या हातातून ती टोपली घेतली. पण आश्चर्य म्हणजे तिनं माझी दखलही घेतली नाही त्याऐवजी ती धावतच आजीकडे गेली. मला थोडसं वाईट वाटलं. मी, तुला गेल्या दोन आठवड्यात पाहिलंच नाहीए, बायको! तू मला अशी कशी टाळू शकतेस? तू आता तुझ्या नवर्‍याला अशी वागवणार आहेस का? छ्या, हा कसला विचार करतोय मी? जरी आम्ही एकमेकांना नाही पाहिलं तर त्यामुळे असा काय मोठा फरक पडणार आहे? मी अजूनही स्वतःवर चिडण्या वैतागण्याशिवाय काहीच करु शकत नव्हतो. 

तिनं आजीच्या हातात एक पाकिट दिलं. काय असेल बरं त्या पाकिटांत? 

‘’ वला तू बेलाज् च्या स्पर्धेत भाग घेतला होतास? ‘’ आजीनं तिला विचारलं. तिनं बेलाज् च्या स्पर्धेत भाग घेतला होता तर! आणि ती शेवटच्या दहा स्पर्धकांमध्ये निवडली गेली होती. ती खरंच प्रतिभासंपन्न आहे, वादच नाही. खरोखरच मी त्यादिवशी मनालीज् मध्ये तिची डिझाइन पाहिली होती. ती खरंच अप्रतिम होती. माझ्या उरात तिच्याविषयीचा अभिमान दाटून आला. मला मी तिचा नवरा असल्याचा अभिमान वाटू लागला. हे काय चाललंय? मी हा असा कसा विचार करतोय? 

ती म्हणाली की ही स्पर्धा जिंकणं हे तिचं स्वप्न आहे. माझ्या तोंडून पटकन् निघून गेलं, ‘’ तू बेलाज् स्टाईल अवॉर्ड कॉम्पिटिशनमध्ये भाग घेतलेलास? ‘’ पण माझे शब्द कानांवर पडताच ती थिजल्यासारखी झाली. कदाचित माझ्या तिथं असण्याची तिला अपेक्षा नसावी. वेडी छोटी खारोटी! तू मला का नाही सांगितलंस या सगळ्याबद्दल? तुला माहीत नाहीए का, तुझा नवराच त्या कंपनीचा मालक आहे आणि तू डोळ्याची पापणी लवण्याआधीच ही स्पर्धा जिंकली असतीस ना! माझ्या विचारांचं वाहणं आजीच्या प्रश्नासोबत थांबलं. तिला मी त्याचा मालक असण्याची मुळीच कल्पना नव्हती. मग आजीनं तिला सगळं काही समजून सांगितलं. जेव्हा तिनं लिलाविषयी ऐकलं तिचा चेहरा पांढराफटक पडला. तिनं कसंनुसं हसून माझ्याकडे पाहिलं. तिचे डोळे नेहमीसारखेच निष्पाप दिसत होते. पण ते मला ओरडून ओरडून प्रश्न विचारत होते, मला दोष देत होते, मला कचाट्यात पकडू पाहत होते. हो, खरंय. मी लिलासाठीच ती कंपनी खरेदी केली होती. ज्यामुळे मी तिच्या कामावर नियंत्रण ठेवू शकत होतो आणि आम्हांला जास्तीत जास्त वेळ सोबत व्यतित करायला मिळणार होता. आणि अंदाज लावा या सगळ्याचा परिणाम काय झाला असेल? अगदी मला हवा तसा. पण हेच जर वल्लरीसाठी असतं तर मी असंच काहीतरी केलं असतं का? का कुणास ठाऊक, पण मला अपराध्यासारखं वाटत होतं. मी नवरा असण्याच्या नावाला एक डाग होतो. पण आमचं लग्न तरी कुठं इतकं सहज सोपं होतं! तू हिला माझ्यासाठी का निवडलीस आजी? फक्त का तेवढं सांग मला! लिला खरंच चांगली नव्हती का? तिचं आणि आपलं घराणं तर सारख्याच तोलामोलाचं आहे ना! ती देखणी आहे, निर्मळ आहे, दयाळू आहे; याखेरीज तुला आणखी काय हवं आहे? तू तिच्यात असं काय बघितलंस मला अजूनही कळलेलं नाही.

‘’ मग वला, ही आनंद साजरा करण्याची वेळ आहे. ‘’ आजीनं जाहीर केलं. 

‘’ नाही आजी. माझी इच्छा नाहीए. जोवर शेवटचा राऊंड पार पडत नाही तोवर तरी नाही. ‘’ ती खिन्नपणे म्हणाली. 

‘’ अगं पण आताची बातमीही पुरेशी आहे की आपल्याला. शिवाय अवधूतचा वाढदिवसही आलाच आहे. हे तर जोडकारण झालं आपल्यासाठी. ‘’ आजीनं तिला पुन्हा समजवण्याचा प्रयत्न केला की ही वेळ किती चांगली आहे ते! पण तिला का बरं हा आनंद साजरा करण्याची इच्छा नसावी? 

‘’ नको आजी. उगीच आग्रह नका करु. आपण शेवटच्या राऊंडपर्यंत वाट पाहू. ‘’ तिनं अतिशय प्रेमानं आजीला समजावलं.

स्वरा… 21/07/2021

 

 भाग तेरावाः- पुन्हा मैत्री

लेखक…

‘’ अरे गाढवा! तुला झालंय तरी काय नक्की? तू हे असलं काहीतरी तिला बोललासंच कसा? ‘’ किर्ती ललितच्या खांद्याला धरुन त्याला गदागदा हलवत विचारत होती. 

ललित आणि वल्लरीचं बोलणं सुरु असताना किर्ती तिथूनच चालली होती. तिचा विश्वासच बसत नव्हता की ललित वलाशी असं काहीतरी बोलत होता यावर. वल्लरी नक्कीच दुखावली गेली असणार. तिच्या त्या मोठ्ठाल्या डोळ्यांकडे बघूनच सगळं कळत होतं. ती जाता जाता जे बोलली ते बोलताना तिचे डोळे पाण्याने डबडबले होते, ‘ कदाचित तू मला लालची मुलगी समजतोस म्हणून! माझ्यासारख्या अनाथ मुलीकडून तू तरी काय अपेक्षा करणार ना? ‘

तिच्या त्या शब्दांनी किर्तीच्या काळजाला घरं पडत होती. वल्लरी काहीही असेल पण ती लालची नक्कीच नाहीए. तिचा स्वाभिमान किती पराकोटीचा आहे. ती इतर मुलींपेक्षा वेगळी आहे म्हणूनच किर्तीला ती मैत्रीण म्हणून भावली होती. 

‘’ काय चुकीचं बोललो मी? तुला काय वाटतं ती दिगंत रत्नदीपला कशी काय ओळखत असेल? ‘’ ललितनं तिला विचारलं. 

‘’ बंद कर तुझं थोबाड! ती त्याला कशी ओळखते हा प्रश्नच इथे नाहीए. मला फक्त एवढंच कळतंय की तू मुर्खासारखं बोलून तिला दुखावलंयस. बेअक्कल कुठला! ‘’ किर्ती त्याच्यावर ओरडली. 

‘’ ओह, खरंच? म्हणजे आता ती तुझ्यासाठी माझ्यापेक्षा महत्वाची झाली का? ‘’ ललितनं तुच्छतेनं तिला विचारलं. 

‘’ ललित अरे तुझं नक्की बिनसलंय तरी काय? आपण इथे वल्लरीविषयी बोलतोय. अशी मुलगी जिच्या आयुष्यात क्वचितच कुणीतरी आहे. समज जर तिच्याकडे दिगंतसारखा प्रियकर असेल तर आपण तिच्यासाठी आनंदी नको का व्हायला की किमान तिला प्रेम करणारं कुणीतरी भेटलं म्हणून? तुला कळतंय का की तू आज तिच्याशी किती वाईट वागलायस ते? तू हा विचार केलास का की हे तिच्यासाठी किती अवघड असेल; सगळं आयुष्य एकट्यानं जगणं! त्यात तिचा जवळचा मित्रच तिला लालची हे बिरुद चिकटवत असेल तर! मी एक गोष्ट स्पष्ट करते ललित आज; ती लालची असूच शकत नाही. आणि ही गोष्ट तुझ्यापेक्षा तुझ्या हृदयालाच जास्त माहीत असेल. ‘’ असं म्हणून त्याला तिथंच सोडून किर्ती तिथून निघून गेली. 

ललित एक दीर्घ उसासा सोडत तिथंच गवतावर फतकल मारुन बसला. किर्ती म्हणाली ते बरोबर होतं. त्याच्या मनात खोलवर कुठेतरी त्यालाही माहीत होतं की त्याची मैत्रीण, त्याची वला अशी असूच शकत नाही म्हणून. शिवाय ती तर म्हणालीच होती त्याला की दिगंत तर तिचा फक्त मित्र आहे म्हणून. त्यांच्या वाटा कशाही वेडवाकड्या प्रकारे एकमेकांना भेटल्या असल्या तरी ललितला तिच्यावर रागवायचा हक्क नव्हता. बिचार्‍या वल्लरीला तर त्याच्या दिगंतविषयी असणार्‍या भावनांचा भ देखील माहीत नव्हता ना तिला त्याचं गुपित ठेवलेलं नातं माहीत होतं. ललित गुडघ्यात डोकं खुपसून बसला. वल्लरीचे मोठ्ठाले पाण्याने भरलेले डोळे त्याच्या नजरेसमोर तरळून गेले आणि त्याला जास्तच अपराधी वाटायला लागलं. तो उठून उभा राहिला. तसंही आता तिथं बसून राहण्यात काहीच अर्थ नव्हता. त्यानं वलाला शोधायला सुरुवात केली. पण ती त्याला कुठेच सापडली नाही. तो पुन्हा एकदा वर्गात किर्तीकडे गेला. 

‘’ किर्ती! ‘’ त्यानं तिला हाक मारली पण तिनं त्याच्याकडे मुळीच लक्ष दिलं नाही. 

‘’ किर्ती, ऐक ना! ‘’ तो पुन्हा म्हणाला पण ती सरळ उठून वर्गाबाहेर चालू पडली. 

‘’ माझं चुकलं. मग तर झालं? मला माहितेय मी गाढव आहे. गाढवासारखा वागलोय. ‘’ यावेळेस मात्र तो तिला ऐकू जाईल असा ओरडला. आणि पुढे जाणार्‍या किर्तीचे पाय जागेवरच थांबून ती मागे वळली. 

‘’ आता कळलं वाटतं तुला हे? ‘’ तिनं खोचकपणे विचारलं.

‘’ माझं खरंच चुकलं ना किर्ती! ‘’ त्यानं पुन्हा कबूल केलं. 

‘’ अरे, मग गाढवा इथे काय करतोयस तू? जा आणि तिची माफी माग जा ना! ‘’ ती म्हणाली. 

‘’ हो गं, तेच तर विचारायला आलोय की तू बघितलंस का वल्लरीला कुठं? मी खूप शोधलं तिला पण मला ती कुठेच नाही दिसली. ‘’

‘’ अरे बुध्दिमंद, तिला फोन करण्याविषयी तुझं काय मत आहे? ‘’ किर्तीनं डोळे गरागरा फिरवत त्याला विचारलं. त्यावर ललित फक्त हसला. तो आता म्हणू शकत होता की त्यांची मैत्री अजूनही अबाधित आहे म्हणून. आता त्याला त्याच्या मनावरचं मणमणांचं ओझं उतरल्यासारखं वाटत होतं. 

‘’ थॅन्क्यू सो मच किरु! ‘’ असं म्हणत त्यानं तिला मिठी मारली. 

त्यानं त्याचा मोबाईल बाहेर काढला आणि वल्लरीचा नंबर फिरवला. वल्लरी अजूनही अवधूतच्या आजीच्या घरीच होती. तिचा चेहरा थोडा वेडावाकडा झाला जेव्हा तिनं पाहिलं की तिच्या मोबाईलवर ललितचा फोन आलाय. आता याला काय हवं झालं? तीनं स्वतःशीच विचार केला. 

‘’ आजी एकच मिनिट हं! मी हा कॉल घेते. ‘’ असं म्हणत वल्लरी फोन घेऊन दिवाणखान्यातून बाहेर आली. अवधूतला फोन आल्यानंतरची तिची प्रतिक्रिया पाहून थोडं विचित्र वाटलं. म्हणून मग तोही हळूच आवाज न करता तिच्या मागोमाग बाहेर आला. 

‘’ हां ललित बोल. ‘’ तिचा आवाज गंभीर होता. 

‘’…..’’ ललित पलिकडून काय बोलला ते काही अवधूतला ऐकू आलं नाही पण तो जे काही बोलला त्यामुळे त्याच्या छोट्या खारोटीच्या चेहर्‍यावर हसू उमटलेलं त्यानं पाहिलं.

‘’ बरं, ठीक आहे. आलेच मी. ‘’ ती पुन्हा म्हणाली.

‘’……’’

‘’ हो रे! गुणी मुलगा तो. ‘’ ती म्हणाली. 

अवधूतचे डोळे रागाने आणखीनच गहिरे झाले. ती असं कसं बोलू शकते? ती त्याच्या इस्टेटीत उभी आहे. तिचं त्याच्याशी लग्न झालेलं आहे. आणि ती तिचं प्रेम असंच कुणावर तरी उधळू कशी शकते? तेही त्याच्या नजरेसमोर? तो तिथंच असताना? त्याचा माथा भडकला. खरंच ही बाई भिकारडी आहे. अवधूतनं विचार केला. 

वल्लरी लगेचच दिवाणखान्यात परत आली. तिला अवधूत काय करतोय याची गंधवार्ताही नव्हती. 

ती त्या दोघांकडे पाहून छानसं हसली. ‘’ आजी मला आता जायला हवंय. एक महत्वाचं काम आहे. ‘’

‘’ अगं इतक्या लगेच निघालीस पण? ‘’ आजीनं तिला विचारलं. 

‘’ हो. मला जायला हवं. स्पर्धेच्या संदर्भात काहीतरी आहे. ते जाऊन पहायला हवंय. मी पुन्हा येईन ना तुम्हांला भेटायला. ‘’ ती म्हणाली.

खोटारडी! अवधूतनं विचार केला. ‘ तू त्या हरामखोर, नालायकाला भेटायला चाललीयस ना? का वल्लरी? का? एका क्षणापूर्वी तू अशी वागलीस की मी तुझ्यासोबत जे काही केलं त्याचा मला पश्चात्ताप व्हायला लागला आणि आता दुसर्‍याच क्षणी तू त्या नालायक माणसासोबत प्रेमाचे रंग उधळायला चाललीस? तू तर आजीशीही खोट बोलायला मागेपुढे पाहिलं नाहीस. फक्त त्या माणसासाठी!

‘’ ठीक आहे. मी तुला सोडतो चल. ‘’ अवधूत जाणूनबुजून म्हणाला.

‘’ नको देवा. मी जाईन माझी मी. ‘’ तिनं त्याचा प्रस्ताव धुडकावला. 

‘ मी तुझी ही छोटीशी प्रेमकहाणी पाहू नये असं वाटतंय का बायको तुला? ठीक, मग बघूयाच तू यावेळेस नक्की कुठे जातेस ते! ‘ तो स्वतःशीच म्हणाला.

घराबाहेर पडताच वल्लरीनं कॅब बोलवली. अवधूत ठरवल्याप्रमाणे तिचा शांतपणे पाठलाग करत होता. वल्लरी तिथून निघाली ती थेट युनिव्हर्सिटीत आली जिथं ललित तिची वाट पाहत होता. ललितनं फोनवरुन तिची माफी मागितली होती आणि तिला भेटायला बोलवलं होतं. वल्लरी विचार करुन स्वतःशीच हसली. तिला त्याला माफ करणं भाग होतं. असं मित्रांवर रागवून राहण्याएवढं आयुष्य नव्हतंच तिच्याकडे. ही शेवटची काही वर्षं तिला मित्रांसोबत सगळी मजा करुन घ्यायची होती. 

ती कॅबमधून उतरली आणि युनिव्हर्सिटीत आत चालत गेली. ती तिच्याच विचारत पार बुडून गेली होती. तिच्या लक्षातही आलं नाही की एक ऑडी तिचा आजीच्या बंगल्यापासून पाठलाग करतेय. अवधूतही त्याच्या गाडीतून तिच्या मागोमाग खाली उतरला आणि अंतर ठेवून गुपचूप तिच्यामागून चालू लागला. आणि त्याचा संशय खरा ठरला. वल्लरी इथे फक्त तिच्या प्रियकराला भेटायला आली होती. जशी तिची नजर ललितवर पडली तशी तिनं त्याच्या दिशेनं धाव घेतली आणि जाऊन त्याला घट्ट मिठी मारली. 

भिक्कार…! अवधूतला असं वाटत होतं की तरातरा जावं आणि वल्लरीला खेचून मागं घेत त्या दोघांना वेगळं करावं. तिला तशीच खेचत बंगल्यावर घेऊन जावं असंही त्याला वाटत होतं. त्याला तिला शिक्षा करावीशी वाटत होती. त्याचा चेहरा रागानं तारवटला. ते कशाबद्दल तरी बोलत होते, पण ते काय बोलत होते ते काही अवधूतला ऐकू येत नव्हतं. 

‘’ अरे मुर्खांनो, तुम्ही काही आता शाळेत नाही आहात. चला खोलीत जा. ‘’ अचानक एक अनोळखी आवाज अवधूतच्या कानांवर पडला. 

‘’ खरंय. तुम्ही खरंतर तसंच काहीतरी करायला हवंय. ‘’ तो स्वतःशीच विचार करत म्हणाला. त्यानं वैतागून ती जागा सोडली आणि तो माघारी निघाला. 

‘’ मी खरंच, खरंच, खरंच चुकलो. मला माफ कर वला. ‘’ ललित पुन्हा पुन्हा तिची माफी मागत होता. 

‘’ अरे ठीक आहे रे! जाऊ दे ना! ‘’ वल्लरीनं त्याचं आधीचं कुठलंच बोलणं फारसं मनावर न घेतल्यासारखी ती वागत होती.

‘’ मग आपण अजूनही मित्र आहोत ना? ‘’ त्यानं पुन्हा विचारलं. 

‘’ फक्त एकाच अटीवर. मला आईस्क्रिम खायला घेऊन जाशील तर. ‘’ ती म्हणाली. 

‘’ बास एवढंच! मग तर ते तुला मिळेल. या महिन्याच्या शेवटी एक पार्टी आहे. तिथे खूप सारे नामांकित डिझायनर्स येणार आहेत. तू त्यादिवशी माझ्याबरोबर त्या पार्टीला येशील का? ‘’ ललितनं तिला हसंतच विचारलं.

‘’ पार्टी? नामांकित डिझानर्स? ऐकायला तर हे सगळं खूप छान वाटतंय ललित पण मला नाही वाटत मी येऊ शकेन म्हणून. ‘’ तिला अशा पार्ट्यांना जाण्याची मुभा कुठे होती! ललित तर स्वतःच एका नावाजलेल्या घराण्यातला होता आणि त्याच्यासोबत तिथे जाऊन उगीचंच त्याचं आपल्यामुळे हसं व्हावं असं तिला अजिबात वाटत नव्हतं. 

‘’ अगं पण का? ‘’ ललितनं विचारलं.

‘’ ललित तुझ्या सांगण्यावरुन तरी मला ती पार्टी समाजातल्या मोठ्या धनिकांची वाटतेय. त्यामुळे… ‘’ तिनं तिचं बोलणं अर्धवट सोडलं. 

‘’ ए गप गं! उगीचच काहीही विचार नको करुस. तुला सांगतो वला, तिथं खरंच खूप मजा असते. त्याशिवाय तू फॅशन जगतातल्या खूप जणांना समोरासमोर भेटू शकशील. ‘’ ललितनं तिला समजावलं. 

‘’ पण ललित… ‘’

‘’ वला! जर तू माझ्यासोबत नाही आलीस तर माझ्यासोबत माझी सखी म्हणून कोण येईल? मी किर्‍याला अजिबात नाही नेणार. ‘’ त्यानं केलेल्या किर्तीच्या नावाचा अपभ्रंश ऐकून तिला हसू आलं.

नंतर ते बराच वेळ या पार्टीत जाण्यावर साधक बाधक विचार करत राहिले आणि शेवटी एकदाची वला त्याच्यासोबत त्याची सखी म्हणून त्या पार्टीत जायला तयार झाली. 

स्वरा… 23/07/2021

 

भाग चौदावाः- अजूनही 

वल्लरी…

वल्लरी खूपच आनंदात होती. शेवटी एकदाचा तो दिवस आला होता. ती लग्न झाल्या दिवसापासून या दिवसाची वाट पाहत होती. आज अवधूतचा वाढदिवस होता आणि ती त्याच्यासाठी छानशा पार्टीची तयारी करत होती तिही गुपचुपपणे. आधी तिने विचार केला की अवधूत या त्याच्या खास दिवशी त्याच्यासाठी होणार्‍या मोठ्या पार्टीमध्ये खुप जास्त व्यस्त असेल. पण मग नंतर तिला कळलं की त्याला अशा कुठल्या गोष्टीत फारसं स्वतरस्यच नाहीए म्हणून. चला, किमान वलाला तेवढं तरी कळलं होतं. 

तिला नेहमीच त्याच्यासाठी काहीतरी खास करायचं होतं या दिवशी. तिला हा खास दिवस त्याच्यासोबत व्यतित करायचा होता. आज ती नेहमीपेक्षा जरा जास्तच लवकर उठली. तिला आज खूप सार्‍या गोष्टी करायच्या होत्या त्याही खूप सारं काही गुपित ठेवून. सगळ्या गोष्टी कशा एकदम चपखल व्हायला हव्या होत्या. तिने नेहमीसारखाच आजही त्याच्यासाठी नाश्ता बनवला. अवधूत त्याच्या ठरलेल्या वेळेत त्याचं सगळं आवरुन नाश्ता करायला खाली आला. त्याची नजर टेबलावर पडली. ते वेगवेगळ्या प्रकारच्या खाद्यपदार्थांनी भरुन गेलं होतं. तेही असे पदार्थ जे सगळेच त्याच्या आवडीचे होते. 

‘तिला कदाचित माहीत असावं की आज माझा वाढदिवस आहे.’ त्यानं स्वतःशीच विचार केला. 

‘’ सुप्रभात देवा! ‘’ वल्लरी नेहमीच्या हास्यासकट त्याला म्हणाली.

‘’ सुप्रभात. ‘’ त्यानं तिला अगदी जेवढ्यास तेवढं उत्तर दिलं. 

वल्लरी मात्र त्याला नाश्ता वाढण्यात नेहमीसारखी गुंतून गेली होती. तिनं ब्र शब्दानेही त्याच्या वाढदिवसाबद्दल काही बोलणं टाळलं होतं. अवधूत अधूनमधून तिच्याकडे अर्थवाचक कटाक्ष टाकत होता पण ती मात्र अगदी ठरवल्यासारखी गप्प बसली होती. 

‘तर तुझ्या हेही लक्षात नाहीये का की आज माझा वाढदिवस आहे म्हणून! मग तुझ्या त्या प्रियकराचं काय? त्याचा वाढदिवस असता तर तू तो नक्कीच साजरा केला असतास ना बायको? आणि आमच्याकडे बघा काय चाललंय ते! मला कुणी एकदाही वाढदिवसाच्या शुभेच्छा देण्याचे कष्ट घेत नाहीये. मी अगदी बरोबर निर्णय घेतलाय वल्लरी. तू माझ्या प्रेमाच्या लायकीचीच नाहीयेस. तू कशाच्याच लायकीची नाहीयेस वल्लरी बदामी.’ अवधूत मनाशीच रागारागात विचार करत होता. सगळा नाश्ता न संपवताच तो टेबल सोडून निघून जाऊ लागला. 

‘’ देवा, तुम्ही ठीक आहात ना? ‘’ त्याला असा खाता खाता मध्येच उठलेला पाहून तिनं काळजीनं विचारलं.

‘’ मला भूक नाहीये जास्त. ‘’ आपली ऑफिस बॅग उचलत त्यानं तिच्या प्रश्नाचं उत्तर दिलं. 

‘’ लवकर घरी या हं! याल ना? ‘’ त्याला घरातून बाहेर पडता पडता वल्लरीचे शब्द ऐकू आले. त्यानं मागे वळून तिच्याकडे पाहण्याचेही कष्ट घेतले नाहीत. 

वल्लरीला विचार करुन हसू आलं की त्याला तिचं आजचं गुपित कळेल तेव्हा काय होईल! तिला लक्षात आलं होतं की वातावरणात त्याच्या त्या रागीटपणामुळे एक प्रकारचा तणाव साचून राहिला होता. तिला हेही माहीत होतं की अवधूत तिच्या तोंडून काय ऐकण्याच्या अपेक्षेत होता. तिला हे सगळं कसं माहीत नसणार ना! शेवटी तिचं त्याच्यावर मनापासून प्रेम होतं.

‘फक्त थोडी वाट पहा देवा! तुम्हांला जगातलं सगळ्यात सुंदर सरप्राईज मिळेल.’ तिनं घरातून बाहेर पडताना मनाशीच विचार केला. तिला अजून खूप सारी तयारी करायची होती. आधी तिनं विचार केला की अवधूतच्या काही जवळच्या मित्रांना बोलवावं म्हणून. पण, तिला त्यांचं लग्न सगळ्यांसमोर असं जाहीर करायचं नव्हतं. शिवाय तिला हेही माहीत होतं की असं काही झालेलं अवधूतलाही अवडणार नाही. आणि ते ठीकही होतं म्हणा; तसंही ती कुठे त्याच्या आयुष्यात कायमची राहणार होती? त्यामुळे तिने तो बेत रद्दच केला. नंतर गवगवा होण्यापेक्षा कमी लोकांना हे प्रकरण माहीत असणं हेच बरं आहे. मग तिने तिच्या दुसर्‍या योजनेवर काम करणं सुरु केलं. एक छानसा रसिकतेनं भारलेला सहभोज. तिला पुन्हा तिच्या त्या योजनेवर विचार करुन हसू आलं जी तिनं आज रात्री त्याच्यासाठी बनवली होती; तो लवकर परत आल्यावर. 

जितक्या लवकर होईल तितक्या लवकर ती घरी परत आली. ती तिच्या हातातल्या सगळ्या पिशव्या टेबलावर ठेवत होती तेवढ्यात काकू तिथे आल्या. 

‘’ अगं बाई, वल्लरी! तू केवढी सगळी खरेदी केलीस गं! ‘’ त्यांनी आश्चर्यानं विचारलं. त्यांनी याआधी वल्लरीला इतकी खरेदी करताना कधीच पाहिलं नव्हतं.

‘’ हो काकू. मीच केलीय. शेवटी आजचा दिवस खूप खास आहे. ‘’ वल्लरी म्हणाली.

‘’ खास दिवस? ‘’ काही न कळून काकूंनी तिला विचारलं. 

‘’ असं काय करता काकू! विसरलात का? आज त्यांचा वाढदिवस आहे. आणि मी त्यांच्यासाठी संध्याकाळी खास सहभोजाची तयारी करतेय. ‘’ तिच्या आवाजात उत्साह ठासून भरला होता. 

काकूंचा त्यांच्या कानांवर विश्वासच बसेना. त्या दिङगमूढ झाल्यासारख्या ऐकतच राहिल्या. अवधूतचा वाढदिवस काही त्यांच्यासाठी कुठली पर्वणी नव्हतीच. शिवाय त्यांना हेही ठाऊक होतं की दरवर्षीप्रमाणे याही वर्षी लिला त्याच्यासाठी सगळ्या मोठ्या मोठ्या प्रसिध्द लोकांना बोलावून एक सरप्राईज पार्टी ठेवेल जी उद्याच्या पेपरची ठळक बातमी असेल. त्यांना धक्का याचा बसला की वल्लरी या सगळ्यापासून पुर्णतः अनभिज्ञ होती. 

‘’ अगं पण वला… ‘’ त्यांनी तिला हे सगळं सांगण्याचा प्रयत्न केला पण त्यांचं बोलणं मध्येच तोडत ती म्हणाली, ‘’ काहीही पण, परंतु, किंतु बिंतु सांगू नका काकू. आपल्याला अजून खूप सारं काम करायचंय. ‘’ सोबतच तिनं आणलेल्या पिशव्यांमधून सजावटीचं सामान बाहेर काढलं. काकू त्या उत्सवानं भरलेल्या छोट्याशा कुडीकडे पाहतच राहिल्या. त्यांना कधीच कळलं नाही की अवधूत वलाशी असा का वागतो ते! खरं तर ती त्याच्यासाठी अगदी सुयोग्य पत्नी होती. ती छोट्यातली छोटी गोष्टही त्याच्यासाठी करत असे ज्यामुळे त्याला आनंद होईल. तिनं तर तिच्या येण्यामुळे या सिमेंट विटांनी बनलेल्या चार भिंतीच्या बंगल्याला घर बनवलं होतं. तिनं या जीव नसलेल्या गोष्टीतही प्राण फुंकले होते. आणि आता तीनं त्याच्यासाठी केक बनवला होता. सगळ्या घराला छोट्या लाईटच्या माळा आणि सुगंधी मेणबत्त्यांनी सजवलं होतं. दारापासून टेबलपर्यंत त्याच्यासाठी गुलाबाच्या पाकळ्यांची पायघडी घातली होती. पण अवधूतनं मात्र त्याच्या दुसर्‍या काही योजना आधीच ठरलेल्या आहेत हे तिला सांगण्याचे साधे कष्टही घेतले नव्हते. काकूंना कळत होतं की हा तिच्या नजरेतून असणारा आनंदी दिवस संपता संपता पुन्हा तिला दुःखाचं दान देऊन जाणार होता. 

वल्लरी समजत होती त्याहीपेक्षा कितीतरी वेगानं वेळ पळत होता. तिचा सगळा दिवस अगदी व्यस्ततेत निघून गेला होता. आता सगळ्यात शेवटी तिनं बनवलेले सगळे पदार्थ काचेच्या बाऊल, डिशमध्ये ठेवून नीट टेबलावर मांडून ठेवले. मग तिनं घड्याळ पाहिलं. ती वर गेली. आंघोळ केली आणि त्याचं स्वागत करण्यासाठी छान तयार होऊन गडद नेव्ही ब्लू रंगाचा ड्रेस घालून ती खाली उतरुन आली. तिनं एक एक करत सगळ्या सुगंधी मेणबत्त्या उजळल्या. लाईटचं बटन दाबून लावलेल्या छोट्या दिपमाळांच्या मंद प्रकाशाने सगळं घर झगझगीत उजळून टाकलं. घड्याळात सातचा टोला पडला. अवधूतचा आज अजूनही काही पत्ता नव्हता. काकूंना या सगळ्याचीच अपेक्षा होती. 

जेव्हा घड्याळात पावणेआठ वाजल्याचं पाहिलं तेव्हा त्या तिला म्हणाल्या, ‘’ वला तू खाऊन घे. ‘’ 

‘’ नाही काकू. ते अगदी कोणत्याही क्षणी येतील ना! मी सकाळी त्यांना लवकर घरी यायला सांगितलंय. ‘’ ती हसतंच म्हणाली खरी पण तिचा मेंदू तिला सुचवत होता की दिवसभराच्या श्रमानं ती आता थकलीय आणि कधीही भोवळून पडू शकेल. 

अजून अर्धा-पाऊण तास वाट पाहिल्यानंतर मात्र तिनं दिगंतला फोन केला. तिला माहीत होतं अवधूतला फोन करण्यात काहीही हशील नाही ते! कारण तो काही तिचा फोन उचलणार नाही. त्यामुळे दिगंत हीच तिच्यासाठी त्यातल्या त्यात बरी जागा होती विचारण्यासाठी की अवधूत अजून का नाही आले आणि ते कुठे आहेत? काही वेळ रिंग झाल्यानंतर दिगंतनं शेवटी तिचा फोन उचलला होता. 

‘’ हां वला, बोल गं! ‘’ दिगंत म्हणाला आणि त्याच्या आवाजासोबतच तिच्या कानांवर मागे चालू असणार्‍या संगीताचा आवाजही पडला. 

‘’ दिगंत, कुठे आहेस तू? ‘’ तिनं अगदी सहजतेनं त्याला विचारलं. 

‘’ फार काही नाही करत आहे. तू बोल ना! ‘’ त्यानं तिचा प्रश्न टाळलाय हे तिच्या लक्षात आलं. 

‘’ खरंतर मला विचारायचं होतं की देवा आहेत का तुझ्यासोबत? म्हणजे तसं असेल तर मला जरा आश्चर्यच वाटेल. ‘’ 

‘’ अवधूत? ‘’

‘’ हो. तुला आठवतंय का की मी तुला विचारलं होतं की तुम्ही देवासाठी काही पार्टी वगैरे ठेवताय का म्हणून? आणि तू म्हणाला होतास नाही म्हणून. त्यामुळे मी त्यांच्यासाठी एक छोटीशी पार्टी ठेवली होती. शिवाय मी सकाळी त्यांना म्हणालेही होते की आज संध्याकाळी जरा लवकर घरी या म्हणून. पण मला वाटतंय की आमचा चिडका माणूस हे सगळं विसरुन गेलाय. ‘’ तिनं त्याला सगळी गोष्ट स्पष्टपणे सांगितली.

‘’ मला… मला याबद्दल काहीच माहीत नव्हतं गं! ‘’ दिगंत बोलताना अडखळत होता. वलाला कळत होतं की तो खोटं बोलतोय. पण ती तरी काय करु शकत ही म्हणा! 

‘’ दिगंत, मला तुझ्या पाठीमागून संगीत ऐकू येतंय. ‘’ ती असं म्हणाली आणि त्याबरोबर दिगंत लगेचच तिला म्हणाली, ‘’ असं बघ वला, खरंतर लिला… लिला दरवर्षी त्याच्या वाढदिवसाची पार्टी ठेवते. तुला या सगळ्याबद्दल उद्याच्या पेपरातून सगळं कळेलच ना! ‘’ 

हे सगळं ऐकून वल्लरीनं फक्त एक सुस्कारा सोडला. तिनं त्या सगळ्या सजवलेल्या घरावरुन एक भिरभिरती नजर फिरवली. तिनं लावलेल्या सुगंधी मेणबत्त्या अजूनही जळत होत्या. केव्हाचं गरमागरम शिजवलेलं जेवणं आता भांड्यामध्ये थंडपणे पडून तिच्याकडे पाहत होतं. ते रिकामे ग्लासही तिच्यासारखेच रिकामे वाटत होते तिला. तिनं स्वतःवर काबू मिळवण्यासाठी एक दीर्घ श्वास घेतला. 

‘’ हे सगळं मला तू आधी का सांगितलं नाहीस दिगंत? ‘’ तिनं विचारलं.

‘’ अगं खरंतर, वला ही पार्टी म्हणजे काही कुठलं सरप्राईज नाहिये गं! या सगळ्याचा खर्च तर अवधूतच करतो. त्यामुळे त्याला या सगळ्या गोष्टी आधीपासूनच माहीत असतात. त्यानंच मला सांगितलं की तुला याठिकाणी येण्याचं आमंत्रण देऊ नको म्हणून. आणि, महत्वाचं म्हणजे मला तुला मुळीच दुखवायचं नव्हतं गं!... ‘’ तो खूप सारे थांबे लागणार्‍या प्रवासातल्या बसप्रमाणे थांबत थांबत तिच्याशी बोलत होता. 

‘’ मला खरंच माफ कर वला. मला नाही वाटत की आज काही तो लवकर घरी परत येईल म्हणून. ‘’ फोन ठेवता ठेवता तो तिची माफी मागत म्हणाला.

वल्लरीनं फोन ठेवला. ती दुखावली गेली होती. तिनं पुन्हा एकदा त्या सगळ्या सजवलेल्या घरावरुन नजर फिरवली. तेवढ्यात काकू पुन्हा तिथे आल्या.

‘’ वला, अगं आता खूपच उशीर झालाय बाळा. ‘’ त्यांनी पुन्हा तिला समजवण्याचा निष्फळ प्रयत्न केला.

‘’ ठीक आहे काकू. ते येतीलच इतक्यात. ‘’ तिनं अजूनही तिचा हट्ट सोडला नव्हता. ती नक्की कोणाला समजवत होती हे? काकूंना की तिला स्वतःला? आता मात्र काकूंना गप्प बसणं मुश्कील झालं. 

‘’ ऐक वला. दरवर्षी… ‘’ पुन्हा वलानं त्यांना मध्येच थांबवलं. 

‘’ मला सगळं माहीत आहे काकू. पण ठीक आहे ना काकू ते कुठेही का जाईनात परत तर नक्कीच येतील ना! नाहीत का येणार ते? ‘’ वल्लरीनं तिचे अश्रू थोपवून धरत बोलली. 

काकूंनी तिच्या बोलण्यावर नुसतीच मान डोलवली आणि त्या हॉलमधून निघून गेल्या. वल्लरी मात्र अवधूतची वाट पाहत तशीच तिथेच तिनं बनवलेल्या त्या केकच्यासमोर बसून राहिली.

‘ठीक आहे देवा. मी तुम्हांला काहीच दोष देणार नाही. ठीक आहे आपण जर हा आजचा वाढदिवस सोबत साजरा नाही करु शकलो म्हणून काय झालं? माझ्याकडे अजून दोन वर्षं शिल्लक आहेत, म्हणजे माझ्याकडे तुमच्यासोबत अजून दोन वाढदिवस साजरा करण्याएवढे दिवस आहेतच की!’ ती विचार करता करताच गाढ झोपी गेली. 

दिवस संपून गेला. आता मध्यरात्र झाली होती. सगळ्या मेणबत्त्या जळून आता संपण्याच्या उंबरठ्यावर होत्या. शेवटी एकदाचा अवधूत घरी परतला. तेही अर्धवट पिलेल्या अवस्थेत. त्याही अवस्थेत घरात येताच तिथली सजावट पाहून त्याचे डोळे विस्फारले. तरी दिगंत त्याला सारखा मधून मधून लवकर घरी जाण्यासाठी ढोसलत होता. आणि आता त्याला दिगंतच्या त्या वागण्यामागचं रहस्य कळलं होतं. आता यावेळेस तिला नेमकं काय हवं होतं बरं माझ्याकडून? त्याला प्रश्न पडला. दिगंतनं खिशातला लायटर काढून सहजच एक मेणबत्ती उजळली. कारण तिला झोपलेली पाहून नंतर काकूंनी सगळ्या माळा बंद केल्या होत्या. त्या उजळलेल्या मेणबत्तीच्या प्रकाशात त्याला तिची छोटीशी आकृती खुर्चीतच झोपलेली दिसली. तिचं डोकं तिनं तिच्या हातांच्या घडीत खुपसलं होतं. आणि तिच्या समोरच मोठ्या डिशमध्ये त्याच्यासाठी बनवलेला केक ठेवलेला होता. तो केक पाहून अवधूतला आणखी आश्चर्य वाटलं. कारण तो फ्रूट केक होता. त्यावर व्हॅनिला क्रिमचं आयसिंग केलं होतं आणि स्ट्रॉबेरी, किवी, ब्लू बेरी च्या फळांच्या कापांनी तो सजवला होता. खेरीज त्या केकचा भोवताल सुक्या मेव्यांनी सजवलेला होता. यासोबतच खास त्याच्यासाठी आणलेलं एक गिफ्टही त्याची वाट बघत वल्लरीसारखंच तिथे झोपलं होतं. अवधूतनं हळूच सुरी उचलून केकचा तुकडा कापला आणि तोंडात टाकला. देवा! तिला नेहमीच माझ्या सगळ्या आवडी कशा कळतात बरं? तो गेल्या दोन वर्षांपासून लिलासोबत होता आणि ती आजही हाच विचार करत होती की त्याला चॉकलेट केकच आवडतो. त्यानं आणखी एक तुकडा कापून तो तोंडात टाकला आणि त्याची चव चाखताना समाधानाने डोळे मिटले. अगदी त्याला आवडतो तस्साच्या तस्सा. त्यानं पुन्हा तिच्याकडे पाहिलं. त्यानं अगदी हलकेच तिच्या डोक्यावरुन हात फिरवला. का वल्लरी? का? सकाळी तू या सगळ्या गोष्टींबद्दल अवाक्षरही बोलली नाहीस माझ्याशी. तुला नक्की काय हवं आहे वला? तू खरंच माझ्या प्रसिध्दी आणि पैशांच्या मागे आहेस का? की तू माझ्यावर खरंच प्रेम करतेयस? मग तुझ्या त्या प्रियकरांचं काय होणार? मी पाहिलंय तुला त्याला मिठी मारताना आणि सगळ्यांसमोर त्याला चुंबन देताना. जर तुझ्या हृदयात तो आहे तर मग तू हे सगळं माझ्यासाठी का करते आहेस? तू तर तुझं जेवणंही जेवलेली नाहीस आज. माझी वाट पाहत राहिलीस वेडी खारोटी कुठली.

एकदा मला फोन नव्हता का करता येत तुला? मी नवरा आहे ना तुझा? तू माझ्या आयुष्यात येण्याआधी मी ह्या राजवाड्यासारख्या बंगल्यात भुतासारखा एकटाच तर राहत होतो. पण वला, तू आलीस आणि या भूतबंगल्याला घर बनवलंस तू. काहीही फरक पडत नाही, मी कुठेही जात असेन पण रात्री मला इथेच परत यावंसं वाटतं आता; माझ्या छोट्या खारोटीला माझ्यासाठी जेवण वाढताना पाहत बसण्यासाठी. हे सगळं तुझ्या माझ्यावर असणार्‍या प्रेमामुळे घडतंय का? तुझं जर खरंच माझ्यावर प्रेम आहे तर मग ललित तुझा कोण लागतो?

स्वरा… 26/07/2021    

 

 भाग पंधरावाः- वेदनादायी गुपित          

वल्लरी…

मी मोबाईलच्या वाजणार्‍या बेलच्या आवाजाने जागी झाले. डोळे उघडतच नव्हते माझे पण मी ते जबरदस्ती उघडले. माझी घड्याळाकडे नजर गेली; सकाळचे सहा वाजले होते. कोण असेल बरं इतक्या सकाळी? म्हणून मी फोन उचलून पाहिला तर ती सिया होती. माझी अनाथालयातली एकमेव मैत्रीण. ती मला इतक्या पहाटे पहाटे का फोन करतेय बरं? अनिष्टाच्या आशंकेनं माझ्या हृदयाचा ठोका चुकला. सगळं काही ठीक असेल ना! असा विचार करत मी झटकन् तिचा येणारा कॉल उचलला. 

‘’हॅलो, सिया?‘’

‘’हाय वला.‘’ सियानं अतिशय सहज आवाजात उत्तर दिलं. 

‘’तू ठीक आहेस ना? तू इतक्या सकाळी सकाळी मला का फोन केलायस? सगळं काही ठीक आहे ना?‘’ मी धडाधडा तिला प्रश्न विचारत सुटले. माझं हृदय वेगानं धडधडत होतं. 

‘’सगळं काही ठीक आहे गं येडा बाई! तू विसरलीस का आज काय तारीख आहे ते?‘’ तिने मला विचारलं. 

‘’तारिख?‘’ मी गोंधळले.

‘’हो गं मुर्ख! हॅपी बर्थ डे!‘’ सियानं माझी थंड पहाट तिच्या शुभेच्छांनी उबदार बनवली.

मी हसले. खरंच की; आज तर माझा वाढदिवस आहे. विसरलेच मी. आणि दरवर्षीप्रमाणे याही वर्षी तिच होती जिनं मला त्या गोष्टीची आठवण करुन दिली. मीच अनेकदा माझा वाढदिवस विसरुन जायचे. त्याचं कारण असंही असेल की तो साजरा करण्यासाठी माझ्यासोबत कुणीच नव्हतं. पण, हे खरं नव्हतं कारण सिया नेहमीच माझ्यासोबत होती. ती या दिवशी न चुकता दोन कप केक आणायची; एक माझ्यासाठी आणि एक तिच्यासाठी. त्या दिवसांच्या आठवणींना आठवून माझ्या चेहर्‍यावर हसू पसरलं. 

‘’थॅन्क्यू सिया.‘’ अश्रूभरल्या डोळ्यांनी मी तिचे आभार मानले. 

‘’ए पागल, मी काय सांगते ते नीट ऐक. मी तिथे नाहीए याचा अर्थ असा नाहीए की आपण तुझा वाढदिवस साजरा करणार नाही आहोत. तुझं अकाऊंट चेक कर. मी त्यात छोटा केक आणण्यासाठी पैसे टाकलेत. कळलं का?‘’ ती म्हणाली. 

तिनं पैसे पाठवले होते? मला माहीत होतं की अनाथाश्रमातलं आयुष्य किती कठीण असतं ते! आम्ही जेमतेम पैसे साठवू शकत होतो. शेवटी आम्हांला तिथे आमचं असं काळजी घेणारं कुणी नव्हतंच ना! 

‘’सिया, तू कशाला…‘’ माझं बोलणं संपण्याआधीच सियानं बोलायला सुरुवात केली. 

‘’हां, हां! मी असं करायला नको होतं. हो हो. मला हे सगळं माहीत आहे. आता चूप. एकदम चूप. वला, मी तुला चांगलीच ओळखून आहे. आणि मला हेही माहीत आहे की मी एकटीच आहे जिने तुला वाढदिवाच्या शुभेच्छा दिल्यात. तर आता ते पैसे काढ आणि शहाण्या मुलीसारखी जाऊन तुझ्यासाठी एक छोटासा केक घेऊन ये.‘’ तिचं बोलणं संपलं. तिच्या बोलण्यातला शब्दन् शब्द माझ्या हृदयाला आणि आत्म्याला स्पर्श करत होता. कारण ती तशीच होती.

थोडावेळ तिच्याशी गप्पा मारुन झाल्यावर मी फोन ठेवून दिला. मी उठून माझी रोजची कामं आटपली. किती छान सुरुवात झाली होती आजच्या दिवसाची! माझ्या ओठांवर सकाळी सियासोबत बोलतानाचं हसू अजूनही चिकटलेलं होतं. मी जशी तयार झाले तशीच मी पुन्हा माझ्या मोबाईलची रिंग वाजताना ऐकली. मी पुन्हा घड्याळाकडे पाहिलं. अरे, अजून तर साडेसातच वाजताहेत. अशावेळी पुन्हा मला कोणी फोन केला? अजूनही म्हणावी तशी सकाळ झाली नाहीए लोकांची! मी पटकन् माझ्या बेडकडे गेले आणि तो वाजणारा फोन उचलला. ललित! आता इतक्या सकाळीच याचं काय काम निघालं असेल? 

‘’सुप्रभात, ललित.‘’ मी फोन उचलल्या उचलल्या म्हणाले.

‘’सुप्रभात मुली. झाली ना सगळी तयारी?‘’ त्यानं विचारलं.

‘’तयारी? कसली तयारी?’’ आता हाही मला सियासारखाच गोंधळून टाकत होता अर्धंमुर्धं बोलून. नक्की कशाबद्दल बोलतोय बरं तो? 

‘’अगं, असं काय करतेयस वला? अजिबातच सांगू नकोस की तू आजचा दिवस विसरलीस म्हणून.’’ ललित म्हणाला.

‘’ललित, अरे काय ते स्पष्ट सांग ना!’’

‘’अरे देवा! काय माणूस आहेस तू? अशी कशी विसरु शकतेस तू? आज काय तारिख आहे वला? ‘’ ललित मला पुन्हा पुन्हा विचारत होता. तो मला तारखेविषयी का विचारतोय? एकच मिनिट, त्याला कळलं की काय की आज माझा वाढदिवस आहे ते! पण कसं? काय प्रतिक्रिया द्यावी हे न कळून मी गप्पच राहिले. 

‘’आजचा दिवस वला! आजचाच दिवस. आठव ना, मी आजचच तुला त्या मोठ्या पार्टीत माझी सखी म्हणून घेऊन जाणार आहे ते!’’ त्यानं असं सांगितलं आणि माझा जीव भांड्यात पडला. म्हणजे त्याला माहीत नाही अजूनही की आज माझा वाढदिवस आहे ते! हुश्श! अरे हो, आत्ता आठवलं मला. त्यानं मागे त्या पार्टीविषयी माझ्याकडून वदवून घेतलं होतं नाही का मी त्याच्यासोबत येणार आहे म्हणून. काय वेड्यासारखा विचार करत होते मी? त्याला कसं कळेल माझ्या वाढदिवसाविषयी? काहीतरी डोकं चालव ना माठ मुली तू.

‘’हो, हो. लक्षात आहे तर माझ्या.’’ मी म्हणाले.

‘’मग ठीक आहे तर. आता पटापट आटप आणि युनिव्हर्सिटीत ये. माझ्याकडे तुझ्यासाठी एक सरप्राईज आहे. बाय. भेटू कॉलेजला.‘’ असं म्हणून मी काही बोलण्याआधीच त्यानं फोन ठेवून टाकला. 

सरप्राईज? काय असेल बरं? त्याला खरोखरच कळलं नाही ना की आज माझा वाढदिवस आहे ते? वल्लरी, मुर्खांसारखा विचार करणं बंद कर आधी. इथे कुणीही नाहीये ज्याला तुझ्या वाढदिवसाविषयी कळू शकेल असं. तू काही कुणी राजकुमारी नाहीयेस की तुझ्या वाढदिवसासाठी कुणीतरी भली मोठी सरप्राईज पार्टी देईल. 

मी खाली गेले आणि आजची सकाळही अगदी नेहमीसारखीच चालली होती. आमच्या चिडक्या माणसाच्या तोंडून एकदाही माझ्या वाढदिवसाविषयी एकही अक्षर बाहेर पडलं नाही. कदाचित त्यांना त्याविषयी माहीतच नसावं किंवा त्यांना ते माहीत करुन घेण्यात काहीच रस नसावा. ठीक आहे देवा! त्याला काही फारसं महत्व नाहीये म्हणा. असं असलं तरी मनातून खोलवर कुठेतरी वाटत होतं की त्यांनी किमान एकदातरी मला वाढदिवसाच्या शुभेच्छा द्याव्यात. ती माझ्यासाठी माझ्या आयुष्यातली अत्यंत मौल्यवान भेट ठरली असती. 

मला आश्चर्य याचं वाटत होतं की नाश्ता करतानाही ते सबंध वेळभर फोनवर बोलत होते. आणि नाश्ता झाल्या झाल्या ते घाईने घरातून निघून गेले. त्यांच्या बोलण्यावरुन असं वाटत होतं की ते कशाचे तरी प्रायोजक असावेत. ते माझ्यासाठी काहीतरी ठरवत आहेत का? जसं मी दोन आठवड्यांपूर्वी त्यांच्या वाढदिवसासाठी गुपचूप ठरवलं होतं तसं. 

मला आतून हा विचार करुन फार छान वाटत होतं. एकीकडे मला माहीत होतं की या सगळ्या गोष्टींचा माझ्या वाढदिवसाशी तसा अर्थाअर्थी काहीच संबंध नाहीये म्हणून पण, तरीही माझी इच्छा होती की अवधूतनी माझ्यासाठी काहीतरी करावं आज. एखादा छोटासा केक आणावा किंवा अगदीच काही नाही तर एक कप केक तरी आणावा; छोटीशी मेणबत्ती लावून. त्यांचं ते दिलखुलास हसणं आणि सोबतीला मिळालेल्या वाढदिवसाच्या उबदार शुभेच्छा. मी डोकं हलवून सगळे विचार तिथेच झटकून टाकत घरातून बाहेर पडले. मी स्टॉपवरुन माझी नेहमीची बस पकडली आणि युनिव्हर्सिटीच्या स्टॉपवर उतरले. मी जशी तिथे पोचले; ललितनं मला जवळजवळ ओढतच पार्किंगमध्ये नेलं.

‘’ललित, काय चाललंय काय तुझं?‘’ मी विचारलं.

‘’थांब आणि बघ नुसती. काहीही बोलू नकोस.’’ त्यानं हसतंच उत्तर दिलं. 

त्यानं त्याच्या गाडीच्या चाव्या काढल्या आणि गाडीचे दरवाजे उघडले. मग त्याने वाकून आतून एक पिशवी बाहेर काढली आणि ती माझ्या डोळ्यांसमोर नाचवत तो ओरडला, ‘’सरप्राईज! जरा बघ बर यात काय आहे ते!’’

त्याच्या हातातली पिशवी घेऊन मी पाहिलं तर त्यात एक अतिशय सुंदर असा इव्हिनिंग गाऊन होता. भेट? अरे वा! आज माझा वाढदिवस आणि चक्क आजच मला नकळत एक भेट मिळतेय. आज पहिल्यांदाच मला सियाचे कपकेक सोडून आणखी काहीतरी भेट म्हणून मिळालं होतं वाढदिवसाला. मी आश्चर्यानं माझ्या वासलेल्या तोंडावर हात ठेवले. मला अगदी भरुन आलं. माझे डोळे पाण्यानं भरले. 

‘’ललित, हा खरंच खूप सुंदर आहे. अगदी दृष्ट लागण्यासारखा. पण मी हा नाही घेऊ शकत रे!...’’ थोडावेळ थांबून मी म्हणाले. 

‘’ए वला, असं काय म्हणतेस गं तू? मी तो तुझ्यासाठी घेणारच होतो ना! शेवटी आज रात्री तू त्या भल्या मोठ्या पार्टीत माझी सखी म्हणून जाणार आहेस. त्याच कारणासाठी मी हा खरेदी केला आहे. आणि बघ तरी त्याच्याकडे. तो तुझ्यावर किती खुलुन दिसेल माहीतेय का तुला?‘’ ललित मला समजावत म्हणाला. अच्छा तर हे सगळं असं आहे. हा सगळा विषय रात्री होणार्‍या त्या पार्टीविषयी आहे. चला, म्हणजे याला माझ्या वाढदिवसाची गंधवार्ता नाहीये तर. 

‘’थॅन्क्यू ललित.‘’ मी माझ्या भावनांना बांध घालत अतिशय कमी शब्दांत त्याचे आभार मानले. 

आजची संध्याकाळ माझ्या कल्पनेपेक्षा जरा जास्तच लवकर झाली. मी ललितनं मला दिलेला तो इव्हिनिंग गाऊन घातला. माझ्या केसांचा मी बन घातला. आणि अगदी हलकासा मेकअप केला. मी सगळी तयारी करुन वॉशरुममधून बाहेर येऊन बघते तर ललित माझी वाटच बघत होता. त्यानं खास पार्टीसाठीचे कपडे घातले होते. खरंच सांगायचं तर तो खूप देखणा दिसत होता. 

‘’ओहो, वल्लरी! तू तर आसमानी परी दिसतेयस.‘’ त्यानं मला दाद दिली.

‘’खरे आभार तर मी तुझे मानायला हवेत ना; या पार्टीसाठी, या सुंदरशा ड्रेससाठी. आणि तसं बघायला गेलं तर तूही काही कमी देखणा दिसत नाहीयेस.’’ मी त्याला चिडवत म्हणाले. 

‘’ठीक आहे. ठीक आहे. एवढे काही तारिफांचे पुल बांधू नकोस हं! चल निघूया.’’ असं म्हणून त्यानं माझ्या हातात हात गुंतवले आणि मला गाडीपर्यंत घेऊन आला. 

आमची गाडी एका खूप महागड्या हॉटेलसमोर थांबली. ते आमच्या युनिव्हर्सिटीपासून काही फार लांब नव्हतं. ललित खरंच बोलत होता. ही पार्टी खरंच खूप मोठी होती. मी जशी गाडीतून खाली उतरले; ललितनं त्याचा हात पुढे केला. 

‘’चला.’’ 

‘’तू कधीपासून इतका सज्जन झालास ललित?’’ मी पुटपुटले. 

‘’ते तुला नाही कळायचं. तुझ्या माहितीसाठी सांगतो ही बर्थडे पार्टी आहे. आणि तुला माहीतेय का ही कुणाकडून ठेवली गेली आहे ती?’’ आम्ही लिफ्टमध्ये जात असतानाच ललितनं मला विचारलं. 

बर्थडे पार्टी? 

‘’कोण देतंय?’’ मी थरथरत्या आवाजात विचारलं.

‘’श्रीयुत अवधूत सारंगराव रत्नदीप.’’ ते नाव ऐकताच मी जागेवर थिजले. त्यांनी वाढदिवसाची पार्टी ठेवली आहे? माझं हृदय घोड्याच्या वेगानं पळू लागलं. हे माझ्यासाठी आहे का देवा?

‘’अ…अवधूत रत्नदीप?’’ त्यांचं नाव घेताना माझे ओठ थरथरत असल्याचं मला जाणवत होतं. 

‘’हो. तेच. आणि तुला माहीतेय का कुणासाठी ही एवढी मोठी पार्टी ते देतायत?’’ ललित मला माहीती पुरवत होता.

‘’कुणासाठी?’’ मी चेहरा कोरा ठेवत त्याला विचारलं. खरंतर माझ्या मनाचा पुरता गोंधळ उडाला होता या पार्टीचे प्रायोजक ते आहेत हे ऐकून. सकाळचं त्यांचं फोनवरचं बोलणं राहून राहून मला आठवत होतं.

‘’कशी आहेस तू वला? तुला बाहेरच्या जगातलं काहीच कसं माहीत असत नाही? अगं, तिच्याचसाठी गं! ती सुपरमॉडेल लिला. जरी त्यांनी जाहीररित्या हे कबूल केलं नसलं तरी सगळ्यांना माहीतेय की त्यांचं एकमेकांसोबत गुटर्गू चालू आहे आणि ती त्यांची प्रेयसी आहे ते.’’ त्याचं बोलणं संपलं आणि सोबतच लिफ्टचं दारही उघडलं. 

तर हे सगळं तिच्यासाठी चाललं आहे. देवा, तुम्ही तुमच्या प्रेयसीचा वाढदिवस या अशा अत्यंत महागड्या हॉटेलात साजरा करु शकता, त्यासाठी लाखो रुपये खर्चू शकता पण माझा वाढदिवस कधी असतो हे तुम्हांला जाणूनही घ्यावसं वाटत नाही. ललित मला हॉलच्या दिशेनं घेऊन निघाला, पण माझं कशातच लक्ष लागत नव्हतं. माझ्या मनाचा गोंधळ काही केल्या संपत नव्हता. माझ्या हृदयाचे तुकडे तुकडे झाले होते. खरंतर मी या सगळ्याने आनंदी असायला हवं होतं ना? हे हेच सगळं तर व्हावं अशी माझी इच्छा नव्हती का? मग मला इतकं वाईट कशाचं वाटतंय? मी हे सगळं ऐकून इतकी का दुखावली जातेय? आणि ललित! मुर्खां तुला जगातल्या सगळ्या पार्ट्या सोडून याच पार्टीला यायचं होतं का? आयुष्य फारच विनोदी असतं.

‘’तू ठीक आहेस ना वला?’’ अचानक ललितनं मला विचारलं.

‘’हो.’’

‘’नक्की ना? तू काही फारशी ठीक दिसत नाहीयेस.’’ त्यानं पुन्हा विचारलं. 

मी ठीक कशी असू शकेन ललित? माझा नवरा त्याच्या रखेलीच्या वाढदिवसासाठी एवढी भलीमोठी पार्टी ठेवतोय आणि त्याला आज माझा वाढदिवस आहे याची साधी कल्पनाही असू नये; तुला या सगळ्याचं दुःख नाही कळणार.

‘’मी ठीक आहे रे!’’ मी सभोवताली पाहत म्हणाले. 

‘’थांब. मी तुझ्यासाठी काहीतरी प्यायला घेऊन येतो.’’ असं म्हणून तो निघून गेला.

तो एका सुंदर नक्षीदार काचेचा ग्लास घेऊन परत आला. 

‘’यात अजिबात दारु नाहीये. तू पित नाहीस ना!’’

‘’थॅन्क्यू ललित.’’ मी हसून त्याच्या हातातून तो ग्लास घेतला. 

‘’वला, तू इथेच थांब. मी जाऊन जरा काही लोकांना भेटून येतो. ठीक आहे ना?’’ त्याच्या म्हणण्यावर मी मान डोलावली आणि तो मी उभी होते तिथून थोडासाच दूर जाऊन लोकांशी बोलू लागला.

स्वरा…28/07/21

-----------

भाग सोळावाः- वेदनादायी गुपित-2

वल्लरी…

मी इकडे तिकडे पहायला सुरुवात केली. ही जागा खरंच खूपच सुंदर होती. लिला खरंच भाग्यवान आहे. तिच्याकडे त्या सगळ्या गोष्टी होत्या ज्या माझ्याकडे अगदी अपवादानेच असू शकत होत्या. काय तरी माझं नशीब आहे! एक मरण माहीत असलेली मुलगी एका अशा माणसाच्या प्रेमात पडून त्याच्याशी लग्न करते ज्याची एक रखेलपण आहे. 

‘’ए जरा नीट बघ ना! ‘’ एका अतिशय रुक्ष आवाजानं माझं लक्ष वेधून घेतलं. माझ्या लक्षात आलं की मी त्या बोलणार्‍या मुलीच्या गाऊनच्या पायघोळ भागावर चुकून पाय ठेवला होता. 

‘’ओह, सो सॉरी.‘’ मी लगेचच तिची माफी मागितली. 

‘’ माफी तर तू मागायलाच हवीस. आत्ता माझा ड्रेस खराब करणार होतीस तू! बाय दि वे कोण आहेस तू? ‘’ तिनं मला पुन्हा विचारलं.

‘’ अगं तिचा ड्रेस तरी बघ ना! श्शी! मला तर वाटतंय की ती एखादी मिडलक्लासमधली असावी. ‘’ तिची दुसरी एक मैत्रीण तिला म्हणाली. 

‘’ आपलं दुर्दैव. दुसरं काय म्हणणार ना! मला तर अपेक्षाच नव्हती की अशा पार्टीमध्ये हिच्यासारख्या कुणाशीतरी भेट होईल म्हणून. ‘’ त्या पहिल्या मुलीनं माझा अपमान केला. 

आणि त्या बोलत असतानाच अचानक लिला तिथे आली. तिनं चेहरा वेडावाकडा करत विचारलं, ‘’काय चाललंय इथे?’’ आणि मग तिचं लक्ष माझ्याकडे गेलं.

‘’तू? तुला तर मी ओळखते. तू त्या मनालीज् मध्ये काम करतेस ना?’’ तिनं अगदी रुक्षपणे मला विचारलं.

‘’हो लिला.’’ मी शक्य तितकं हसून तिला उत्तर दिलं.

‘’तू इथे काय करतेयस? तुला माहीत नाहीए का की ही पार्टी उच्चभ्रू लोकांसाठी आहे ते?’’ तिच्या शब्दांनी मला थपडावलं.

‘’तुला काय वाटतं ती इथे कशासाठी आली असेल? मला तर वाटतं की ती नक्कीच कुणातरी बड्या असामीला जाळ्यात ओढण्यासाठी इथे आली असावी.’’

‘’हो लिला. तुला तर माहीतच आहे ना या खालच्या वर्गातल्या मुली कशा असतात ते! त्या प्रसिध्दी आणि पैशांसाठी काहीही म्हणजे अगदी काहीही करु शकतात.’’

‘’बघ ना तिचे डोळे कसे एखाद्या बड्या असामीला शोधतायत ते!’’

त्या जाणीवपूर्वक माझी निंदा नालस्ती करत होत्या. ती ऐकून माझी मान खाली गेली. मला माहीत होतं की मी काही त्यांच्यासारखा खूप महागडा डिझाईन केलेला ड्रेस घातला नव्हता. पण मी लिलाला काही बोलू शकत नव्हते. माझ्याकडे तिच्यासारखा माणूस नव्हता जो माझ्यासाठी मला हव्या त्या सगळ्या वस्तू खरेदी करेल किंवा मी काही चांदीचा चमचा तोंडात घेऊन जन्माला आले नव्हते. आणि कोण बोलत होतं जाळ्यात पकडण्याविषयी ती जी स्वतःच एका माणसाला फसवत होती. त्याची रखेली होती.

‘’मी कोण आहे आणि मी अंगावर काय घातलं आहे याने काहीही फरक पडत नाही. पण तुम्हांला माझा असा अपमान करण्याचा काहीही हक्क नाहीए.’’ मी माझ्या स्वाभिमानी ताठ आवाजात त्यांना उत्तर दिलं.

‘’ओह,खरंच!’’ असं म्हणून लिलानं तिच्या हातात असणार्‍या ग्लामधली वाईन माझ्या चेहर्‍यावर फेकली.

मी रागानं तिच्याकडे बघितलं. ही असं कशी काय वागू शकते माझ्याशी? मी हिचं काय वाकडं केलंय?

‘’तुझी लायकीच ही आहे.’’ तिची दुसरी एक मैत्रीण म्हणाली आणि तिनं मला जोरात धक्का दिला.

माझा तोल गेला आणि मी फार जोरात जमिनीवर पडले. माझ्या हातात जो ग्लास मी धरला होता त्याचा त्या धक्क्याने पार चक्काचूर झाला. लालभडक, उष्ण द्रव वहायला सुरुवात झाली. मी घाबरुन एकदा माझ्या हाताकडे पाहिलं. माझ्या हातावरचे घाव खूप खोल होते. हे प्रचंड रक्त होतं. अरे देवा!

‘’अरे देवा! वलाऽऽऽ!’’ मी ललितची किंचाळी ऐकली. तो सगळ्यांना बाजूला सारत धावतच माझ्याकडे आला. त्यानं त्याच्या अंगावरचा कोट काढून माझ्या अंगावर टाकला आणि मला उभं रहायला मदत केली.

‘’ल…ल…ललित!’’ मी कशीबशी त्याचं नाव घेउ शकले. माझ्या जखमा बघत तो मला त्या गर्दीपासून बाजूला न्यायला लागला. 

‘’काय झालं इथे?’’ मी त्यांचा आवाज लगेच ओळखला.

‘’नशीब माझं की तू इथे आलास. देवालाच माहीत ही अशी लोकं या अशा पार्ट्यांमध्ये कशी काय येतात ते! ती माझ्यासोबत अतिशय रुक्षपणे वागली आणि तिने माझा अपमानही केला.’’ हे सांगणारा लिलाचा आवाज होता. मला माहीत होतं ती कुणाशी बोलतेय हे सगळं आणि कोण तिथं उभं आहे ते! मला त्यांच्या मंद मंद कोलोनचा वास जाणवत होता.पण, माझ्यात त्यांच्याकडे पाहण्याची ताकद नव्हती. तिथं काही क्षणांसाठी शांतता भरुन राहिली.

‘’तुझ्या हातातून रक्त येतंय.’’ तो त्या शांततेचा भंग करत म्हणाला.

आता मी त्यांच्या चेहर्‍याकडे पाहिलं. लिला त्यांच्या हातात हात घालून त्यांच्या बाजूला उभी होती. खरंच देवा? खरंच तुम्हांला माझ्या हातातून येणार्‍या रक्ताची काळजी आहे का? मग माझ्या या रक्तबंबाळ झालेल्या हृदयाची काळजी का नाहीए तुम्हांला?

‘’धन्यवाद श्रीयुत रत्नदीप तुम्ही दाखवलेल्या या काळजीसाठी.’’ मी अगदी ठामपणे त्यांचे आभार मानले आणि ललितकडे वळून म्हणाले, ‘’ललित, मी शरमिंदा आहे की माझ्यामुळे इतक्या सगळ्या लोकांमध्ये तुझ्या प्रतिमेला तडा गेला. मला इथून जायला हवं.’’

त्या माझ्या शेवटच्या शब्दांसोबतच मी त्या मोठ्या हॉलमधून जवळ जवळ धावतच बाहेर पडले. जितक्या लवकर जमेल तितक्या लवकर मला हॉस्पीटल गाठायला हवं होतं. यावेळेस स्वानंद मला ठार मारणार हे नक्की होतं.

मी धावत त्या हॉटेलमधून बाहेर पडत असतानाच समोरुन येणार्‍या दिगंतवर जाऊन आदळले. 

‘’वला, तू इथे काय करतेयस?’’ त्यानं मला विचारलं. तेवढ्या माझ्या मागोमाग धावत ललित तिथे पोचलाच.

‘’वल्लरी थांब मी तुला सोडतो. थांब.’’ तो ओरडून मला सांगत होता.

‘’अरे देवा, वल्लरी किती हा रक्तस्त्राव होतोय तुला?’’ यावेळेस दिगंतचंही माझ्या रक्त वाहणार्‍या हाताकडे लक्ष गेलं. मला मात्र माहीत होतं की किती रक्त माझ्या शरीरातून वाहून जातंय ते! आता मला भोवळ आल्यासारखं होऊ लागलं.

‘’दिगंत… प्लीज… मला… हॉस्पीटलला… नेशील का?’’ मी कसंबसं विचारलं.

‘’हो. हो. ये ये. इथून आत बस.’’ त्यानं मला त्याच्या कारकडे नेलं. ललितनंही त्याचा रुमाल माझ्या हाताला गुंडाळला आणि मला गाडीत आत बसायला मदत केली.

‘’खूप त्रास होतोय का वला तुला?’’ त्यानं विचारलं. मी काहीही न बोलता फक्त होकारार्थी माझं डोकं हलवलं. तोही माझ्याशेजारी गाडीत बसला मला आधार देण्यासाठी.

थोड्याच वेळात आम्ही हॉस्पिटलमध्ये पोचलो. गाडीतून उतरत असताना दिगंत म्हणाला, ‘’ माझा एक मित्र आहे इथेच. तो आपली मदत नक्कीच करु शकेल.’’

‘’नाही नको. मला डॉ. स्वानंदला भेटायचंय.’’ मी लगेचच म्हणाले.

‘’तुला इथले डॉक्टर माहीत आहेत?’’ ललितच्या बोलण्यात अविश्वास होता. मी त्याच्या त्या प्रश्नाकडे सपशेल दुर्लक्ष केलं. या सगळ्यांची उत्तरं देण्यासाठी तसाही माझ्याकडे वेळ नव्हता.

आम्ही हॉस्पिटलमध्ये आत गेलो. दिगंत पुन्हा म्हणाला, ‘’थांबा आधी रिसेप्शनवर विचारु.’’

‘’त्याची काही गरज नाहीए. मला स्वानंदची ओटीपी माहीत आहे.’’ मी शक्य तितक्या वेगाने त्याच्या ओटीपीच्या दिशेने निघाले. अरे देवा, रक्ताचा पूर आलाय. मला जाणवतंय की माझ्या अंगातलं त्राण संपायला लागलंय.

मी त्यांच्या ओटीपीकडे पोचताच त्यांच्या दारावर टकटक केली आणि आवाज दिला, ‘’डॉ. स्वानंद.’’

‘’कोण आहे? आत या.’’ त्यांनी सांगितलं.

ते काहीतरी वाचत होते बहुतेक. पण जशी त्यांची माझ्या जखमांवर नजर पडली तसे ते खुर्चीतून उठून ताडकन उभे राहिले. 

‘’वल्लरीऽऽऽ! अगं काय हे? काय झालंय तुला?’’

ते धावतच झ्याकडे आले आणि त्यांनी माझा हात धरला. मग त्यांनी मला खुर्चीवर बसवलं आणि माझा हात नीट टेबलावर ठेवला. त्यांनी लगेचच त्यांची औषधं घेतली.थोडं गरम पाणी घेतलं. माझ्या जखमा पुसता पुसता त्यांनी विचारलं, ‘’ अगं का अशी वागतेस वल्लरी तू? मी कितीवेळा तुला समजावून सांगायला हवंय आणखी? तुला रक्तस्त्राव होता कामा नये. ना बाहेर ना आत. मुळीच पेलणार नाही ते तुला. आणि काय वाटतं तुला; हे असं रक्त जाऊन आणखी काय होईल म्हणून?’’ 

मी मीठाची गुळणी धरुन बसले तोंडात. बोलणार तरी काय होते मी? सांगणार तरी काय होते मी त्यांना? नव्हतंच माझ्याकडे त्यांना सामगण्यासाठी काही.

‘’तू इतकी बेजबाबदारपणे वागूच कशी शकतेस? तुला कल्पना तरी आहे का की यावेळेस तू काय केलं आहेस ते? तू या अशा अवस्थेत माझ्या ओटीपीपर्यंत आलीस. मुर्ख मुली!’’ ते मला ओरडले.

‘’हे बघा, डॉक्टर स्वानंद यात तिची काहीच चुक नाहीए.’’ अचानक आलेल्या दिगंतच्या आवाजाने मी शहारुन गेले. अरे देवा, नाही. तो अजूनही ललितसोबत इथेच होता का? आता डॉ. स्वानंदनी त्याला काही सांगितलं तर काय होईल? त्यांना माझ्या लग्नाविषयी काही कळलं तर?

‘’दिगंत तू ललितसोबत बाहेर वाट का बघत नाहीस?’’ मी त्याला बाहेर घालवण्याचा एक विफल प्रयत्न केला. 

पण ते बाहेर जाण्याआधी डॉक्टरांनी त्यांना थांबवलं आणि दिगंतला विचारलं, ‘’एक सेकंद थांब. मला सांग तू हिचा प्रियकर आहेस का?’’

‘’काय? काय म्हणालात तुम्ही?’’ दिगंतनं त्यांचा प्रश्न न समजल्यासारखं विचारलं.

‘’डॉ. स्वानंद… ऐका तरी माझं… त्याचा या सगळ्याशी…’’ मी त्यांना थांबवण्याचा निष्फळ प्रयत्न करत काही तरी बोलायचं म्हणून बोलले पण त्यांनी मध्येच मला थांबवलं.

‘’माझा प्रश्न मी नीट विचारला नाही की तुम्हांला नीट कळला नाही? ठीक मग मी जरा वेगळ्या पध्दतीने विचारतो. तू तोच माणूस आहेस का ज्याच्यासोबत ही राहते, खाते, पिते आणि झोपतेही?’’ त्यांनी चिडक्या स्वरात त्यांचा प्रश्न दिगंतला पुन्हा विचारला.

दिगंत एकदम गप्पच बसला. त्याची नजर माझ्याकडे गेली. मग त्यानं डॉक्टरांकडे पाहत त्यांना विचारलं, ‘’ तुम्हांला नक्की काय म्हणायचं आहे? ती माझी प्रेयसी असेल अथवा नसेल, आम्ही एकत्र राहत असू वा नसू, सोबत झोपत असू वा नसू पण हे विचारण्याचा तुम्हांला अधिकार कुणी दिला?’’

‘’मला कुणी अधिकार दिला?’’ डॉ. स्वानंद रागाने त्याच्यावर ओरडले. 

‘’डॉ. स्वानंद… प्लीज…’’ मी पुन्हा त्यांना थांबवण्याचा प्रयत्न केला.

‘’नाही वल्लरी. झालं तेवढं पुरेसं आहे.’’ ते माझ्यावरही ओरडले. एका डॉक्टरचा त्रागा आणखी काय वेगळा असणार ना! त्यांनी दिगंतकडे पाहिलं आणि म्हणाले, ‘’ या मुलीला अप्लास्टिक ऍनिमिया आहे. तुम्हांला याचा अर्थ कळतो का? तिचं शरीर तिच्या गरजेएवढं रक्त तयार करु शकत नाही. आणि त्यापेक्षा काळजीची गोष्ट म्हणजे तिला हिमोफिलिया आहे. सामान्य माणसांसारख्या तिच्या रक्ताच्या गुठळ्या नाही होऊ शकत. गेल्या दोन महिन्यांत ती जेव्हा जेव्हा मला इथे दिसली तेव्हा तेव्हा ती आतून संपूर्णतः जखमांनी घायाळ होती…’’

त्यांच्या त्या प्रत्येक शब्दासोबत मी माझ्याभोवती उभी केलेली भिंत ढासळत होती. माझ्या सगळ्या भावना मला आतून धडका मारत होत्या. काय होऊन बसलं हे वल्लरी? आपलं सगळं गुपित अशारितीने बाहेर फुटलेलं आहे. मी एक शेवटचा प्रयत्न करावा त्यांना थांबवण्याचा म्हणून म्हणाले, ‘’डॉ. स्वानंद…’’

‘’तू मरतेयस वल्लरी क्षणाक्षणाला. किमान आतातरी मला बोलू दे. तो तुझ्याशी असा वागतोय आणि अजूनही तुला वाटतंय की हे सगळं त्याला कळू नये म्हणून?’’ त्यांच्या त्या शेवटच्या शब्दांनी मी इतका वेळ धरुन ठेवलेला माझा बांध फुटला आणि मी रडू लागले. हा तो नाहीए डॉक्टर हा तो नाहीए.

‘’स्पष्ट बोला. तुम्हांला नक्की काय म्हणायचंय?’’ दिगंतनं पुन्हा विचारलं. यावेळेस त्याचा आवाज थरथरत होता.

‘’जर आपण तिच्यावर लवकर उपचार चालू केले नाहीत तर आपण तिला वाचवू शकणार नाही. तिच्याकडे जेमतेम दोन वर्षं शिल्लक आहेत.’’ त्यांनी त्याला सगळं स्पष्टपणे सांगून टाकलं.

दिगंतनं मला अर्थपूर्ण नजरेनं पाहिलं. ललितसुध्दा तिथं मोन्यानं उभा होता. बराच वेळ शांततेत गेल्यावर दिगंत म्हणाला, ‘’म्हणजे इतका वेळ तू आमच्याशी खोटं बोलत होतीस?’’

‘’माझं चुकलं.’’ मी खालमानेनं त्याला म्हणाले.

‘’अवधूतला यातलं काही माहीत आहे का वला?’’ त्याचा पुढचा प्रश्न.

मी माझे बाहेर पडणारे हुंदके दाबत नकारार्थी मान हलवली. 

‘’अवधूत? अवधूत रत्नपारखी?’’ ललित आश्चर्याने म्हणाला. मी मानेनंच हो म्हणाले.

‘’हा काय मुर्खपणा आहे वल्लरी! मी त्याला आताच्या आता हे सगळं कळवतोय. फोनच लावतो त्याला.’’ तो माझ्यावर ओरडला.

‘’नाही दिगंत नाही.’’ मी भितीने ओरडले.

‘’अगं तू मरतेय वल्लरी. किमान आता तरी गं!’’ तो उलटा माझ्याच अंगावर ओरडला.

‘’नको दिगंत. असं काही नको करुस रे!’’ मी माझं रडणं आता आवरुच शकत नव्हते.

‘’अगं तो तुझा नवरा आहे गं! तुला नाही का वाटत की हा त्याचा हक्क आहे म्हणून?’’ तो पुन्हा ओरडला.

‘’नवरा? तुझं लग्न झालंय वला?’’ ललितनं धक्का बसून विचारलं.

‘’तुझं लग्न अवधूत रत्नदीपशी झालंय? रत्नदीप साम्राज्याचा एक वारस?’’ यावेळेस डॉ. स्वानंदने आश्चर्याने मला विचारलं. ‘’आणि तू म्हणतेस की तुझ्याकडे उपचारासाठी पैसे नाहीत?’’

मला कळत नव्हतं काय बोलावं ते. जरी त्यांना ते माहीत असतं तरी त्यांनी माझी मदत थोडीच केली असती? कोणत्याही कारणाशिवाय त्यांनी माझ्यावर लाखो रुपये खर्च केले असते? खचितच नाही. तुम्हांला माहीत नाही डॉ. स्वानंद मी त्यांची फक्त नावापुरती बायको आहे. मला बायकोचे कुठलेही अधिकार त्यांनी दिलेले नाहीत.

‘’वल्लरी अगं जर तू त्याची बायको आहेस तर तो लिलासोब काय करोय?’’ अचानकच ललितनं ध्यानीमनी नसणारा प्रश्न विचारला.

मुर्ख मुला! तुला उघड्या डोळ्यांनी सत्य दिसत नाहीए का?

‘’डॉ. मी थोडावेळ तिच्याशी एकट्याने बोलू शकतो का?’’ दिगंतनं विचारलं.

‘’हो नक्कीच.’’ असं म्हणून डॉ. स्वानंद लगेचच त्या खोलीबाहेर निघून गेले.

दिगंत झटकन् माझ्यासमोर खाली जमीनीवर गुडघे टेकून बसला. मग त्यानं अगदी प्रेमळ आवाजात मला विचारलं, ‘’वला, ऐक माझं. आपल्याला हे सगळं अवधूतला सांगायला हवंय.’’

‘’नाही दिगंत. असं नको म्हणूस. तू तरी मला समजून घे ना! प्लीज.’’ मी म्हणाले.

‘’नाही वल्लरी. तुला कळतंय का? ही सगळी चेष्टा नाही चाललेली.’’ 

‘’तुला कळतंय का दिगंत? अरे मी तर फक्त एक अनाथ मुलगी आहे. समज मी उद्या जरी मेले तरी माझ्यासाठी रडणारं कुणी नाहीए. गोष्ट जर त्यांचीच असेल तर ते माझा तिरस्कार करतात ही सत्य परिस्थिती आहे. त्यांच्या दृष्टिकोनातून मी एक लालची बाई आहे. त्यांना तसाच विचार करत राहू दे माझ्याविषयी.’’ मी माझं म्हणणं त्याला सांगितलं.

‘’बेअक्कल आहेस वला तू! तुला सगळ्या गोष्टी माहीत आहेत; मग तू खोटं का बोलतेयस? तू त्याच्याशी लग्न तरी का केलंस ना? तुला कळतंय का तरी की ह्या सगळ्या गोष्टी जर आजीला कळल्या तर तिच्यावर काय परिणाम होईल या सगळ्याचा? आम्हां कुणाहीपेक्षा तीचं जास्त प्रेम आहे तुझ्यावर वल्लरी. तू अशा बाईला फसवतेयस. खरं तर तू आम्हां सगळ्यांनाच फसवतेयस.’’ त्याचा सगळा उद्वेग त्याच्या बोलण्यातून बाहेर पडत होता.

‘’मला माफ कर दिगंत या सगळ्यासाठी. पण तुला कसं सांगू की मी त्यांच्यावर किती प्रेम करते ते! माझं खूप प्रेम आहे त्यांच्यावर. त्यामुळे आजीनी जेव्हा त्यांच्याशी लग्न करण्याविषयी मला विचारलं तेव्हा मी नाही म्हणूच शकले नाही. तू याला अडनिड्या वयातली शेवटची इच्छा म्हणू शकतोस.’’

डॉ. स्वानंद आत आले. 

‘’वल्लरी, चल माझ्यासोबत. तुला रक्त चढवण्याची गरज आहे.’’ ते म्हणाले.

‘’धन्यवाद.’’ मी हळूच म्हणाले.

दिगंत आणि ललित तिथेच उभे राहिले जेव्हा मी रक्त चढवून घेण्यासाठी हॉस्पिटलच्या बेडवर आडवी झाले होते. माझ्या हातात सुईच्या आधाराने टोचलेल्या एका सलाईनच्या स्वच्छ नळीतून तो लाल रंगाचा द्रव माझ्या शरीरात सोडला जाताना मी पाहत होते. सगळं काही पार पडल्यानंतर डॉ. स्वानंदनी येऊन पुन्हा एकदा माझा रक्तदाब आणि नाडीची गती तपासली.

‘’ठीक आहे वल्लरी. आता तू जाऊ शकतेस. पण नीट काळजी घे.’’ 

‘’हो डॉक्टर. धन्यवाद.’’ मी उभी राहत त्यांचे आभार मानले. ललितनं मला उभं रहायला मदत केली.

आम्ही आता सगळे जण तिथून बाहेर पडणारच होतो इतक्यात डॉ. स्वानंदनी मला थांबवलं आणि म्हणाले, ‘’हॅपी बर्थडे वल्लरी.’’ 

मी एका क्षणासाठी गोठून गेले. मग निःश्वास सोडत त्यांचे शुभेच्छांसाठी आभार मानले. 

आम्ही हॉस्पिटलच्या बाहेर पडताना ललित माझ्या कानांत जवळजवळ किंचाळला, ‘’आज तुझा वाढदिवस आहे?’’

‘’हो.’’

‘’मुर्ख मुलगी. आणखी काय काय लपवलं आहेस तू?’’ दिगंत त्राग्याने म्हणाला. मी गप्पच राहिले. दिगंत अतिशय वैतागलेला दिसत होता.

‘’आपण हिचा वाढदिवस साजरा करायला हवा.’’ ललित पुन्हा म्हणाला.

‘’हे बघा मुलांनो मला प्रचंड अशक्तपणा जाणवतोय आणि मला घरी जायचं आहे.’’ मी हसतच म्हणाले.

पण ललित थोडीच ऐकणार्‍यातला होता. त्यानं लगेच त्यातूनही वाट शोधलीच. ‘’असं चालणार नाही. आपण किमान केक तरी आणूच शकतो.’’

‘’बरोबर बोलतोय तो. आज तुझा वाढदिवस आहे की नाही मुली!’’ दिगंतनं त्याची साथ दिली. 

केक आणायचा? हे माझ्यासाठी नवीन होतं. आजवरच्या माझ्या कुठल्याही वाढदिवसाला मला केक मिळाला नव्हता. मिळाला होता तो छोटूसा कपकेक. अचानक माझ्या कानांत मला सियाचे शब्द ऐकू आले आणि मी त्यांना म्हणाले, ‘’ मला काही मोठा केक बिक नकोय. मला एक छोटूसा कपकेक हवाय. बस.’’

स्वरा… 05/08/2021

 

 भाग सतरावाः- तुटलेलं हृदय

दिगंत…

वल्लरी! ती मुलगी जिला मी सहा-सात महिन्यांपूर्वी भेटलो. ती कायमच मला जीवनरसानं रसरसलेली वाटली. प्रेमानं बोलणारी, अगदी छोट्यातल्या छोट्या गोष्टीकडेही हसून पाहणारी. जेव्हा अवधूत मला अगदी पहिल्या वेळेस म्हणाला की ती एक लालची बाई आहे म्हणून तेव्हा माझा त्यावर अगदी सजह विश्वास बसला. तसा तो कोणीही ठेवूच शकला असता. एक अतिशय सामान्य मुलगी; अचानकच कुठूनतरी प्रकट झाली आणि आजीची काळजी घ्यायला लागली. हे तसं पटणारं नव्हतंच. आणि कोण म्हणू शकलं असतं की हे असं करण्यामागे तिचा काहीच वाईट हेतू किंवा स्वार्थ नाहीए म्हणून? मग अवधूतनं मला तिच्यावर पाळत ठेवायला सांगितली. आणि तिच गोष्ट मी आजही करतोय. हळूहळू मला कळत गेलं की ती किती एदार मनाची मुलगी आहे ते! माझा तिच्यावर विश्वास बसायला लागला. कळून चुकलं मला ती काहीही असू शकेल पण लालची नक्कीच नाही. तिचं आयुष्य अगदीच सोप्प होतं. आधी आधी मला असं वाटत होतं की वल्लरी फक्त एका कुटुंबाच्या शोधात आहे जे तिच्याजवळ कधीच नव्हतं. मग आम्ही एकमेकांचे छान मित्र झालो. त्या छोट्याशा लहानखुर्‍या मुलीनं माझ्या हृदयाचा इंच न् इंच व्यापून टाकला. पण, खरं सांगायचं तर मला माहीतच नव्हतं की माझ्यासमोर नियतीनं काय ताट मांडून ठेवलंय ते! माझा विश्वासच बसत नाहीए की ही हसरी मुलगी मरणाच्या कड्यावर उभी आहे! येणारा प्रत्येक क्षण तिला मरणाच्या बाहूत जाण्यासाठी आणखी आणखी पुढे ढकलतो आहे. माझा तर यावरही विश्वास बसत नाहीए की या अशा मुलीवर अवधूत बळजबरी करु शकतो, त्यानं तिचा पावलापावलाला अपमान केला आणि ती वेडी हे सगळं फक्त आणि फक्त तिच्या त्याच्यावर असणार्‍या प्रेमापोटी सहन करत राहिली. ती त्याच्यावर इतकं प्रेम कशी काय करु शकते? हे एवढं सगळं घडल्यानंतरही! 

‘’दिगंत, मला वचन दे. प्लीज… प्लीज… प्लीज… मला वचन दे की तू यातलं काहीही त्यांना सांगणार नाहीयेस. माझी अजिबात इच्छा नाहीए की त्यांना माझ्या या परिस्थितीबद्द‍ल काही कळावं अशी.’’ तिचा तो प्रेमाच्या माणसाला दुःख होऊ नये म्हणून त्याला आपलं दुःख कळू न देणारा कळवळून विनंती करणारा आवाज अजूनही माझ्या कानांत घुमतोय.

त्यावेळी मी तिला या सगळ्यामागचं कारणंही विचारलं होतं. ‘’का वल्लरी? का करतेयस तू हे सगळं?’’

‘’कारण, माझं त्यांच्यावर प्रेम आहे दिगंत. पण माझी इच्छा नाही की त्यांनीही माझ्यावर प्रेम करावं. मी खूप खुष आहे. त्यांचं प्रेम मिळत नसलं तरी मी मला मिळालेल्या या आयुष्यात सुखी आहे. मला माझ्या आयुष्यातली उरलेली काही वर्षं अशा माणसासोबत व्यतित करायची आहेत ज्याच्यावर मी मनापासून प्रेम करतेय. तूच सांग, यात माझं काही चुकतंय का? जर गोष्टी माझ्या हातात असत्या तर मी सगळ्या जगासमोर ओरडून ओरडून सांगितलं असतं की माझं त्यांच्यावर किती प्रेम आहे ते! माझ्या प्रत्येक श्वासागणिक मला त्यांची जाणीव होत राहते. नाही काही फरक पडत की ते माझ्याशी कसे वागताहेत याने कारण मी ते बदलू नाही शकत. दर दिवशी मी नव्यानं त्यांच्या प्रेमात पडतेय. आणखी आणखी खोलवर त्यांच्यात गुंतत चाललेय मी.’’ तिच्या आवाजातली वेदना मला आगदी ठळकपणे जाणवत होती.

का वल्लरी? तू कशी काय अशा माणसावर प्रेम करु शकतेस ज्याला तुझी काळजी वाटत नाही, जो तुझी रेसभरही पर्वा करत नाही? मी माझे अश्रू लपवण्यासाठी खिडकीतून बाहेर पाहू लागलो. वल्लरी गाडीत माझ्या बाजूलाच बसली होती आणि तिनं नुकताच विकत घेतलेला तो छोटूसा कपकेक खात होती. आज तिचा वाढदिवस आहे आणि या पुर्‍या जगात तिची काळजी करणारं तिच्याकडे कुणीच नाहीए. ती तिचं आयुष्य अशी एकट्याने कशी जगत असेल? आणि अवधूत! तो नालायक, गधडा! त्याला तर साधी कल्पनाही नाहीए की तो किती भाग्यवान आहे याची कारण ती त्याच्या आयुष्यात आहे. जर त्याच्या जागेवर मी असलो असतो तर मी तिच्या आनंदासाठी जंग जंग पछाडलं असतं. तिनं आधीच माझं हृदय व्यापून टाकलंय आणि आज तर तिनं माझ्या आत्म्यालाही आपलंस करुन टाकलंय. वला जर अवधूतच्या जागी मी असतो तर तू माझ्यावर एवढंच प्रेम केलं असतंस का गं? मी तुला वचन देतो वला, मी तुझी खूप काळजी घेईन, तुला खूप आनंदात ठेवेन. मी या सगळ्या जगातला आनंद आणून तुझ्या पायाशी ठेवेन. मी तुझ्या या डोळ्यांनी झोपेत, जागेपणी कधीही पाहिलेली सगळी स्वप्नं खरी करण्यासाठी झटेन. तू तुझ्या हातांनी माझ्यासाठी बनवलेलं जेवण जेवताना मला माझ्या बाहुपाशात तू हवी आहेस. माझी इच्छा आहे की रोज संध्याकाळी तू माझ्या परत येण्याची वाट पहावीस. रोज सकाळी उठलो की जमिनीला पाय लागण्याआधी मला तुझा चेहरा पहायचा आहे. माझी फार फार इच्छा आहे की तू अवधूतऐवजी मला प्रेमाने देवा म्हणून हाक मारावीस. पण हे सगळं तेव्हाच होउ शकतं जेव्हा तू अवधूतऐवजी मला स्वतःचा जोडीदार म्हणून निवडशील. सगळा जर तर चा खेळ. 

मी तिच्याकडे नजर टाकली. तिचे ओठ त्या केकमधल्या चॉकलेटनं भरुन गेले होते. आणि ती नेहमीसारखीच मोहक दिसत होती. ती तिच्या ओठांवरुन जीभ फिरवून चॉकलेटचा थेंब न् थेंब चाटून घेण्याचा प्रयत्न करत होती. तिचे ते मोठ्ठाले डोळे आनंदाने लकलकत होते. हिला अशी पाहून कुणी म्हणेल का की ही मरणाच्या उंबरठ्यावर उभी आहे म्हणून? ती अशी कशी असू शकते? पण तिच्या केलेल्या प्रत्येक कृतीनं माझ्या हृदयात कळ उठत होती; त्याला अक्षरशः तडा जात होता. तिचं अवधूतवर मनापासून प्रेम होतं म्हणूनच तिनं तिच्या आयुष्याची उरलेली काही वर्षं त्याच्या सोबत घालवायचं ठरवलं होतं; तेही कोणत्याही अपेक्षेविना. माझी नजर रिअर मिररवर पडली. माझ्या लक्षात आलं की ललित मला अतिशय प्रेमाने पाहत होता. त्याच्या माझ्याविषयी त्याच भावना होत्या ज्या मला वल्लरीविषयी वाटत होत्या. असं नव्हतं की मला तो आवडत नव्हता. तोही अतिशय प्रेमळ आणि मृदू स्वभावाचा आहे आणि त्याच्यातही त्या सगळ्या गोष्टी आहेत ज्या मला आवडतात. पण तरीही वल्लरी त्याच्या काही पावलं पुढेच आहे. 

मला खरं तर ते दोघेही आवडतात पण माझ्या हृदयाला विचाराल तर त्यानं तिथं फक्त वल्लरीलाच जागा दिली आहे. मला माहीत आहे की ती मला कधीच त्याअर्थी स्विकारणार नाही. ती माझ्यावर प्रेमही करणार नाही पण तरीही मी माझ्या मनाला तिच्यावर प्रेम करण्यापासून थोपवू शकत नाहीए. हे जर असं काही माझ्या मनात असेल तर मग ललितचं काय? मला माहितेय की तो माझ्या मनाला नेहमीच शांत करतो. तो एक अशी व्यक्ती आहे जिच्यासोबत मी सगळ्याविषयी आणि सगळ्यातल्या सगळ्याविषयी अगदी काहीही वाटू शकतो. पण मग माझं हृदय त्याला माझा म्हणून का स्विकारत नाहीए? हे सगळं वल्लरीमुळे होतंय का? की मला आमचं नातं स्विकारताना समाजाची भिती वाटतेय? मला याचं उत्तरच माहीत नाहीए. 

याच सगळ्या गोष्टींचा विचार करत आम्ही अवधूतच्या घरापाशी पोचलोदेखील. मी गाडी थांबवली. चेहर्‍यावरच्या मोठ्या हास्यासोबत वल्लरी म्हणाली, ‘’बाय ललित, आणि किर्तीला यातलं काहीही सांगू नकोस हं! समजलास ना?’’ मग दाराचं कुलुप उघडत असताना तिनं माझ्याकडे पाहिलं आणि म्हणाली, ‘’दिगंत थॅन्क्यू सो मच. तू मला वेळेत हॉस्पिटल आणि घरी पोचवलंस.’’ 

मी गाडीचं दार उघडलं बाहेर आलो आणि तिला म्हणालो, ‘’थांब. मी येतो तुझ्यासोबत.’’ तिनं हसतच माझ्या म्हणण्यावर मान डोलवली. 

‘’मी आलोच.’’ ललितला असं सांगून मी तिच्यासोबत आत गेलो. 

मला माहितेय तो खूपच उदास होता. थोडासा माझ्यामुळे आणि थोडासा तिच्यामुळे. मला माहीत नाही की माझ्या मनातल्या वल्लरीबद्दलच्या भावना त्याला कळल्या तर तो कसा वागेल ते! असं वाटतंय की तो वल्लरीचा खूप जवळचा न् चांगला मित्र आहे. मी सगळ्या गुंत्याचा फक्त विचारच करु शकत होतो. वल्लरी दिवाणखान्यातून आत आली. मी तिच्या सोबतच चालत होतो. आम्ही आत पोचलोच होतो की तेवढ्यात आमच्या कानांवर आवाज येऊन आदळला.

‘’कुठे होतीस तू अजून?’’

अवधूत! तो घरी आला होता. तो का आला होता घरी? मग पार्टीचं काय झालं? 

‘’द…देवा…’’ वल्लरी स्वतःशीच पुटपुटली. त्याचं नाव घेताना तिचे ओठ थरथरत होते. 

‘’मी विचारलं तू कुठे होतीस? ऐकू आलं नाही का?’’ त्याच्या आवाज प्रचंड संतापलेला होता. मग त्याची नजर माझ्यावर पडली. 

‘’दिगंत! तू हिच्यासोबत काय करतोयस?’’ तो माझ्यावर ओरडला.

‘’तिची माझी भेट हॉटेलच्या बाहेर झाली. तिला अतिशय वाईट प्रकारे रक्तस्त्राव होत होता.’’ मी म्हणालो. 

‘’अच्छा, तर मग आता तुला हाही हवा झाला का? ललित एकटा पुरेसा नव्हता का?’’ तो त्याच्या मनातलं गरळ तोंडातून ओकला.

‘’देवा…ते…’’ तिनं बोलण्याचा प्रयत्न केला.

तू अशाप्रकारे वागवतोस अवधूत तिला? रोज तिच्या वाट्याला ही इतकी वाईट वागणूक येते? माझ्या अंगाची विचार करुन लाही लाही झाली. आणि मला अजिबातच आश्चर्य वाटलं नाही की तो ललितवरुन तिच्यावर संशय घेत होता हे पाहून. बेअक्कल माणसा तो सामान्य नाहीए रे! तो समलैंगिक आहे. मला कळतच नाही की तू हे अजूनही कसा ओळखू शकला नाहीस अवधूत!

लांब लांब ढांगा टाकत अवधूत तिच्याजवळ आला आणि त्यानं खसकन् तिचा दंड पकडला. 

‘’बास झाली तुझी नाटकं! मला माहीतेय की तुला काय पाहिजे आहे ते! आणि मला हेही माहीत आहे की तू त्या पार्टीमध्ये का आली होतीस ते! चेटकीणच आहेस तू!...’’

तो तिच्या अंगावर ओरडत असताना माझं हृदय पिळवटून निघत होतं. वल्लरी मात्र फक्त त्याच्याकडे पाहत होती. मला तिच्या डोळ्यांत तिच्या हृदयातल्या उमटलेल्या वेदना दिसत होत्या. तू असा का आहेस अवधूत? तुझी मती भ्रष्ट झालीय का? अरे दैत्या, तुला दिसत नाहीये का रे! ती पोरगी तुझ्यावर कसा जीव उधळतेय ते?

‘’अवधूतऽऽ! ती अशक्त आहे. तिचं खूप सारं रक्त वाहून गेल्यामुळे तिचा शक्तिपात झालाय आणि डॉक्टरांनी तिला विश्रांती घ्यायला सांगितलीय.’’ मी मध्येच त्याला थांबवत म्हणालो. 

अवधूतनं झटकन् तिचा हात सोडून दिला आणि तो दुसरीकडे बघायला लागला. वल्लरीनं तिच्या अवधूतनं काही वेळापूर्वी धरलेला दंडाच्या हुळहुळणार्‍या भागावरुन हलकेच हात फिरवला. मी पाहिलं तिच्या हातांवर लाल डाग पडले होते. अरे देवा! तिला पुन्हा आतल्या आत रक्तस्त्राव सुरु झाला.

‘’जा तू दिगंत. थॅन्क्यू सो मच. रात्र खूप झालीय.’’ तिनं माझे पुन्हा एकदा आभार मानत माझा निरोप घेतला आणि तिच्या बेडरुमकडे जाण्याआधी ती हळूच पुटपुटली, ‘’शुभ रात्री देवा.’’

अवधूत मात्र गप्पच होता. 

जशी वल्लरी तिथून दिसेनाशी झाली, त्यानं एक उसासा सोडला. 

‘’थॅन्क्स् दिगंत.’’ तो अतिशय दुःखी आवाजात म्हणाला. आता मला त्याच्या डोळ्यांत वेदना तरंगताना दिसत होत्या. तो मघाचा अवधूत कुठे गेला? इथे नक्की चाललंय तरी काय? तो तिच्या प्रेमात पडलाय की काय? त्याचं तिच्यावरचं प्रेम दाखवण्याचा त्याचा हा मागी आहे का? अरे नाही! हा तर सरळ सरळ वेडेपणा आहे.

पण, जर तू खरोखरीच तिच्या प्रेमात पडला असशील अवधूत; तर मी तुझी मदत करेन. मी तुला खर्‍या वल्लरीची ओळख करुन घेण्यासाठी मदत करेन. मी तुला दाखवून देईन की ती कशी वेड्यासारखी तुझ्यावर प्रेम करते ते! मी शब्द देतो तुला वला, मला थोडा वेळ दे. हा माझा वेडपट भाऊ, अवधूत नक्की तुझ्यावर तुझ्याइतकंच प्रेम करेल.

‘’शुभ रात्री अवधूत. आणि हो आज तिचा वाढदिवस आहे.’’ मी जाता जाता त्याला सांगितलं.

स्वरा… 06/08/2021

 

भाग अठरावाः- हळवं प्रेम

अवधूत…

जसा दिगंत घरातून बाहेर पडला तसं माझं आणलेलं सगळं उसनं अवसान गळून पडलं. मी जिन्याकडे पाहता पाहता माझ्या केसांतून हात फिरवला. मला पुन्हा एकदा मी अपराधी असल्यासारखं वाटत होतं. मला अजूनही आठवतंय की माझ्या वाढदिवसाच्या दिवशी तिनं सगळं घर कसं सजवलं होतं ते! आणि आज तिच्या वाढदिवसाच्या दिवशी मी काय केलं? काहीही नाही. वरुन लिलासाठी पार्टी ठेवली ती वेगळीच आणि हे सगळं वल्लरीनं स्वतःच्या डोळ्यांनी पाहिलंही. डोकं हलवून मी डोक्यातले विचार झटकण्याचा प्रयत्न केला. हळू हळू जिना चढत मी तिच्या खोलीपाशी पोचलो. दरवाजा अर्धवट उघडा होता. मी पाय न वाजवता खोलीत आलो. सगळी खोली रिकामी होती. माझ्या भुवया उंचावल्या; गेली कुठे ही? मी आजूबाजूला पाहिलं तर तिच्या कपाटाजवळची लाईट मला चालू असलेली दिसली. माझ्या लक्षात आलं की तिथे आहे. मी हळूच माझे जड झालेले पाय ओढत तिथवर गेलो. ती तिथे कपडे बदलत होती. तिच्या उघड्या पाठीवर माझी नजर पडताच माझ्या हृदयाचा ठोका चुकला. ती तिचा दुधी रंगाचा नाईट गाऊन घालत होती. पण तिला त्याच्या पाठीमागे असणारी ती लांब चेन त्रास देत होती. ती चेन लावण्यासाठी तिचे प्रयत्न चालू होते. तिची काहीशी पिवळट झालेली पण मखमली त्वचा मला मोहात पाडत होती. माझा श्वास फुलू लागला. माझे हात तिला स्पर्श करण्यासाठी शिवशिवू लागले. काय होतंय मला हे! तिला पाहिलं की माझा माझ्यावरचा ताबा का सुटतो मला काही कळतंच नाही.

‘’अगं माझे बाई लाग ना! का माझी परिक्षा बघतेस?’’ मी तिला लहान मुलांसारखं तक्रार करताना ऐकलं. कुणी इतक्या मधाळपणे तक्रार कसं करु शकतं? एकाचवेळेला मला ती त्रासलेली आणि मोहक दिसत होती. तिनं तिच्या केसांचा बन बांधला होता. तिच्या मानेवरुन त्यातून सुटलेल्या काही बटा हळूवारपणे रुळत होत्या. तिच्या प्रत्येक कृतीसोबत माझ्या डोळ्यांत तिची नशा चढत होती. आता मला स्वतःला सावरणं कठीण झालं होतं. मला मनापासून इच्छा होत होती की तिच्या जवळ जावं. हलकेच तिला मागून कवेत घ्यावं आणि तिच्या कानांशी हळूवारपणे कुजबुजावं, ‘हॅपी बर्थडे बायको! माझी छोटी खारोटी.’ पण, गोष्टी मला वाटत होत्या तितक्या सरळ नव्हत्या.

मी आणखी काही पावलं पुढे सरकलो आणि आमच्यातलं अंतर कमी केलं. मग मी अगदी अलवारपणे तिच्या खांद्यावर हात ठेवला. मागे वळून पाहताना ती केवढ्यानं तरी दचकली. अगं हो! मीच आहे इथे. तिच्या हृदयाची वाढलेली धडधड मला खूप स्पष्टपणे ऐकू येत होती. तिच्या गालांवर माझ्या स्पर्शाने लालीमा चढलेला मी पाहिला. मग माझं लक्ष तिच्या ओठांवर गेलं; ते थोडेसे विलग झाले होते. 

‘’द…देवा!’’ तिचा आवाज थरथरत होता. 

‘’श्श्श्शूऽऽऽऽ!’’ मी तिच्या कानांशी गप्प राहण्याचा इशारा केला. 

तिनं एक आवंढा गिळला. खालचा ओठ हलकेच दातांनी दाबला आणि त्या कोरड्या पडलेल्या ओठांवरुन जीभ फिरवली. तिच्या छोट्याशा हातांनी तिने तो नाईटगाऊन आपल्या छातीशी धरुन ठेवला होता. मी हलकेच मान खाली वाकवली आणि तिच्या मानेवरुन नाक घासत तिच्या शरीराचा गंध माझ्यात भरुन घेऊ लागलो. तो मंद मंद गंध माझ्या चेतना फुलवत माझ्या रोमारोमात झिरपत चालला होता. मी माझं नाक तिच्या मानेवर हळूच घासलं. तिच्या रंध्रारंध्रातून उठणारी शिरशिरी जाणवून सुखावलो. 

‘’देवा!ऽऽ‘’ तिने पुन्हा एकदा माझं नाव घेतलं आणि त्यासोबतच मी तिच्या खांद्यावर अलगद माझे गरम ओठ टेकले. तिच्या ओठांतून आलेला निसटता उसासा माझ्या कानांनी झटकन् टिपला. माझा हात तिच्या मानेपासून खाली तिच्या उघड्या पाठीवरुन अनियंत्रित पण अलवारपणे फिरु लागला. त्या स्पर्शासोबत माझ्या शरीरात काहीतरी घडतं होतं. काहीतरी वेगळं! जे माझ्यासाठी नवीन होतं. मी पुन्हा तिच्या खांद्यावर आणि मानेवर माझी चुंबनचिन्हं उठवली. माझे ओठ तिच्या सर्वांगावरुन फिरण्यासाठी आसुसले होते. माझा हात आता तिच्या त्या गाऊनच्या आत शिरला होता आणि त्यांनी मी तिच्या वक्षांशी चाळा करत होतो. जितका जमेल तितका माझ्यातला राकट पुरुषाला मी अलवार करत होतो. तिच्यासाठी, फक्त तिच्यासाठी! मी अतिशय प्रेमाने तिचे वक्ष कुरवाळले. जराही ताकदीचा प्रयोग न करता मी ते कुस्करले. 

‘’उंममम!’’ ती पुन्हा अस्फुटशी उसासली. 

आहऽऽ! तिचा आवाज; तिचा हा आवाज माझ्या धगधगणार्‍या प्रणयाग्नीला चेतवणार्‍या इंधनाचं काम करत होता. आता मी आमच्यामध्ये असणार्‍या तिच्या त्या गाऊनचा अडथळा दूर केला. तिला माझ्या छातीशी ओढून घेतली. माझ्या उंचीपुढे ती अगदीच खुजी वाटत होती. छोटीशी खारोटी! माझी छोटीशी खारोटी! काय पण एकेकांचं दैव असतं बघा! कोणत्या परिस्थितीत मी तिच्याशी प्रणयचेष्टा करत होतो? हीच जर आमच्या नात्यात गोडवा असणारी परिस्थिती असती तर तिच्यासोबतीच्या या प्रणयलिलांची धुंदी माझ्या मन, मेंदू आणि शरीरावरुनही आयुष्यभर उतरली नसती. मी थोडा आणखी खाली झुकलो आणि तिच्या त्या रसाळ ओठांना अलगद माझ्या ओठांत बंदिस्त केलं. मला भिती वाटत होती की मी पुन्हा तिला दुखावणार तर नाही ना! त्यामुळे मी तिच्या ओठांना अगदी प्रेमाने, हळूवारपणे चोखत होतो. ती अजूनही रंभा-स्तंभ (केळीचे झाड) होउन विना हालचाल तशीच उभी होती. तिच्या अधरांशी खेळताना अहजच तिच्या खालच्या ओठाला मी हळूच माझे दात लावले आणि यावेळेस मात्र मला जाणवलं की तिचे ओठही मला साथ देतायत. इतक्या दिवसांत तिने अगदी पहिल्यांदाच मला माझ्या चुंबनाची स्वतःहून परतफेड केली होती. ही जगातली सगळ्यात सुंदर भावना होती माझ्यासाठी. पण का? मी तिच्याकडे इतका का खेचला जातोय? मला या सगळ्या भावनांची जाणीव लिलासोबत असताना कधीच का होत नाही?

मला जाणवत होतं की तिही आसासून माझं चुंबन घेते आहे. आम्ही आता एकमेकांच्या गाढ दीर्घ चुंबनात पार गुंतून गेलो होतो. ती तिच्या ओठांसारखीच मधूर आणि रसाळ होती. तिनं तिचे ते छोटेसे हात माझ्या मानेभोवती गुंफले होते. माझ्या डोळ्यांत आता तिच्याविषयीची आस ओसंडू लागली होती. मला आता तिच्या सर्वांगाचा आस्वाद घ्यायचा होता. आता मी न राहवून तिचे वक्ष आणखी जोरात चुरगळले. आह! येणार्‍या प्रत्येक क्षणासोबत मी माझ्यावरचा ताबा गमावत होतो. माझं पौरुष आता नागाच्या फण्यासारखं ताठ झालं होतं. मी तिला जमिनीवरुन माझ्या बाहुपाशात उचलून घेतली आणि पलंगाकडे निघालो. आमचे ओठ अजूनही एकमेकांमध्ये गाढ गुंफलेले होते. ती माझ्या अचानक केलेल्या कृतीनं चकीत झाली. मी तिचा तो वस्त्रविहीन देह पलंगावर अलवारपणे ठेवला. आणि तितक्याच हळूवारपणे मी तिच्या झुकलो. ती या प्रकारानं पुरती शहारुन गेली. तिच्या डोळ्यांत भितीची एक लकेर चमकून गेली. ती अजूनही मला घाबरतेय! मी गेल्यावेळेस तिच्याशी जसा वागलो त्यामुळे असेल का? श्शी! मी कधीच तिला सौहार्दतेनं वागवलं नाही. हा माझा तिच्याविषयीचा असणारा रागच होता जो मला तिच्याशी तसं वागू देत नव्हता. मी तिच्या चेहरा फुलांना ओंजळीत घेतात तसा ओंजळीत घेतला. तिच्या कपाळावर हलकेच ओठ टेकून तिला श्वाश्वती दिली की मी जनावर नाहीए. माझ्याकडेही हृदय नावाची गोष्ट आहे प्रिये! तिनं तिचे डोळे समाधानाने मिटून घेतले आणि तिच्या त्या मोहक ओठांवर तिचं ते जीवघेणं हास्य विसावलं. तिनं पाहिला का माझ्यातला प्रियकर? तिला कळलं का की मीही तिच्या प्रेमपाशात गुरफटतोय ते? मी हळूहळू तिच्या चेहर्‍यावरुन माझे अधर खाली खाली आणत होतो. आधी तिच्या नाकाचा इटुकलासा शेंडा मग तिचे कपोल (गाल) जे अजूनही गुलाबीच होते. ती किती लाजतेय. पण ती इतकी का लाजतेय? हा काही आमचा पहिलाच प्रणयप्रसंग नाहीये. खाली सरकत माझे अधर तिच्या वक्षस्थळाशी येऊन भिडले. मी त्यांना तोवर आस्वादत राहिलो जोवर त्या छोट्या लिची कडक होत नाहीत. ती मात्र सुखाचे सुस्कार तिच्या हुंकारातून माझ्या कानांशी पोचवत होती. ते ऐकून मी मुक्यानेच हसलो. मी तिच्या उरोजांपासून चुंबनांची साखळी बनवत कटिप्रदेशात पोहोचलो. माझ्या अधरांनी तिथे स्पर्श करताच तिने एक अधीर उसासा सोडत तिच्या पाठीची कमान केली. मी अलगद तिचे पाय विलग केले आणि तिच्या अधोअधरांशी खेळू लागलो. जो जो मी त्यांना छेडत होतो तो तो माझ्या सतारीचे स्वर मला तिच्या सित्कारातून ऐकू येत होते. तिची बोटं माझ्या केसांतून घुंगराळत होती. 

‘’अवधूत!’’ किती छान वाटतं जेव्हा केव्हा ती माझं नाव घेते. ती कधीच मला नावाने हाक मारत नाही. नेहमी देवा म्हणूनच बोलावते मला ती. तीची तृप्ती झाल्याचं माझ्या लक्षात आलं. मी समाधानाने हसलो. आता मी माझा अर्धवस्त्रांकित देह तिच्या देहावर ठेवला. माझं पौरुष तिच्यात सामावण्यासाठी अधीर झालं होतं. मी माझ्या शरीरावरचा तो उर्वरीत वस्त्राचा भागही दूर केला. आम्ही दोघेही आता पुरुरवा-उर्वशीच्या बेधुंद अवस्थेत होतो. मी तिच्या चेहर्‍याकडे पाहिलं. मला अजूनही तिच्या डोळ्यांमध्ये माझ्याविषयीची भिती स्पष्ट दिसत होती. मी पुन्हा तिला आश्वस्त केलं मी अजूनही प्रियकराच्याच वेशात आहे म्हणून. अगदी अलवारपणे मी माझ्या पौरुषाला तिच्यात स्थानबध्द केलं. तिला कोणतीही, कसलीही दुखापत होऊ नये याची काळजी घेत मी माझ्या सुरु केलेल्या भैरवीला समेवर आणलं. बस्स! आणखी एक तान आणि या भैरवीचा उधस आम्हां दोघांनाही तृप्तीच्या खोल सागरात घेउन गेला. हा अनूभव इतका अस्पर्श आणि मनोल्हासित करणारा होता माझ्यासाठी की मी तो यापूर्वी कधी घेतलाच नव्हता. समागमाच्या अंतिम चरणावर तिच्याशी संपूर्ण रत झालेल्या मी पुन्हा तिच्या चेहर्‍याकडे पाहिले. तिचे डोळे अजूनही मिटलेलेच होते. पण तिच्या नेत्रांतून एक चुकार अश्रू निखळलेला मात्र मला दिसला. मी पुन्हा तिला दुखावलं का? या जाणीवेनं मला अस्वस्थ केलं. मी तो अश्रू तिच्या गालांवरुन ओघळून जाण्याआधीच माझ्या ओठांनी टिपून घेतला. मी माझ्यापरीनं खूप प्रयत्न केले तिला न दुखावण्याचे तरीही तो निसटलाच होता. तो खरंच वेदनेचा होता की समाधानाचा? पण, खरंच ती नशीली आहे. माझ्या वैयक्तिक नशेचा ब्रॅन्ड आहे ती. तिच्यातून मोकळा होताना मी हुंकारलो. हा आनंद आणि लिला यांचा मेळ कधी कधीच जमला नाही. मी आता तिच्या पूर्णपणे रिक्त झालो होतो आणि तरीही मी अन्तर्बाह्य भरुन गेलो होतो. हे तिच करु शकत होती. 

मी श्रांत होऊन तिच्याशेजारी पहुडलो. क्लांन्त झालेल्या तिचे डोळे अजूनही उघडलेच नव्हते. का कुणास ठाऊक पण मला अचानकच अपराध्यासारखं वाटू लागलं. ती माझी पत्नी होती. तिच्याशेजारी झोपण्यात गैर काय होतं बरं? मी तिच्या चेहर्‍याकडे टक लावून पाहत होतो. तिच्या कपाळावर घर्मबिंदूची जाळीदार नक्षी उमटली होती. तिचा बॅन्डेज बांधलेला हात हलकेच पलंगावर विसावला होता. मी नकळत त्याला स्पर्श केला. मी किमान आज रात्री तरी तिच्याशी हे असं काहीतरी करायला नको होतं. तरी दिगंत मला म्हणाला होताच की तिला विश्रांतीची गरज आहे म्हणून. छे! असा कसा तिला पाहताच मी माझ्यावरचं नियंत्रण घालवून अनियंत्रित होतो? मी प्रेमाने तिच्या चेहर्‍यावरुन हात फिरवला. तिला माझ्या कवेत ओढून घेतली आणि म्हणालो, ‘’ विश्रांती घे. ही तुझीच खास जागा आहे.’’

स्वरा…07/08/2021

 

 भाग एकोणिसावाः- हव्यास

ललित…

हे जे काही घडत होतं त्या सगळ्यावर विश्वास ठेवणं माझ्यासाठी खूप कठीण होत होतं. वल्लरी! आमची प्रिय वल्लरी! माझी जिवलग मैत्रीण! आणि आज मला कळतंय की मला तर तिच्याविषयी काही म्हणजे काहीच माहीत नाहीये. विश्वास बसत नाहीए की ती मरणाच्या दारात उभी आहे! ती हसरी मुलगी जिच्या चेहर्‍यावर मी कायमच हसू विखुरलेलं पाहिलं; ती या सगळ्यातून जात होती. उत्तम, वल्लरी उत्तम! तुला तर सर्वोत्तम अभिनेत्रीचा राष्ट्रीय पुरस्कार द्यायला हवाय. तू कशी काय इतकं सगळं दुःख, इतक्या वेदना लपवू शकलीस? तू या अशा अवस्थेत रोज कशी काय हसू शकत होतीस? आणि या सगळ्याची पराकाष्टा म्हणजे तू अवधूत सारंगराव रत्नदीपशी लग्न केलंयस! तू एका कोट्याधिशाची बायको आहेस! आणि असं असतानाही तू स्वतःचा खर्च भागवण्यासाठी अर्धवेळची नोकरी करतेस? तू अशी का जगते आहेस? आणि तुझा तो बेअक्कल, गाढव नवरा त्या बकवास सुपर मॉडेलसोबत रंग उधळतोय. तो तिच्यासाठी मोठ्ठी पार्टी देतो आणि त्याच दिवशी असणारा तुझा वाढदिवस त्याच्या खिजगणतित ही नसावा! आणि हे सगळं तू अगदी शांतपणे सहन करतेयस? का तर तुझं त्याच्यावर मनापासून प्रेम आहे म्हणून!

अरे देवा! हे सगळं असं आहे आणि मी मुर्खासारखा विचार करत होतो की तुझं आणि दिगंतचं एकमेकांवर प्रेम आहे म्हणून. कित्ती वेडपटासारखा विचार करत होतो मी! मी तर या गोष्टीवरुन तुझ्याशी भांडलोसुध्दा गं! मी किती काय काय बोलून गेलो तुला; तरीही तू मला अगदी सहज माफ करुन टाकलंस.

आधी दिगंतनं आम्हांला एका पेस्ट्री शॉपमध्ये नेलं. जिथं वल्लरीनं स्वतःसाठी एक छोटासा कप केक घेतला. मी किंवा दिगंत कुणीही त्यासाठी खर्च करायला तयार होतो पण तिनं त्या गोष्टीला नकार दिला. त्यानंतर दिगंत तिला घरी सोडण्यासाठी अवधूतच्या बंगल्यावर गेला. तो तिच्यासोबत आतही गेला. मी त्याची वाट बघत बाहेर गाडीतच बसून राहिलो. माझ्या मनात नुसती उलथापालथ चालू होती. तिच्या संदर्भात सगळ्या गोष्टी इतक्या विचित्र का आहेत? ती ही कुठल्या कर्माची फळं भोगतेय असं म्हणायचं? असं काय वाईट कर्म तिनं तिच्या पर्वजन्मात केलं असेल? देवानं कुणाच्याही वाट्याला असं एकट्यानं जगण आणि मरण्याचं नशीब लिहू नये. 

‘’बिचारी वल्लरी!’’ मी गाडीत बसल्या बसल्या डोळे मिटून एक उसासा टाकला. अचानक मला माझ्या खांद्यावर कुणाचा तरी स्पर्श जाणवला. 

‘’तुलाही तिची काळजी वाटतेय. हो ना?’’ दिगंतनं गाडी चालू करत मला विचारलं. तो परत आल्यापासून मी पाहतोय. त्याच्या डोळ्यांतल्या दुःखाच्या छटा आणखीनच गहिर्‍या झाल्यात. मी उत्तरादाखल काहीच न बोलता फक्त मान हलवली. 

‘’तिचं आयुष्य खूपच गुंतागुंतीचं आहे.’’ एक निश्वास टाकत दिगंत म्हणाला. 

‘’तसं ते कुणाचं नसतं?’’ मी उलट प्रश्न केला. 

‘’चल आपण जाऊन एक एक पेग मारु.’’ माझा खांद्यावर हलकेच दाबत तो मला खूष करण्यासाठी म्हणाला.

तुला खरंच हेच म्हणायचंय का दिगंत? तुझं माझ्यावर खरंच प्रेम आहे की तू फक्त तसा दिखावा करतोयस? जर हे असं नाहीये तर तू माझ्यासमोर ते कबूल का करत नाहीयेस? तुझ्यात धाडस नाहीये का कबूल करण्याचं की तू समलैंगिक आहेस म्हणून? आपलं नातं असं का आहे दिगंत? ‘’मला नाही यायचं.’’ मी म्हणालो. मला नेहमीच त्याची सोबत, त्याचा वेळ हवा होता पण मी मात्र त्याच्यासाठी शेवटच्या क्षणाचा पर्याय होतो.

‘’चल ना ललित. असं काय करतोस?’’ असं म्हणून त्यानं माझा हात हातात घेतला. ‘’बघ तुलाही बरं वाटेल.’’

मी त्याच्या डोळ्यांत खोलवर डोकावलो आणि पुटपुटलो, ‘’ठीक.’’

आम्ही एका चांगल्या हॉटेल कम बारमध्ये गेलो. अशाठिकाणी तो याआधी मला कधीच घेऊन आला नव्हता. मी अवतीभवती पाहिलं. त्यानं मला एका कोपर्‍यातल्या टेबलाशी नेलं. खरंच सांगतो एक दोन पेग घेतल्यानंतर मला जरा हलकं वाटू लागलं. त्याला खरंच माहीत आहे की मला कसं खूष ठेवायचं ते! मी त्याच्या चेहर्‍याकडे पाहिलं. त्याची नजर संमोहित करणारी, बाकदार नाक आणि सुरेख रेखीव हनुवटी. एका शब्दांत सांगायचं तर तो आकर्षक आहे.

‘’ललित!’’

‘’हं!’’

तो हळूच माझ्या कानांशी झुकला आणि म्हणाला, ‘’तुझे ओठ फार सुंदर आहेत.’’

त्याचा श्वास माझ्या कानांच्या पाळ्यांना स्पर्श करत माझ्या सर्वांगावर शहारा उठवत होता. त्याचा तो पुरुषी गंध मला त्याच्याकडे खेचत होता. मला कळत होतं आत्ता ह्या क्षणाला त्याला नेमकं काय हवं होतं ते! त्याच्या दाढीचे छोटे केस माझ्या गालांवर हुळहुळत होते. त्याचा हात हलकेच माझ्या कमरेत येऊन पडला. तो करत असलेल्या प्रत्येक कृतीनं माझ्या भावना चाळवल्या जात होत्या. 

‘’दिग्!’’

तो उभा राहिला. त्यानं माझा हात धरुन मला उठवलं आणि स्वतःसोबत त्या हॉटेलमधल्या एका स्यूटमध्ये घेऊन गेला. आम्ही आत जाताच त्यानं धाडकन् दरवाजा लावून घेतला. माझ्या पापण्या थोड्या जड झाल्या होत्या. मी त्याच्या मागे उभा राहून त्याच्याकडे पाहत होतो. तो जाऊन त्या स्यूटच्या मोठाल्या फ्रेंच विंडोशी उभा राहिला. त्यानं त्याचे दोन्ही हात फैलावून त्या खिडीकीच्या कडांना धरलं होतं. मला नेमकं कळत नव्हतं की त्याच्या मनात काय चालू आहे ते! जाणवत होती ती फक्त त्याच्या अंतरातली खळबळ. मी एक एक पाऊल उचलत पुढे गेलो. त्याला मागून मिठी मारली. तरीही तो तसाच उभा होता; निश्चल. मी हळूच त्याच्या शर्टाचं एकेक बटण काजातून मोकळं करत गेलो. सगळी बटणं खोलताच त्याची ती नीट शेव केलेली नितळ छाती उघडी पडली. मी प्रेमाने त्यावरुन हात फिरवत त्याचा स्पर्श स्वतःत मुरवण्याचा प्रयत्न करत होतो. मी त्याच्या हातांखालून पुढे जात त्याच्या समोर जाऊन उभा राहिलो. मला माहीत आहे त्याला काय हवं आहे ते! पण त्याआधी मला त्याच्या मनातल्या वादळांना थोडं शांत करावं लागणार आहे. मी त्याचा शर्ट उतरवून टाकला. त्याला घट्ट मिठीत घेतलं आणि तिथल्याच कोचावर टेकलो. तो माझ्या छातीवर त्याचं डोकं घुसळत होता. मी त्याच्या केसांतून बोटं फिरवत होतो. त्याला असा थोडा शांत केल्यानंतर त्याच्यातला तो जागा झाला. त्यानं अचानक माझ्या ओठांना स्वतःच्या ओठांमध्ये घट्ट बंदिस्त केलं. मला काही कळेपर्यंतच त्यानं माझ्या शरीरावची सगळी वस्त्र उतरवून टाकली. त्याचा पुरुषी स्पर्श मला उत्तेजित करत होता. आता त्यानं स्वतःच्या शरीरावरचेही उरले सुरले कपडे उतरवून टाकले. काही वेळासाठी आम्ही एकमेकांच्या शरीराची उब अनुभवत परस्परांच्या बाहुपाशात लपेटून राहिलो. तो अधाशासारखा माझी चुंबनांवर चुंबनं घेत होता. माझ्या केसांत हात घालून ते मुठीत घट्ट पकडत त्यानं माझ्या ओठांचा चावा घेतला. उफ्! तो जेव्हा असं काही करतो मी आतून बाहेरुन सुखावून जातो. आमचा समागम काही सामान्यांसारखा नव्हताच. कारण शेवटी आम्ही दोघेही पुरुषच होतो. पण मला पावला पावलाला जाणवत होतं की मी त्याच्यात भावनिकरित्या पार गुंतून पडलोय आणि तो मात्र अजूनही घाटाच्या पायर्‍यावरुन खाली उतरण्याचं मनावर घेत नव्हता. कोण अडवत होतं त्याला? काय अडवत होतं त्याला? तो कधीच माझा होणार नाही का? या सगळ्या विचारांच्या गुंत्यात मला त्या सुखाच्या क्षणांचा आनंदही घेता आलं नाही. पण तो कदाचित या सगळ्या विचारांपासून फार दूर होता. आता तो स्वतःला माझ्या स्वाधीन करुन मोकळा झाला होता. त्याला त्याच्या सुखाच्या क्षणांपर्यत पोहचवणं माझ्यासाठी तर फार कठीण नव्हतंही आणि होतंही. आमच्या नात्यात तो पुरुष होता आणि मी त्याची सखी. मी नेहमीच प्रयत्न केला की त्याला माझ्यात गुंतून ठेवावं पण तो माझ्यात गुंतूनही माझा नव्हताच कधी. मी त्याला माझ्या स्पर्शातून जाणवून देत होतो की तो माझ्या हृदयाच्या किती जवळ आहे ते! त्याला माझा सहवास आवडत नव्हता असं नाही; खरंतर तो नेहमीच स्वतःला माझ्यात झोकून देई. पण त्यानं आजवर कधीच माझा मोकळ्या मनानं स्विकार केला नव्हता. मला त्या क्षणाचीच आतुरता होती. ज्याक्षणी तो माझा सार्‍यासमोर स्विकार करेल तो माझ्या आयुष्यातला परमोच्च आनंदाचा क्षण असेल. आता मात्र तो माझ्या कानांत पुटपुटत होता, ‘’तू शब्दातित आहेस ललित! मी नाही सांगू शकत तू मला सुखाचे कुठले क्षण देतोस ते!’’ 

मी अजूनही त्या गुंगीतून बाहेर आलोच नव्हतो. त्याची नजर घड्याळावर पडली. आता जवळजवळ पहाट व्हायला आली होती. त्यानं अगदी काहीच क्षणात स्वतःचे कपडे अंगावर चढवले. तो इतक्यातच कसा या व्यावहारिक जगात परतू शकतो? 

‘’ऐक ललित. मला आता जायला हवं. या रुमचे पैसे मी दिलेले आहेत. तू राहू शकतोस इथे.’’ तो म्हणाला. मला माहीत होतं, हेच होणार आहे! तो त्याची पुरी रात्र माझ्या वाट्याला कधीच देत नाही. 

‘’तू नाही का राहू शकत?’’ मी अजीजीनं विचारलं.

‘’ललित, आपलं या विषयावर आधीच बोलणं झालंय.’’ एवढं बोलून तो निघून गेला. मला तिथे एकटा सोडून. 

हे सगळं असंच आहे. तो नेहमी असाच वागतो. प्रत्येकवेळी आमचा समागम झाला की मला असाच तृषित सोडून जातो तो. मला अतिशय वाईट वाटतं याचं. मला वाटतं राहतं की त्यानं मला त्याच्या आनंदासाठी वापरलं आणि सोडून दिलं. मी काय त्याच्यासाठी पुरुष वेश्या आहे का? जिच्याकडे कधीही जाता येतं? जिला कधीही स्वतःसाठी नग्न करता येतं? तो का वागतो माझ्याशी असा? तो का नाही माझ्यासोबत इथे राहू शकत? फक्त एका रात्रीसाठीही नाही? आम्ही समागमच केला पाहिजे असं कुठल्या पुस्तकात लिहिलंय? आम्ही असेच एकमेकांचे हात हातात घेऊन सोबत झोपू शकत नाही का? त्याला माझी इतकी लाज का वाटते? नक्की काय खरं आहे? हे फक्त त्याच्याविषयीच आहे का की हे मलाही वाटतंय?

स्वरा… 09/08/2021

 

 भाग विसावाः- गुप्त प्रेम…

वल्लरी…

त्या रात्रीनंतर माझे दिवस पार बदलून गेले. आणखी एक महिना उलटून गेला. दिगंत आणि ललितला माझ्याविषयी सारं काही माहीत झालं होतं; अगदी माझ्या आजाराविषयीही सारं काही. त्या दोघांनाही मला मदत कराविशी वाटत होती. दिगंतला तर वाटत होतं की हे सगळं आपण अवधूतनाही सांगावं म्हणून. पण मला माहीत होतं की त्याचा काहीही उपयोग होणार नाही म्हणून. त्याला कदाचित वाटेल की मी त्याच्या पैशांसाठी मी ही नवीन क्लृप्ती वापरतेय म्हणून. आणि अगदी खरं सांगायचं तर मला कुणाचाही पैसा नाहक खर्च करायला आवडत नाही. शेवटी कितीही काही झालं तरी मी एक अनाथ होते जिला तिच्या सुदैवाने किंवा पूर्व कर्मांमुळे म्हणा सगळे उत्तम मित्र मिळाले होते. 

दिगंतनं अजूनही हार मानली नव्हती. तो माझ्यासोबत रोजच्या तपासणीसाठी रोज हॉस्पिटलमध्ये येत होता. कधी कधी ललितही असे त्याच्यासोबत. किर्तीला अजूनतरी यातलं काहीही माहीत नव्हतं. पण तिला ललितचं माझ्याशी बदललेलं वागणं विचित्र वाटत होतं कारण माझ्या आजाराविषयी कळल्यापासून तो माझी खूपच काळजी घ्यायला लागला होता. तो त्याच्यापरीनं माझी काळजी घेण्याचा अगदी जिवापाड प्रयत्न करत होता. आणि आता मला पहिल्यापेक्षा खूप बरं वाटत होतं. आजवर माझी काळजी करणारं माझ्याजवळ कुणीच नव्हतं. असं काळजी घेतली जातेय ही भावनाच कितीतरी मोलाची होती माझ्यासाठी. कधीतरी जर त्यांना माझ्याबाबतीतल्या या गोष्टी कळल्या तर देवासुध्दा माझी अशी काळजी घेतील का? मला नाही वाटत की ते असं काही करतील म्हणून. जर त्यांना माझ्याविषयी काही जाणून घ्यायचंच असतं तर ते त्यांना फार पूर्वीच केलं असतं. असतं एकेकाचं दुर्दैव! काय करणार? आमच्या वैवाहिक आयुष्यात तसूभराचाही फरक पडला नव्हता; पण गोष्टी दिवसेंदिवस अधिकच चिघळत चालल्या होत्या. असं वाटत होतं की देवा दर दिवसांगणीक माझा अधिकाधिक तिरस्कार करायला लागलेत. हेच योग्य आहे. वाईट नको वाटून घेऊस वल्लरी. जेवढा तुझा ते द्वेष करतील तेवढे ते तुझ्या मृत्यूनंतर कमी दुखावले जातील. 

याच सगळ्या विचारतंत मी असताना माझा स्टॉप आला आणि मी बसमधून खाली उतरले. मी युनिव्हर्सिटीत गेले. नेहमीप्रमाणेच मला ललित मला एका बाजूला फोनवर बोलताना दिसला. मी पायांचा आवाज न करता त्याच्याजवळ जाऊ लागले. मला त्याला घाबरवायचं होतं. मला माहीतेय की हा सगळा बालिशपणा आहे पण कधी कधी माणसानं असंही वागायला हवं ना! पण मी त्याच्याजवळ पोचून त्याला भॉक करणार तोच त्याच्या आवाजाने मी होते तिथेच थबकले. तो फोनवर विचारत होता, ‘’ तू माझ्याशी असं कसं वागू शकतोस? तू मला सगळ्या समाजासमोर का नाही स्विकारु शकत?’’ 

त्याच्या आवाजात एक प्रकारची आतुरता जाणवत होती. मी चकित होऊन माझ्या आहे त्याच जागेवर पुतळा झाले होते. 

‘’नाही असं नको म्हणूस.’’ यावेळेस तो आर्जवं करत होता. त्याचा आवाज थोडा चिरकला होता. तो नक्की बोलत तरी कुणाशी होता?

‘’पण तुला तर माहितेय ना! माझं तुझ्यावर किती प्रेम आहे ते?’’ असं म्हणतानाच तो अचानक हुंदके देताना मी ऐकलं. नेमकं काय झालं असावं बरं? ललित कुणावर तरी प्रेम करत होता? त्याच्या आवाजावरुन तरी तो हताश आणि मोडून गेल्यासारखा वाटत होता. त्याचा आवाज थरथरत होता. तो त्याच्या प्रेमाच्या तुटण्याच्या कड्यावर उभा होता बहुधा. 

गेल्या काही आठवड्यांत मला जाणवलं होतं की ललित बराच शांत रहायला लागलाय. मला वाटलं की कदाचित तो माझ्यामुळे असा वागत असेल म्हणून मी त्याला फारसं काही विचारण्याच्या फंदात पडले नाही. पण आता मला कळतंय की या सगळ्या कहाणीच्या मागे नक्कीच काहीतरी वेगळं आहे जे मला माहीत नाही. असं वाटतंय की ललित कुणाच्यातरी प्रेमात आकंठ बुडालाय आणि तो ज्या कुणअवर प्रेम करतोय ती व्यक्ति काही त्याच्या या प्रेमाला म्हणअवा तसा प्रतिसाद दे नाहीए. मला त्याची परिस्थिती कळथ होती. आणि का कळणार नाही? माझीही अवस्था थोडीबहुत तशीच नव्हती का? तसं बघायला गेलं तर आम्ही दोघं एकाच नावेतले सहप्रवासी होतो फरक फक्त इतकाच होता की मला वाटत होतं की देवानी माझ?यावर प्रेम करु नये मग मला कितीही वेदना झाल्या तरी हरकत नाही. पण ललितचा प्रश्न माझ्यापेक्षा गहन होता; त्याच्यासमोर त्याचं अख्खं अश्राष्य पडलं होतं. आणि एखादं चुकार नातं सगळ्या आयुष्यावर त्याच्या खुणा उमटवून जातं.

त्या त्याच्या शेवटच्या शब्दांसोबतच त्यानं त्याचा कॉल डिसकनेक्ट केला आणि त्याचा मोबाईल खिशात सरकवला. कदाचित त्याचं डोकं ठणकत असावं कारण त्यानं त्याचं डोकं धरलं आणि एका हातानं खांबाचा आधार घेऊन तो उभा राहिला. तो आतून तुटल्यासारखा वाटत होता. 

मी त्याच्याजवळ गेले आणि त्याच्या खांद्यावर हात ठेवून म्हणाले, ‘’ललित.’’

आत्ता थोड्यावेळापूर्वीच त्याच्या भावनांच्या उसळलेल्या त्या समुद्राला प्रयत्नपूर्वक मागे ढकलत तो ताठ उभा राहिला. ‘’वला! वल्लरी…’’

‘’तू ठीक आहेस ना?’’ मी विचारलं.

‘’हो तर! अगं जरा डोकं दुखतंय. बाकी काहीच नाही.’’ तो नाही म्हणत चक्क माझ्याशी खोटं बोलत होता. 

‘’खरंच?’’

‘’अगं हो, खरंच.’’ त्यानं आवंढा गिळलेला माझ्या लक्षात आलं नाही असं त्याला वाटत होतं.

‘’ललित, मी सगळं बोलणं ऐकलंय तुझं.’’ मी असं म्हणताच त्यानं एक सुस्कारा टाकला आणि तिथल्याच सिमेंटच्या बेंचवर जाऊन बसला. ‘’ वला… ते… त्याचं असं झालं की… ते…’’ त्याचा आवाज स्थिर नव्हता; असं वाटत होतं की तो उन्मळूण पडण्याच्या कड्यावर उभा आहे जिथून कधीही त्याच्या भअवनांचा धबधबा फुटू शकतो. 

मी त्याच्या जवळ जाऊन बसले. त्याच्या खांद्यावर प्रेमाने हात ठेवला आणि विचारलं, ‘’तो कोण आहे ललित?’’

त्यानं एकदा माझ्याकडे पाहिलं. माझ्या नजरेला नजर भिडताच त्याच्या डोळ?यांतल्या सगळ?या भावना कुठल्या कुठे लुप्त झाल्या. त्यानं मान खाली घालून आपली नजर त्या फरशीत पार बुडवून टाकली. इच्छा नसतानाही त्यानं जबरदस्ती उत्तर द्यायचं म्हणून त्याची मान हलवली आणि तुटलेल्या आवाजात म्हणाला, ‘’कुणीही नाही.’’

‘’ललित, मला नाही का सांगणार तू?’’ मी त्याची विनवणी केली. अश्रूचा एक थेंब त्याच्या नकळत त्याच्या डोळ्यांतून ओघळला. हा मुलगा रडतोय! मी त्याला कधीच असा पाहिला नव्हता. तो तर अगदी खुशालचेंडू मुलगा होता. आणि आता हे मी काय पाहतेय? काय खरं आहे? जे मी समजते ते की जे मी पाहतेय ते?

प्रेम! जेमतेम अडीच अक्षरांचा छोटासा शब्द. पण, त्याची ताकद बघ केवढी आहे. मी विचार केला. 

‘’रडू नकोस.’’ मी माझ्या रुमालाने त्याचे डोळे पुसले.

एक हुंदका देत तो म्हणाला, ‘’तुला नाही समजणार वला.’’

‘’मी समजू शकते ललित, मीच समजू शकते. तुला तर माझ?याविषयी सगळं माहीथ आहे ना!’’

त्यानं डबडबलेल्या डोळ्यांनी माझ्याकडे पाहिलं आणि मला घट्ट मिठी मारली. माझ्या खांद्यावर डोकं ठेवूण तो त्याच्या वेदना आठवून हुंदके देऊ लागला.

‘’तुला हे अशं जगणं कसं जमतं वला?’’

‘’ललित, शांत हो.’’ मी त्याला समजावत म्हणाले.

‘’कमाल आहे तुझी! तू कसं हे सगळं सहन करतेयस? कोणतीही अपेक्षा न ठैवता तू कसं काय प्रैम करु शखतेस त्याच्यावर? त्याला कुणा दुसर्‍यावर त्याचं प्रेम पाखडताना पाहून तुझ्या काळजाला घरं कशी पडत नाहीत वला?’’

‘’होतं मलाही दुःख. पडतात माझ्याही काळजाला घरं. तू म्हणतोस त्या पेक्षा कैकपटींनी जास्त दुःख होतं मला.’’

‘’पण मला मात्र आता हे सगळं सहन होत नाहीए. तूच सांग मी त्याच्यावर प्रेम का करावं? तो मला इतका त्रास कसा काय देऊ शकतो? त्याला माझी अजिबातच पर्वा नाहीए.’’

…

अवधूत… 

माझ्या आयुष्यात आता प्रचंड ताण भरला होता. वल्लरी! त्या एका नावानं माझं आयुष्य पार उलथंपालथं करुन टाकलं होतं. मला तिच्याबद्दल नेमकं काय वाटतंय हे मला स्वतःलाच समजत नव्हतं. मी तिचा तिरस्कार करतो. तिच्या लालचीपणासाठी मी तिचा तिरस्कार करतो. ती इतकी परिपूर्ण असण्यासाठी, माझ्या चार भिंतींच्या त्या भल्या मोठ्या बंगल्याला तिनं घर बनवलं म्हणून मी तिचा राग राग करतोय. जेव्हा मी तिच्याशी लग्न केलं तेव्हा मला वाटलं होतं की मी तिला चांघलाच धढा शिकवेन. पण आता? मला नाही वाटत की मी असं काही करु शकेन म्हणून. काय करु मी? तिच्यापासून दूर राहणं दिवसेंदिवस अवघड होत चाललंय मला.

माझी मुळीच अपेक्षा नव्हती की तिच्याशी माझी भेट अशी अनपेक्षितपणे लिलासाठीच्या पार्टीत होईल म्हणून. मी कितीही विसरु म्हटलं तरी मला ती रात्र विसरता येत नाहीए. मी जेमतेम अर्ध्या तासांत ती पार्टी सोडून घरी आलो; जेव्हा मी तिला तिथं वाईनमध्ये भिजलेल्या अवस्थेत अपमानित होताना पाहिलं. तिच्या हातावर नजर जाताच मी माझा खालचा ओठ दातानं चावला. तिला प्रचंड रक्तस्त्राव होत होता. मी तो सगळा नजारा पाहूनच थिजलो होतो. तिथे उपस्थित असणारी दुसरी माणसं काय म्हणतायत हे मला कळतंच नव्हतं; समजत होतं ते फक्त इतकंच की तिचे ते मोठ?ठाले डोळे पाण्याने आणि दुःख, वेदनेने भरलेले आहेत.

‘’तुम्ही दाखवलेल्या या सहानुभूतीसाठी मी तुमची खूप आभारी आहे श्रीयुत रत्नदीप.’’ तिचा तो आवाज माझ्या कानांमनात मेंदूत मधमाशीसारखा गुणगुणत होता. तिनं मला श्रीयुत रत्नदीप म्हटलं होतं. एका शब्दांथ तिनं मला किती परकं करुन टाकलं होतं. तिचा तो श्रीयुत रत्नदीप माझ्या काळजात आरपार गेला होता. मला वाटलं होतं की ती माझ्यावर रागवली असेल, ती माझ्यावर आता चिडेल पण तीनं मात्र त्यानंतर कधीही त्या रात्रीविषयी चकार शब्द काढला नाही तोंडातून. मला याच गोष्टीचा खूप राग येतो तिच्या! का ती माझ्यावर रागवली नाही, का तिनं चिडून मला बोल लावले नाहीत? ती कुठल्याच गोष्टीसाठी माझ्याशी वाद का घालत नाही? तिला खरंच फक्त पैसे हवेत का?

याआधी मी महिन्यांतल्या अनेक रात्री लिलासोबत व्यतित केल्यात; पण, आता मला तेही करणं नकोसं वाटतंय. खरंतर आताशा मला लिलाचं तोंडही पहायची इच्छा नाहीए. मला नाही माहीत वल्लरीनं माझ्यावर काय जादू केलीय ते! माझं सगळं काम संपल्यानंतर जर मला काही वाटत असेल तर ते म्हणजे घरी परत जाण्याची इच्छा. परत जाऊन तिला पहावसं वाटतं, तिचा आवाज ऐकावासा वाटतो, तिनं माझ्यासाठी मेहनत घेऊन शिजवलेलं जेवण जेवावसं वाटतं. सगळंच विचित्र त्रांगडं होऊन बसलंय. 

मी ऑफिसला चाललोय पण मला तिथं जावसं वाटत नाहीए. सारखं वाटतंय की परत जावं आणि तिला भेटावं. अरे यार! मी ऑफिसला जायचं सोडून हिच्या युनिव्हर्सिटीजवळ काय करतोय? असो. आलोच आहे तर तिला एकदा भेटावं, मनभरुन पहावं असा विचार करुन मी गाडी पार्क करुन खाली उतरलो तोच मला त्या सिमेंटच्या बाकड्यावर बसलेली ती जोडी दिसली. त्या नालायकानं तिला मिठी मारली होती. त्याचा चेहरा तिच्या खांद्यावर ठेवलेला मी पाहिला. ही इतकी कशी निर्लज्ज होऊ शकते? माझ्या इथे येईपर्यंतच्या सगळ्या भावनांचा अक्षरशः चुराडा झाला आणि त्याजागी तिच्याविषयीचा राग उफाळून आला. 

‘जेव्हा कधीही मी विचार करतो की तू इतरांपेक्षा वेगळी आहेस म्हणून त्या प्रत्येकवेळी तू मला खोटं पाडतेस वल्लरी. का? जर तुझं त्याच्यावर इतकंच प्रेम आहे तर तू माझ्यासोबत का आहेस?’

स्वरा…13/08/2021

   

भाग एकविसावाः- कफलिंक्स्

अवधूत…

काय बघितलं मी युनिव्हर्सीटीत! मी वैतागून माझ्या ऑफिसला परत आलो. एकमेव तिच्याविषयीछअ डोक्यात भरलेला राग सोडला तर माझ्या इतर सगळ्या भावना आत्ता ह्या घडीला पार बोथट झाल्या होत्या. नेमकं काय करावं तेच मला सुचत नव्हतं. असं वाटत होतं की सगळ्यांना शिक्षा करावी, ह्या जगालाच शिक्षा करावी. मला हे सगळे काम करणारे, या फायली, हे कॉम्प्युटर सगळं सगळं बोचत होतं. जो दिसेल त्याच्यावर मी आगपाखड करत होतो आणि हा प्रकार दिगंत येईतो चालूच होता. 

‘’काय चाललंय काय तुझं अवधूत? झालंश्र काय नक्की तुला?’’ त्यानं चिडून मला विचारलं. 

‘’मूर्ख, बेअक्कल! मला हा सगळा उद्योग चालवावा लागतोय आणी तू मलाच विचारतोयस की मी असा का वागतोय म्हणून?’’

‘’बरं, कळलं. आता जरा शांत हो आणि मला सांग तू वल्लरीशी काही चुकीचं वागलायसं का पुन्हा?’’ त्यानं एकदम शांत स्वरात विचारलं.

‘’आह, त्या नीच बाईचा विषयही काढायचा नाही माझ्यासमोर. कळलं तुला?’’ मी चिडून आणखीनच जोरात ओरडलो त्याच्यावर.

तो नेमकं हेच का म्हणाला? या सगळ्याचा तिच्याशी काडीमात्रही संबंध नाहीए मग त्यानं तिचं नाव का बरं घेतलं? खाल्ल्या ताटात घाण करणारी बाई, निर्लज्ज…

‘तसं असेल तर मग तू एवढा अस्वस्थ का आहेस अवधूत?’ माझ्या मनानं मिळालेली संधी न सोडता लगेचच माझ्यावर निशाणा डागला.

दिगंत मात्र अजूनही भुवया उंचावून माझ्याकडे पाहत होता. असं वाटत होतं की तो माझ्या डोक्यातले विचार वाचण्याचा प्रयत्न करतोय. 

‘’मला सगळं स्पष्टपणे सांग अवधूत, तू तिला काही शारिरीक इजा वगैरे तर केली नाहीयेस ना?’’ त्यानं विचारलं.

‘’मी तिच्याशी तसा वागलो असेन किंवा नसेनही. तुला त्याच्याशी काय देणंघेणं आहे? ती माझी बायको आहे. मी काहीही करेन तिच्यासोबत; तू मला विचारणारा कोण?’’ मी माझा सगळं भान विसरुन त्याच्यावर ओरडलो. 

त्याला तिची एवढी काळजी का आहे? ती माझी बायको आहे! तिच्याशी कसं वागायचं हा माझा व्यक्तिगत विषय आहे. त्याला मला हे असले अर्थहीन प्रश्न विचारण्याचा काहीही अधिकार नाहीए. पण, माझं हे उत्तर ऐकून दिगंत खूपच गंभीर झाला. नाही, तो त्याहीपेक्षा जास्त संत्रस्त झालेला दिसला मला. 

‘’अवधूत मला नीट सांग ना सगळं. तिला खरंच काही इजा झाली नाहीए ना? तिला कुठेही रक्तस्त्राव होत नाहीए ना? तू तिला कसलीही शारिरीक इजा केली नाहीयेस ना?’’ दिगंत एका मागोमाग एक असे प्रश्न माझ्या तोंडावर फेकत होता.

‘’तोंड बंद कर तुझं दिग्या! तू समजतोस तरी कोण मला? मी काय तुला बायकोला त्रास देणारा हैवान वाटलो का? मी तिला काहीही आणि कसलीही इजा केलेली नाहीए. आणि जरी मी तसं काही केलं असेन तरीही तू त्यामध्ये लक्ष घालण्याचं काहीही कारण नाही.’’

दिगंतनं एक सुस्कारा टाकला. असं वाटलं की तो जरा विसावलाय माझ्या उत्तरानं.

‘’तुला त्या नीच बाईची एवढी काळजी का वाटते?’’ मी त्रस्त होऊन त्याला विचारलं.

‘’ती कुणीही नीच बाई नाहीए अवधूत. ती तुझी बायको आहे.’’ तो अगदी शांतपणे म्हणाला.

‘’नाही. मुळीच नाही. ती माझी बायको नाही आणि त्या लग्नाला काहीही अर्थ नाही. मी असल्या कुठल्याच गोष्टीची काहीही पर्वा करत नाही. मी लवकरच तिच्या जागेवर लिलाला माझी बायको म्हणून घेऊन येणार आहे. मी लिलाशी लग्न करनार आहे.’’ मी जरी त्याच्या तोंडावर हे सगळं बोलत होतो तरी माझ्या हृदयात आत काय जळत होतं ते माझं मलाच ठाऊक. माझ्या दृष्टीने यात चुकीचं काहीच नव्हतं. पण तरीही माझं मन मला खात होतं. या गेल्या काही दिवसांत माझ्या मनात अतिशय अस्वस्थता भरुन राहिली होती. 

‘’तुला खरंच असं वाटतंय का की लिला तुझ्यामागे तुझ्या पैशांसाठी नाहीए म्हणून?’’ दिगंतनं वैतागलेल्या स्वरात मला विचारलं.

मुळीच नाही. ते शक्यच नाहीए तर! तो नक्की काय विचार करतोय? हे असं बोलण्यामागे त्याचा नक्की हेतू काय आहे?

‘’तुला नक्की काय म्हणायचंय?’’

‘’अवधूत, तुला नक्कीच कळलंय मला काय म्हणायचंय ते! तू इतकाही काही दुधखुळा नाहीयेस माझं बोलणं न समजायला. गेली दोन वर्षं तू लिलासोबत डेटिंग करतोयस आणि अजूनही तू माझ्या बोलण्याचा निष्कर्ष काढू शकत नाहीस? तू काय ढ आहेस की तुझी मती गर्दभमती झालीय?’’ 

‘’आता तू स्पष्ट बोलणारेस की…’’ मी हातातला पेपरवेट त्याच्या दिशेने उचलत विचारलं.

‘’तू वल्लरीला लालची म्हणतोस ना! पण खरं तर हे आहे की लिला खूप लालची आहे. ती तुझा तिच्या फायद्यासाठी वापर करुन घेतेय मुर्खा!’’ दिगंत पचकला.

‘’तुला काय कळणार रे त्यातलं? मला आजवर भेटलेल्या मुलींमधली लिला ही सगळ्यात चांगली मुलगी आहे. तू मनाला येईल ते काहीही पचकू नकोस तिच्याविषयी. ती लालची असूच शकत नाही.’’ माझा तिच्यावर खूप विश्वास होता.

‘’वाह, क्या बात है। जियो मेरे भाई; फारच विश्वास आहे तुझा तिच्यावर. मग मला सांग की आत्ता इतक्यात तिनं तुझ्यावर काही खर्च केलाय का? म्हणजे तुला काही आठवतोय का? मला वाटतं नाही आठवणार. कारण तिनं तसं काहीही केलेलं नाहीए.’’

‘’करेक्ट आहे तुझं. नाहीच खर्च केलेला तिनं माझ्यावर. त्याचं कारणंही हे आहे की तशी माझीच इच्छा नाहीए.’’ मी त्याच्याशी वाद घालण्याचा प्रयत्न करत होतो. 

‘’अं, असं आहे का?’’ दिगंतनं विचार करण्याचा थोडासा आव आणला. स्वतःशीच काहीतरी विचार केला आणि म्हणाला, ‘’मग आपण असं करुया का? आपण तिला पारखून बघूया? तू एक काम कर. तू तिला शॉपिंगला घेउन जा. तिथं जाऊन स्वतःसाठी काहीतरी खरेदी कर. आणि बिल देण्याची वेळ आली की बहाणा कर की तू पैसे देऊ शकत नाहीस कारण तू गडबडीत तुझं पाकिट विसरुन आलायस. मग बघू आपण पुढे काय होतंय ते!’’

मी अगदी विचारशून्यपणे त्याच्याकडे पाहिलं. ह्याच्या डोक्यात नक्की काय चाललंय तेच मला कळत नाही. लिला नेहमीच पैसे खर्च करायला तयार असते हे ह्या येड्याला काय माहीत! मीच तिला बिघडवून ठेवलंय.

‘खरं तर हे अशाप्रकारे तू वल्लरीला बिघडवायला हवं होतंस. तिच्यावर पैसे खची करायला हवे होतेस मुर्खा!’ माझं मन मलाच झापण्याची एकही संधी सोडत नाही.

‘’एवढा कसला विचार करतोयस अवधूत? हे करणं तुझ्यासाठी एवढंही अवघड नाहीए.’’ दिगंतनं चावी फिरवली.

तो म्हणतो ते बरोबरच आहे. हे काही माझ्यासाठी तेवढं अवघड नाहीए म्हणा. मी लिला चांगलीच माहीत आहे. आणि ती किती चांगली आहे याचा पुरावा मी लवकरच या दिग्याच्या तोंडावर फेकून मारणारे. 

मी लिलाला फोन केला. आणि तिला ती फ्री आहे का ते विचारलं. मी तिला हेही सांगितलं की मला तिच्यासोबत शॉपिंग आणि लंचला जायचं आहे. ती लगेचच तयार झाली. मी ऑफिसमधून बाहेर पडून थेट लिलाच्या घरापाशी पोचलो. तिला तिथून घेतलं आणि मॉलच्या दिशेनं निघालो. 

लिला खूपच आनंदात होती. ती मॉलमध्ये पोचल्या पोचल्या तिथल्या सगळ्यात महागड्या फॅशन बुटीकमध्ये शिरली. मीही तिच्या मागोमाग होतोच. नेहमीप्रमाणेच कपडे निवडून ती चेंजिंग रुममध्ये गेली आणि त्यात कितीतरी तासांचा वेळ गेला. मी शांतपणे बाहेर तिची वाट बघत राहिलो. तू वल्लरीसाठी हा असाच वागशील का? आणि वल्लरीसुध्दा हिच्यासारखीच कपडे निवडताना तासन् तास घालवेल का? मी आजवर तिला कुठेही घेऊन गेलेलो नाही. आणि मला आश्चर्य याचं वाटतंय की तिने तिने आजवर याविषयी कसलीही तक्रार केलेली नाही. काय करायचं ह्याला? ती सतत माझ्या मनात ठाण मांडून बसलेली आहे.

मी ते विचार झटकून टाकले आणि उभा राहून अजूबाजूला मला माझ्यासाठी काही खरेदी करण्यासारखं आहे का ते पाहू लागलो. काही वेळ वस्तू हातांनी आणि डोळ्यांनी चाळून बघितल्यानंतर मला सोन्याचा मुलामा असणार्‍या कफलिंक्स दिसल्या. त्या काही तेवढ्या आकर्षक नव्हत्या. 

मी तिथे उभ्या असलेल्या सेल्समनला विचारलं, ‘’याची काय किंमत आहे?’’ 

‘’याची किंमत फक्त 999/- रुपये आहे सर.’’ तो म्हणाला. 

तोवर लिला तिच्या कपड्यांच्या बंडलसोबत तिथे आली. तिने त्या कपड्यांना शोभणार्‍या ऍक्सेसरीज आणि चपला वगैरेपण घेतलं होतं. तिनं काऊंटरला पोचताच माझ्याकडे हसून पाहिलं. 

‘’तू केलंस का काही तुझ्यासाठी खरेदी?’’ तिनं विचारलं.

‘’हो तर. हे बघ.’’ मी तिला त्या कफलिंक्स दाखवल्या.

‘’ह्या खूपच छान आहेत. तुझा चॉईस छान आहे अवधूत.’’ 

‘’नक्कीच. माझ्या प्रेयसीकडे पाहिल्यावर ते कुणीही सांगू शकेल ना!’’

‘तुला तुझी बायको नाहीए का अवधूत? तिचं काय?’ माझा आतला आवाज मला डाचत होता.

‘’यावेळेस मी देते ना या सगळ्या खरेदीचे पैसे!’’ लिला पुन्हा पुन्हा मला हेच म्हणत असते. आणि दिगंतला वाटतं की ती त्या वलासारखी लालची आहे म्हणून. आताही ती तेच म्हणत होती मला.

मी ठरवलं मनोमन की जसं दिगंत म्हणालाय तसंच आपण करुन बघायचं. म्हणजे मग मी त्याच्या तोंडावरचा बुरखा काढून त्याला लिलाचं सत्य दाखवू शकेन. 

‘’तू पुन्हा असं म्हणू नकोस हं लिला; तुला माहीतेय की मला ते आवडत नाही.’’ 

‘’असं नको ना करुस. किमान आज तरी…’’

मी तिच्याकडे दुर्लक्ष केलं आणि कॅशिअरला बिल बनवायला सांगितलं. तिनंही अगदी लगेचच ते बनवून माझ्या हातात ठेवलं. 

मी बिलं पाहिलं. जवळपास 2 लाख रुपये बिल झालं होतं. जसं मला दिगंतनं पढवून पाठवलं होतं त्याप्रमाणे मी माझं क्रेडिट कार्ड शोधण्यासाठी खिसे चाचपू लागलो. थोड्यावेळाने चेहरा पाडून मी तिला म्हणालो, ‘’सॉरी लिला, मला माझं क्रेडिट कार्ड सापडत नाहीए. कदाचित मी गडबडीत ऑफिसमध्येच विसरुन आलोय.’’

‘’काही हरकत नाही श्रीयुत रत्नदीप. तुम्ही नंतर पैसे देऊ शकता. मी हे बिल तुमच्या ऑफिसच्या पत्त्यावर पाठवून देईन.’’ ती कॅशिअर म्हणाली. बरोबर आहे, मी एक प्रसिध्द उद्योगपती होतो. तिचे पैसे थोडीच बुडवणार होतो! 

लिला थोडी चिंतीत वाटली मला. पण लगेचच ती नॉर्मल झाली आणि त्या कॅशिअर मुलीला म्हणाली, ‘’काळजी नको करुस. मी देते पैसे.’’ 

‘बघ दिगंत, तुझे सगळे अंदाज चुकीचे आहेत.’ माझ्या नकळत माझ्या चेहर्‍यावर हसू पसरलं. 

‘’थॅन्क्स लिला, मी हे पैसे ऑफिसला गेलो की लगेच तुला ट्रान्सफर करायला सांगेन.’’ मी म्हणालो. मला उगीचच अपराध्यासारखं वाटत होतं. मी तिच्यावर विनाकारण संशय घेतला. तेही दिगंतच्या सांगण्यावरुन.

‘’त्याची काही गरज नाही अवधूत.’’ तिची पर्स शोधता शोधता ती म्हणाली. ती कॅशिअर आणि मी वाट बघत होतो पण तिचं पर्स चाचपणं काही संपत नव्हतं. 

‘’काय झालं लिला?’’

‘’स… सॉरी अवधूत. मला वाटतंय की मीही गडबडीत तुझ्यासारखीच माझी पर्स घरी विसरलेय.’’ ती चाचरत म्हणाली.

‘’ठीक आहे लिला. काही हरकत नाही. आपण हे सगळं क्रेडिटवर घेऊ.’’ 

‘’नाही अवधूत. माझं ऐक. मला काहीही खरेदी करायचं नाहीये.’’ 

‘’अगं पण लिला…’’ मी तिला समजावण्याचा खूप प्रयत्न केला. पण शेवटी तिनं माझं नाहीच ऐकलं. 

‘’ठीक आहे.’’ असं म्हणून मी तो शॉपिंगचा विषय सोडून दिला. 

तेवढ्यात दुसरा एक दुकान सहाय्यक येऊन त्या कॅशिअर मुलीच्या कानात काहीतरी कुजबुजला. मला तिच्या चेहर्‍यावरच्या बदलणार्‍या रेषा बघून थोडं विचित्र वाटलं.

‘’बरं समजलं.’’ असं तिनं तिच्या सहाय्यकाला सांगितलं आणि ती माझ्याकडे वळून म्हणाली, ‘’ श्रीयुत रत्नदीप हे तुमच्यासाठी.’’

माझ्या कपाळावर आठ्या पडल्या. काय म्हणतेय ती? माझ्यासारखीच लिलापण आश्चर्यचकित झाली होती. मी पाहिलं की त्या कॅशिअर मुलीच्या हातात तोच कफलिंक्सवाला बॉक्स होता.

‘’म्हणजे?’’ मी विचारलं.

‘’कुणीतरी याचे पैसे आधीच दिलेत.’’ त्या मुलीनं मला सांगितलं.

कुणीतरी आधीच याचे पैसे दिलेत? असं कोण आहे जे माझ्यासाठी पैसे देईल बरं? मी त्या सगळ्या दुकानावर नजर फिरवली तर मला दुकानातून बाहेर जाणारी एक लहानखुरी मुलगी दिसली; जिला पाहताच माझ्या काळजाचा ठोका चुकला. ती जशी तिच्या डाव्या बाजूला वळली माझ्या मनातला सगळा संभ्रम क्षणात दुर झाला. हो ती वल्लरीच होती. पण ती इथे काय करतेय? आणि तिनं या कफलिंक्सचे पैसे का बरं दिले? तिच्या मनात नक्की काय चालू असेल आत्ता?

‘’कुणी दिलेत?’’ उत्तर माहीत असूनही मी त्या कॅशिअरला पुन्हा विचारलं. 

‘’माफ करा श्रीयुत रत्नदीप, पण तिने तिचं नाव गुप्त ठेवायला सांगितलंय.’’ ती कॅशिअर मुलगी पटकन् म्हणाली. 

‘’लिला तू असं करतेस का? बाहेर जाऊन माझी वाट बघतेस? मी येतोच पाच-दहा मिनिटांत!’’ मी असं म्हणताच लिला लगेचच त्या दुकानातून बाहेर पडली.

आता माझा बदललेला स्वर त्या लोकांनी तिचं नाव सांगण्यासाठी पुरेसा होता.

मी आधीच तिला दुकानातून बाहेर पडताना पाहिलं होतं. मी त्या कॅशिअर मुलीला आवाजात जरब आणून म्हणालो, ‘’तुझ्या हातात फक्त 30 सेकंदं आहेत. मला तिचं नाव कळलं पाहिजे.’’

त्या मुलीला माझ्या आवाजानेच दरदरुन घाम फुटला होता. ती असहाय्यपणे तिची मान हलवत पुटपुटली, ‘’हो सांगते. ति… तिचं नाव वल्लरी बदामी.’’

मी ते कफलिंक्स उचलले आणि एका झटक्यात त्या दुकानातून बाहेर पडलो. ती अशी का वागली असेल बरं? मुळात ती तिथे काय करत होती? मी आधीच तिला दुकानातून बाहेर पडताना पाहिलंय. मी ती गेलेल्या दिशेने तिच्या मागोमाग चालत निघालो. मी माझ्याच विचारता पार बुडून गेलो होतो चालताना तितक्यात एका ओळखीच्या आवाजाने माझं लक्ष वेधलं.

‘’तू हे का खरेदी केलंयस वल्लरी? अगं वेडी बिडी झालीयेस की काय तू?’’ 

मी त्या आवाजाचा माग काढला. आणि माझ्या डोळ्यांना तिथल्या फुडमॉलमध्ये बसलेली ती जोडी दिसली.

‘’सोड ना ललित. कशाला वैतागतोस?’’

‘’कशाला वैतागतोस? हे तू मला विचारतेस? अगं तू तुझ्याजवळचे तब्बल हजार रुपये त्या बेअक्कल माणसावर खर्च केलेस ज्याला तुझी काडीमात्र पर्वा नाहीये.’’ ललित रागाने तिला म्हणाला. 

‘’ललित! प्लीज.’’ वलल्रीच्या चेहर्‍यावरचे भाव तिच्या आवाजाइतकेच गंभीर होते. 

‘’अगं तू ते पैसे स्पर्धेसाठी ठेवले होतेस. वला! माझा ना तुझ्या बुध्दीवरुन विश्वास उडत चाललाय. तुला त्यातून तुझ्या स्पर्धेसाठी बनवाव्या लागणार्‍या ड्रेससाठी चांगलं मटेरिअल घ्यायचं होतं. पण, तू मात्र मुर्खासारखे हजारभर रुपये तुझ्या त्या तथाकथित नवरा नावाच्या प्राण्यावर उधळलेस आणि खरेदी काय केलंस तर हे टुकार मटेरिअल?’’ ललित अजूनही तिच्यावर कातावलेलाच होता. त्याला माहीत आहे तर! त्याला माहीत आहे की तिचं लग्न झालंय आणि तरीही हे दोघे डेटिंग करतायत? माझ्या संयमाचा बांध आता केव्हाही फुटण्याच्या अवस्थेत होता. 

‘’ललित, हे बघ. हे मटेरिअल तू म्हणतोयस तितकं काही टुकार वगैरे नाहीए. आणि तुला असं नाही का वाटत की माझं डिझाईन महत्वाचं आहे म्हणून? तू काय मटेरिअलचं घेऊन बसलायस?’’ वल्लरी स्वतःचा बचाव करत म्हणाली. 

माझ्या मनात अपराधीपणाची भावना उफाळून आली. तिनं माझ्याकडे कधीही पैसे मागितले नाहीत. ते जे पन्नास हजार मागितले होते तेच काय ते पहिले आणि शेवटचे पैसे तिनं मागितले होते. बरं, मी स्वतःहूनही कधी तिला विचारलं नाही की तिला कशासाठी पैसे वगैर लागणार आहेत का म्हणून? मी आजवर तिच्यासाठी काहीही खरेदी केली नव्हती. अगदी एखादं गुलाबाचं फुलंही नाही. आणि ती! तिनं तर तिच्याकडे असणारे पैसे तिच्या स्पर्धेच्या ड्रेससाठी लागणार्‍या मटेरिअलसाठी खर्च करायचे सोडून माहझ्यावर खर्च केले. बायको! तू असं का केलंस बायको? तुला आता ह्यावेळेस काय हवं आहे माझ्याकडून? तू खरंच मला वाटतेस किंवा मी समजतो तशी नाहीयेस का? मग तू जर तशी नाहीयेस तर तशी असल्याचा दिखावा माझ्यासमोर का करतेयस? या सगळ्यातून तू नक्की काय मिळवणार आहेस? माझा तिरस्कार? तुला तेच हवं आहे का; मी तुझा तिरस्कार करावा हे? पण का वल्लरी? मी तुला का समजू शकत नाहीये गं?

मला काही कळण्याआधीच माझे पाय मला त्या जागेपासून ओढत दूर नेऊ लागले. मी खजील झालो होतो. माझ्या मनाची तगमग वाढली होती. मी गाडीच्या दिशेने चालत होतो की तोच पुन्हा एक ओळखीचा आवाज माझ्या कानांवर पडला, ‘’अगं आशना, तुझा विश्वास बसणार नाही आज काय घडलं त्यावर.’’

लिला! मी आजूबाजूला पाहिलं तर ती त्या फुडमॉलमधल्या कॉफीशॉपच्या काऊंटरजवळ उभी राहून मोबाईलवर बोलत होती.

‘’त्याचं काय झालं ना! की अवधूत मला शॉपिंगसाठी घेऊन आला. आमची खरेदी झाल्यानंतर तो म्हणाला की त्याचं पाकिट तो बहुतेक ऑफिसात विसरलाय. माझा तर विश्वासच बसेना गं!’’

मला अजूनच अपराध्यासारखं वाटायला लागलं. तिला माझ्या प्लॅनविषयी आधीच माहीत होतं की काय?

‘’अगं पुढे तर ऐक. त्यानं स्वतःसाठी कुठलेतरी फालतू सोन्याचा मुलामा दिलेला कफलिंक्स घेतले होते; तेही जेमतेम हजार रुपयांचे. सरतेशेवटी कार्ड मिळत नाही म्हणून त्यानं मला बिल द्यायला सांगितलं. तो असं काही करेल यावर तुझा तरी विश्वास बसतोय का सांग मला. बरं ती कॅशिअर मुलगीही म्हणत होती की तुम्ही नंतर पैसे द्या चालतील. पण नाही, अवधूत अडूनच बसला की मी पैसे द्यावेत म्हणून.’’ एका क्षणासाठी मी गोठूनच गेलो. तिचा आवाज नेहमीसारखा का वाटत नाहीये?

‘’चल, चल, मी असं काही करत नसते. त्याच्यावर आणि हजार रुपये? तेही मी खर्च करणार? छे? असं होणं कधीतरी शक्य आहे का? उलट मीही अगदी तोच बहाणा केला जो त्याने केला; पर्स विसरण्याचा.’’ त्या वाक्यासोबतच मी तिला तिचं गोल्डन क्रेडिट कार्ड त्या कॉफी काऊंटरवर देताना पाहिलं.

मी तिथेच जागच्या जागी खिळल्यासारखा उभा होतो. ज्या मुलीवर मी गेल्या दोन वर्षांपासून प्रेम करत होतो ती मला फसवत होती? आणि ज्या बायकोची मी घृणा करत होतो तिनं त्या बेकार वस्तूंचे पैसे देण्यासाठी एकदाही मागेपुढे पाहिलं नाही. 

स्वरा… 15/08/2021

 

 भाग बाविसावाः- धोका…

अवधूत…

मला काहीही समजत नाहीये. मला कळत नाहीये की वल्लरी हे सगळं नेमकं का करतेय ते! मला समजून चुकलं होतं की ती मी समजतो तशी लालची नाहीये. तिनं इतक्या दिवसांत माझ्याकडे फक्त ते पन्नास हजार रुपये मागितले; तेही स्वतःसाठी नाहीच. मागितले ते त्या अनाथ सुषमाच्या ऑपरेशनसाठी. मी पार भंजाळून गेलोय. जर हे सारं काही पैशांशी संबंधित नाहीये तर मग तिला नक्की हवंय तरी काय? तिचा हा लालची असण्याचा बुरखा तिनं नक्की का घातलाय? ती नेहमीच असं का म्हणते की पैसाच तिच्यासाठी सारं काही आहे म्हणून? ती नक्की काय लपवतेय? तिचा नक्की हेतू काय आहे? या सगळ्यातून ती मिळवणार काय आहे? सामजिक पत? पण तिच्याकडे तर ती आधीपासूनच आहे. तिला हवं तर ती कधीही चार लोकांत जाऊन सांगू शकते की आमचं लग्न झालंय म्हणून. अवधूत रत्नदीपच्या बायकोची स्वतःची अशी वेगळी पत नक्कीच आहे. पण तिनं मात्र अजूनही तिचं तोंड या विषयावर बंदच ठेवलंय. पण, ती जे काही वागते आहे त्यातून तिला फक्त आणि फक्त माझा तिरस्कारच मिळतोय. हेच तिला हवं आहे का? पण, शेवटी प्रश्न उरतोच आहे ना? का? का हवाय तिला माझा तिरस्कार? या सगळ्या विचारांनी माझं डोकं दिवसेंदिवस पार भणाणून जातंय. 

तिचा चेहरा सतत माझ्या डोळ्यांसमोर तरळतो. तिच्या त्या मोठ्ठाल्या डोळ्यांकडे कधीही पाहिलं की ते कायमच निर्मळ आणि निष्पाप दिसतात. तिचे ओठ मात्र आव्हान देणारे आहेत. ती जेव्हा आसपास असेल तेव्हा मला स्वतःवर ताबा ठेवणं खूप कठीण जातं. ऑफिसात बसल्या बसल्याही तिच्या आठवणीने मी निश्वास टाकला. आज मला माझ्या सगळ्या प्रश्नांची उत्तरं मिळणार होती. मी तिच्या मागावर एका गुप्तहेराला सोडलं होतं. मला माहीत करुन घ्यायचं होतं की ती नक्की काय करतेय ते. जर हे सारं पैशांविषयी नाही तर मग ती माझा बदला घ्यायला तर आलेली नाही ना? वडिलांच्या अपघातानंतर या व्यवसायात उतरल्यावर मी माझे बरेच शत्रू निर्माण करुन ठेवले होते. आता मला कळेल की ती नक्की कोण आहे ते?

मला तो दिवस आजही लख्ख आठवतोय; ज्यादिवशी तिनं माझ्यासाठी त्या कफलिंक्सवर हजार रुपये खर्च केले होते. 

विचार करता करता मी त्या दुकानाच्या बाहेर केव्हा पोचलो कळलंच नाही.

ज्याक्षणाला मी लिलाला तिचं ते गोल्डन कार्ड देताना पाहिलं त्याच क्षणाला माझं प्रेमाचं जग कोसळून गेलं. मी तिच्याबाबतीत इतका कसा चुकलो हेच मला कळेनासं झालं. दिगंतलाही तिच्या स्वभावाविषयी जे जाणवलं ते मलाच जाणवलं नाही. मला आता असं वाटत होतं की जावं आणि तिच्या श्रीमुखात एक भडकावून द्यावी आणि इथे असलेल्या सगळ्यांसमोर तिचा चांगलाच पाणउतारा करावा. पण, मग विचार केला की माझ्या दोन वर्षांच्या प्रेम, विश्वासासाठी ही शिक्षा अगदीच नगण्य आहे. आता मी तिला दाखवून देईन की तिनं कुणाला फसवण्याचा प्रयत्न केला ते! हरामखोर! लालची! वेश्या! आता मला कळून चुकलं होतं की ती माझ्यासोबत एकांतात असतानाही किती मोजून मापून वागत होती ते! अगदी एखाद्या कसलेल्या, निष्णात, चतुर वेश्येसारखी. मला तर विचारही करवत नाहीये की ती माझ्याआधी कुणाकुणा बरोबर आणि कोणत्या कारणासाठी झोपली असेल ते! 

अचानक वल्लरीचा चेहरा माझ्या नजरेसमोर तरळला. माझं डोकं ठणकलं. किती मुर्ख होतो मी की मी समजून बसलो ती पुरुषांना खेळवणारी आहे म्हणून. आमच्या पहिल्या रात्रीच्या वेळेस तिची ती चिंध्या झालेली साडी आणि रक्तानं भिजून गेलेलं पलंगपोस मला आठवला. ती तिची अगदी पहिलीच वेळ होती समागमाची आणि मी; मी मुर्ख तिला किती दुखावलं. मी तर तिला तिची संमतीही विचारली नाही. ती त्या रात्री रक्तात जवळ जवळ न्हालीच होती, पण मी त्याची साधी दखलही घेतली नाही. गुन्हेगार! गुन्हेगार होतो मी तिचा. आणि इतकं सगळं होऊनही तिनं किती सहजतेनं मला माफ करुन टाकलं. तिचं खरंच माझ्यावर प्रेम आहे की काय? ज्यादिवशी आमचं लग्न झालं अगदी त्या दिवसांपासून ती माझ्यासाठी सुयोग्य निवड होती आणि मी विचार करत होतो की ती हे सगळं केवळ पैशांसाठी करत होती. पण, आज मात्र तिनं दाखवून दिलं मला की ती नक्की कोण आहे ते! 

तिनं ते कफलिंक्स घेताना अजिबात विचार केला नाही. ते तिचे पैसे होते. तिनं ते पैसे मटेरिअल खरेदी करण्यासाठी साठवले होते. ज्यातून ती स्पर्धेचा ड्रेस डिझाईन करणार होती. ते तिचं स्वप्न होतं. ललित खरंच बोलत होता. तिनं ते माझ्यावर खर्च करायला नको होते. 

मला आश्चर्य याचं वाटत होतं की ललितला हे सगळं आधीपासूनच माहीत होतं. किंवा तिनंच ते त्याला सांगितलं असावं. असं असतानाही ते सोबत होते!

वल्लरी तू नक्की कोण आहेस? तुला नक्की काय हवं आहे? तुझं खरंच माझ्यावर प्रेम आहे का बायको? मग या ललितची तुझ्या आयुष्यातली जागा काय आहे? तू त्याच्यासोबत नक्की काय करतेयस? तू सगळ्यासमक्ष त्याच्या गळ्यात गळा कसा घालू शकतेस?

मी तो मॉल सोडला आणि थेट ऑफिसमध्ये आलो. दिगंत बहुतेक माझीच वाट पाहत माझ्या ऑफिसात काम करत बसला होता. त्यानं माझ्याकडे पाहिलं, त्याच्या एकंदरीतच सगळा प्रकार लक्षात आला असावा कारण त्याच्या चेहर्‍यावर मला खिजवणारं हसू उमटलेलं मी पाहिलं. तो मला चांगलाच ओळखत होता. शेवटी आम्ही वाढलो एकत्रच होतो ना! दिगंत माझा नात्याने चुलत भाऊ होता. आम्ही दोघांनीही एकाच अपघातात आमच्या आईवडिलांना गमावलं होतं. त्यावेळेस दिगंत सोळा तर मी त्याच्यापेक्षा मोठा म्हणजे अठरा वर्षांचा होतो. मला बळजबरी या उद्योगात ढकलंल होतं. मी या जगात आल्यानंतर मला सगळीकडे दिसली ती फक्त क्रूरता आणि रुक्षपणा. मी पाहिलं की इथे सगळीकडे शांत डोक्याने युध्द खेळलं जातं. पहिल्या काही वर्षांत मी खूप काही सहन केलं. आणि माझ्या केलेल्या प्रत्येक चुकीतून नवा धडा शिकत गेलो. या सगळ्यात दिगंत माझा सगळ्यात मोठा आधार होता. तो काही रत्नदीपचा फक्त महत्वाचा शेअर होल्डर नव्हता; तर तो माझ्यासाठी सगळ्यात मोठा मदतीचा हात होता.

‘’काय मग कशी काय होती तुझी ‘’डेट’’?’’ त्यानं डेट या शब्दांवर जोर देत उपरोधिकपणे मला विचारलं. सोबतचं त्यानं मला काही डॉक्युमेंटस् ही दिली.

मला पक्कं माहीत होतं की त्याला काय घडलं असेल याची बर्‍यापैकी कल्पना असणार आहे म्हणून. मी मुकाट्याने त्याने दिलेल्या त्या पेपरवर काम करत असल्याचा बहाणा चालू ठेवला.

‘’अरे सांग ना अवधूत, तिनं काय खरेदी केलं तुझ्यासाठी?’’ त्यानं मी बोलत नाही असं पाहून पुन्हा विचारलं.

‘’तू आता गप्प बसतोस का?’’ मी त्याच्यावर वैतागून ओरडलो. आणि त्यावर तो छानसं हसला. 

मला वल्लरीची आठवण येऊन कससंच झालं. माझ्याही नकळत माझा हात माझ्या खिशात गेला आणि एक छोटा बॉक्स घेऊन बाहेर आला. 

‘’वल्लरी, तिनं काहीही विचार न करता यासाठी पैसे खर्च केले.’’ तो बॉक्स त्याच्या हातात देत मी त्याला म्हणालो.

भुवया उंचावून त्यानं तो हातात घेतला आणि उघडून पाहिला. तो उघडताच त्याचे डोळे आश्चर्यानं विस्फारले. ‘’सांगूच नकोस. हे किमान किमान हजार रुपयांचे तरी असतील.’’

‘’हो.’’

‘’तिनं बेलाज् च्या स्पर्धेत ड्रेस डिझाईन करण्यासाठी मटेरिअल घ्यायला ठेवलेले पैसे यावर खर्च केलेत वाटतं.’’ मी दिगंतनं खुलासा केला.

याला हे सगळं कसं काय माहीत? मी आश्चर्याने त्याच्याकडे पाहिलं आणि विचारलं, ‘’तुला हे कसं माहीत?’’

‘’बे गाढवा, मी तिच्याशी बोललोय.’’

खरंय मी गाढवच आहे. मी ते अमान्य नाही करु शकत. पण, हे सगळं त्याला का माहीत असावं? मला नेहमीच असं वाटत आलंय की वल्लरीचं माझ्यापेक्षा त्याच्याशी जास्त पटतं. तिला काहीही हवं असेल तर ती नेहमीच त्याला सांगायची. या सगळ्याचा मला दिवसांगणिक होणारा त्रास वाढत चाललाय. 

‘अरे माणसा, तू कधी तरी तिच्याशी जवळकिच्या नात्यानं वागलास का ते जरा बघ बरं!’ माझ्या आतल्या आवाजानं मला विचारलं.

मला अजूनही तिच्याबद्द‍ल बरंच काही माहीत करुन घ्यायचं होतं ज्या गोष्टी हा दिग्या माझ्यापासून लपवून ठेवतोय. त्या बाबतीत मी या नालायकावर अजिबात विश्वास ठेवणार नाही. कारण, अशा सगळ्या गोष्टींसाठी माझ्याकडे माझा विश्वासू आणि पाळलेला माणूस होता नहुष; तसं हे काही त्याचं खरं नाव नव्हतं म्हणा. पण आपल्याला त्याच्या नावापेक्षा कामांत जास्त रस आहे. तो माझ्यासाठी तेव्हापासून काम करतोय जेव्हापासून मी या उद्योगात पडलोय; जवळजवळ सात वर्षांपासून. मी त्याला सांगितलं की ती कुणाला भेटते, कुठे जाते आणि कुणासोबत जाते या सगळ्या सगळ्या गोष्टींची खडान् खडा माहीती मला हवीय म्हणून.

नहुषच्या विचारासोबतच मी माझ्या विचारातून बाहेर आलो. 

नहुषला या कामांवर लावून आता दोन आठवडे उलटून गेलेत. आज मला तो त्याचा सगळा रिपोर्ट देणार होता. मी दरवाजावर होणारी टकटक ऐकली आणि हलकेच परवानगी घेत दार उघडून नहुष आत आला. मी त्याचीच तर वाट पाहत होतो.

‘’नमस्ते सर.’’

‘’नमस्ते. मी तुला सांगितलेल्या कामांचं काय झालं?’’ मी उताविळपणे त्याला विचारलं.

‘’ते झालंय सर. हा सगळा रिपोर्ट.’’ असं म्हणून त्यानं एक फाईल माझ्यासमोर ठेवली.

‘’बरं, आणखी काय?’’

‘’कु. बदामी खूपच कनवाळू आणि प्रेमळ आहेत. त्या नेहमी अनाथाश्रमात जातात. जो त्यांच्या युनिव्हर्सिटीजवळ आहे. त्या आठवड्याचे चार दिवस मनालीज् मध्ये काम करतात. त्यांची जवळीक युनिव्हर्सिटीतील फक्त दोन माणसांसोबत आहे; एक ललित आणि दुसरी किर्ती जे त्यांच्याच वर्गात आहेत. ललित त्यांची नेहमीच खूप काळजी करत असतो. आणि मी त्यांना आठवड्यातून दोनवेळा हॉस्पिटलमध्ये तपासणीसाठी जाताना पाहिलंय रेग्यलर चेकअपसाठी. आणि महत्वाचं म्हणजे दर वेळे ते हॉस्पिटलमध्ये जातात दिगंत सरसुध्दा त्यांच्यासोबत असतात. मला वाटतंय की त्यांची बदामींशी खूप चांगली मैत्री असावी. मी त्यांना बदामींना आईसक्रीम खाण्यासाठी, कॉफी पिण्यासाठी आणि लॉन्ग ड्राईव्हला घेऊन जाताना पाहिलं; सोबत अर्थातच ललितही असतो. दररोज सकाळी ते बदामींना त्यांच्या युनिव्हर्सिटीत सोडतात.’’ असं म्हणत तो काही क्षणासाठी बोलायचा थांबला. 

म्हणजे याला नक्की काय म्हणायचं? दिगंत आणि वल्लरी? माझ्यामागे त्यांचे प्रेमाचे चाळे करायचे चाललेत? तो तिला रोज युनिव्हर्सिटीत का सोडायला जात असतो? ती आमच्या गॅरेजमधली कुठलीही गाडी आणि ड्रायव्हर का वापरत नाही?

‘तू कधी विचारलंस का तिला ती कशी जाते कॉलेजला ते? कधी तिला तिथे सोडण्याची तयारी दाखवलीस का तू?’ माझा आतला आवाज. हा एक बाबा कधी मुकाट्यानं बसू शकत नाही.

त्याचं म्हणणंही खरंय की मी तिला कधीच विचारलं नाही की रोज ती कशी ये-जा करते कॉलेजला ते! ते दोघे तिला आठवड्यातून दोनदा हॉस्पिटलमध्ये तपासणीसाठी का नेतात बरं? आणि तिला असं नेमकं काय झालंय की आठवड्यातून दोन वेळा हॉस्पिटलमध्ये तपासणीसाठी जावं लागेल?

मी विचार करत असतानाच नहुष म्हणाला, ‘’सर, मी आज बदामींना पुन्हा हॉस्पिटलमध्ये जाताना पाहिलं. दिगंत सर होते त्यांच्यासोबत आणि तो ललित प्रधानही. पण, ललित बराच अगोदर तिथून निघून गेला आणि दिगंत सर मात्र शेवटपर्यंत त्यांच्यासोबत होते. आणि सर मला वाटतं की बदामी मॅडम… ‘’

माझी सहनशक्तीची परिक्षा बघण्यासाठी की काय म्हणून त्यानं त्याचं पुढचं बोलणं अर्धवट सोडलं. मी रागाने दात खाल्ले आणि म्हणालो, ‘’उचक ना तुझं थोबाड पटदिशी!’’

तसं तो चाचरतच म्हणाला, ‘’अवधूत सर, मला वाटतंय की त्या बदामी मॅडम; त्या बहुतेक गरोदर असाव्यात.’’ तो जे काही बोलला ते पुटपुटण्याखेरीज दुसरं काहीच नव्हतं तरीही मी ते स्पष्टपणे ऐकलं. 

‘’तू जाऊ शकतोस आता. मला गरज लागल्यावर मी पुन्हा बोलवेन.’’ असं म्हणून मी तातडीनं त्याला तिथून जवळजवळ हाकलून लावला. तोही कशाचीही वाट न बघता लगेचच तिथून रफूचक्कर झाला. त्याचे ते शेवटचे शब्द ऐकून मला माझा राग अनावर झाला होता. मी दातओठ खात माझ्या टेबलावर हात आपटला. म्हणजे वल्लरी गरोदर आहे आणि दिगंत तिची काळजी घेतोय तर तिला हॉस्पिटलला नेऊन. असली बायको आणि असला हा माझा चुलत भाऊ, माझा जवळचा मित्र; दगाबाज साले! आता मला सगळं काही स्पष्ट दिसू लागलं होतं. का दिगंत प्रत्येकवेळी तिची बाजू घ्यायचा आणि तिला सावरायचा ते! तिच्या पोटात मूल वाढत होतं. ते मूल दिगंतचं तर नाहीए ना?

मी उभा राहिलो आणि मागचा पुढचा कसलाही विचार न करता मी ऑफिसमधून बाहेर पडलो. माझ्या मेंदूत प्रचंड अफरातफरी माजली होती. मी लिफ्टमध्ये गेलो आणि लिफ्ट खाली येऊन थांबताच मी बाहेर पडलो तशी माझ्या कानांवर कुजबूज पडली. मला त्या कुजबूजीनं तसा काहीच फरक पडला नसता पण मी दिगंतचं नाव त्यात ऐकलं अनेकवेळेला आणि माझा आटा पारच सटकला.

‘’तू पाहिलंस का?’’ पहिला आवाज.

‘’हो म्हणजे काय. ती फार छान आहे. आणि ती जवळजवळ रोज इथे येते.’’ दुसर्‍या आवाजानं त्याच्या प्रश्नाचं उत्तर दिलं.

‘’अरे तुला माहीतेय का? ती तर दिगंत सरांसाठी दुपारच्या जेवणाचा डबाही घेऊन येते.’’ पहिला आवाज पुन्हा म्हणाला.

‘’तुला दिसत नाहीये का? ते प्रेमात पडले आहेत. आणि त्यांची जोडीही किती छान दिसते.’’ दुसरा म्हणाला.

‘’अगदी खरंय तुझं. दिगंत सर तर तिची किती काळजी घेतात, तिला किती जपतात ते! आणि तू कधी तिचं ते निर्मळ हसू पाहिलं आहेस का? जेव्हा जेव्हा ती येते तेव्हा तेव्हा ते तिच्या चेहर्‍यावर असतं आणि ते फारच मोहक आहे.’’ पहिला आणखी पुस्त्या जोडत होता.

‘’खरंय रे! ती अशा काळजी घेणार्‍या माणसाची प्रेयसी आहे. ती खरंच खूप भाग्यवान आहे.’’ दुसर्‍यानं त्याला वाटणारी सल बोलून दाखवली.

घ्या! आता ह्या ऑफिसमध्येही! सगळीकडेच सगळ्यांनाच असं वाटतंय की ते सोबत आहेत. तो जेवणाचा डबा ती आणते माझ्यासाठी हे ह्या मुर्खांना कोण सांगणार! या सगळ्या मुर्खपणामुळे मी आणखीनच चिडलो. या सगळ्यापेक्षा महत्वाचं हे होतं की माझी बायको गरोदर होती आणि या सगळ्या प्रकरणाची मला साधी गंधवार्ताही नव्हती. मला तर हेही माहीत नव्हतं की ते मूल माझं तरी आहे का ते? दिगंत, मी जेव्हा विचारेन तुला याविषयी तेव्हा तुझ्याकडे मला पटण्यासारखं कारण असायला हवंय. जर त्या मुलाचा बाप तू असलास तर लक्षात ठेव दिग्या मी… मी तुला खलासच करेन. आणि वल्लरी मला माझ्या प्रश्नांची समर्पक उत्तरं हवीत तुझ्याकडून. मला कळलंच पाहिजे की हे सगळं नेमकं काय चाललंय ते! आज रात्री मी हे सगळं जाणून घेणार.

स्वरा… 17/08/2021

 

 भाग तेविसावाः- एक नवं आयुष्य…

वल्लरी…

सकाळी उठल्यानंतर मला मळमळल्यासारखं होत होतं. मी माझं डोकं पकडून बिछान्यातच बसून राहिले. आताशा हे सारखंच व्हायला लागलं होतं माझ्यासोबत. काही कळत नव्हतं की ही माझ्या आजाराची कुठली वेगळी लक्षणं वगैरे तर नाहीत ना! शेवटी मी कशीबशी उभी राहिले. अशीच बसून राहिले असते तर मला उशीर झाला असता. गेल्या काही दिवसांत माझी व्यस्तता कैकपटीनं वाढली होती. स्पर्धा तर होतीच जवळ येत चाललेली; सोबतच परिक्षाही तोंडावर आलेली होती. मला कधी कधी या विचारांनी प्रचंड अस्वस्थ व्हायला व्हायचं. आम्हांला स्पर्धेसाठी विषय दिला होता जुन्या काळातील प्रेम. मी त्यावर खूप विचार केला आणि शेवटी काय बनवायचं यावर शिक्कामोर्तब झालं. आता मला रॅम्पवॉकसाठी मॉडेल शोधायचे होते आणि मी माझ्यासाठी मॉडेल म्हणून ललितला निवडलंही. माझी या सगळ्यावर त्याच्याशी चर्चाही झाली. या चर्चेत अर्थातच किर्तीही आमच्यासोबत होती आणि त्या दोघांनाही माझ्या सगळ्या कल्पना खूपच आवडल्या, 

मी वॉशरुमकडे गेले; मला तयारी करायची होती. पण मला आताशा आधीपेक्षा खूप जास्त दमल्यासारखं होत होतं. या सगळ्याविषयी मी ना दिगंतशी बोलले होते ना मी हे ललितला सांगितलं होतं. मुळात त्यांना हे सांगावं की नको हाच पेच मला सोडवता येत नव्हता. त्यांचा माझ्याविषयीचा एकंदरीतच रोख पाहता त्या दोघांनीही माझ्यासोबत असं काही होतंय म्हटल्यावर लगेचच मला फटकारत हॉस्पिटलला नेलं असतं. आणि तिथं गेल्यावर मला या सगळ्या गोष्टींकडे दुर्लक्ष करण्यासाठी डॉक्टर स्वानंदकडून भलं मोटं लेक्चर ऐकावं लागलं असतं. नाही बाबा! मला नाही वाटत की मी हे सगळं त्यांना सांगावं म्हणून.

आंघोळ वगैरे सगळं आटपून मी माझ्या आवडीचा नेहमीच्या वापरातला फ्लोरल प्रिंटचा ड्रेस घातला. केसांचा सैल आंबाडा घातला, थोडासा मेकअप केला आणि मी पटापट खाली उतरुन आले. अजून मला देवांसाठी नाश्ता बनवायचा होता. मी पोचले तर काकू तिथेच होत्या. त्या हसतच मला म्हणाल्या, ‘’सुप्रभात वला.’’ 

‘’सु्प्रभात काकू.’’

मी सगळी तयारी केली. मी ठरवलं की आज अंड्याचे पदार्थ बनवायचे म्हणून. पण जसा माझ्या नाकाला त्या फ्राय पॅनमधल्या अंड्याचा वास आला मला पुन्हा मळमळल्यासारखं व्हायला लागलं. मला तो वास अजिबातच सहन होईना. मी माझं नाक झटकन् बंद करुन घेतलं. माझ्या तोंडाची चव अगदी मचूळ झाली कारण त्या वासानं लाळ जमा झाली. मला उमाळे यायला लागले आणि मी लगेचच बाथरुममध्येओकारी करायला आले. माझ्या उलट्यांचा आवाज ऐकून काकूंनी विचारलंही की वल्लरी ठीक आहेस ना बाळा म्हणून. पण, मी थ्यांच्या प्रश्नाचं उत्तर देऊच शकले नाही. उलटी झाल्याबरोबर माझ्या अंगातलं झसं काही त्राणच निघून गेलं आणि मी तिथंच फरशीवर बसकण मारली. मग मी हळूहळू उठले, चूळ भरली, तोंडावरुन पाण्याचा हलका हात फिरवला, आरशात पाहिलं. हे सगळं माझ्यासोबत का होत होतं देव जाणे! मी दिर्घ श्वास घेऊन स्वतःला स्थिर करण्याचा प्रयत्न केला आणि बाहेर आले. 

‘’काय झालं वला? तू बरी आहेस ना?’’ काकू मला काळझीनं विचारत होत्या.

‘’हो काकू. मी ठीख आहे. काही काळजी करु नका.’’ मी त्यांणा असं म्हणाले खरं पण ते अजिबातच खरं नव्हतं. मला ना आता स्वयंपाक करायची इच्छा होती ना काहीही खाण्याची. 

‘’काकू, आज त्यांच्यासाठी नाश्ता बनवाल का तुम्ही?’’ मी काकूंना विचारलं. 

‘’हो. का नाही.’’

मी घड्याळात पाहिलं तर मी माझ्या क्लासला जाण्यासाठी लेट झाले होते. कसंबसं मी थोडसं दूध घेतलं आणि घर्‍ातून बाहेर पडले. जशी मी घर्‍ातून बाहेर पडले तशी मला समोर उभी असलेली दिगंतची गाडी दिसली. त्याला त्यादिवशी माझ्या आजाराबद्दल कळलं तेव्हापासून तो माझी खूपच काळजी घेउ लागला होता. तो मला रोज त्याच्या गाडीने कॉलेजात सोडायला येत असल्यामुळे आता मला बसची वाट पहावी लागत नव्हती. 

‘’सुप्रभात दिगंत.’’

‘’सुप्रभात सुंदरी, चल बस पटकन्. उशीर झालाय.’’ हसतच तो मला म्हणाला.

‘’तू का करतोस हे रोज? तुला हे सगळं काही करण्याची खरंच गरज नाहीए रे!’’ मी गाडीचा दरवाजा उघडत त्याचीच तक्रार त्याच्याकडे केली. 

‘’ठीक आहे गं वला! पण, मी हे काही खूप करतोयस असं मुळीच नाहीए.’’ त्याचा आवाज गंभीर झाला होता. 

देवा! का केलंस तू हे असं? का ह्या दोघांना माझ्या आजाराविषयी कळू दिलंस? बघतोयस ना! ते दोघे माझी किती मनापासून काळजी घेतायत ते? हे असे मित्र माझ्या आयुष्यात असण्याचं जे भाग्य तू मला दिलंस त्यासाठी मी तुझे जितके आभार मानेन तेवढे कमीच आहेत.

मी नुसतीच हसले. कॉलेजला जाण्याच्या रस्त्यावर दिगंत फारसं काही बोलला नाही त्यामुळे मीही गप्पच होते. त्यानं मला युनिव्हर्सिटीत सोडलं. जशी मी खाली उतरले तसा मला ललित तिथे दिसला. मी दिगंतचा निरोप घेतला आणि ललितला हाक मारली, ‘’ललितऽऽऽ!’’

त्यानं मागे वळून आवाजाच्या दिशेनं पाहिलं. त्याची नजर माझ्यावर पडली आणि त्याच्या चेहर्‍यावर छानसं हसू पसरलं. दिगंत अजूण तिथेच होता. तो गेला नव्हता. मी पुन्हा त्याच्याकडे वळून त्याला बाय केलं आणि ललितच्या दिशेनं चालायला लागले. पण, अचानक मला पुन्हा मळमळल्यासारखं व्हायला लागलं. मी आकाशाकडं पाहिलं तर आज छान उन पडलेलं होतं. या उन्हामुळै मला असं होतंय का? माझी नजर दिगंथछ्या गाडीकडे गेली जी अजूणही तिथंच उभी होती. ललित समोरुन माझ्याच दिशेने येत होता. मला आतून खूपच भिती वाटायला लागली होती. असं वाटत होतं जसं काही माझ्या पायातले त्राण पुन्हा संपलेत. मी आता काहीही केलं तरी उभी राहूच शकत नाही. मी प्रयत्न करत होते की मला आधाराला धरण्यासाठी काहीतरी मिळावं म्हणून पण दुर्दैवानं त्या मोकळ्या जागेत या सगळ्याची शक्यता शून्य होती. मी तरीही प्रयत्न करुन माझं डोकं धरलं आणि हळूहळू खाली बसले.

‘’वलाऽऽऽऽ!’’ मी ललितला ओरडताना ऐकलं. मी कसबसं त्याच्याकडे पाहिलं तर माझ्या धूसर झालेल्या नजरेला तो माझ?या दिशेने पळत येताना दिसला. मी पडणार होते खाली तेवढ?यात त्यानं थ्याचा हात माझ?या खअंद्यावर ठैवला आणि जोरात म्हणाला, ‘’काय झालं गं तुला?’’

‘’ल… ललित…’’ मी कशेबसे ते शब्द उच्चारु शकले.

अचानकच मला माझ्या शरीराला कुणाच्या तरी भख्कम बाहूंनी उचलूण घेतल्याचं जाणवलं; मी बघीतलं तर तो दिगंत होता. तो अझूनही इथे काय करतोय? मला काय घडतंय हे कळण्याआधीच त्यानं मला गाडीत मागच्या सीटवर बसवलं होतं. तिथलीच बाटली उचलून ती माझ?श्रा तोंडाला लावत ललित म्हणाला, ‘’घे थोडं पाणी पी म्हणजे बरं वाटेल तुला.’’ माझे हात खूपच थरथर कापत होते. थोड्या वेळानंतर मला जरा बरं वाटायला लागलं.

‘’बरं झालं तुम्ही दोघं होतात म्हणून.’’

‘’तुला काय झालं होतं वला?’’ दिगंतनं विचारलं. 

‘’मला नाही माहीत रे!’’ मी अगदी खरं खरं सांगितलं.

‘’मला तर असं वाटत होतम की तू भोवळ येऊन पडतेयस की काय?’’ ललित म्हणाला.

‘’नाही रे, मी बरीय आता.’’ मी त्याला समजावत म्हणाले.

‘’माझा यावर मुळीच विश्वास नाहीए आणि मी तुला आत्ताच्या आत्ता हॉस्पिटलमध्ये नेतोय.’’ मी काही बोलण्याआधीच त्यानं गाडी सुरुपण केली होती. माझं बोलण्यासाठी उघडलेलं तोंड पाहताच तो लगेच म्हणालाच मला, ‘’मला तुझं काहीही ऐकायचं नाहीये. हा तुझ्या तब्येतीचा प्रश्न आहे आणि मला वाटतं की ती गंभीर्‍ गोष्ट आहे.’’

मी उघडलेलं तोंड तसंच बंद केलं. मला माहीतेय की ते दोघेही माझं काहीही ऐकून घेणार्‍यातले नव्हते. दिगंतनं दहाव्या मिनिटाला गाडी हॉस्पिटलकडे नेऊन थांबवली. 

‘’चल उतर. जाऊन बघू नक्की काय झालंय ते!’’ त्यानं गाडी थांबताच मला ऑर्डर सोडली.

मी काहीही न बोलता नुसतीच मान हलवली. आम्ही खाली उतरलो, दरवाजातून आत जाऊन डाव्या बाजूला वळलो आणि डॉ. स्वानंदच्या ओटीपीत पोचलो. 

‘’डॉ. स्वानंद.’’ मी नेहमीसारखंच दारावर टकटक करत त्यांना हाक मारली. 

‘’आत या.’’ त्यांचा आवाज कानांवर पडताच मी दार उघडून आत गेले. त्यांनी एक नजर माझ्याकडे टाकली आणि त्या एका नजरेत त्यांणी मला स्कॅन केलं. आणि त्यांच्या चेहर्‍यावर मला एक समाधान पसरलेलं दिसलं. मला कळलं ते माझ?या शर्‍ीरावर कुठेच न दिसणार्‍या जखमांचं समाधान होतं. 

‘’ये वल्लरी. काय म्हनतेस? कशी आहेस?’’

‘’मी छान आहे. तुम्ही कसे आहात?’’

‘’मुळीच नाही. ती खरं सांगत नाहीए. आताच ती भोवळ येऊन पडणार होती.’’ मागून आत आलेल्या दिगंतनं त्यांना सांगितलं. स्वानंदच्या चेहर्‍यावरचे सगळे भाव क्षणाधार्त बदलले. त्यांनी ललित आणि दिगंतला बाहेर वाट बघायला सांगितलं आणि मला तपासायला लागले. त्यांनी माझी नाडी तपासली. रक्तदाब वगैरे आणखी काय काय तपासलं. आणि सगळम झअळ्यावर त्यांनी मला विचारलं, ‘’वल्लरी, हे तुझ्यासोबत आधीही झालं होतं का?’’

 ‘’खरंतर हो. गेल्या काही दिवसांपासून मला असं होतंय. कधी कधी मला खूप अशक्त वाटतं.’’

‘’आणि तुझ्या भुकेचं काय?’’

‘’तिचं फार काही चांगलं चाललेलं नाही. खासकरुन सकाळच्या वेळी मला अजिबातच खायला काही जात नाही. सगळ्याच गोष्टींचा जसा काही उबग आल्यासारखा होतो.’’ हे ऐकल्यावर त्यांनी आणखी काही गोष्टी तपासल्या आणि मग आपल्या खुर्चीत जाऊन बसले.

‘’तुला शेवटची पाळी कधी आली होती?’’

अरे देवा! यांना नेमकं काय म्हणायचं आहे? पाळी? मी डोक्याला ताण देऊन आठवण्याचा प्रयत्न केला. मला वाटतं त्याला जवळजवळ महिना होऊन गेला असेल. मला काय वाटत होतं हे मी आत्ता सांगूच शकत नव्हते. मी नुसतीच त्यांच्याकडे बघत राहिले. माझ्यातल्या एका भागाला विचार करुन आनंद होत होता आणि एक भाग या विचारानं पार थिजून गेला होता. 

‘’वल्लरी, मला असं वाटतंय की तू गरोदर आहेस. लागलीच प्रेगन्सी टेस्ट करुन घे तू.’’ 

मी पुतळ्यासारखी तिथंच काहीवेळ बसून राहिले. डॉ. स्वानंदनीच मला अल्ट्रासाऊंड करण्यासाठी नेलं. आणी त्याच्या आलेल्या रिझल्टवरुन सगळं स्पष्ट झालं. सगळं आटपूण आम्ही पुन्हा त्यांच्या ओटीपीत आलो. नशीब होतं की दिगंत आणि ललित माझी वाट पाहत तिथे थांबलेले नव्हते. हे सगळं होई होईतो दुपारच्या जेवणाची वेळ झाली होती. त्यामुळे मला वाटलं की ते जवळपासच्या कुठल्यातरी रेस्टॉरंटमध्ये गेले असावेत. डॉ. स्वानंद मात्र त्रस्त चेहर्‍यानं त्यांच्या खुर्चीत बसून होते. मीही मुकाट्याने तिथे बसून होते. त्यांनी माझ्या डोळ्यांत पाहत विचारलं, ‘’तुला कल्पनाही नाहीए की ह्यावेळेस तू काय करुन बसली आहेस ते! हे अजिबातच चांगलं नाहीए.’’

मला काय बोलावं ते कळत नव्हतं. माझ्या पोटात एक छोटी परी किंवा देवदूत वाढत होता. मी नकळतच माझ्या पोटावरुन हात फिरवला. मी होऊ घातलेली आई होते. आणि देवा! त्यांची यावर काय प्रतिक्रिया असेल? त्यांना हे ऐकून आनंद होईल का? पण, मी काही माझ्या बाळाला फार काळ खेळवू शकणार नव्हते. मी गेल्यानंतर माझ्यामागे माझ्या मुलाचं काय होईल? त्या विचाराने माझ्या डोळ्यांतून पाणी आले. विचारात गुंगून गेलेली मी डॉ. स्वानंदच्या आवाजाने भानावर आले. 

‘’तुझं लक्ष आहे का माझ्या बोलण्याकडे?’’

‘’हो. हो. ऐकतेय तर.’’

‘’हे फार धोकादायक आहे, तुला अबॉर्शनही नाही करता येणार नाही. त्यामुळे तुला प्रचंड त्रास होईल आणी हे तुला सांभाळताही येणार नाही. या सगळ्यात तुला किती यातना होणारेत याची तुला काहीच कल्पना नाहीए. मी तुला काय सांगू हेच मला कळत नाहीए. आधीच तुझ्या शरीरात तुझ्या गरजेएवढं रक्त तयार होत नाही. त्यात तुला असणारा अप्लास्टिक ऍनिमिया. कशी सांभाळणारेस तू त्या दुसर्‍या जिवाला? मला तर असं वाटतंय की जर तू कुठलीही ट्रिटमेंट सुरु केली नाहीस तर ही प्रेगन्सी हाच तुझा शैवट असेल.’’

माझं बाळ! मी ऍबॉर्शनसारख्या गोष्टीचा विचारही कशी करु शकते? पण काय होईल जर मी त्याला जन्म देण्याआधीच मेले तर? मला मी असहाय्य असल्याचं जाणवू लागलं. मी या सगळ्या गोष्टीचा याआधी का विचार केला नाही? हे सगळं तर माझ्या विचारातच नव्हतं कधी. देवा, माझी मदत कर.

‘’डॉ. प्लीज या गोष्टी दिगंत किंवा ललितला सांगू नका. मला या सगळ्या गोष्टीविषयी आधी माझ्या नवर्‍याशी बोलते.’’

‘’ठीक आहे वल्लरी. नाही सांगणार. मी तुला आणखी काही औषधं लिहून देतो.      

पण लक्षात ठेव की या अशा अवस्थेत अतिशय काळजीची गरज आहे. अगदी लहानशीही जखम तुझ्यासाठी जीवघेणी ठरु शखते. आणी फाईल कायम जवळ ठैव. इतक्या वर्षांतली ही पहिलीच फाईल आहे. आणि रोजच्या रोज तपासणीला यावं लागेल तुला.’’

त्यानंतर मी त्यांच्या ओटीपीतून बाहेर पडले. मी चालताना इकडे तिकडे पाहत होते पण मला तिथे ना दिगंत दिसला ना ललित. अचानक एक ओळखीचा आवाज माझ्या कानांवर पडला आणि माझी पावलं तिथेच थबकली. 

‘’ऐक ना! प्लीज… प्लीज… प्लीज… असं काही करु नकोस ना! मी पाया पडतो तुझ्या. नको ना असं करुस.’’ हा तर ललितचा आवाज आहे. तो एवढी कोणाची विनवणी करतो आहे?

‘’बास झालं ललित…’’ दिगंत त्याच्यावर ओरडला. 

‘’पण दिगंत, माझं खरंच तुझ्यावर खूप प्रेम आहे. तुला का कळत नाहीए ते!’’ अरे देवा! म्हणजे ललितचा तो बेनाम प्रेमिक दिगंत आहे? माझा हात नकळतच माझ्या तोंडावर गेला.

‘’मी सांगितलेलं समजलं ना तुला! आता काहीही बोलायचं नाही. आपलं यावर सगळं बोलणं झालं आहे. विषय इथेच संपलाय.’’ दिगंत त्याला निर्वाणीच्या भाषेत म्हणाला.

मी पाहिलं की ललित घाईघाईने तिथून स्वतःचे अश्रू लपवत बाहेर पडला. त्या एकंदरीतच घडलेल्या प्रकाराने माझं मन दडपून गेलं. मी दिगंत जवळ गेले आणी त्याच्या खांद्यावर हात ठेवून म्हणाले, ‘’दिगंत!’’ 

‘’व… वल्लरी? तू इथे काय… म्हणझे मला म्हणायचंश्र की झाली का सगळी तपासणी?’’ नक्की काय बोलायचं यासाठी तो शब्द गोळअ करत अशावा अशं वाटत होतं.

‘’मी सगळं बोलणं ऐखलंय तुमचं. काय झालंय नक्की?’’ मी गंभीरपणे विचारलं. एका क्षणअसाठी मला दिगंथ मोडल्यासारखा वाटला पण लगेचच तो सावरला. त्यानं एक मोठ्ठा श्वास घैतला आणि माझ्या प्रश्नाकडे अगदी सपशैल दुर्लक्ष करत तो म्हणाला, ‘’चल मी थुला घर्‍ी सोडतो.’’

स्वरा… 20/08/2021

  

भाग चोविसावाः- रागाचा विस्फोट…

लेखक…

अवधूत ऑफसिमधून बाहेर पडला. नहुषनं दिलेल्या सगळ्या माहितीमुळे त्याच्या रागाचा पारा विलक्षण चढला होता. वल्लरी गरोदर होती आणि त्याला माहीतच नव्हतं की त्या मुलाचा बाप कोण आहे ते? तिचे खरंच दिगंतसोबत तसे संबंध आहेत का? पण का? आणि हा दिगंत त्याच्या माघारी हे असं काहीतरी करुच कसा शकतो? त्याला पुन्हा पुन्हा आठवत होतं की दरवेळेस दिगंत कसा तिचा बचाव करत असे आणि कशी तिची बाजू सावरत असे ते! त्याच्या मनात रागाचा ज्वालामुखी नुसता धगधगत होता. त्याचं रक्त रागानं उकळत होतं. ते अपरिचित आवाज त्याच्या कानात अजूनही घुमत होते.

‘’तुला दिसत नाहीए का की ते एकमेकांच्या किती प्रेमात आहेत ते? आणि त्यांची जोडीही किती छान दिसते.’’

‘’खरचं.’’

‘’दिगंत सर तर तिची किती काळजी घेतात ना! तू पाहिलंस का तिच्या चेहर्‍यावरचं हसू किती छान असतं जेव्हा ती त्यांना भेटते तेव्हा?’’

‘’हो ना! ती खरंच खूप लकी आहे; असा प्रियकर मिळालाय तिला. काळजी घेणारा, जीवापाड प्रेम करणारा.’’

ते सगळे खरं तर बोलत नाहीयेत ना? हे तर अगदी खरं आहे की वल्लरी अगदी रोज न चुकता डबा घेऊन ऑफिसला येत होती. पण, तो डबा तर ती त्याच्यासाठी आणत होती; दिगंतसाठी नाही. मग तिनं कधीही दिगंतऐवजी त्याला कॉल का केला नाही बरं? आणी दिगंत तिला लॉन्ग ड्राईव्हला, आईस्क्रिम खायला वगैरे बाहेर का बरं घेऊन जात होता? शेवटी ती त्याची बायको होती; दिगंतची नाही.

‘तू कधीही तिला बायकोसारखं वागवलंस का? तू कधीही तिच्यासाठी काहीतरी केलंस का? त्याचा आतला आवाज त्याला विचारत होता

अबधूतनं एक उसासा टाकला. त्यानं या सगळ्या गोष्टींकडे नेहमी दुर्लक्ष केलं होतं पण आता मात्र या सगळ्याची हद्द झाली होती. त्याला समजलं होतं की त्याची बायको गरोदर आहे आणि दिगंत तिला तपासणीसाठी हॉस्पिटलमध्ये घेऊन गेला होता. जर त्याचं काहीच लफडं नाहीए तर मग तो तिच्यासोबत का गेला होता? त्यांचं नक्की नातं तरी काय आहे? वल्लरी जर पैशांच्या मागे नाहीए तर मग तिला नक्की हवं काय आहे? हजारो प्रश्नांनी त्याच्या डोक्यात गर्दी केली होती आणि तो आता या सगळ्यांची उत्तरं शोधल्याखेरीज शांत बसणार नव्हता. अवधूत त्याच्या ऑफिसातून जो बाहेर पडला तो थेट घरी येऊन थडकला. त्याच्या मनात वल्लरी आणि दिगंतच्या नात्याशिवाय दुसरा कुठलाही विचार येतच नव्हता. देवालाच माहीत होतं की ते त्याच्या पाठीमागे नक्की काय करत होते ते! मावळतीची उन्हं पार कलत असताना तो घराजवळ पोचला होता. त्यानं गाडी पार्क केली आणि तो खाली उतरला. एकदा त्यानं चेहर्‍यावरुन हात फिरवला अस्वस्थपणे आणि तो दाराकडे वळला. दारात पोचल्यावर त्या बंद दारासमोर त्याची पावलं काही क्षणांसाठी थबकली. एक मोठ्ठा श्वास घेऊन तो अगदी ताठ उभा राहिला आणि त्यानं धाडकन दरवाजा उघडला.

 जसा तो घरात शिरला तसा त्याच्या नाकाला तोच सुखावणारा दरवळ स्पर्शून गेला. त्यानं अजूबाजूला नजर फिरवली तर त्याला सगळीकडे खेळणी ठेवलेली नजरेला पडली. आणि वल्लरी त्या सगळ्यांना नीट मांडून ठेवत होती. तिनं नेहमीसारखाच केसांचा बन घातला होता. ती खूप देखणी दिसत होती. त्यानं धाडकन दरवाजा उघडताक्षणीच ती त्या आवाजाने घाबरुन जागेवरच उभी राहिली. तिच्या चेहर्‍यावर तेच निष्पाप हास्य होतं. 

‘’ओह, देवा तुम्ही आलात!’’ तिनं नेहमीप्रमाणेच त्याला प्रेमाने विचारलं.

अवधूत मात्र अजूनही दातओठ खात होता. खोटारडी कुठली! तिच्या सगळ्याच गोष्टी खोट्या होत्या. ती तर फक्त त्याच्याशी खेळ खेळत होती. तिच्यात काहीही चांगलं त्याला दिसलंच नाही. पण दिगंत, त्याचं काय? तो तर त्याचा भाऊ होता ना! तो हिच्यात असा कसा काय गुंतला? अवधूत कसाबसा त्याच्या भावनांना आवर घालत तिला म्हणाला, ‘’या सगळ्या खेळण्यांसोबत तू काय करतेयस?’’

‘’देवा, अहो मी हे सगळं नीट लावतेय. पहा ना ही सगळी किती सुंदर आहेत ते!’’ एका छोट्या टेडी बेअरला छातीशी कवटाळून नंतर तो अवधूतसमोर धरत ती पुढे म्हणाली, ‘’एखाद दिवशी आपलंही कुटुंब असेल. हो ना देवा! असा विचार करुनच मी ती खरेदी केलीत.’’ हे सगळं बोलताना तिच्या चेहर्‍यावरचं हास्य जराही विरलं नव्हतं.

‘म्हणजे हे खरं आहे तर! तू गरोदर आहेस. देवालाच माहीत याचा बाप कोण आहे ते! आणि आता या सगळ्या गोष्टी माझ्या अंगाला लावू बघतेस काय?’ अवधूतच्या डोक्यात विचार आला. आता तो या सगळ्याच गोष्टींनी पुरता त्रासला होता.

‘’आता तुला कुटुंबही हवं आहे?’’ बोलता बोलताच त्यानं काही पावलं तिच्या दिशेनं टाकली. त्याचे डोळे तिच्यावरुन जराही हलले नाहीत. तो तिच्या जवळ पोचला. तिच्या डोळ्यात डोळे घालून खोलवर पाहिलं त्यानं. तिला त्याच्या जवळ येण्यानं कसलीतरी विचित्र जाणीव झाली आणि ती दोन पावलं मागे सरकली. पण अवधूत मात्र सावध होता. त्यानं झटकन् पुढे होत तिचा हात घट्ट पकडला. त्यामुळे तिला अजिबातच हलता येणार नव्हतं आता. वल्लरीचे विस्फारलेले डोळे त्याच्यावर रोखले होते. तिला त्याच्या या अशा वागण्याचं कोडं सुटत नव्हतं. त्यांचे चेहरे आता अगदी काही इंचांच्या अंतरावर होते. तिला त्याच्या शवासांचा आवाज स्पष्ट ऐकू येत होता. 

‘’मी तुला शेवटचं विचारतो आहे वल्लरी; तुला काय हवं आहे?’’ अवधूतनं तिला अतिशय थंड आणि जरबेच्या आवाजात विचारलं. त्याच्या त्या दानवी पाशातून सुटण्यासाठी वल्लरी धडपडत होती. अवधूतनं पकडलेल्या हाताच्या वेदना तिला असह्य झाल्या होत्या. आता या सगळ्यांच्या खुणा माझ्या शरीरावर उठतील, तिच्या मनात क्षणात विचार येऊन गेला. पण त्याहीपेक्षा तिच्या मनात हा प्रश्न घोळत होता की आज देवा हा प्रश्न का विचारत आहेत?

हॉस्पिटलपासून घरापर्यंतच्या रस्त्यावर ती अगदी गप्प बसली होती. ललितचं दिगंतवर प्रेम होतं. तिच्या डोक्यातून तो विचार जातच नव्हता. हे एवढंच असतं तर तिची या सगळ्याला काहीच हरकत नव्हती पण दिगंत जो तिला आपली जवळची मैत्रीण म्हणत होता त्यानं मात्र याविषयी तिला कधीच काही सांगितलं नाही या विचाराने तिच्या हृदयात कळ उठली. आज मात्र तिला ललित नेमका कोणत्या परिस्थितीतून जात होता ते कळून चुकलं. पण हे सगळं दिगंतनं का केलं असेल? त्यात तिचं हे असं अचानक कळलेलं गरोदरपण. ती एका वादळी अवस्थेतून जात होती. दिगंतही अस्वस्थच होता. त्यानं तर तिला डॉक्टर स्वानंद काय म्हणाले हेही नाही विचारलं. वल्लरीला तिच्या या सगळ्या परिस्थितीबाबत कुणाशी तरी बोलायचं होतं. तिला कुणीतरी वाट दाखवणारा वाटाड्या हवा होता आणि एक भक्कम आधारही. तिला दिगंतच्या आजूबाजूची गरम झालेली हवा जाणवत होती त्यामुळे तिने गप्प राहणंच योग्य समजलं. ती हॉस्पिटलमधून घरी आल्यावर तिनं काय करावं यावर बराच विचार केला. तिच्या डोक्यात राहून राहून हाच विचार येत होता की अवधूत या मुलाचा स्विकार करेल ना! तिला माहीत होतं की ती काही फार काळ जगणार नव्हती आणि तिच्या मुलाच्या आयुष्यात अवधूतच एकटे राहणार होते. तिनं ठरवलं की आधी आपण तपासून पाहू की त्यांना मूल हवं आहे की नको ते! म्हणून मग ती घरातून बाहेर पडली आणि तिनं बरीच लहान मुलांची खेळणी आणली. ती अशाप्रकारे हॉलमध्ये मांडून ठेवली की अवधूतची आल्या आल्या त्यांच्यावर नजर पडेल. मूल जन्माला घालणं ही काही साधी सोपी गोष्ट नाही आहे; त्यातही अवस्था जर तिच्यासारखी असेल तर मग गोष्टी फारच अवघड असतात. तिला माहीत होतं की तिच्या हातात या सगळ्या गोष्टींसाठी फार वेळ नव्हता. हे सगळं तिला आता अवधूतला सांगणं भाग होतं. पण त्याच्या प्रतिक्रियेचा विचार करुन तिला भितीनं कापरं भरत होतं. तिनं काही चुकीचं तर नव्हतं ना केलं? तिच्याकडे तसंही निवडण्यासाठी फार गोष्टी नव्हत्याच. काय बोलावं हे न कळून ती गप्प राहिली. 

‘’अजूनही गप्पच आहेस तू?’’ अवधूतनं तिचा हात सोडून दिला. त्यानं तिच्या हातातलं ते खेळणं हिसकावून घेतलं. तिच्या गप्प राहण्याचा त्यानं त्याला हवा तसा अर्थ लावला. तो रागानं पार बेभान झाला होता. त्यानं हातात घेतलेलं ते खेळणं चुरगळून मुरगळून फेकून दिलं आणि तिला म्हणाला, ‘’ सौभाग्यवती वल्लरी अवधूत रंगनाथ, माझी प्रिय बायको, तुला मला कुठली आनंदाची गोष्ट सांगायची आहे का?’’ 

वल्लरी मात्र तिथं बधीर झाल्यासारखी उभी होती. त्याला तिच्या गरोदर असण्याबद्दल माहीत होतं का? पण कसं? या बद्दल तर ती आणि डॉ. स्वानंद यांच्याशिवाय कुणालाच माहीत नव्हतं मग त्याला हे सगळं कसं काय कळलं? जर त्याला हे कळलंच आहे तर मग तो आनंदी का दिसत नाहीए? तिचं काळीज आता जोरजोरात धडधडायला लागलं होतं. जर त्यांना हे मूल नको असेल तर? तर ती काय करेल?

‘’देवा… ते मी…’’

वल्लरीनं बोलण्याचा, त्याला समजवण्याचा प्रयत्न केला पण अवधूतनं लगेचच तिच्यावर बोट रोखत म्हणाला, ‘’तोंड बंद. एकदम तोंड बंद वल्लरी.’’ त्याचा आवाज अगदी टिपेला पोचला होता. त्याच्या कपाळाची शिर रागाने थाड थाड उडत होती. 

वल्लरीनं त्या आवाजाने घाबरुन आवंढा गिळला. त्यानं तिचे खांदे धरले आणि तिला गदादा हलवत उच्चारावाने म्हणाला, ‘’तुला काही सांगायचंय, वाह! बोल बायको बोल तुला आता काय सांगायचंय? सांग मला या मुलाचा बाप कोण आहे?’’

वल्लरी पार पार थिजून गेली. तो, तो नक्की कशाबद्दल बोलतोय? त्याच्याशिवाय या मुलाचा बाप दुसरा कोण असणार आहे? तो तुच आहेस. आणि तो नेहमीच तुच असणार आहेस. तिनं त्याला तिचं सगळ्यात मौल्यवान असं हृदय दिलं होतं, ती तनामनानं त्याचीच झाली होती आणि आता हा माणूस तिला असा प्रश्न कसा विचारू शकत होता? तो इतक्या खालच्या थराला जाऊन तिच्याविषयी विचारच कसा करु शकत होता? तिला काहीही बोलण्यासाठी शब्दच सापडेनात.

‘’अजून कितीवेळ गप्प राहणारेस तू? तुझ्याजवळ सांगण्यासाठी काहीही नाहीये का?’’ तो मात्र प्रत्येक प्रश्नानंतर बेभान होत चालला होता. 

‘’देवा…’’ वल्लरीला काहीतरी सांगायचं होतं पण रागानं बेभान झालेल्या अवधूतच्या तार स्वरात तिचा आवाज दबून गेला.

‘’थांब मीच अंदाज लावतो. तो ललित असावा? किंवा मग दिगंत?’’ 

‘’हे काय बोलताय देवा तुम्ही?’’ ती कशीबशी तोंडातल्या तोंडात पुटपुटली. तिचा तिच्या कानांवर विश्वासच बसत नव्हता.

तिच्या डोळ्यांतून अश्रू वाहू लागले. काय बोलतायत देवा हे? ललित? दिगंत? हे सगळं कसं काय शक्य आहे?

‘तुम्हांला दिसत नाहीये का देवा माझं तुमच्यावर किती प्रेम आहे ते? तुम्हांला ते कधीच जाणवलं नाही का? तुम्ही नेहमीच मला अशाप्रकारे का वागवता? मला माहीतेय की जे मी मागतेय तेच मला मिळतंय म्हणून. पण आताची वेळ वेगळी आहे. हे आपल्या मुलाबद्दल आहे. जर तुम्हांला हे मुल नको असेल तर या जगात त्याला दुसरं कोण सांभाळणार? मला अजिबातच असं वाटत नाही की माझ्या मुलानेही त्याचं आयुष्य आईसारखंच अनाथाश्रमात काढावं म्हणून. हा विचारच आत्यंतिक वेदनादायी आहे. माझं मुल माझ्यासारखंच एकटं रहावं असं मला वाटत नाही. नाही देवा, यावेळेस नाही. यावेळेस मी तुम्हांला माझ्याशी असं वागू देणार नाही. माझ्यानंतर या मुलाचा सांभाळ तुम्हांलाच करायचा आहे. तुम्ही आता माघार घेऊ शकत नाही. तिच्या मनात विचारांच्या लाटांवर लाटा उसळत होत्या.

‘’मी काय म्हणतोय? तुला माहीत नाही मी काय बोलतोय ते?’’ असं तिच्यावर ओरडून अवधूतनं तिला जोरात धक्का दिला. त्यामुळे वल्लरी तोल जाऊन जमिनीवर पडली आणि पडताना तिचं डोकं तिथल्या सेंटर टेबलच्या कोपर्‍यावर जोरात आपटलं.

अवधूत तसाच मागे फिरला. तिच्याकडे वळूनही न बघता तो म्हणाला, ‘’ आत्ताच्या आत्ता माझ्या घरातून चालती हो. मला यापुढे तुझं हे घाणेरडं थोबाड बघायची अजिबात इच्छा नाही.’’ त्याच्या त्या शेवटच्या शब्दाबरोबरच तो वल्लरीला तिथं एकटी सोडून ताड ताड पावलं टाकत घराबाहेर पडला.

‘वल्लरी! तू का आलीस माझ्या आयुष्यात वल्लरी? का? का तू मला घर दिलंस? का तो ललित किंवा दिगंत आहे आणि मी नाही? आजचं तुझं मौन सार काही बोलून गेलं वल्लरी. मला नाही माहीत की तुला माझ्याकडून नक्की काय हवं होतं ते! ना मला आता ते माहीत करुन घ्यायचंय. आता आपल्यातले सगळे संबंध संपलेत वल्लरी. मी तुझ्यापासून अंतर राखून या घरात नाही राहू शकत. तूच हे घर सोडून निघून जाशील तर बरं होईल.’ गाडी बाहेर काढून भरकटल्यासारख्या विचारांसारखीच अवधूत ती चालवत होता.

स्वरा… 22/08/2021

भाग पंचविसावाः- सत्य…

लेखक…

अवधूत तिला धक्का देऊन घराबाहेर पडला. त्याने मागे वळूनही तिच्याकडे पाहिलं नाही. खाली पडल्यानंतर वल्लरीच्या पोटात जोरात कळ आली आणि ती पोट आवळून धरत रडायला लागली. 

‘’आत्ताच्या आत्ता माझ्या घरातून चालती हो. मला तुझं हे घाणेरडं थोबाड पुन्हा कधीच पहायचं नाहीये.’’ वल्लरीच्या कानांमनांत त्याचा आवाज अजूनही घुमत होता. तिच्या तोंडातून आवाज फुटत नव्हता. तिच्या सगळ्या शरीरभर वेदनांचा डोंब उसळला होता. तो तिच्याबद्दल असा विचार करुच कसा शकत होता? तिला असं वाटत होतं की कुणीतरी तिला शब्दांच्या सुर्‍याने हृदयात आणि पोटात भोसकतं आहे. 

काकू तिथेच होत्या हॉलच्या शेजारच्या खोलीत. त्यांनी अवधूतचा चढलेला आवाजही ऐकला होता आणि त्यांना लक्षातही आलं होतं की त्या नवराबायकोचं कशावरुन तरी कडाक्याचं भांडण चालू आहे म्हणून. पण नवरा बायकोच्या भांडणात तिसर्‍याने पडू नये हे माहीत असल्यामुळे त्यांचं हे तात्पुरतं भांडण मिटून जाईल असा विचार करुन त्या शांत राहिल्या. पण अवधूतच्या तोंडचे ते शेवटचे शब्द ऐकून मात्र त्या धावतच हॉलमध्ये आल्या. त्यांनी पाहिलं की वल्लरी कशीबशी फरशीवर तिचं पोट गच्च धरुन बसली होती. तिच्या डोळ्यांतून अखंड पाणी वाहत होतं. तिनं डोकं खाली घातलं होतं आणि लांबून बघणार्‍याला ती एखाद्या छोट्या बॉलसारखी दिसत होती. अचानक त्यांची नजर पडली तर रक्ताची मोठी धार लागली होती. वल्लरीचा सगळा ड्रेस त्या रक्तात भिजून गेला होता. तिनं तिच्या थरथरत्या हातांनी त्या वाहणार्‍या रक्ताला स्पर्श केला. तोच तिची नजर काकूंवर पडली तर काकू तिच्याच दिशेने ओरडत धावत येत होत्या, ‘’वल्लरी, वल्लरी अगं काय झालं हे?’’

तिची शुध्द हळूहळू हरपत चालली होती. तिला तिच्या शरीरातलं रक्त संपत चालल्याची तीव्र जाणीव व्हायला लागली. ती तिचे डोळे उघडे रहावेत यासाठी जिवाच्या आकांताने धडपडत होती. तिला काकूंशी बोलायचं होतं पण तिला ते शक्य होत नव्हतं. काकूंनी तिला आपल्या मिठीत घेतलं होतं. त्याची उब तिला जाणवत होती. 

‘’वल्लरी अगं हे रक्त तर थांबण्याचं नावच घेत नाहीए गं!’’ त्या पुन्हा म्हणाल्या. आता तिचे डोळे हळूहळू मिटायला लागले. 

‘’ए वला, अगं वल्लरी, वल्लरी बाळा डोळे उघड बाळा.’’ त्यांनी तिला जागं करण्याचे त्यांच्यापरीने प्रयत्न केले. पण कशाचाच उपयोग झाला नाही. डोळ्यांसमोर दिसणार्‍या या सगळ्या प्रकाराने त्या मुळापासून हादरुन गेल्या. त्यांनी वल्लरीला हलकेच खाली ठेवलं आणि फोनच्या दिशेनं धावल्या. त्यांनी तातडीनं रत्नदीपांच्या फॅमिली डॉक्टरांना फोन लावला.

‘’हॅलो, डॉ. अर्नाळकर?’’

‘’….’’

‘’हो मी अवधूत रत्नदीप यांच्याकडून बोलतेय. मला अवधूतच्या बायकोविषयी बोलायचं आहे.’’ त्यांचा आवाज थरथरत होता.

‘’…’’

‘’मला नेमकं सांगता नाही येणार पण तिला भयंकर रक्तस्त्राव होतो आहे. ती बेशुध्द पडलीय. प्लीज, मदत करा डॉक्टर प्लीज.’’ त्यांनी डॉक्टरांना विनवणी केली.

‘’…’’

‘’हो हो. मी लवकरच तिला हॉस्पिटलला घेऊन येते.’’ त्यांचे डोळे पाण्याने डबडबले होते. त्यांनी फोन ठेवला आणि थोडे पाणी आणून वल्लरीच्या तोंडावर शिंपडले.

‘’वल्लरी बाळा उठ गं!’’

पण त्याचाही काही उपयोग झाला नाही. वल्लरी जशी काही काळझोपेत झोपी गेली होती.

‘’तू… तू काळजी करु नकोस हं! ऍम्ब्युलन्स येईलच इतक्यात. आपण मग लगेचच हॉस्पिटलाल जाऊ हं!’’ त्यांनी वल्लरीला जवळ घेऊन कवटाळलं आणि त्या हमसाहमशी रडू लागल्या. 

त्या पाहत होत्या की वल्लरीचं रक्त अजूनही वाहत होतं. तिचं शरीर थंड पडत चाललं होतं. वादवणे काकूंनी त्याही परिस्थितीत अवधूतला अनेकदा फोन करण्याचा प्रयत्न केला पण त्याने एकदाही त्यांचा फोन उचलला नाही. थोड्याच वेळात त्यांना घराच्या जवळ वाजणारा ऍम्ब्युलन्सचा सायरन ऐकू आला. ऍम्ब्युलन्स अगदी गेटजवळ येऊन थांबली. त्यातून पॅरामेडिकलची टीम उतरुन आत आली. त्यांनाही वल्लरीचं अजूनही वाहणारं रक्त पाहून एका क्षणासाठी धक्काच बसला. 

‘’प्लीज, तिची मदत करा प्लीज.’’ काकूंनी त्या टीमला विनंती केली.

‘’काळजी करु नका काकू. आम्ही आमच्यापरीनं त्यांची काळजी घेऊ.’’ त्यातल्या एकाने काकूंना आश्वस्त केलं. त्यांनी आधी तिची थोडी तपासणी केली आणि मग वल्लरीला स्ट्रेचरवर ठेवून ऍम्ब्युलन्समध्ये ठेवलं. काकूही त्यांच्यासोबत हॉस्पिटलमध्ये गेल्या. त्यांनी अजूनही अवधूतला फोन करणं चालूच ठेवलं पण त्यांचे सगळे प्रयत्न पाण्यात गेले. त्यांना वल्लरीची ती अवस्था पाहून कापरं भरलं होतं. अचानक त्यांच्या डोक्यात विचार आला की दिगंतला फोन करुन हे सांगावं. त्यांनी हॉस्पिटलमधूनच दिगंतला फोन लावला. वल्लरीला हॉस्पिटलमधल्या बेडवर ठेवलं होतं आणि डॉक्टर अर्नाळकर तिला तपासत होते. 

काही वेळ रिंग वाजल्यानंतर दिगंतनं फोन उचलला.

‘’हॅलो, दिगंत.’’ काकू अतिशय उद्वेगाने म्हणाल्या.

‘’काकू? सगळं ठीक आहे ना काकू? काय झालं? तुमचा आवाज असा का आहे?’’ त्यांचा आवाज ऐकून दिगंतनं विचारलं.

‘’ते… वल्लरी… दिगंत… ती हॉस्पिटलमध्ये आहे. तिला भयंकर रक्तस्त्राव होतोय. काहीतरी कर. अवधूत तर फोनही उचलत नाहीए. दिगंत प्लीज.’’ काकू फोनवर बोलता बोलताच पुन्हा रडू लागल्या. पुढे काय बोलावं त्यांना सुचतच नव्हतं.

दिगंत हे सगळं ऐकून थिजूनच गेला. वल्लरी? तिला पुन्हा रक्तस्त्राव होतोय? ती हॉस्पिटलमध्ये आहे? हे… हे… हे काही चांगलं लक्षण नाहीए.   

‘’काकू, आलोच मी. येतोय लगेचच. कुठे आहात तुम्ही? अर्नाळकरांच्याच हॉस्पिटलमध्ये ना?’’ 

काकू फक्त हं एवढंच म्हणाल्या. आणि त्यांनी फोन ठेवून दिला.

डॉ. अर्नाळकर वल्लरीला तपासत होते. ते तिच्या या अशा भयंकर रक्तस्त्रावाच्या मागंचं कारण शोधण्याचा प्रयत्न करत होते. त्यांच्या अनुभवी डोळ्यांना ते कारण समजूनही आलं लगेच. गर्भपात! पण त्यातही एवढा रक्तस्त्राव शक्य नसतो. त्यांनी नर्सना काय करायचं आहे त्याच्या सुचना दिल्या. ते एमर्जन्सी रुममधून बाहेर आले आणि त्यांना बाहेर आलेलं पाहून लगबगीनं पुढे जाऊन काकूंनी विचारलं, ‘’कशी आहे ती? काय झालंय तिला?’’

‘’ही अवधूतची बायको आहे? मग अवधूत कुठाय?’’ त्या म्हातार्‍या डॉक्टरांनी काकूंनाच उलटा प्रश्न केला.’’

‘’हो. पण, अवधूत कुठे आहे मला माहीत नाही. तो माझा फोनही उचलत नाहीए.’’

‘’ओह, तिचा गर्भपात झालाय. पण आम्हांला अजूनही तिच्या या अशा भयंकर रक्तस्त्रावामागचं खरं कारण सापडत नाहीए. थांबा मीच अवधूतला फोन करतो.’’

त्यांनी त्यांचा फोन बाहेर काढला आणि अवधूतला फोन लावला. काही वेळ रिंग झाल्यानंतर यावेळेस मात्र अवधूतनं फोन उचलला. 

‘’हॅलो अवधूत?’’ डॉ. अर्नाळकरांनी विचारलं.

‘’डॉ. अर्नाळकर? सगळं ठीक आहे ना? तुम्ही मला का फोन केलात बरं?’’ त्याला कळेना की त्यांनी त्याला का फोन केला? कारण ते फक्त आजीच्या संदर्भात काही असेल तरच त्याला फोन करत असत.

‘’अवधूत कुठे आहेस तू? तुझी बायको इथे हॉस्पिटलमध्ये आहे.’’ त्यांनी अवधूतला सांगितलं. 

वल्लरी! हॉस्पिटलमध्ये? हिला काय झालं आता?

‘’काय झालं आहे?’’

‘’हे सगळं समजवून सांगण्याएवढा वेळ नाहीए माझ्याकडे. मी फक्त एवढंच सांगतो की तिचा आता गर्भपात झालाय आणि तिला भयंकर रक्तस्त्राव सुरु आहे. तो जर असाच चालू राहिला तर आम्ही तिला वाचवू शकणार नाही.’’ डॉ. अर्नाळकरांनी थोडक्यात सगळी गोष्ट त्याला सांगितली.

…

जेव्हा वादवणे काकूंनी फोन केला तेव्हा दिगंत ऑफिसमध्ये होता. त्यानं हातातलं सगळं काम तसंच सोडलं आणि तो तातडीनं हॉस्पिटलला जायला निघाला. त्याच्या डोक्यात विचार चालू होते हे सगळं का आणि कसं झालं असेल? तेही इतक्या थोडक्या वेळात? आत्ताच तर तो तिला हॉस्पिटलमधून तपासणी करवून घेऊन घरी सोडून आला होता ना! मग एवढ्याशा मधल्या वेळात काय आणि कसं झालं हे सगळं की तिला हॉस्पिटलमध्ये ऍडमिट करावं लागलं; तेही बेशुध्दावस्थेत. त्यानं गाडी कशीबशी हॉस्पिटलच्या पार्किंगमध्ये गाडी पार्क केली. आणि तो अक्षरशः धावतच हॉस्पिटलमध्ये घुसला. काकूंनी त्याला आधीच सांगितलं होतं वल्लरी कुठे आहे ते! तो धावता धावताच अचानक कुणावर तरी आदळला पण घाईत असल्यानं त्यानं त्या धक्का लागलेल्या माणसाला फक्त सॉरी म्हणून पुढे धावला पण तितक्यात एका आवाजाने तो थबकला.

‘’दिगंत.’’

तो आवाज डॉ. स्वानंदचा होता.

‘’डॉ. स्वानंद. बरं झालं भेटलात.’’

‘’बरा आहेस ना! काय झालं?’’

‘’ते… वल्लरी… ती ऍडमिट आहे इथे.’’

‘’काय?’’ डॉ. स्वानंद जवळजवळ किंचाळलेच.

‘’मला सगळी गोष्ट माहीत नाहीए. फक्त एवढंच कळलं की तिला भयंकर रक्तस्त्राव सुरु आहे.’’ दिगंतनं अगदी थोडक्यात त्यांना सगळं सांगितलं. डॉ. स्वानंद त्याच्यासोबत लगेचच एमर्जन्सी रुमकडे निघअले. 

…

अवधूत…

मी प्रचंड रागात होतो. वल्लरी जेव्हा तिच्या समर्थनार्थ काहीही बोलली नाही तेव्हा माझ्या रागाचा कडेलोट झाला होता. अचानक माझ्या फोनची रिंग वाजली. वादवणे काकू. त्या कशाला मला कॉल करतायत? मी त्याकडे दुर्लक्ष केलं. पण त्या मला राहून राहून कॉल करतच होत्या. कदाचित ही वल्लरी असेल. गेलीस उडत, नाही उचलणार मी तुझा फोन. मी त्या वाजणार्‍या फोनकडे सपशेल दुर्लक्ष केलं. थोड्या वेळानं फोन वाजायचा थांबला. कंटाळली असेल कदाचित. बरं झालं. ताप गेला डोक्याचा. मी गाडी चालवतच होतो. कुठे जात होतो? का जात होतो? कशाचा कशाला ताळमेळ नव्हता. अचानक माझा फोन परत वाजला. तो काकूंच्या फोनवरुन वल्लरीनंच पुन्हा केला असेल असं वाटून मी फोन कट करायला गेलो पण बघतो तर तो डॉ. अर्नाळकरांचा फोन होता. डॉ. अर्नाळकर? ते मला का फोन करतायत? आजी तर बरी आहे ना? असा विचार करुन मी त्यांचा कॉल उचलला. ते मला म्हणाले तुझी बायको हॉस्पिटलमध्ये ऍडमिट आहे. कदाचित म्हणूनच काकूंनी मला फोन केले असावेत.

मी गाडी तशीच वळवली आणि थेट हॉस्पिटलला पोचलो. का कुणास ठाऊक माझं हृदय प्रचंड वेगानं धडधडत होतं. तिचा गर्भपात झालाय. हे सगळं माझ्यामुळे झालंय का? मी तिला धक्का दिला होता. याच कारणामुळे झालं असेल का हे सगळं? शिट्! हे सगळं काय होऊन बसलं? आणि समजा जर ते माझं मुल असेल तर? जाऊ दे. ते कुणाचंही का मुल असेना, मी एका मुलाला मारलं होतं जिवानिशी. माझ्या हृदयात या विचारानं कळ उठली. डॉक्टर म्हणाले होते की तिला भयंकर रक्तस्त्राव होतोय म्हणून. मी ते आधीही पाहिलं होतं. तिला नेहमीच खूप जास्त रक्तस्त्राव होत असतो. मी स्वतःवरच चडफडत हॉस्पिटलमध्ये पोचलो. माझे पाय आत जाण्याआधी थांबले कारण माझ्या कानांवर दिगंतचा आवाज पडला.

‘’डॉ. स्वानंद प्लीज काहीतरी करा. आपल्या हातात खूपच थोडा वेळ आहे.’’ 

‘’तुला माहीत आहे का? यावेळेस तिच्या नवर्‍याने तिला कुठल्या भयंकर परिस्थितीत ढकललंय ते!’’ डॉ. स्वानंद दिगंतवर ओरडत होते. 

‘’डॉ. स्वानंद.’’ दिगंतनं पुन्हा त्यांच्याशी काहीतरी बोलण्याचा प्रयत्न केला. पण त्या डॉ. स्वानंद नावाच्या माणसाने त्याला मध्येच थांबवलं आणि तो म्हणाला, ‘’मी अजिबातच पर्वा करत नाही तो कोण आहे याची दिगंत. त्यानं नेहमीच तिचा छळ केलाय. ती नेहमीच दवाखान्यात येत होती तेव्हा तिच्या शरीरावर जागोजाग खूणा होत्या. जेव्हापासून तिचं लग्न झालं तेव्हापासून. आणि आता तर या सगळ्याची हद्द झालीय. तिचा गर्भपात झालाय. मी आजच सकाळी तिला सांगितलं होतं की तिने आता किती काळजी घ्यालया हवीय ते. तिचं शरीर ना त्या बाळंतपणासाठी तयार आहे ना या गर्भपातासाठी. तुला परिस्थितीचं गांभीर्य कळतंय का? ते मुल तिच्यासाठी जीवघेणं ठरु शकेल आता.’’ डॉ. स्वानंद खूपच रागात होते.

हे काय बोलतायत? मी तिचा छळ केला? मी तिला या सगळ्या परिस्थितीत ढकललं होतं? मी इतका वाईट वागलो तिच्याशी? माझ्या हृदयाला या सगळ्या गोष्टी ऐकून नुसता पिळ पडत होता. बायको मी खरंच वाईट नाहीए गं! 

‘’काय? गर्भपात? म्हणजे ती गरोदर होती?’’ दिगंतला आश्चर्यचा धक्का बसला. 

म्हणजे हे त्यालाही माहीत नव्हतं का? म्हणजे त्याचे आणि वल्लरीचे तसे काही संबंधच नाहीत. अरे देवा! काय चाललंय माझ्या आयुष्यात हे? मी हे काय करुन बसलोय? वल्लरी, तू का तुझी बाजू नाही मांडलीस? एकदाही? कदाचित तिनं प्रयत्न केला होता. पण तू, तुझ्यात तर दैत्य घुसला होता ना! 

‘’तुला माहीत नाही? मला वाटलं तिनं तुला सांगितलं असेल. मला आजच हे कळलं. ती फक्त सहा आठवड्यांची गरोदर होती. मला आश्चर्यच वाटतंय की या सगळ्या दिवसांत तिनं स्वतःला कसं सांभाळलं होतं?’’ तो डॉक्टर म्हणाला.

सहा आठवडे! मी दिवस मोजले आणि मला आठवली तिच्या वाढदिवसाची ती रात्र. अरे देवा! मी गमावलं. सगळं काही गमावलं मी. माझं मुल, माझ्याच चुकीनं गमावलं मी. आणि माझ्यामुळेच आज माझी बायको हॉस्पिटलमध्ये होती. सगळ्या सगळ्याचा कर्ता करविता मी होतो. आता तिच्या नजरेला नजर मिळवण्याची हिंमतच नव्हती माझ्यात. ती गप्प का राहिली? का तिनं मला हे सगळं सांगितलं नाही? ती या सगळ्या कारणांवरुन कधीच माझ्याशी का भांडली नाही? ती का माझ्या सगळ्या गोष्टींना आज्ञाधारक माणसाप्रमाणे मान तुकवत राहिली?

‘’हे बघा, डॉ. स्वानंद थोडं शांत व्हा. या सगळ्या गोष्टींवर आता बोलण्यात काही अर्थ नाहीए.’’ डॉ. अर्नाळकर त्यांना समजावत म्हणाले आणि त्यांनी त्यांचं लक्ष दुसर्‍या गोष्टींकडे वळवण्याचा प्रयत्न केला.

‘’शांत होऊ? कसा शांत होऊ? डॉ. अर्नाळकर ती अप्लास्टिक ऍनिमियाची पेशंट आहे आणि हिमोफिलिया असल्यामुळे तिच्या रक्ताची गुठळी होत नाही.’’ सरतेशेवटी डॉ. स्वानंदनी तिच्या आजाराबद्दल सांगितलंच.

मला त्यांचं म्हणणं निटसं कळलं नसलं तरी डॉ. अर्नाळकरांना ते नक्कीच कळलं असावं. 

‘’काय! अशा अवस्थेत ती गरोदर आहे? अवधूत अशा वागूच कसा शकतो?’’ त्यांच्या आवाजात फारच वेदना होती. तिथं फक्त शांतता भरुन राहिली काही क्षणांसाठी. ‘’हे सगळं तुम्हांला केव्हापासून माहीत आहे?’’ त्यांनी पुन्हा डॉ. स्वानंदला विचारलं.

‘’मला वाटतं की जवळजवळ वर्ष झालं असेल या गोष्टीला. तिला कसलीही ट्रिटमेंन्ट घ्यायची नव्हती.’’ डॉ. स्वानंदनी सांगितलं. मी ऐकलं डॉ. अर्नाळकरांनी एक उसासा टाकला. 

‘’पण का? पैशांची समस्या तिला असूच शकत नव्हती.’’ डॉ. अर्नाळकर पुटपुटल्यासारखे बोलले. मला असं वाटलं की ते स्वतःशीच बोलत असावेत. मग त्यांनी पुन्हा विचारलं, ‘’तिच्याजवळ कितीसा वेळ शिल्लक आहे?’’

त्यांचे ते शब्द ऐकून माझं अवसानच गळून गेलं. वेळ? त्यांना नक्की काय म्हणायचं आहे? नाही, नाही. असं नाही होऊ शकत. माझी बायको! माझी छोटी खारोटी!

‘’मला वाटलं होतं की जेमतेम दोन वर्षं; पण आता अजिबात नाही.’’ डॉ. स्वानंद दुःखाने म्हणाले. 

वल्लरी! माझी बायको! माझी सुयोग्य बायको! जी माझ्यासाठी रोज माझ्या आवडीचं जेवण करायची. जी रोज संध्याकाळी माझ्या घरी परत येण्याची वाट पहायची. तिनं मला घर दिलं. तिनं माझी सर्वतोपरी काळजी घेतली. आणि मी; मी मात्र पावलोपावली तिचा अपमान करत राहिलो. मी सतत तिला ती लालची, लोभी असल्याचं बोलून दाखवत राहिलो. ती… ती आता मरणाच्या उंबरठ्यावर आहे. तिला पैसे का नको होते? तिनं या सगळ्याबद्दल मला कधीच काही सांगितलं नाही.

बायको, हे होतं तुझं माझ्यापासून जपून ठेवलेलं गुपित? हेच तू सतत माझ्यापासून लपवून ठेवायला बघत होतीस ना? दिगंत, त्याला तरी हे माहित होतं का?

‘’अवधूतऽऽऽ!’’ अचानक मी काकूंना माझ्या नावाने हाक मारताना ऐकलं. त्यांचे डोळे रडून रडून सुजले होते. दिगंतही त्यांच्याशेजारी पुतळ्यासारखा उभा होता. 

‘’शेवटी तू आलास तर! चल माझ्या केबिनमध्ये बसून यावर बोलू.’’ डॉ. अर्नाळकर म्हणाले. 

माझ्यात बोलण्याची ताकदच नव्हती. मी मानेनेच हो म्हणालो. माझी बायको क्षणाक्षणाला मरत होती आणि दिगंतला हे सगळं माहीत होतं. ही सगळी माझीच चूक होती. मी तिला धक्का दिला होता. मी होतो तिच्या या गर्भपाताचं कारण. मला आजइतकं हरल्यासारखं याआधी कधीच वाटलं नव्हतं.  

‘’बस.’’ डॉ. अर्नाळकरांच्या केबिनमध्ये पोचल्यावर ते म्हणाले. 

‘’डॉ. काय झालंय माझ्या बायकोला?’’ माझी बायको यावर जोर देत मी त्यांना विचारलं. 

तो डॉ. स्वानंद नावाचा माणूस म्हणाला, ‘’तिला एक दुर्मिळ आजार आहे. तिचं शरीर तिच्या गरजेइतकं रक्त तयार करत नाही. आणि त्याहीपेक्षा महत्वाचं म्हणजे इतर सामान्य माणसांप्रमाणे तिच्या रक्ताच्या गुठळ्याही होत नाहीत. मला आश्चर्य वाटतंय की तुमच्या हे कधीच लक्षात कसं आलं नाही?’’ मला त्यांच्या बोलण्यातून एकप्रकारचा कुत्सितपणा मला जाणवत होता. नाही, मी त्यांना दोष देऊच शकत नाही. त्यांचं बोलणं योग्य होतं. मीच तिचा नवरा म्हणवून घ्यायला, बाप म्हणवून घ्यायला नालायक होतो. मी एक खुनी होतो. पण मुळात तिनं हे सगळं माझ्यापासून लपवलंच का? मला एकाचवेळी रागही येत होता आणि दुःखही वाटत होतं. 

डॉ. स्वानंद आणि अर्नाळकरांनी मला तिच्या आताच्या परिस्थितीबद्दल सारं काही समजावून सांगितलं. मी सगळ्यात शेवटी दिगंतकडे वळून त्याला विचारलं, ‘’तुला या सगळ्याविषयी कधी समजलं?’’ 

‘’तिच्या वाढदिवसापासून.’’

यावरुनच मी सगळं समजून चुकले. तिला आईस्क्रिम खायला किंवा लॉन्ग ड्राईव्हला बाहेर नेणं, तिला युनिव्हर्सिटीत रोज सोडायला जाणं, तिच्यासोबत हॉस्पिटलमध्ये तपासणीसाठी जाणं; तो त्या सगळ्या गोष्टी करत होता ज्या खरंतर मी करायला हव्या होत्या. 

‘’आणि तुला एकदाही वाटलं नाही की ह्यातलं काही मला सांगावं म्हणून?’’

‘’वल्लरीनं मला सांगितलं होतं की तुला हे कळू नये म्हणून.’’ 

बायको, तुझा त्याच्यावर विश्वास होता आणि माझ्यावर नाही? तू जे काही केलंस ते फार चुकीचं आहे आणि मी तुला याची किंमत नक्की मोजायला लावणार.

‘’डॉ. स्वानंद, डॉ. अर्नाळकर तिला बरं करण्यासाठी तुम्हांला जे काही म्हणून करता येईल ते करा तुम्ही. मला नाही माहीत की तुम्ही हे सगळं काय आणि कसं करणार ते पण मला माझी बायको माझ्यासमोर खडखडीत बरी होऊन उभी रहायला हवीय.’’

मग मी दिगंतकडे वळलो आणी त्याला म्हणालो, ‘’ एकदा ती बरी होऊ दे. मग मी तिला चांगलाच धडा शिकवेन. तिला अवधूत सारंगराव रत्नदीपला फसवण्यासाठी शिक्षा ही नक्कीच मिळेल. तिनं माझ्याशी लग्न करण्याचा पर्याय निवडलाय ना! आता मी तिला मला सोडून जाऊ देणार नाही.’’  

स्वरा… 24/08/2021

 

 भाग सव्वीसावाः- तिची डायरी…

अवधूत…

मी डॉ. अर्नाळकरांच्या केबिनमधून तिडीक डोक्यात घेऊनच बाहेर पडलो. पण, माझ्या पावलांनी मला दुसरीकडे जाउ न देता एमर्जन्सी रुमच्या जवळ आणलं. त्या दरवाजाला लावलेल्या काचेतून मी आत डोकावून पाहू लागलो. वल्लरी त्या बेडवर निपचित पडली होती. तिचं ते बारिक चणीचं शरीर ब्लँन्केटनं नीट झाकलं होतं. तिचे डोळे अजूनही बंदच होते. एका बाजूला तिला रक्त चढवलं जात होतं. ते दृश्य पाहून माझ्या हृदयाला घरं पडत होती. 

‘’अवधूत ऐक माझं. प्लीज, तिला काहीही करु नकोस.’’ दिगंतचा विनवणी करणारा आवाज माझ्या कानांवर पडला पण मी त्याच्याकडे दुर्लक्ष केलं आणि शांतपणे त्या काचेतून तिला बघत तसाच उभा राहिलो. मला जाणवलं की तोही आता माझ्याशेजारी उभा राहून त्या आत बेडवर पडलेल्या मुलीकडं एकटक बघत होता.

‘’अवधूत, फक्त एकदा माझं ऐक. तिचं तुझ्यावर खूप प्रेम आहे. तुला यातलं काहीही कळावं अशी तिची अजिबात इच्छा नव्हती. तूही तिच्यावर प्रेम करावसं असं तिला वाटत नव्हतं. आणि त्याचं कारण फक्त एवढंच होतं की ती जेव्हा हे जग सोडून जाईल तेव्हा तिच्या जाण्यानं तुला दुःख होऊ नये.’’ दिगंत मला समजावूण सांगत होता. त्याला वाटत असावं की मी ती बरी झाल्यावर पुन्हा तिला दुखावेन म्हणून.

तिचं माझ्यावर प्रेम होतं! तिनं हे सगळं फक्त एवढ्यासाठी केलं की मला नंतर दुःख होऊ नये म्हणून! तिला माहीत नव्हतं का की मी कोण आहे ते? मी अवधूत सारंगराव रत्नदीप. मी ती प्रत्येक गोष्ट मिळवू शकतो जी मला हवी आहे. मला जर वाटलं असतं की तिने निघून जावं तर ती कधीच माझ्या आयुष्यात राहिली नसती आणि मला वाटलं असतं की तिने रहावं तर ती मला कधीच सोडून जाऊ शकणार नाही. तिला नक्की कळलंच नाही का मी कोण आहे ते? ती माझ्याशी खोटं बोलली!

‘’तिनं मला फसवलंय दिगंत, आणि मी तिला यासाठी कधीच माफ करणार नाही.’’ मी म्हणालो. 

दिगंतला बहुधा माझ्या त्या बोलण्याचं वाईट वाटलं असावं. त्यानं गप्प राहणंच पसंत केलं. आम्ही दोघेही अजूनही वल्लरीला पाहत होतो. माझा विश्वासच बसत नव्हता की कायमच उत्साहानं सळसळणारी माझी बायको आज अशी त्या बेडवर निपचित पडलीय यावर. माझ्याच्याने आता तिथं फार वेळ थांबणं अशक्य होतं. तिला या अवस्थेत पाहणं फारच यातनादायक होतं. हे सगळं असह्य होत होतं. या सगळ्या परिस्थितीला मीच कारणीभूत होतो. अपराधीपणाची भावना माझ्या मनाला खात होती. मी नाही तिला कधीच माफ करणार. हे सगळं तू मला आधी का नाही सांगितलंस बायको? तुझा तुझ्या नवर्‍यावर विश्वास नव्हता का? तुला असं नाही का वाटलं की मी तुझी काळजी घेऊ शकेन म्हणून? तुझं जर माझ्यावर खरंच प्रेम असतं ना तर या सगळ्या गोष्टी तू मला खूप आधीच सांगून टाकल्या असत्यास बायको! तू फक्त एकदा बरी हो; मग बाकी सगळ्या गोष्टींची काळजी मी, तुझा हा देवा घेईल. मी तिची ही अशी गलितगात्र, असहाय्य परिस्थिती आणखी पाहू शकत नव्हतो. 

‘’अवधूत!’’ काकूंनी मला हाक मारली. मी मान वळवून त्यांच्याकडे पाहिलं.

‘’हं!’’

‘’मी घरी जातेय. वल्लरीला काही कपडे आणि इतर गोष्टी लागतील ते आणायला हवेत.’’ 

‘’चला, मी सोडतो.’’ दिगंत लगेच म्हणाला.

‘’नाही. नको. मी जातो. मी आणतो तिच्या वस्तू.’’ मी म्हणालो. मला ह्या जागेपासून आता लांब जायचं होतं. मला आता तिला अशा अवस्थेत पाहणं नकोसं झालं होतं. तिच्याकडे पाहिलं की मला मी काय करुन बसलो ते सारखं जाणवत होतं.

‘’पण अवधूत…’’ दिगंतनं काही बोलण्याआधीच मी त्याला थांबवलं.

‘’इथेच थांब.’’ आणि मी तिथून बाहेर पडलो.

तिथून निघालो आणि सरळ घरी येऊन पोचलो. तिथं आलो तर तिनं लावलेल्या त्या सुगंधी मेणबत्त्यांचा मंद सुगंध अजूनही तिथे दरवळत होता. आज ती इथं देवा तुम्ही आलात असं म्हणायला नाहीए तर ही जागा मला घरही वाटत नाहीए. तिथल्या फरशीवर पडलेल्या रक्ताच्या डागांकडे माझं लक्ष गेलं. त्याचं जागेवर आम्ही आमचं मूल गमावलं होतं. मी माझ्या हाताने माझ्या अजून जन्मही न घेतलेल्या मुलाला मारलं होतं. मी एक खुनी माणूस आहे. वल्लरी या सगळ्यासाठी कधीतरी मला माफ करु शकेल का? ती का; मीच स्वतःला कधी माफ करु शकेन का या गुन्ह्यासाठी? मी डायनिंग हॉलच्या दिशेने गेलो. तिथल्या रिकाम्या खुर्च्यांवरुन हात फिरवला. डायनिंग टेबल रिकामं पडलं होतं. मला ते रिकामं टेबल पाहून तिच्या हातच्या जेवणाची आठवण आली. मी डोळे मिटून घेतले. मला तिथं अजूनही तिच्या इकडे तिकडे फिरण्याची गडबड त्या बंद डोळ्यांना जाणवत होती. माझ्या बंद डोळ्यातून पाणी वाहू लागले. मी एक खोलवर श्वास घेतला. ती वापरत असलेल्या कोकोआ बटरच्या बॉढी लोशनचा वास अजूनही इथल्या हवेतून मला जाणवत होता. तीचं नसणं मला किती डाचत होतं ते मलाच माहीत. ती माझ्यासाठी करत असलेल्या प्रत्येक गोष्टीला मी मिस करत होतो. तिचं ते मला देवा म्हणून हाक मारणं, तिचा तो सुगंध, तिचे ते मोठ्ठाले डोळे, तिच्या चेहर्‍याशी चाळा करणार्‍या तिच्या त्या बटा, तिची आजाराने पिवळी पडत चाललेली पण तरीही रेशीमस्पर्श असणारी तिची त्वचा आणि तिचं ते निष्पाप, निर्व्याज हसणं. ते तर मी कधी पाहिलं होतं मला आठवतंच नाहीए. हे… हे सगळं मला आधी का नाही जाणवलं? मी तिथल्याच एका खुर्चीवर डोकं धरुन बसलो. मला आत्ता जाणवतंय की मी त्या मोठ्ठाल्या डोळ्यांच्या वेड्या मुलीच्या प्रेमात पडलोय. 

बघतेस ना वला! तू काय केलंस माझ्यासोबत ते? आतातरी तू आनंदी आहेस का? तुला हेच हवं होतं का? तुझी इच्छा होती की मी तुझ्या प्रेमाला माझ्या प्रेमाने प्रतिसाद देऊ म्हणून; हो ना! वेडी कुठली! तू माझ्यासाठी या सगळ्या छोट्या छोट्या गोष्टी अगदी रोज करत राहिलीस आणि म्हणतेस की मी तुझ्यावर प्रेम नाही करायचं? मुर्ख कुठली! तुझी हिंमत कशी झाली माझ्यापासून या सगळ्या गोष्टी लपवून ठेवायची? या चार भिंतीत मला एकटं सोडून जाण्याची तुझी हिंमत कशी झाली? जर तुला काही झालं ना बायको; मी स्वतःला कधीच माफ करु शकणार नाही.  

मला नाही माहीत की मी काय करेन ते! पण एवढं नक्की आहे की मी तुला या घरात पुन्हा घेऊन येणार तेही सुरक्षित आणि सहीसलामत. मी तुला मला एकटा सोडूण जाऊ नाही देणार.

मी पाय ओढत तिच्या बेडरुमकडे आलो. अचानक मला आत जाण्याची भिती वाटायला लागली. त्या बंद दारापुढे मी तसाच बराच वेळ उभा राहिलो. मग मी हिंमत करुन ते दार ढकललं. तिची रुम आताही खूप स्वच्छ आणि नीटनेटकी ठेवलेली होती. प्रत्येक वस्तू जागच्या जागी ठेवलेली होती. मी हळू हळू चालत पुढे आलो आणि तिच्या त्या पलंगावरुन हात फिरवला. त्यातून तिचं असणं जाणवून घेण्याचा प्रयत्न करत होतो. हे तू काय करुन टाकलंयस बायको माझं? तिच्या कपड्यांच्या कपाटाचं दार उघडंच होतं. मी तिथे गेलो आणि तिथल्या वस्तू पाहू गेलो. कदाचित इथे तरी तिचं असणं मला पुन्हा जाणवेल. तिच्या कपाटातले तिचे ते कपडे, त्यांच्या डिझाईन्स, तिची चॉईस सगळंच तिच्यासारखंच अप्रतिम होतं. ते सगळे तिने स्वतः बनवले होते की काय? मी त्या कपाटातला एक ड्रॉवर उघडला आणि त्यातल्या वस्तू पाहू लागलो. काही अंतर्वस्त्र; जसं मला वाटत होतं. मी त्यामध्ये तिला कल्पनेतच पाहून स्वतःशीच हसलो. तिला कसंही पाहिलं तरी ती देखणीच होती. ती नेहमीच सगळ्या गोष्टीत सुयोग्य अशी होती; तो मीच होतो ज्याला ही गोष्ट कधी दिसली नाही. 

कुतुहलाने मी दुसरा ड्रॉवर उघडला. त्यामध्ये काही कागद होते. मी उत्सुकतेनं त्यातले काही उचलून पाहिले. त्यावर बनवलेली डिझाईन्स तिच्यासारख्याच देखण्या होत्या. अचानक माझी नजर तिथे ठेवलेल्या तपकिरी रंगाच्या डायरीवर पडली. वला, डायरी लिहित होती? मी ती हातात उचलून घेतली. 

ती डायरी उघडताना माझं हृदय धडधडत होतं. ही वल्लरीची खासगी डायरी होती. वाचू की नको असा एकदा प्रश्न पडला मला पण मग वाचूयाच असं म्हणून मी वाचू लागलो.

‘आयुष्य खूपच कठीण आहे! गोष्टी मला हव्या तशा घडत नाहीयेत. मला हा असला विचित्र आजार आहे जो मला क्षणाक्षणाला जीवानिशी मारतो आहे. याचा सरळ अर्थ असा आहे की माझ्या हातात नशीबावर रडत बसण्यासाठी वेळ नाहीये. मला अजून खूप काही करायचं आहे आणि त्याचाच एक भाग म्हणून मी या शहरात आले. मला स्कॉलरशीज्ञ मिळाली याचा मला खूप आनंद झालाय. आता या युनिव्हर्सिटीतून मी माझ्या मृत्यूच्या आधी ग्रॅज्युएट होउ शकेन. माझी पहिली इच्छा तर पूर्ण होतेय.’

‘तू विश्वास ठेवणार नाही आज काय घडलं यावर. मी एखादी नोकरी मिळतेय का ते शोधायला एका मॉलमध्ये गेले होते. पण मी तिथून रिकाम्या हाताने परतत असतानाच कुणीतरी मला जोरात धक्का दिला. तुला माहीतेय का; त्या धक्क्यामुळे मी त्या सरकत्या जिन्यांवरुन खाली पडले. मग माझी नजर गेली तर त्या माणसाने एका म्हतार्‍या बाईलाही माझ्यासारखअच धक्का दिला होता. तेही जाणूनबुजून. मला प्रचंड रक्तस्त्राव होत होता. आणि त्या म्हातार्‍या बाईलाही. मला माहीत होतं की माझा रक्तस्त्राव काही इतक्या सहज थांबणार्‍यातला नाही; म्हणुन मग मी त्याकडे दुर्लक्ष केलं. मी ऍम्ब्युलन्सला फोन लावला. ती बिचारी म्हातारी बाई दुःखाने रडत आणि विव्हळत होती. माझ्याकडे जर कुटुंब असतं तर माझी पण अशीच आजी असती.’

‘ओळख बरं काय झालं! त्या म्हातार्‍या बाईंना हॉस्पिटलमधून डिस्चार्ज मिळाला. सॉरी, त्यांना आतापासून आपण आजी म्हणायचं. त्यांनी सांगितलंय मला तसं. तुला तरी वाटलं होतं का की असं कधी घडेल म्हणून? मला आता माझं कुटुंब मिळालंय. त्यांनी आज मला जेवायला बोलवलंय. आयुष्यात पहिल्यांदाच कुणीतरी मला असं जेवणाचं आमंत्रण दिलंय. किती छान वाटतं आपल्या कुटुंबासोबत जेवणाचा आस्वाद घेताना. जर मी आणखी काही काळ जगू शकले असते तर मी नक्कीच माझं असं एक छानसं कुटुंब बनवलं असतं. पण, हे तर आता फक्त एक स्वप्न आहे. मी अनाथ म्हणूनच मरणं जास्त चांघलं आहे म्हणजे मी गेल्यानंतर माझ्यासाठी कुणाला दुःख होणअर्‍ नाही.’

मी वाचताना एका मिनिटासाठी थांबलो. आजीला जिन्यातून धक्का देऊन पाडलं होतं? मग आजीनं मला याविषयी कधीच का सांगितलं नाही? अच्छा, म्हनजे तिची आणि वल्लरीची भेट अशअप्रकारे झाली तर!

‘काय सांगू तुला! आणि कसं सांगू तुला! आज माझ्या आयुष्यातला अविस्मरणीय दिवस आहे. आज मी या जगातल्या सगळ्यात देखण्या पुरुषाला भेटले. त्याचे ते संमोहित करणारे राखाडी डोळे, त्याचं ते धारदार आणि तेरम असणारं नाक, त्याचे ते ओठ आणि त्याच्या देखणेपणाचा सगळ्यात देखणा भाग म्हणजे त्याच्या गालांवर पडणारी ती लांब खळी! मी… मी त्याचं नाव ठेवलंय चिडका माणूस. माझा चिडका माणूस!

हे सगळं तीनं माझ्याविषयी लिहिलंय का? एक उदास हसू माझ्या चेहर्‍यावर तरळलं. वेडी कुठली!

‘काय करु मी आता? मला तर समजतच नाहीए! मी काहीच करु शकत नाहीए. त्या चिडक्या माणसाला मी माझ्या मनातून काढून टाकूच शकत नाहीए. त्याचा चेहरा, त्याचं ते ऐटदार चालणं, त्याचा तो रागीट आवाज, त्याची अगदी छोट्यातली छोटी गोष्ट! आणि त्याची माझ्यासाठी खूप खास असणारी ती लांब खळी; या सगळ?याचं जसम काही माझ्यावर गारुड पडलंय. मी कधीतरी त्याच्या त्या खळीला स्पर्श करु शकेन का? मी हा सगळा विचार का करतेय पण? मी त्याच्या प्रेमात तर पडले नाहीए ना?’

‘मी ललित आणि किर्तीला त्याच्याविषयी सांगितलं. तसं बघशील तर ते त्यांनीच शोधून काढलं. मी सारखी सारखी त्याच्या विचारात हरवून जातेय हल्ली; त्यामुळेच त्या दोघांना याचा सुगावा लागला. आणि तेच मला म्हणाले की येडपट तू त्याच्या प्रेमात पडलीयस. किती छान ना! तोही माझ्यावर प्रेम करेल का? नाही. थांब, थांब. असा विचारही नको करुस तू वल्लरी. तो माझ्या प्रेमात पडता कामा नये. नाही. कुणीच माझ्या प्रेमात पडता कामा नये. कारण जेव्हा मी हे जग सोडून जाईन तेव्हा त्याला फार दुःख होईल. नकोच ते! मला हा विचारच करायचा नाहीए. काळजी नको करुस चिडक्या माणसा, मीछ काळजी घेईन की तू माझ्या प्रेमात पडणअर नाहीस याची.’

चांगलं काम केलंस बायको! अतिशय उत्तम काम केलंयस तू! तू स्वतःला दिलेलम वचन पाळलंयस.

‘आज काय झालं माही आहे का तुला? मला तर अजूनही आनंदाने ओरडावसं वाटतंय. आजी माझ्या मनातलं वाचू शकतात बहुतेक. त्यांणा कळलं असावं की मी त्याच्यावर किती जीव पाखडतेय ते! त्यांना वाटतमय की आमचं लग्न व्हावं आणि मी या प्रस्तावाला कधीच नकार देऊ शकत नाहीए. कसा देऊ मी नकार? ज्या माणसावर मी प्रेम करतेय, त्याच्याशी लग्न करायला कसा नकार देऊ? ती तर माझी दुसरी शेवटची इच्छा आहे. मला हे तर नक्की माहीत आहे की तो माझ्यावर कधीच प्रेम करणार नाही. झालं तर मग, माझं त्याच्यावर प्रेम आहे, पण तो काही माझ्यावर प्रेम करत नाही आणि पुढे करणार नाही याची काळजी तर मलाच घ्यायचीय. मी नाही नकार देणार कारण जर त्यानं माझ्यावर प्रेम केलंच नाही तर उद्या मी मेले तरी त्याला फारसं दुःख होणार नाही.’

इथे मात्र तू चुकलीस हं बायको! मी तुलाच शोधत होतो वल्लरी इतकी वर्षं आणि आता तू मला सापडलीश्रेस तर आता मी तुला माझ्यापासून इतक्या सहजासहजी दूर नाही जाऊ देणार. कसाच नाही जाऊ देणार. भले मला हे सत्य नसतं कळलं तरी मी तुला जाऊ नसतं दिलं बायको. तू माझी आहेस आणि माझ्यापासून तुला तुझं नशीबही दूर करु शकणार नाही. मी पुढे वाचत राहिलो.

‘झालं. सरतेशेवटी आमचं लग्न झालं. मी त्या माणसाशी लग्न केलं ज्याच्यावर माझं मनापासून प्रेम आहे. पण तो दिवस काही फार चांगला गेला नाही. आमचं लग्न म्हणजे फक्त भटजी, दिगंत, आजी, तो आणि मी एवढंच होतं. बरं झालं, हेही माझ्या मनासारखं झालं. मला या जगाला ओरडून सांगायची काहीच गरज नाहीए की तू माझा आहेस देवा! आमच्या लग्नाचे विधी चालू असताना मी पाहिलं की ते माझ्याकडे कसे रागाने पाहत होते ते! बघ वल्लरी हेही तुला हवंय तसंच होतंय. लग्न लागलं आणि ते मला इथे घेऊन आले. या त्यांच्या बंगल्यात. पण माझा लग्नाचा आनंद काही फार काळ टिकला नाही. त्यांणी ती रात्र माझ्यासोबत घालवली पण मला साधं वाचारण?याचेही कष्ट त्यांणी घेतले नाहीत की वल्लरी आज आपण आपली पहिली रात्र साजरी करायची का ते! आणि तसं ते कोण विचारतं म्हणा! लग्न झालं म्हटल्यानंतर ते अपेक्षितच नसतं का? त्यांनी दुखावलं मला. मी अजूनही भीतीने थरकापतेय. मला अझूनही रक्तस्त्राव सुरु आहे. मला माहीत आहे की माझ्या आजाराबद्दला त्यांना माहीत असतं तर ते माझ्याशी असं कधीच वागले नसते. मला माहीतेय की त्यांनी माझी जिवापाड काळजी घेतली असती. मी या सगळ्यासाठी तुम्हांला माफ करतेय देवा! माझं तुमच्यावर खूप प्रेम आहे देवा, मला माफ कराल ना! प्लीज.’

‘मी… मी ते केलं. माझा तर विश्वासच बसत नाहीए. माझं हृदय वेगाने धडधडतंय. मी त्याक्षणी माझे डोळे बंद करुन घेतले आणि माझा श्वास रोखून धरला. आज मी त्यांच्या त्या खळीला हात लावला. केव्हापासूनची इच्छा होती माझी! आज पूर्ण झाली. मला नेहमीच त्यांच्या डोळ्यांत खोलवर बुडून जायचं होतं जेव्हा त्यांनी मला त्यांच्या हृदयाशी घट्ट धरलेलं असेल तेव्हा.’

मला हे सगळं कधीच का दिसलं नाही? मी इतका कसा आंधळा झालो होतो? मूर्ख! तू एकदाही का नाही सांगितलंस मला? तू इतकं कसं काय प्रेम करु शकतेस माझ्यावर बायको? मी तुझा सतत अपमान करत राहिलो, तुला कस्पटासारखी वागणूक देत राहिलो; पण तू मात्र कधीच माघार घेतली नाहीस. याहीवेळेस तू माघार घ्यायची नाहीस हं बायको! मी… काय वाट्टेल ते करेन पण तुला मला सोडून जाउ नाही देणार मी! 

‘देवा, तुम्ही आज फारच वाईट गोष्ट केलीत. तुम्हांला माहीत नव्हतं मी कशासाठी पैसे मागतेय ते! बरं, तुम्ही मला विचारलंही नाहीत की मी पैसे कशासाठी मागतेय ते! तुम्ही मला नुसतं अपमानित नाही केलंत तर माझ्यावर बळजबरीही केलीत. मला असं वाटलं की मी माझा सगळा सन्मान घालवून बसलेय. का वागलात असं तुम्ही देवा! इतका तिरस्कार करता का तुम्ही माझा? मी तुमची बायको होते ना? ते पन्नास हजार देणं इतकं अवघड होतं का तुमच्यासाठी? गोष्ट जर त्या लहान मुलीच्या आयुष्याची नसती तर मी कधीच तुमच्याकडे पैशांची मागणी नसती केली अवधूत. तुम्ही तुमच्या प्रेयसीवर लाखो रुपये खर्च करु शकता आणि तुमची बायको तुमच्याकडे पन्नास हजार रुपयेपन मागू शकत नाही का? यासाठी मात्र मी कधीच तुम्हांला माफ करणार नाही अवधूत. कधीच नाही.’

मी डायरी वाचायची थांबलो. यापुढे काही वाचण्याची माझ्यात हिंमतच नव्हती. मी तिला खूप दुखावलं, शारिरीकरित्या, मानसिकरित्या. मी डायरी मिटली आणि घेतल्या जागेवर पुन्हा ठेवायला चाललोच होतो की तेवढ्यात त्या डायरीतून एक कागद निसटून खाली पडला. मी काय असावं त्यात म्हणून तो उचलला. ही तिची वीश लिस्ट होती. तिला ज्या गोष्टी मृत्यूच्या आधी करायच्या होत्या त्या गोष्टींची यादी होती ती! मी स्वतःशीच हसलो, सौभाग्यवती रत्नदीप आता तर मरण्याचा विचारही नाही करायचास तू. तू जगणार आहेस आणि मी त्यासाठी काहीही करेन. तुला माहीत नाहीये मी कोण आहे ते! माझी एकदा ज्याच्यावर नजर पडते ती गोष्ट कायमची माझी करुन टाकतो मी वल्लरी आणि आता तू कायमची माझी आहेस; माझी, या अवधूत सारंगराव रत्नदीपची. तुला काय वाटतं मी तुला अशीच मला सोडून जाऊ देईन? पण मी हेही नाही विसरणार की तू माझ्यापासून काय काय लपवून ठेवलंस ते! तू जगणार अहेस बायको, माझ्यासाठी, माझ्यासोबत. तुला मरण्याची परवानगी नाही आणि हीच तुझी शिक्षा आहे छोटी खारोटी.

स्वरा… 26/08/2021

 

 भाग सत्ताविसावाः- जाग

अवधूतः-

मी प्रेमाने तिच्या डोक्यावरुन हात फिरवला. गेल्या तीन दिवसांपासून माझी सतत चिवचिवणारी बायको या हॉस्पिटलच्या बेडवर शांत झोपलीय. आणि हे सगळं माझ्यामुळे झालंय. तो डॉक्टर स्वानंद नावाचा माणूस तिची खूप काळजी घेत होता. तो तिला वाचवण्यासाठी त्याच्यापरीने शक्य ते सारे प्रयत्न करत होता. डॉक्टर अर्नाळकरांनी काही उत्तम हिमॅटोलॉजीस्टची तिच्यासाठी नेमणूक केली होती. ते मला दिवस रात्र आश्वस्त करत होते की ती बरी होईल म्हणून. मला माझ्या आत खोल कुठेतरी ही आशा होती की ती बरी होईल. तिच्या तब्येतीत हळूहळू सुधारणा होत होती आणि मला माहीथ होतं की ती कधीही शुध्दीवर येईल. एवढं सगळं असूनही मला धीर धरवत नव्हता. ही सगळी माझीच चूक होती. मीच तिची खूप काळजी घ्यायला हवीय. मी सांगूच शकत नाही की तिला या अशा परिस्थितीत ढकलण्यासाठी मी स्वतःला किती दोषी मानत होतो ते! त्याचवेळी मी तिच्यावर खूप रागवलोपण आहे. तिची हिंमत कशी झाली हे सगळं माझ्यापासून लपवून ठेवायची? तिला माहीत नव्हतं का मी काय करु शकतो ते? मी हळूवारपणे तिच्या गालांवरुन हात फिरवला. तो स्पर्श अनुभवताना मी माझे डोळे मिटून घेतले. 

‘’वल्लरी!’’

इतक्यात कुणीतरी माझ्या खांद्यावर हात ठेवला. 

‘’अवधूत!’’ तो दिगंत होता.

मी माझे डोळे उघडले आणि त्याच्याकडे पाहून हसलो.

‘’घरी जा. थोडी विश्रांती घे. तू पुरा दिवस इथेच आहेस. एकदाही हॉस्पिटलमधून बाहेर पडला नाहीयेस तिच्या वस्तू घेऊन आल्यापासून.’’ त्यानं सुचवलं.

हो. तीन दिवस. ही वेडी मुलगी मला त्या घरात एकटा सोडून इथे येऊन झोपणार आणि मी तिच्याशिवाय तिथे एकटा राहणार असं कसं होईल! त्यात आम्ही आमचं मुलंही गमावलंय. मी सगळे असूनही खूप एकटा झालोय. हे घडण्याचं कारणही तर मीच आहे ना! मग आता तिला मी इथे एकटी कशी सोडू? मी माझ्या देखण्या बायकोकडे पाहिलं.

‘’नको. मी इथेच ठीक आहे.’’ 

मला आता ह्यावेळेस कुणाशीच बोलण्याची इच्छा नव्हती. तिला इथं सोडून मला कुठेही जायचं नाहीए.

‘’ऐक ना अवधूत. तू या तीन दिवसांत ना धड झोपलायस ना धड जेवलायस.’’ दिगंत माझ्या मागेच लागला होता. ह्याला एक शांत म्हणून बसवत नाही.

‘’अरे, जा. किमान काहीतरी खाऊन तर ये ना!’’

‘’मला नकोय तुझं ते जेवण बिवण काही. तुला कळत नाहीए का?’’ 

मी कसा काय जेऊ शकत होतो? माझी बायको माझ्यामुळे आज ह्या अवस्थेत पडलेली आहे. मी माझ्या मुलाचा जीव घेतलाय. माझी बायको इथे बेशुध्दावस्थेत असताना मी कसा काही जेऊ खाऊ शकत होतो? तेवढ्यातच माझा फोन वाजायला लागला. मी तो कॉल कटच करनार होतो पण बघीथलं तर तो आजीचा फोन होता. तिला यातलं काहीच माहीत नव्हतं. 

मी चटकन् उठलो आणि फोनवर बोलण्यासाठी म्हणून खोलीतून बाहेर पडलो. थोडावेळ तिच्याशी बोलून मी पुन्हा झटकन् आत आलो. आत आलो तर तिचा आवाज माझ्या कानांवर पडला अन् माझं हृदय जसं काही पुन्हा एकदा धडधडायला लागलंय. 

‘’डॉ. स्वानंद…. मी… मी इथे का आहे?’’

वल्लरी… ती शुध्दीवर आली. तिचा तो आवाज पुन्हा माझ्या कानांवर पडलाय. मी किती मिस करत होतो हा आवाज! माझ्या भोवतीचा काळ जसा काही थांबला होता क्षणभरासाठी. माझी बायको! माझ्या आयुष्याचा ऑक्सिजन. ती ठीक आहे. ती शुध्दीवर आलीय. ती आता माझ्याशी पुन्हा बोलू शकणार आहे.

‘’शांत हो वल्लरी. तू अजून खूप अशक्त आहेस.’’ डॉ. स्वानंद तिला समजावत म्हणाले, ‘’तुला आटवत नाहीए का काय झअलंय ते?’’

वल्लरी काही वेळासाठी शांत राहिली आणि मग तिनं नाही म्हणून मान हलवली. तिला काहीच आठवत नव्हतं!

‘’बरं, तुझ्या नवर्‍याने तुला धक्का दिला आणि त्यामुळे तुझं ऍबॉर्शन झालं. तुझी अवस्था पाहून मीच घअबरुन गेलो होतो वल्लरी. तू गेल्या तीण दिवसांपासून इथे अशीच झोपून आहेस.’’ त्यांनी थोडक्यात तिला काय झालं होतं ते सांगितलं.   

ते सगळं सांगत असताना ऐकून माझ्या हृदयात कळ उठत होती. ते काहीच चुकीचं सांगत नव्हते. हो, बरोबर होतं त्यांचं मीच होतो या सगळ्याचा कर्ताधर्ता. मीच तिला धक्का दिला. मीच माझ्या मुलाला मारलं. या सगळ्याला जबाबदार असणारा एकमेव माणूस. 

‘’नाही! नाही…’’ वल्लरीचा आवाज थरथरत होता. तिचे डोळे अश्रूंनी डबडबले होते. तिचा श्वास फुलला होता. डॉ. स्वानंद तिची ती अवस्था पाहून तिला शांथ करत म्हणाले, ‘’वल्लरी, शांत हो. शांत हो वल्लरी.’’ ते तिचा हात धरुन थोपटत होते.

‘’माझं मुलं! तो आमच्या मुलाला नाही मारु शकत. नाही. आमचं बाळ. नाही.’’ तिचं रडू कमी होत नव्हतं. तिच्या हुंदक्यांनी हॉस्पिटलची खोली भरुन गेली होती. अजूनही तू माझीच बाजू घेतेयस बायको! तो मी आहे गं! ही सगळी माझीच चूक आहे. मी तुझा आणि आपल्या बाळाचा गुन्हेगार आहे.

‘’वल्लरी, शांत हो बरं! मोठ्याने श्वास घे. श्वास घे. हं, घे श्वास.’’ डॉ. स्वानंदनी हळूहळू तिला शांत केलं. 

‘’हे बघ वल्लरी माझी मुळीच इच्छा नव्हती की हे सगळं मी तुला आता सांगावं म्हणून. किंवा मला तुझ्या नवर्‍याची बाजूही घ्यायची नाहीए पण खरं सांगू का जे झालं ते बरंच झालं असं आपण म्हणायला हवं कारण ते मूल तुझ्यासाठी जिवघेणं ठरु शकत होतं. तुझं शरीर त्या मुलाला जन्म देण्यासाठी तयारच नव्हतं. या ऍबॉर्शनमुळे तुझ्या शरीराचं खूप नुकसान झालंय. पण आपल्याला अजूनही आशा आहेत की आपण तुला बरं करु शकू. मला तर मुळीच आशा नव्हती की ते मुलाला जन्म देईपर्यंत तू जगशील म्हणून.’’

त्यांचं बोलणं ऐकून माझ्या जिवाचा थरकाप उडाला. मी पुन्हा कधीही तिला अशा अवस्थेत ढकलणार नाही. पण ती मला या सगळ्यासाठी माफ करेल का? हा निर्णय मी तुझा तुझ्यावरच सोडतोय बायको.

वल्लरीनं एक मोठा श्वास घेत स्वतःला शांत केलं.

‘’तुझा नवरा इथेच आहे वला. त्याला तुझ्या आजाराबद्दल सगळं कळलंय.’’ डॉ. स्वानंद म्हणाले.

‘’नाही!’’ तीच्या तोंडून हलकी किंचाळी बाहेर पडलेली मी ऐकली. 

‘’अरे देवा, त्यांना हे कळायला नको होतं.’’ तिनं दोन्ही हातांणी आपला चेहरा झाकून घेतला.

अजूनही तुला हे माझ्यापासून हे लपवून ठेवायचंय का बायको? तुला कधी समजणार? तुझा तुझ्या नवर्‍यावर विश्वास नाहीए का? मी पाय ओढत तिच्या बेडजवळ पोचलो. ती अजूनही रडत होती. मी तिच्याजवळ गेलो. हळूच खाली वाकलो. तिचे चेहर्‍यावरचे हात बाजूला केले आणि तिच्या डोळ्यांतलं पानी टिपलं.

‘’अ… अवधूत!’’ ती पुटपुटली.

तिच्या आवाजानं माझं हृदय मेणासारखं वितळून गेलं. मला तिला घट्ट कवटाळावंसारखं वाटत होतं. मला तिचं आता सगळ्यापासून आयुष्यभर रक्षण करायचं आहे. तिच्यासोबतीत घालवलेला प्रत्येक क्षण तिच्यासाठी आनंदी करायचा आहे. माझं तिच्यावर खूप प्रेम आहे हे जाणवतंय मला आता. मला हे आधी का जाणवलं नाही? मला तिच्याशी खूप सार्‍या गोष्टींविषयी बोलायचं आहे, पण माझे शब्द माझी साथ देत नाहीयेत.

तिच्या डोळ्यांतून अजूनही पाणी वाहत होतं. तिचे ओठ थरथरत होते. तिचं हृदय घोड्याच्या गतीनं धावत होतं.  

‘’आपलं बाळ…’’

मी तिचा चेहरा ओंजळीत घेतला. तिच्या डबडबलेल्या डोळ्यांत खोलवर पाहत म्हणालो, ‘’मला माफ कर वल्लरी. हे सगळं माझ्यामुळे झालं.’’

तिनं माझ्या हातांवर हात ठेवले. ती अजूनही हुंदके देत होती. मी तिच्या कपाळावर माझं कपाळ टेकून तिच्या डोळ्यांत अजूनच खोलवर पाहत तिला विचारलं ‘’का लपवलंश हे सगळं माझ्यापासून? का? तुझी हिंमत कशी झाली वला माझ्याशी खोटं बोलण्याची?’’

अरे मूर्खा, तू खरंच अडाणी आहेस. ही वेळ आहे का हे सगळं बोलण्याची? पण, माझा संयम आता संपत चाललाय. ती मात्र अजूणही गप्पच होती. माहीत नाही आम्ही थसेच किती वेळ बसून होतो ते!

अचानक तीच भानवार आली आणि बाजूला झाली. मी बाजूला होताना तिच्या गालंवर सुकू पाहणारं पाणी पुसायला गेलो तर तिनं त्याला नकार दिला.

‘’श्रीयुत रत्नदीप.’’ ती अगदी हलक्या आवाजात म्हणाली. ‘’तुम्हांला फसावं म्हणून मी हे सगळं नाही केलं. जाऊ दे. आपण वेगळे होऊ.’’

‘’काय!’’ मला ती खाय म्हणतेय हेच समजेना. तिनं शांत नजरेनं अमझ्याकडे पाहिलं.

‘’आणि… तुम्ही माझ्यासाठी आजवर जो काही पैसा खर्च केलांत तो परत करण्याचा प्रयत्न करेन मी.’’ ती बोलताना अडखळत होती. 

तिला घटस्फोट हवाय! तिला माझे सगळे पैसे परत करायचेत? ती हे सगळं काय बोलत होती? तिच्या डोक्यात नक्की चालू तरी काय होतं? कोण समजते कोण ती स्वतःला? तिला असं वाटतंय का की ती तिला हवं तसं माझ्याशी वागू शकते म्हणून? माझ्या भावनांशी हवी तशी खेळू शकते का ती? वेगळे होऊ? डिव्होर्स हवाय काय? शक्यच नाही. आता तर पुर्‍या आयुष्यभर हे शक्य नाही वल्लरी. मी तुला मला सोडून कसाच जाऊ देणार नाही. आता मृत्यू जरी आला तरी तो तुला माझ्यापासून वेगळं करु शकणार नाही. तुला शब्द देतो मी वल्लरी; हा अवधूत रत्नदीप कधीच तुला स्वतःपासून वेगळं होऊ देणअर नाही.

‘’मला खरंच माफ करा श्रीयुत रत्नदीप, मी तुम्हांला ह्या सगळ्या जंजाळात ओढलं.’’ ती कशीबशी बोलू शकत होती.

तुला अशं वाटतंय का की तुझी काळजी घेणं माझ्यासाठी त्रासदायक आहे? तिच्या शब्दांगणिक माझ्या मनावर कुणीतरी ओरखड असल्यासारखं वाटत होतं मला. मला माहीत होतं की या सगळ्याच्या मागचं कारणं मीच आहे पण तरीही मी माझ्या रागाला थपवू शकलो नाही.

‘’श्रीयुत रत्नदीप… मी!...’’ ती पुढे आणखी काही बोलण्याआधीच मी तिला थांबवलं.

का ती मला या नावानं बोलवतेय? आणि इतक्या थंड नजरेनं ती हे सगळं बोलूच कशी शकते? माझं रक्त रागानं नुसतं उकळत होतं. मी तिला डिव्होर्स देणं केवळ आणि केवळ अशक्य होतं.

‘’तोंड बंद कर. तुला काय वाटतं? तुला हवं ते हवं तेव्हा करशील तू? तू मला फसवलंस आणि आता म्हणतेस की तुला माझ्याकडून डिव्होर्स हवाय? वेगळं व्हायचंय तुला? बघ, स्वप्न बघ वल्लरी.’’

‘’मला माफ करा रत्नदीप सर पण तुम्हांला आणखी त्रास देण्याची माझी अजिबात इच्छा नाहीए.’’ ती पुन्हा म्हणाली. 

अगं मूर्खे! तुला कधी कळणार मला काय हवंय ते! तू अजूनही माझ्याशी खेळ करतेयस का वल्लरी? बेअक्कल, तुला कळतंय का? तू अजूनही हॉस्पिटलमध्ये आहेस. कधी अक्कल येणारे तुला? तिनं आता माझ्या रागाचा पारा फारच वाढवला होता. 

‘’तुला माझे पैसे परत करायचेत का? त्याची काळजीच करु नकोस तू. मी तुझ्यावर खर्च केलेल्या पै न् पैची वसूली करेन मी तुझ्याकडून.’’ ती माझ्याकडे फक्त पाहत होती. तिच्या त्या नजरेत दुःखाची गडद छाया पसरलेली होती. हिला कसं काय कळत नाही? ही बाई माझा जीव आहे हे हिला कसं समजावून सांगू मी? ती दरवेळी मला इतकी तिच्या प्रेमात कशी जखडून टाकते?

मी जाण्यासाठी वळण्याआधी पुन्हा तिच्या डोळ्यांत डोळे घालून पाहत म्हणालो, ‘’विश्रांती घे. तुला सध्या त्याची जास्त गरज आहे. तू जगलीस याची काळजी मी घेईन वल्लरी. तुझ्याकडे असलेली माझी प्रत्येक गोष्ट तू मला परत करशील, माझा एक रुपयाही तुझ्याकडे बाकी राहणार नाही. तू मला फसवलंस ना वल्लरी! मग तुला काय वाटलं की तुला इतक्या सहज जाऊ देईन मी? वाट बघ. छोटी खारोटी!’’

स्वरा… 27/08/2021

 

 भाग अठ्ठाविसावाः- तू मला मुळीच आवडत नाहीस…

वल्लरी…

या हॉस्पिटलच्या बेडवर मी पडलेय त्याला आज जवळजवळ पाच दिवस झालेत. गेल्या काही दिवसांत मी बर्‍याच गोष्टी सहन केल्यात, बर्‍याच दिव्यातून पार झालेय. माझा विश्वास बसत नाहीए अजूनही की मी माझं मुल गमावलंय आणी हे सगळं देवांमुळे झालंय. मी कितीही स्वतःला समजवण्याचा प्रयत्न केले तरी मी शेवटी त्यांचाच दोष आहे हा! ते मला किती कोसतायत या सार्‍यासाठी हे मलाही दिसतंय. पुरा दिवस दिवसभर ते माझी काळजी घेण्यासाठी इथेच हॉस्पिटलमध्ये थांबलेत. त्यांना किती अपराध्यासारखं वाटतंय तेही मला कळतंय. त्यांचा माफीनामा त्यांच्या चेहर्‍यावर लिहिलेला मला स्पष्ट वाचता येतोय. मला माहीतेय की या गुन्हासाठी त्यांच्याइतकीच किंवा त्यापेक्षा जास्त मीही जबाबदार आहे. मीच जर त्यांना या सगळ्याबद्दल खूप आधीच सांगितलं तर आज मी अशी या हॉस्पिटलमधल्या बेडवर पडून राहिले नसते. मला माहीतेय की मी खूपच वाईट वागलेय त्यांच्याशी. पण, तरीही आता मला आता त्यांना माफ करणं अवघड जातंय. कारण, हे आमच्या मुलाविषयी आहे.

‘’अवधूत ऽऽऽ!’’

मी ऐकलं दारावर हलकेच एक टकटक झाली आणि लगेचच दार उघडून ललित फुलांचा गुच्छ घेऊन हसत आत आला. त्याला बघून माझी उदासी थोडीशी कमी झाली आणि त्याच्या हातातल्या त्या रंगीत फुलांना माझ्या मनालाही थोडासा तजेला आणला. 

‘’ललित!’’

‘’आता कशी आहेस तू वला? देवाचे किती आभार मानायचे की तू सही सलामत आहेस म्हणून!’’

त्याच्या त्या शब्दांनी माझं दुःख माझ्या डोळ्यांतून अश्रू बनून वाहत होतं.

‘’तुला माहीतेय का यावेळेस तू मला किती घाबरवून सोडलं होतंस ते?’’ माझ्याशेजारी बसत तो हळू आवाजात म्हणाला.

‘’काळजी करु नकोस ललित, आता सगळं काही ठीक आहे. डॉ. स्वानंद मला म्हणालेत की माझ्या तब्येतीत पहिल्यापेक्षा आता सुधारणा होतेय.’’ मी त्याला म्हणाले.

‘’हं, मीही असंच ऐकलं. मला सांग अवधूत काय म्हणतोय? कसा आहे तो?’’ 

मी नुसतीच मान हलवली. आम्ही काहीवेळ तसेच शांतपणे बसून राहिलो. अचानक माझ्या मनात दिगंतचा विचार आला. मला ललितसोबत दिगंतविषयी बोलायला अजिबातच वेळ मिळाला नव्हता. या विषयावर त्याच्याशी कसं बालायचं असा विचार करत मी एकदा त्याच्याकडे पाहून हसल्यासारखं केलं. त्याच्या डोळ्यांभोवताली आलेली काळी वर्तुळ ओरडून ओरडून त्याची अवस्था मला सांगत होती. त्याचे केसही नेहमीसारखे व्यवस्थित विंचरलेले नव्हते. ओठ कोरडे पडलेले होते. मला दिसत होतं की त्याची अवस्था फार वाईट झालेली होती. एक मोठ्ठा श्वास घेत मी माझा सगळा धीर गोळा केला.

‘’ललित…’’

‘’हं!’’

‘’मला तुझ्याशी… अं!... तुझ्याशी… थोडं… बोलायचं आहे.’’

कळतंच नाहीए की नेमकी कुठून सुरुवात करु बोलायला. शेवटी हिंमत केली आणि सरळच म्हणाले, ‘’मी तुम्हां दोघांचं हॉस्पिटलमध्ये झालेलं सगळं बोलणं ऐकलंय. मला काय म्हणायचंय ते तुला कळतंय ना!’’

ललित अजूनही शांतच होता.

त्याच्या मनातलं सगळ्या दुःखाचं प्रतिबिंब मला त्याच्या डोळ्यांच्या आरशात उमटलेलं दिसत होतं. माझं बोलणं ऐकून त्यानं मान खाली घातली. कुणीही सहज पाहू शकत होतं की तो किती आतपर्यंत दुखावला गेलाय ते! बिचारा ललित! देवा तुलाच माहीत त्या दोघांमध्ये नेमकं काय बिनसलंय ते!

‘’सॉरी ललित.’’ मी असं म्हणूनदेखीळ तो गप्पच होता. बहुतेक त्याला या विषयावर बोलायचं नव्हतं.

‘’ललित, सांग ना मला. काय झालंय तुमच्यात? मैत्रीणीला नाही सांगणार का?’’ त्याचा हात हातात घेत मी विचारलं. त्यानं एकदा नजर उचलून माझ्याकडे पाहिलं. त्याचे डोळे डबडबले होते. त्याला तसं पाहून मला फार दुःख होत होतं. प्रेम! प्रेम माणसाला कायम दुःखच देतं का? वेदनाच येतात का प्रेम करणार्‍या माणसाच्या वाट्याला?

‘’ललित, अस नाही करायचं. रडू नकोस बरं.’’

‘’वला, तूच सांग मला की माझ्यावर प्रेम करणं त्याच्यासाठी एवढं अवघड का आहे?’’ शेवटी एकदा तो बोलला पण त्याचं तुटलेपण त्याच्या आवाजातूनही जाणवत होतं. 

मला त्याची वेदना कळत होती. त्याची अवस्था कळत होती. त्याचा चुहरा दोन्ही हातात धरुन मी त्याचं लक्ष माझ्याकडे वळवलं. त्याच्या डोळ्यांत डोळे घालून पाहत म्हणाले, ‘’ऐक ललित. तू एक चांगला मुलगा आहेस. तू त्याला न आवडण्याचं कुठलंही कारण त्याच्याकडे अशैल असं मला तरी नाही वाटत.’’

‘’तुला नाही समजत वला. हे फक्त माझ्याविषयी नाहीए.’’ त्यानं डोळे मिटले, एक श्वास घेतला आणि पुढे म्हणाला, ‘’तो फक्त समलैंगिक नाहीए. तो उभयलिंगी आहे आणि त्याला माझ्यासोबत वेळ घालवायला आवडतो हे खरं असलं तरी मी मात्र त्याच्यासाठी त्याच्या इतर निवडींमधली एक निवड आहे जी वेळेला उपयोगी पडू शकेल. 

दिगंत असा आहे! मला कल्पनाच करता येत नाहीए. बिचारा ललित! आता खर्‍या अर्थाने त्याची वेदना कळत होती. त्याचं दुःख असहनीय होतं. नाकारलं जाण्याचं दुःख, नको असण्याचं दुःख; हे असंच दुःख तर मीही भोगलं आहे ना! पण काहीही झालं तरी ललितच्या वाट्याला हे दुःख भोगत जगणं येता कामा नये. मला दिसतंय की त्याला त्याच्या प्रश्नांची उत्तरं हवी आहेत. एकतर तुम्ही कुणावर तरी प्रेम करु शकता किंवा प्रेम करु शकत नाही. यात कुठलाही मध्यम मार्ग असत नाही. कुणालाही कुणाच्याही मनाशी खेळण्याचा अधिकार नाही. खोलीत सगळीकडे फक्त शांतता भरुन राहिली होती. 

‘’ललित,’’ मीच बोलायला सुरुवात केली, ‘’तू असा जगू नाही शकणार. तुला त्याच्याशी बोललं पाहिजे.’’

‘’मी प्रयत्न करुन पाहिलाय वल्लरी, पण त्याचा काहीच उपयोग नाही झाला.’’

‘’समज जर मी या विषयावर त्याच्याशी बोलले तर?’’ 

‘’नाही नाही. नको करुस असं वला.’’

‘’मग तुझं तू तरी काहीतरी कर यावर. नुसतं हातावर हात धरुन बसून काही होणार नाही.’’

‘’मी आता काय करु शकतो वला? सगळं त्याच्याच हातात आहे.’’

‘’गप्प बस. म्हणे सगळं त्याच्या हातात आहे. जरा जास्तच घमेंड दाखवतोय तो आणि आता तू त्याला दाखवून दे की या जगात तो काही एकटाच नाहीए ज्याच्यावर तू प्रेम करु शकतोस.’’ 

तो विचारात पडला.

‘’असं काय करतोस ललित! तुला त्याला जाणवून द्यायलाच हवं की तू दुसर्‍या कुणावर तरी प्रेम करुच शकतोस हे! त्याला धडा शकवायला मी तुझ्यासोबत आहे. काही काळजी करु नकोस तू.’’

‘’तुला खरंच वाटतंय का की हे असं काहीतरी करणं योग्य ठरेल म्हणून? हे असं काही करायला आपण काही शाळकरी राहिलो नाहीए गं!’’

‘’माझ्यावर विश्वास ठेव. कधी कधी असले फालतु फंडे आजमावून बघावे लागतात बाबा!’’

‘’तू खरंच माझी बेस्ट फ्रेंन्ड आहेस.’’ ललितनं मला गळामिठी मारली. मी हे सगळं किती मिस करत होते. तो खरंच माझ्या छोट्या भावासारखा आहे.

…

अवधूत…  

वल्लरी आता हळूहळू बरी होतेय आणि लवकरच हॉस्पिटलमधून घरी येईल. मला खूप आनंद झालाय. मी माझ्या बायकोला आमच्या घरी परत घेऊन येणार आहे. मी तिच्यासाठी काहीतरी खायला आणायला म्हणून बाहेर पडलो. आताशा ती ते जेवण विनातक्रार जेवत होती. म्हणून मी विचार केला की तिला जरा काहीतरी उत्तम खाण्यासाठी घेऊन यावं म्हणून. पण मी परत आलो तर तो बेअक्कल तिला भेटायला तिथं आला होता. हा कशाला आलाय? ते एकमेकांशी बोलता बोलता हसतही होते. त्यांना हसताना बघून मला रागच आला. वल्लरी शुध्दीवर आल्यापासून एकदाही माझ्याकडे बघून हसली नाहीए ना ती माझ्याशी धडपणे काही बोललीय. 

माझी नजर तिच्या हातातल्या त्या फुलांवर पडली. मी रोज येताना तिच्यासाठी फुल आणत होतो पण तिनं एकदाही त्या फुलांकडे ढुंकूनही पाहिलं नाही. मला तिच्यासाठी जे जे म्हणून करता येणं शक्य होतं ते ते सगळं मी तिच्यासाठी करत होतो. पण ती त्याच्याकडे अजिबात लक्ष देत नव्हती आणि आता ह्या बोकडानं आणलेल्या फुलांना कशी प्रेमाने कुरवाळत होती; मग माझ्या रागाचा पारा का नाही चढणार ना! ही सगळी ना ह्या ललित नावाच्या घोड्याचीच चूक आहे. कशाला कडमडलाय हा इथे? आला तो आला वर माझ्या बायकोसाठी फुलं घेऊन आला. त्याला कळतंय का तरी की तो कुणाशी पंगा घेतोय ते? अरे, अरे हा नालायक तर माझ्या बायकोला गळामिठी मारतोय. त्याच्या तर!... साला! तुझा आता करतोच खिमा बघ मी! मी धाडदिशी दार उघडून आत आलो; आता त्या काचेतून बघण्यात काही पॉईंट नव्हता. मी तरातरा तिच्या बेडकडे गेलो आणि त्या डुकराला ओढून तिच्यापासून दूर केलं.

‘’अवधूतऽऽऽ!’’ वल्लरी ओरडली. मी तिच्या ओरडण्याकडे दुर्लक्ष केलं आणि ललिकडे रागाने बघू लागलो. त्याला धक्काच बसला होता माझ्या हा अचानक केलेल्या कृतीनं. मी त्याच्या कॉलरला धरुन त्याला खेचतच तिच्या बेडपासूण लांब नेलं आणि एक सणसणीत बुक्का त्याच्या तोंडावर मारला. तो वेदनेनं विव्हळला. असंच व्हायला पाहिजे. माझ्या गोष्टीला परत हात लावण्याची हिंमत करशील का? 

‘’अवधूत, अहो काय करताय तुम्ही हे?’’ वल्लरी अजूनही ओरडतच होती. 

मी मात्र तिच्या ओरडण्याकडे लक्ष न देता त्याला मारणं चालूच ठेवलं होतं. त्यानं आता त्याचा चेहरा त्याच्या हातांमध्ये लपवला होता. आणि स्वतःला माझ्या बुक्क्या खाण्यापासून वाचवण्याचा प्रयत्न करत होता. 

‘’अवधूत अहो थांबा. त्याला का मारताय? नका मारु त्याला.’’ वल्लरी अजूनही ओरडत होती. का आता का ओरडतेयस? तुला तुझ्या ह्या प्रियकराला वाचवायचंय का बायको? बघ जरा त्याच्याकडे. तो तर स्वतःलाही वाचवू शकत नाही. तो तुझी कसली काळजी घेणार कप्पाळ!

‘’अवधूत, अरे काही भान बिन आहे की नाही तुला? कुठे आहेस तू याचं?’’ दिगंतनं माझा धरुन मला मागे खेचलं तसा मी आणखी एक बुक्का मारुन त्याला मारायचं थांबवलं. 

‘’आह, आई गं! वल्लरीऽऽ…’’ तो विव्हळत खाली बसला.

‘’वला, अगं.’’ मी आवाज ऐकून काय झालंय बघायला मागे वळलो. बघितलं तर वलाही तिचं डोकं धरुन जमीनीवर बसली होती. मी हात झटकताना तिला धक्का दिला की काय?

‘’ललित! तरे किती रक्त येतंय हे?’’ असं म्हणथ दिगंतनं तिला उचलूण आधी बेडवर ठेवली. 

‘’मी बरीय. तू जाऊन आधी त्याला बघ बरं.’’ ती दिगंतला म्हणाली.

बायको, तुला लागलंय तरी तुला त्याचीच काळजी आहे? 

दिगंत ललितजवळ गेला. त्याला हाताला धरुन नीट उभा करत म्हणाला, ‘’तू ठीक आहेस ना?’’ त्यानं त्याचा हातरुमाल बाहेर काढला आणि ललितचं वाहणारं रक्त थांबवण्याचा प्रयत्न करु लागला. 

‘’मी बराय.’’ तो पुटपुटला. दिगंतनं त्याला मदत करत वल्लरीच्या बेडजवळ आणलं आणि तिच्याशेजारच्या टेबलवर बसवलं. 

‘’फारच बेकार हालत झालीय तुझी ललित.’’ वल्लरीनं शेजारी ठेवलेला कापूस घेतला आणि ती त्याच्या जखमा पुसायला लागली. त्या दोगांना पुन्हा जवळ जवळ बसलेलं पाहूण माझा राग पुन्हा वाढला आणि लांब लांब पावलं टाकत मी त्यांच्याजवळ जाऊ लागलो पण दिगंतनं मध्येच मला थांबवलं.

‘’काय झालंय तुला? भानावर ये.’’

‘’मला काय झालंय? तू बघीतलंस का त्यांच्याकडे? तुला दिसत नाहीए का? आणि वरुन मलाच विचारतोयस की मला काय झालंय म्हणून?’’ मी दिगंतचा हात झटकून पुन्हा ललितकडे जाण्याचा प्रयत्न केला. पण दिगंतनं मला धक्का देऊन मागे लोटलं. 

‘’मुर्खपणा बंद कर अवधूत.’’ एकदा ललितकडे बघून नंतर तो माझ्या कानात पुटपुटला, ‘’अरे त्याला पुरुष आवडतात. वला त्याची मित्र म्हणून काळजी करतेय.’’

‘’नाही. काहीही असलं तरी त्यानं माझ्या बायकोला हात कसा लावला? मी त्याला सोडणार नाही.’’

‘’तुमची बायको?’’ मी पाहिलं की वला उठून ललितच्या शेजारी उभी राहून माझ्याकडे पाहत होती. तिच्या हातात तो रक्तानं भिजलेला कापसाचा बोळा अजूनही तसाच होता. 

‘’आता मी तुमची बायको झाले? तुम्ही माझी एवढी काळजी का करताय रत्नदीप? तुम्ही तर मला वेश्या समजता ना? मग दुसर्‍श्रा माणशाने मला स्पर्श केला तर तुम्हांला त्या गोष्टीनं काय फरक पडतो?’’

मी काही बोलूच शकलो नाही. मला ती असं काही वागेल असं वाटलंच नाही. 

‘’आता तुम्ही गप्प का आहात रत्नदीप सर? तुम्हांला याआधी कधीच माझी काळजी वाटली नाही. तुम्ही तर कायम मला कस्पटासारखीच वागणूक दिली. आणि आता अचानक मी तुमची बायको झाले? काय अधिकार आहे तुम्हांला मला बायको म्हणण्याचा?’’ वल्लरीनं रागानं विचारलं. ती अजूनही मला रत्नदीप म्हणूनच बोलवत होती. 

मी दोन पावलं पुढे झालो, तिचा हात हातात घेण्याचा प्रयत्न करत म्हणालो, ‘’माझं एकून तर घे वल्लरी…’’

‘’हात नका लावू मला.’’ तिनं माझा हात झिडकारुन टाकला. तुम्ही मला अपमानित केलंत, माझ्यावर बळजबरी केलीत, मला सातत्यानं दुखावत राहिलात; तरीही मी मात्र शांतच राहिले. हे सगळं कमी झालं म्हणून की काय तुम्ही आपल्या मुलालाही मारलंत. आणि आता तुम्ही ललितला मारण्याचा प्रयत्न करताय? त्या माणसाला, ज्यानं सतत माझी पाठराखण केली? जेव्हा जेव्हा तुम्ही मला दुखावलंत तेव्हा तेव्हा मला रडण्यासाठी ज्यानं आधाराचा खांदा दिला त्याला? मी ज्या ज्या गोष्टीवर प्रेम करते, जी झी गोष्ट माझ्या जवळची आहे ती प्रत्येक गोष्ट तुम्ही माझ्यापासून हिरावून घेणार आहात का श्रीयुत रत्नदीप?’’ असं म्हणून ती स्फुंदून स्फुंदून रडू लागली.

‘’माझं चुकलं वल्लरी. मला माफ कर.’’ मी तिची विनवणी केली पण तिनं त्याचाही स्विकार केला नाही. ती दोन पावलं मागे सरकली आणि म्हणाली, ‘’निघून जा इथून. मी तुम्हांला कधीच माफ करणार नाही अवधूत. जा इथून. चालते व्हा. मला तुमचं तोंडही पहायचं नाहीए. अवधूत रत्नदीप तिरस्कार करते मी तुमचा.’’

तिचे ते शब्द माझ्या काळजावर सुरा फिरवत त्याचे तुकडे तुकडे करत होते. मी तिला दुखावत राहिलो आणि सरतेशेवटी आमच्या मुलाचा जीवही घेतला मी. ती मला कधीच माफ करणार नाही. ती माझा तिरस्कार करते. माझी बायको! माझी छोटी खारोटी माझअ तिरस्कार करते.

स्वरा…28/08/2021

 

 भाग एकोणतीसावाः- पोरखेळ

वल्लरी…

मी तयार झाले आणि धावतच खाली आले. मला एक आठवड्याच्या विश्रांतीनंतर तिथून जायची परवानगी मिळाली. मला उशीर झालाय. मी खाली आले तर काकू स्वयंज्ञाकघरात काम करत होत्या. या सगळ्या दिवसांत माझ्या अनुपस्थितीत त्यांनीच माझं हे स्वयंपाकघर सांभाळलं होतं. जरी मी त्यांच्यासोबत एकाच छताखाली राहत होते तरी मी त्या हॉस्पिटलमध्ये झालेल्या ललित प्रकरणानंतर फारच क्वचित त्यांच्याशी बोलत होते. मी अजूनही त्यांच्यावर रागवलेलीच होते. मला माहीतेय की मी अनेक गोष्टी त्यांच्यापासून लपवून ठेवल्या होत्या पण ते नेहमीच आखडूपणानं वागत राहिले. त्यांनी माझ्याकडे दुर्लक्ष केलं, माझा अपमान केला, मला दुखावलं शारिरीक-मानसिकरित्या. या सगळ्याचा कहर म्हणजे आम्ही आमचं मुलंही गमावलं. मला त्या विचारानं अजूनही किती वेदना होत होत्या हे कसं कळणार कुणाला! आता त्यांनी माझी कितीही काळझी घेतली, कितीही क्षमायाचना केली, तरी त्यांना माझं दुःख कळणार नव्हतं. एका आईचं दुःख जिनं तिचं मूल गमावलंय. त्या क्षणापासून आजपावेतो ते माझी खूप काळजी घेतायत. मला कळतंय की तो तर फक्त एक अपघात होता, त्यांनी काही ते जाणूनबुजून केलं नव्हतं; तरीही मला त्यांना माफ करणं अवघड जात होतं. जेव्हा जेव्हा मी त्यांना पाहत असे तेव्हा तेव्हा माझ्या मनात त्या जुन्या आठवणी दाटून येत असत. 

‘’वला, कुठे चाललीस गं तू?’’ काकूंनी विचारलं.

‘’युनिव्हर्सिटीत काकू. आणि मला यायला उशीर होईल बरं का.’’ 

‘’अगं पण किमान नाश्ता तरी करुन जा.’’

‘’नको काकू. त्यासाठी आता हातात वेळ नाहीए माझ्याकडे. बाय.’’ असं म्हणत मी दाराकडे धावले.

पण तेवढ्यात त्यांचा आवाज माझ्या कानांवर पडला, ‘’काय चाललंय तुझं? कुठे चालली आहेस तू?’’

अवधूत! नाही आता नको. मला अजिबात बोलायचं नाहीए त्यांच्याशी आता. मी गप्पच राहिले.

‘’मी तुझ्याशी बोलतोय वल्लरी.’’

मला माहीतेय की! कशाला पुन्हा सांगताय? पण, तुम्हांला कळत नाहीए का की मला तुमच्याशी बोलायचं नाहीए ते!

‘’मला लेक्चर्स आहेत.’’ मी त्यांछ्याकडे वळूणही न बघता अगदी थोडक्यात उत्तर दिलं. ही किती दुःखाची गोष्ट आहे की ज्या माणसावर तुम्ही प्रेम केलंत त्याच माणसामुळे तुम्हांला गर्भपाताच्या कारणामुळे हॉस्पिटलमध्ये जावं लागलं असेल. मी खरंतर त्यांच्याकडून कसलीछ अपेक्षा करता कामा नयेत. पण, माझं मन होतं जे हे मानायला तयार नव्हतं. एवढं सगळं होऊनही माझं त्यांच्यावरचं प्रेम कमी होत नव्हतं. माझ्या मनाला खोलवर कुठेतरी ही जाणीवही होती की या सगळ्यात त्यांची एकट्याची चूक नव्हतीच. त्यांना माझ्या आजाराबद्दल आधी माहीत असतं तर ते माझ्याशी असं कधीच वागले नसते. सगळं माहीत असूनही मी त्यांच्यावर रागवलेली होते. काय करु? या मनाला कोण समजवणार?

‘’आधी तुझा नाश्ता कर.’’ चिडक्या माणसानं ऑर्डर सोडली होती. समजतात कोण हे स्वतःला? आता मी त्यांच्याकडे वळले. ते त्यांच्या घरच्या कपड्यांत होते. त्यांचा तो पांढरा टी शर्ट त्यांच्या कसरतीनं कातीव बनलेल्या शरीरावर अगदी घट्ट चिकटून बसला होता. त्यांचे डोळे माझ्या मनातलं वाचण्याचा प्रयत्न करत होते.

‘’मला भूक नाहीए.’’ असं मला खरंतर ठामपणे त्यांणा सांगायचं होतं पण मलाच माझा आवाज फार मुळमुळीत वाटला. माझं बोलणं ऐकून त्यांच्या भुवया चढल्या. एकाचवेळेला मला त्यांचा धाकही वाटत होता आणि त्याच वेळेला मी त्यांच्या देखणेपणात विरघळून जात होत होते.

‘’वल्लरी, इकडे ये बस इथे.’’ त्यांनी मला ऑर्डर सोडली.

त्यांची नजर अजूनही माझ्यावर खिळलेलीच होती; मी नकार नाही देऊ शकले. मला माहीतेय की मी जर त्यांना नकार दिला तर त्याचे परिणाम काहीतरी चुकीचे होतील. पण मी अशीच कशी त्यांच्यासमोर हात टेकू शकते? खायचं की नाही हे माझं मी ठरवेन ना! हे सगळं ते का ठरवणार?

तसं बघशील तर तो तुझा नवरा आहेः मूर्ख मुली, ती तूच आहेस जिनं त्याला तुझ्याशी लग्न करायला भाग पाडलं. वल्लरी, शांत हो. मुर्खासारखे विचार करु नकोस. असतील ते देखणे, कसरतीनं कमावलेल्या शरीरासोबत त्या देखण्या खळ्याही असतील त्यांच्याकडे. पण त्याचा अर्थ अजिबातच असा नाही की मी या सगळ्यात वाहून जाईन आणि त्यांना हवं तसं वागेन. मी एक खोलवर श्वास घेतला आणि ठरवलं की मी नाही खाणार. बरोबर आहे. शाब्बास वल्लरी! तू हे करु शकतेस. फक्त नाही तर म्हणायचंय. त्यात काय एवढा विचार करायचा? तुला आठवतंय ना! हा माणूस तुझ्याशी किती वाईट वागलाय ते!

मग तू नाही खा सगळ्यात आधी त्यांच्याशी खोटं बोललीस? अरे आतल्या खर्‍ं बोलणार्‍या सैताना; गप्प बस ना बाबा! तुझी मतं नकोयत इथं कुणाला कळलं ना! मी माझ्याच आतल्या आवाजाशी झगडत होते. 

‘’तू बहिरी आहेस का?’’ चिडक्या माणसानं मला पुन्हा विचारलं. काय चाललंय वल्लरी? तुला फक्त नाही म्हणायचंश्र तर त्यासाठी तू इतका कसला विचार करतेयस? हे बघ, तू अनाथाश्रमात इतकी वर्षं एकटी वाढलीयस, या फॅशन युनिव्हर्सिटीत येण्यासाठी स्कॉलरशिप मिळवलीस आणि बेलाज् फॅशनच्या स्पर्धेत हजारो स्पर्धकांना मागे टाकत अंतिम दहाजणांमध्ये स्थान मिळवलंयस. खरं सांगू का? हे सगळं करणं तुमच्यावर प्रेम करणार्‍या माणसाला नाही म्हणण्यापेक्षा जास्त सोपं आहे; खासकरुन तेव्हा जेव्हा तो तुमची मनापासून काळजी करत असेल.

‘’हे बघा… मला… मला भूक नाहीए.’’ भले बहाद्दर वल्लरी! केलंस की गं! पण मला नाही वाटत की त्यांनी माझं बोलणं एकलं होतं म्हणून.

त्यांनी त्यांची नेहमीची खुर्ची बाहेर ओढली. त्यावर बसले आणि पुन्हा माझ्याकडे पाहिलं. त्यांचा राग त्यांछ्या डोळ्यांतून मला स्पष्ट दिसत होता. अरे देवा, मी पुन्हा त्यांच्या रागात तेल ओतण्याचं काम केलंय. मला कळतंय की ते अगदी सहज माझे विचार वाचू शकत होते.

‘’मला एकच गोष्ट परत परत सांगायला आवडत नाही. तुला माहीतेय ना! की मी किती संयमी माणूस आहे ते?’’ 

आता ते रागवले होते. ठीक आहे. ठीक आहे. मी तुमच्या या रागाला घाबरलेय. आता नकार देण्यापेक्षा मुकाट पुढ्यातलं गिळावं आणि वाटेला लागावं हेच बरंय. आणि तसंही हे सगळं तर ते माझ्याच भल्यासाठी करतायत ना! शिवाय काकूंनी बनवलेल्या नाश्त्याचा वासही छान येतोय. त्यात मला डॉत्र स्वानंदनी वेळच्या वेळी आणि व्यवस्थित खायला सांगितलंय. मला ते म्हणतायत तसं वागायचं नाहीए जरी ते माझ्या भल्यासाठी हे सांगत असले तरी. 

हं! चांगलंय. तू खोटं बोलत रहा.          

मी हळू हळू चालत टेबलाशी आले, त्यातून त्यांना माझी अनिच्छा कळून येत होती. माझ्या त्या प्रतिक्रियेवर मी फक्त त्यांच्या चेहर्‍यावर उमटलेलं त्यांचं ते छद्मी हसू दिसलं. आह! त्यांची खळी, वल्लरी! बंद कर. बंद कर असं टक लावुन त्यांच्याकडे पाहणं. नजर वळव ना गं मुर्ख! 

‘’तुझं बघून झालं का?’’ त्यांचा तो थंड आवाज माझ्या कानात घुमला. कळलं तुला, मी काय सांगत होते ते! आता काही सेकंदापूर्वी मी त्यांच्याशी भांडत होते आणि आता त्यांनी माझी चोरी अगदी रंगेहाथ पकडलीय.

मी फक्त डोकं हलवलं आणि माझ्या समोरच्या प्लेटवर लक्ष वळवलं. मी आता त्यातलं ऑम्लेट तोंडात घालणार तोच त्यांनी माझ्या पुढ्यातली प्लेट मागे ओढली. 

‘’मला वाटतं तुला भूक नाहीए.’’

काय! अरे तुम्ही काय माझ्याशी खेळताय का? तुम्ही मला इथं येऊन बसायला भाग पाडलंत ते काय फक्त तुम्ही कसं खाताय ते बघण्यासाठी का? मला भूक लागलीय. पोटात आता कावळे कोकलतायत. मग त्यांनी ते फ्रेंच ऑम्लेट स्वतःच्या प्लेटमध्ये ठेवलं आणि त्याचे नीट सुरीने कापून तुकडे केले. मग त्यातला एकेक तुकडा घेऊन पुढ्यातल्या वाटीत असणार्‍या टोमॅटो केचअपमध्ये डीप करुन प्लेटमध्ये ठेवला. मग त्यांनी ग्लासात ज्यूस ओतून घेतला. ते सगळं पाहताना माझं पोट भूकेनं गुरगुरत होतं. भूक लागलीय ना! गाढव कुठले! तेवढ्यात त्यांनी ती प्लेट माझ्यासमोर ठेवली. मग त्यांनी तो भरलेला ज्यूसचा ग्लासही माझ्या हातात दिला. ओह! म्हणजे हे सगळं ते माझ्यासाठी करत होते. किती छान ना!

‘’झालेत का मनातल्या मनात मला शिव्या शाप देऊन तुझे बायको?’’ त्यांना कसं कळतंय माझ्या मनातलं? काय बोलू मी ह्यावर? मी अजूनही रागवून राहू का त्यांच्यावर? की आनंदी होऊ? काय करु? एक मिनिट; ते आता मला काय म्हणाले? बायको? म्हणजे मी त्यांना आवडते का? त्यांनाही माझ्याविषयी तसंच वाटतंय का जे मला त्यांच्याविषयी वाटतंय? मला तर आनंदानं उडीच मारावीशी वाटतेय. ते किती छान अहेत.

ते नुसतेच गालात हसले. मी बहुतेक स्वतःशीच मुर्खासारखी हसत होते आणि त्यामुळेच त्यांना मी काय विचार करतेय हे कळत असावं. माझे गाल नुसत्या विचारांनीच लाल झालेत. हे असं कसं होऊ शकतं? नाही, नाही, वल्लरी आवर स्वतःला. एक लक्षात घे की त्यांची प्रेयसीपण आहे. कदाचित तू आजारी पडलीयस म्हणून ते तुला थोडीशी सहानुभूती दाखवत असतील; त्यापलिकडे काहीही नाहीए. मी मान खाली घालून त्या नाश्त्याच्या प्लेटकडे पाहू लागले. देवा, अजूनही तुमच्या त्या प्रेम प्रकरणाला आठवूण मला त्रास होतोय. आणि आपल्या मुलाचा विचार करुन दुःख होतंय. 

हे काय होतंय? अवधूत त्यांचा हात माझ्या गालांवरुन फिरवत होते. त्यांनी त्यांच्या ओंजळीत माझा चेहरा धरला आणि त्यांच्या चेहर्‍यावर त्यांचं ते जीवघेणं हसू विसावलेलं मी पाहिलं. त्यांना नाही माहीत पण हे हसू मला घायाळ करुन जातं. ते असं काही वागतील याची मला कल्पनाच नाही. माझ्या हृदयाची धडधड वाढलीय. ते इतके देखणे कसे असू शकतात?

त्यांनी काट्या चमच्याने प्लेटमध्ये ठेवलेला तुकडा उचलला आणि माझ्या तोंडाजवळ आणत म्हणाले, ‘’घे.’’

हे सगळं तुम्ही का करताय देवा? तुम्ही माझ्यावर दया दाखवताय का? मी त्यांच्या हातातून तो काटा चमचा घेतला आणि स्वतःच्या हाताने खाऊ लागले. ते जेव्हा माझी काळजी घेतात ना तेव्हा मला खूप छान वाटत असलं तरी मला त्या सगळ्यात फार सहजता जाणवत नव्हती कारण हे याआधी कधीच झअलं नव्हतं. आम्ही मुकाट्याने नाश्ता संपवला आणि मी दाराकडे धावत निघाले. मला आता कॉलेजसाठी भराच उशीर झाला होता. या सगळ्यातून मला आता फक्त दिगंतच वाचवू शकत होता. पण तो मला अजूनही कुठेच दिसत नव्हता. 

मी दाराजवळ उभी राहून माझे सॅन्डल्स् घाईघाईने चढवतच होते की अचानक माझ्याभोवती त्यांच्या भक्कम बाहूंचा वेढा पडला. मी केवढ्यानं तरी दचकले. मी त्यांच्या त्या पकडीतून सुटण्यासाठी धडपडले पण तो वेढा इतका मजबूत होता की त्याने मला जागेवरच बांधून ठेवलं. त्यांनी मला अगदी त्यांच्या छातीशी घट्ट धरलं होतं. 

‘’द…देवा?’’

काय विचार चालूय त्यांचा? काय करतायत हे? ते हळूच खाली वाकले आणि त्यांनी माझ्या मानेवर ओठ टेकले. अंहं! माझ्या अंगावर शहार्‍याची लाट धावून गेली क्षणार्धात. 

‘’चल, मी सोडतो तुला युनिव्हर्सिटीत बायको.’’ ते माझ्या कानांजवळ पुटपुटले. 

ओह! किती छान. देवा आज फारच रोमॅन्टीक झालेत. ते मला युनिव्हर्सिटित सोडणार म्हणताहेत. पण नकोच. ही सगळी क्षणभराची भुलवणारी आकर्षणं आहेत. आणि माझा अजूणही त्यांच्यावर राग आहे.

‘’नको. जाईन माझी मी.’’

‘’जास्त आढेवेढे नको घेऊस वल्लरी. प्लीज?’’ अरे देवा यांच्या तर विनंथी करण्यातही किती आढ्यता आहे.

तसंही मला उशीर झालाच होता. त्यामुळे फक्त आजचा एकच दिवस. 

‘’थॅन्क्स.’’

‘’ऐक ना, मी आज घरी लवकर येणार आहे. मला तुझ्या हातचं काहीतरी खायचं आहे; बनवशील?’’ आता मात्र त्यांचे स्वर बदलले होते. काय झालंय काय त्यांना? त्यांना खरंच माझ्याबद्दल तसं काही वाटतंय का? हे असं काही त्यांना केव्हापासून वाटतंय बरं? हे असं काहीतरी अचानक का वागतील ते?

‘’रत्नदीप सर, मला उशीर होतोय. चलायचं का आपण?’’ 

त्यांनी माझ्या गालंवर एक चुटपुटता किस केला आणि आम्ही बाहेर पडलो. 

अवधूत…

मी मुकाट्याने वल्लरीला तिच्या युनिव्हर्सिटीत सोडलं. तुला काय झालंय बायको? तू अशी का वागतेयस माझ्याशी? तुझं आता माझ्यावर प्रेम नाहीए का? तुला या सगळ्यांत ढकलण्यासाठी मला खूप अपराध्यासारखं वाटतंय गं! कदाचित तुझं बरोबर आहे. आपला घटस्फोट व्हायला हवाय. मी खरंच तुझ्या योग्यतेचा नाहीए. तुला माझ्यापेक्षा जास्त प्रेम करणारा कुणीतरी भेटायला हवाय. आणि गेला आठवड्याभरापसून मला जाणवतंय की मी तुला बळजबरीनं माझ्यासोबत ठेवून घेतलंय. तू आता माझी ती वल्लरी राहिली नाहीयेस जी माझ्यावर मनापासून प्रेम करत होती. तू माझ्यापासून फार दूर निघून गेलीयेस. खरंच मला तुझ?या प्रैमाची किंमत कधी कळलीच नाही. तुला तर कल्पनाच नाहीए की तू माझ्या आयुष्याचं खाय करुन टाकलंयस ते! वल्लरी, मला आता तुझ्याशिवाय माझ्या आयुष्याची कलपनाही करता येत नाही गं! बायको!

ऑफिसला जाण्या सगळ्या रस्ताभर माझ्या डोक्यात हाच विचार चालू होता. माझी इच्छा आहे की आपल्यामध्ये पुन्हा एकदा सारं काही पूर्वीसारखं व्हावं बायको. मला तुझ्यासोबतीनं इतर सुखात राहणार्‍या जोडप्यांसारखं आयुष्य घालवायचंय वल्लरी. पण, मला नाही वाटत की असा काही विचार करण्याचा किंवा तुला असं काही सांगण्याएवढादेखील माझा तुझ्यावर हक्क राहिलाय म्हणून. मी तुला कितिदातरी दुखावलं. मी आपल्या बाळाला मारलं. मी एक दैत्यंच तर आहे ना!

‘’अवधूत!’’ दिगंतच्या आवाजाने मी माझ्या विचाराच्या तंद्रीतून बाहेर आलो. तो माझ्याकडेच पाहत होता.

‘’काय रे, बरा आहेस ना तू?’’ त्यांनं थोड्या काळजीनं विचारलं. 

‘’दिगंत एक विचारु? तिला तिच्या इच्छेविरुध्द माझ्यासोबत ठेवूण मी काही चुकीच तर नाही ना करत?’’

कोड्यात पडल्यासारखा माझ्याकडे पाहत दिगंत म्हणाला, ‘’तू कशाबद्दल बोलतोयस अवधूत? वल्लरीचं प्रेम आहे तुझ्यावर. आणि तिचं नेहमीच तुझ्यावरंच प्रेम होतं. तूच होतास ज्याला तिचं ते प्रेम दिसलं नाही आंधळ्या.’’

‘’पण तुला खरंच असं वाटतं का की मी तिच्या त्या प्रेमाच्या योग्य माणूस आहे म्हणून? शिवाय मला असंही वाटतंश्र की तिचं आता माझ्यावर पूर्वीसारखं प्रेम राहिलेलं नाही.’’

‘’वेडाबिडा आहेस की काय तू?’’ असं म्हणून तो एक क्षणभर बोलायचा थांबला.

‘’असं बघ अवधूत मला हे तर अगदी पक्कं माहीत आहे की वलाचं तुझ?यावर प्रेम आहे. आणि खरं सांगायचं तर तिच्या आयुष्यात तुझ्याशिवाय कुणीच नाहीए. तुला जर असं वाटतंय की तिला तुझ्याविषयी आता काहीच वाटत नाही तर तू असं खा करत नाही की तिला न् तिच्या प्रेमाला एकदा आजमावून बघ ना!’’

‘’तुला नक्की काय म्हणायचंय?’’ का कुणास ठाऊख पण असं काही करु नये असं मला आतून खूप वाटत होतं.

‘’एक काम कर. एखाद्या मुलीला डेटवर घेऊन जा. आणि…’’

‘’बास बास बास. तू काय माझी चेष्टा करतोयस का? झालं ते काय कमी आहे का; म्हणून हे आणखी त्रांगडं वाढवतोयस? तुला काय मला पुरतं बरबाद करुन टाकायचंय का?’’ मी अर्ध्यातच त्याला थांबवत ओरडलो.

‘’शांत हो अवधूत. आधी माझं ऐकून तर घे. तू कुणाला तरी डेटवर घेऊन जा. मी वलाला सोबत घेऊन तिथं येईन. आणि मग बघू ना आपण की तिला तूझी किती काळजी वाटते ते! ती जर का त्या मुलीला तुझ्यासोबत पाहून चिडली तर समजून जा की तिचं तुझ्यावर अजूनही प्रेम आहे म्हणून.’’ 

‘’नाही. मला अजिबातच असलं काही करायला सांगू नकोस तू. आणि मी तसं काही करणारही नाहीए कळलं ना! असं काही झालं तर ती आणखी चिडेल आणि मग तर ती मला माफ करण्याचा विचार करत असेल तर तोही ती जन्मभरासाठी सोडून देईल दिगंत! नको ना असलं काहीथरी सुचवूस यार. मोठ्या माणशासारखा विचार कर; तू काय आता कॉलेजमध्ये आहेस का हे असले फंडे आजमवायला? तुला माहीत नाही का की मी तिच्यावर कसं वेड्यासारखम प्रेम करतो ते?‘’

स्वरा…30/08/2021

 

 भाग तिसावाः- सावळा गोंधळ

वल्लरी…

सगळी तयारी झाली. मी ललितसाठी एक डेट अरेंज केली. आता जर काही उरलं असेल तर ते फक्त दिगंतला या हॉटेलला बोलावायचं काम. बघायचं होतं मला की तो नेमका कसा वागतो हे सगळं पाहून ते! मजा येणारे. मी आता दिगंतला कॉल करणार होते की तेवढ्यात त्याचाच मला कॉल आला. वाह! वल्लरी आज नशीब खूप जोरावर आहे आपलं. 

मी लगेचच कॉल उचलला.

‘’हाय दिगी.’’

‘’हाय वला. काय चाललंय?’’ त्यानं अगदी सहजपणे विचारलं.

‘’काही नाही. तू बोल तुझं काय चाललंय ते!’’

‘’तसं नवीन काहीच नाही गं! मी असा विचार केला की जर आज संध्याकाळी तू फ्री असशील तर आपण बाहेर जाऊयात का? फक्त तू आणि मी, कॉफी प्यायला. तुला तर माहितेय की मला नाती जपायला किती आवडतं ते!’’ तो म्हणाला.

वा, वा! हे तर अगदी उत्तम झालं. जाऊया दिगंत. तू तर माझं काम अगदी सोपं करुन टाकलंस.

‘’हो. जाऊयात की. मी फ्रीच आहे संध्याकाळी. आपण प्लाझामध्ये जाऊया? चालेल का?’’ मी सुचवलं.

‘’नक्की.’’

‘’छान. आज संध्याकाळचा वेळ प्लाझामध्ये कॉफी पिताना आपण आपले बॉडींग पुन्हा नव्यानं बनवू.’’ मी हे सगळं सांगत असताना मला मनातून आनंदाच्या उकळ्या फुटत होत्या.

फोन ठेवल्या ठेवल्या मी धावतच ललितकडे गेले.

‘’लल्या ऐक ना! अरे आपलं काम आणखीनंच सोपं केलंय रत्नदीपांच्या दुसर्‍या कुलदीपकानं. दिगंतनं मला आता कॉल केला होता आणि सगळम काही आपल्या मनासारखंच होतंय आज.’’

‘’वला, का माहीत नाही पण मला अजूनही हा सगळा बाष्कळपणा करु नये असंच वाटतंय.’’ ललित त्याचं डोकं खाजवत अजूनही विचार करत म्हणाला.

‘’ए, गप रे! उगाच आता एवढं सगळं ठरलंय तर त्यात खुसपटं काढू नकोस तू. तसंही आपल्याला या प्रकरणाचा आता निकाल लावायचा आहे. कळलं.’’

आज वेळं अगदी चाकं लावून पळत होता. मी घरी गेले आणि साधासा ड्रेस घालून तयार झाले. शेवटी तिथे फक्त मी आणि दिगंत जाणार होतो ना! मग मी त्याला फोन केला.

‘’हॅलो, कुठे आहेस तू?’’

‘’येतोय गं राणी.’’

मी गराच्या बाहेर उभी राहून त्याची वाट बघत होते. थोड्या वेळाने मला त्याची कार येताना दिसली. मी हसले. हळूहळू चालत पुढे गेले तसं त्याने गाडीचा दरवाजा उघडला आणि म्हणाला, ‘’चल बस.’’

मी गाडीत बसले तशी त्याने गाडी सुरु केली. अगदी थोड्या वेळात आम्ही प्लाझाला पोचलो. तसा दिगंत खूप खेळकर स्वभावाचा मुलगा होता. मला स्पष्टपणे माहीत होतं की का ललित त्याच्यावर इतकं प्रेम करत होता ते. त्यानं अगदी सद्गृहस्थाप्रमाणे माझ्यासाठी आत जाताना दरवाजा उघडला. प्लाझा शहरातलं तसं नावाजलेलं हॉटेल होतं. तसं ते महाग अशळ्यानं मी सहसा कधीच इथे एकट्याने आले नाही. शेवटी मी एक अनाथ होते ना! मी अवधूत रत्नदीपसारख्या जगातल्या श्रीमंत माणसांपैकी एक असणार्‍या माणसाशी लग्न केलं होतं पण तरीही मी मला हव्या गोष्टींवर म्हणावा तसा पैसा खर्च करु शकत नव्हते. मी अजूनही माझ्या खर्चांसाठी नोकरी करत होते. असं नाही की या सगळ्याविषयी मी तक्रार करतेय पण कदाचित गोष्टी यापेक्षा वेगळ्या झाल्या असत्या जर मी ज्याच्यावर प्रेम करते त्याच्याशी लग्न करण्याऐवजी माझ्यावर प्रेम करणार्‍या दुसर्‍या कुणअशी तरी मी लग्न केलं असतं.

तसंही अवधूत माझ्या उपचारांचा खर्च करुन माझ्यासाठी बरंच काही करत होते आणि देवालाच माहीत की मी थ्यांचे हे डोंगराएवढे उपकार कसे फेडणार होते ते!

आम्ही आत आलो. तिथल्या सुंदर वेट्रेसने आम्हांला आमचं टेबलं दाखवलं. दिगंतनं अगदी हलकेच तिला थॅन्क्स म्हटलं आणि आम्ही आमच्या जागेवर बसलो. 

‘’काय घेणार बोल?’’ दिगंतनं मला विचारलं.

‘’मी… मला कॉफी लाटे घ्यायचीय.’’

‘’बरं, आणखी काही? काही गोड, चटपटीत वगैरे हवंय का खायला?’’  

मी मेन्यू कार्ड घेऊन बघू लागले आणि शेवटी मी काही पेस्ट्रीज आणि कुकीजची ऑर्डर दिली. तेव्हाच माझी नजर कोपर्‍यात बसलेल्या एका जोडप्यावर पडली. अवधूत! पुन्हा एका मुलीसोबत? ओह, तिच्याही पुढ्यात तिच पेस्टी होती जी आता मी मागवली होती. तिने चमच्याने त्यातला एक घास उचलून तो त्यांच्या ओठांजवळ धरला होता. काय चाललंय यांचं? अरे, माझा नवरा आहे तो! ती थोडीशी पुढे झुकली तशी तिची ती क्लिव्हेज पटकन् माझ्या नजरेत आली. शिट्! मी मनातच तिला शिव्या घालत असताना पाहिलं की अवधूतनी तिच्या हातातला तो घास खाल्ला. माझं हृदय पुन्हा एकदा दुःखाच्या समुद्रात बुडून गेलं. चांगलं चाललंय हं देवा तुमचं!

…

दिगंत…

मला मनातून खूप वाईट वाटलं जेव्हा मी पाहिलं की वलाच्या चेहर्‍यावरचं हसू फिकटलं. बघ अवधूत, मी तुला आधीच म्हणालो होतो ना! की ही मुलगी तुझ्यावर वेड्यासारखं प्रेम करते न् तिचं तुझ्यावरचं प्रेम कधीच कमी नाही होणार. तू खरंच नशीबवान आहेस अवधूथ की तुझ्या आयुष्यात तिच्यासारखं उन्मळून प्रेम करणारं कुणीतरी आहे. जेव्हा तिची नजर अवधूतला चमच्याने पेस्ट्री भरवणार्‍या ईमावर पडली तसं तिच्या चेहर्‍यावरचं हसू गायब झालं आणि तिथे वेदना न् दुःखाचीझाक पसरलेली मला दिसली. जेव्हा अवधूतने तिच्या हातातला तो घास खाल्ला तेव्हा तर तिचा होणारा जळफळाट मला स्वच्छ दिसत होता. तिचंही तुझ्यावर तेवढंच प्रेम आहे वेड्या जेवढं तू तिच्यावर करतोयस. मी तिच्याकडे पाहत गालातच हसलो. ती रागानं नुसती चडफडत होती. मला तिच्याकडे बघण्यात मजाच वाटत होती पण तेवढ्यात माझ्या कानांवर ललितचा आवाज पडला आणि माझं हसू विरलं.

‘’तू हा पास्ता खाऊन तरी बघ ना! फारच टेस्टी असतो इथला पास्ता.’’

ललित, इथे काय करतोय? माझी नजर आवाजाच्या दिशेनं शोधत निघाली तर तो दुसर्‍या एका पुरुषासोबत बसलेला मला दिसला. हा असं काही कसं करु शकतो?

‘’अरे खाऊन तरी बघ ना!’’ असं म्हणून ललितनं त्याची प्लेट त्या गाढवासमोर केली. त्यानं ललितच्या केसांतून एकदा बोटं फिरवली मग थोडासा खाली झुकून त्याला म्हणाला, ‘’तूच भरव ना!’’ आह! काय चाळै चाललेत यांचे?

ललित नेहमीसारखाच नाजूक हसला आणि त्यानं त्या मूर्ख माणसाला तो पास्ता भरवलापण. बकवास! 

‘’ऊं! टेस्टी.’’ टेस्टी लागतंय म्हणे हां! त्याची हिंमत कशी झाली? माझा विश्वासच बसत नाहीए की ललित मला सोडून दुसर्‍या कुणासोबत तरी जाऊ शकतो यावर. त्यांचं माझ्याकडे लक्षच नव्हतं. ते आपल्याआपल्यातच हसत खिदळत होते.

‘’ललित, तुझ्या चेहर्‍यावर काहीतरी लागलंय बघ.’’ तो पुरुष म्हणाला. पुरुष कसला! हा तर पुरुषवेश्या आहे. माझ्या ललितसोबत का आहे हा? 

‘’हो का?’’ असं म्हणत ललितनं टेबलवरचा नॅपकिन उचलला. 

‘’थांब. मी पुसतो. दे.’’ असं म्हणून त्यानं तो नॅपकीन ललितच्या हातातून घेउन त्याच्या ओठ आणि अजूबाजूची जागा साफ केली. मला दिसत होतं की तो मुद्दामहून सतत त्याच्या ओठांना स्पर्श करत होता. इथे जर आणखी काही वेळ बसलो ना तर माझा माझ्यावरचा ताबा सुटेल.

‘’दिगंत, आपण धिलेली ऑर्डर आली बघ.’’ वल्लरीच्या आवजानं माझं त्या दोघांवरुन लक्ष उडालं. 

‘’थॅन्क्यू.’’ मी हसून त्या सर्व्हरचे आभार मानले असले तरी माझ्या मनात रागाचा लाव्हा उसळत होता. आता अवधूतला मदत करण्याच्या मूडमध्ये राहिलो नव्हतो मी. ललितला त्या माणसासोबत पाहिल्यापासून मला माझ्या मनात धगधगणारी असूया खूपच जाणवायला लागली होती. तो दुसर्‍या कुणासोबत जाऊच कसा शकतो? तो माझा आहे. ललित लक्षात ठेव याचं उत्तर तुला द्यावं लागेल. एकच मिनिट, हा असा विचार का करतोय मी? मी कधीपासून ललितविषयी इतका पझेसिव्ह झालो? मला हे कधी जाणवलंच नाही. अगदी तेव्हाही जेव्हा वला आणि अवधूतचं लग्न झालं. मला सतत हेच वाटत होतं की मी वलावर प्रेम करतोय म्हणून पण आता माझ्या लक्षात आलं की ती तर माझी फक्त जवळची मैत्रीण आहे. माझं तर ललितवर प्रेम आहे. 

मी कसाबसा जिवाच्या रामरामाला तिच्याकडे लक्ष देत होतो. ती तिच्या कॉफीमध्ये साखर घालून ती ढवळत होती.   

 ‘’दे मी करतो ते! तू पेस्ट्री खा.’’ मी म्हणालो. पण मी हे सगळं तिच्यासाठी का करतोय? मला तर हे सगळं लिलतसाठी करायचंय.

मला तुझी काळजी घ्यायचीय. मला तुझ्यासोबत बाहेर फिरायला जायचंय. तुला पुरतं बिघडवूण टाकायचंय मला ललित. तू माझा आहेस आणि मी नाही तुला दुसर्‍या कुणासोबत पाहू शकत. हे सगळं मला आधी का नाही कळलं? माझं त्याच्यावर प्रेम आहे. देवा, इतका कसा मुर्खासारखा वागलो मी? यावेळेस मात्र सगळाच घोटाळा झाला. तो दुसर्‍या कुणासोबत तरी डेटवर आलाय. 

‘’थॅन्क्स दिग.’’ वललरीच्या आवाजातली वेदना मला जाणवली.

आता माझ्या लक्षात आलं की आम्ही दोघेही एकाच नावेतले प्रवासी आहोत. तिही त्याच वेदनेतून जातेय ज्यातून याक्षणाला मी जातोय. शेवटी जसं कराल तसं भराल हेच खरं आहे. 

मी एकदा वल्लरीकडे पाहिलं तर ती तिची कॉफी पिण्यात गुंतली होती. पण तिच्या डोळ्यांतली उदासीची छटा तशीच होती. मी हे असं काहीतरी करायला नको होतं. आता मला तिला सगळी सत्य परिस्थिती सांगायला हवी. तिचा पुन्हा नव्याने काही गैरसमज होता कामा नये अवधूथविषयी. मी माझ्या पुढ्यातलं सॅन्डविच अर्धं कापलं आणि अर्धा तुकडा तिच्यासमोर ठेवत म्हणालो, ‘’घे खा. डॉक्टर म्हणालेत की तुला व्यवस्थित खायला हवंय.’’ मी कुठंतरी स्वतःला गुंतवायला हवंय म्हणून हे संभाषण सुरु केलं होतं इतकंच. 

वल्लरीनं माझ्याकडे पाहिलं. तिचे डोळे पाण्यानं डबडबले होते. काय झालं बरं? मी काही विचारण?याआधीच तिनं मला थॅन्क्यू म्हटलं पण त्यासोबतच तिच्या डोळ्यातून पाण्याचा थेंब निसटला.

’’काय झालं वला? तू ठीक आहेस ना?’’ मी टिश्यूनं तिच्या गालांवरचं पाणी टिपत विचारलं. शीट्! ही सगळी माझी चुकी आहे; तरी अवधूत नाहीच म्हणथ होता.

‘’हो दिग, तू माझी किती काळजी करतोयस. पण माझ्या मनाचं रिकामपण संपत नाहीए बघ.’’

‘’ऐक वला. रडू नकोस बरं.’’ तिला असं म्हणून मी तिचा चेहरा दोन्ही हातांत धरला आणि तिला समजवायला जाणार तोच माझं लक्ष गेलं की तो पुरुष आता ललितला किस करण्यासाठी पुढे झुकला होता.

‘’बास. हे अति होतंय.’’ मी मोठ्यांदा ओरडलो आणि टेबलावर जोरात हात आपटला. आधी वल्लरीनं थोड्या साशंकतेनं माझ्याकडे पाहिलं पण त्याचवेळी आम्ही आणखी एकदा तो टेबलवरचा दणका ऐकला.

…

अवधूत…

जशी वल्लरी आत आली तशी माझी अस्वस्थता वाढू लागली. तिनं अगदी साधासाच फ्लोरल प्रिंटचा ड्रेस घातला होता. पण ती त्यातही लाजवाब दिसत होती. माझी बायको देखणीच होती आणि मी दिग्यावर जळत होतो. का तो नालायक तिच्यासोबत एकाच टेबलावर बसला? ती मनात कसली तरी विचार करुन स्वतःशीच हसत होती. मेलो मी! ठार झालो! बायको! आणखी कितीदा जीव घेशील माझा! माझ्या हातात असतं तर मी तुला अजिबातच घराबाहेर पडू दिलं नसतं मी!

अचानक तिची नजर माझ्यावर पडली. मी ज्या भाड्याने आणलेल्या मुलीसोबत बसलो होतो तिच्यावरही. तिच्या चेहर्‍यावरचं माझं लाडकं हसू त्या दृश्यासोबतच हरवून गेलं. उफ्! मला इतकी वेदना कधीच जाणवली नव्हती. मग तिचा चेहरा लाल झाला. तिनं पुन्हा आमच्याकडे पाहिलं. ती खूप छान दिसत होती. ए छोटी खारोटी, तू जळतेयस का? जर तुझं माझ्यावर अजूनही अगदी थोडसंही प्रेम असेल ना तर मी तुला मला सोडूण कसाच जाऊ नाही द्यायचो. मला थोडासा वेळ दे वला डार्लिंग! मी तुझी अगदी सर्वतोपरि काळजी घेईन. माझ्या मनाला जे काही दिसलं त्यानं समाधान वाटलं. नाटक संपलं होतं. पण मी काहीतरी करणार तोच दिगंत आणि वल्लरीचं वागणं बदललं. आधी दिगंतनं तिच्यासाठी कॉफी बनवली. मग तिला आपल्यासमोरचं सॅन्डविच कापूण त्यातलं अर्धं तिला ऑफर केलं. दिगंत कधीच त्याच्या पुढ्यातलं अन्न कुणाशीही शेअर करत नाही. मग आता काय झालं? शेवटी तर त्यानं तिचा चेहरा हातात धरला आणि काहीतरी पुटपुटला. 

‘’बास, हे अति होतंय.’’ मी टेबलावर मूठ आपटत ओरडलो. आणि माझ?या लक्षात आलं की दिगंतही तसाच ओरडत होता. काय चाललंय काय नक्की इथे?

मी त्याच्याजवळ गेलो. त्याच्या दंडाला धरलं आणि म्हणालो, ‘’काय करतोयस तू दिगंत? तुझी हिंमत कशी…’’

‘’गप्प बस. आता माझ्याकडे या सगळ्यासाठी वेळ नाहीए.’’

दिगंतनं माझ्या पकडीतून स्वतःचा दंड सोडवला आणि तो दुसर्‍या टेबलच्या दिशेनं गेला. ललित! मी थोडासा चकित झालो. माझी नजर वल्लरीकडे गेली तर तिला कसलातरी आनंद झाला होता. नक्की प्रकार काय चाललाय इथे? 

दिगंत ललितच्या जवळ पोचला आणि त्यानं त्याला हाताला धरुन मागे खेचलं. 

‘’काय चाललंय? दिसत नाही का मी इथे डेटवर आलोय ते?’’ ललितनं विचारलं.

‘’गप्प बस ललित. तू त्याला किस करण्याचा विचार तरी कसा केलास?’’ दिगंतनं त्याला विचारलं.

ह्याला काय झालं बरं? म्हणजे, ललित आणि दिगंत! मी वलालकडे पाहिलं. ती मंद मंद हसत होती. म्हणजे हे सगळं तिला माहीत होतं तर! अरे हो, ते एकाच कॉलेजामध्ये आहेत आणी दिगंतला तर ती खूप जवळचा मित्र मानते. शिवाय दिगंतला कसं माहीत असेल की ललित गे आहे म्हणून? ललितनं एक कटाक्ष वल्लरीकडे टाकला आणि तिनं किंचित हलवलेली मान माझ्या लक्षात आली.

‘’काय झालं मिस्टर? कोण आहात तुम्ही?’’ हा असं काय बोलतोय; दिगंतला ओळखत नसल्यासारखा? हे सगळं या दोघांनी ठरवून घडवून आणलं का?

‘’काय? काय? म्हणालास तू?’’ दिगंतचा आवाज वरच्या पट्टीत पोचला होता.

‘’कोण आहात तुम्ही? मी… आपण ओळखतो का एकमेकांना?’’ ललितनं पुन्हा त्याला विचारलं. असा का वागतोय हा? 

‘’तू माझ्याशी खेळ खेळतोयस का?’’ असं विचारल्यावर ललित फक्त हसला. 

‘’तुम्हांला तुमचे स्वतःचे काही कामधंदे नाहीत का दिगंत रत्नदीप? माझा हात सोड दिगंत. माझ्याकडे दुसर्‍या पुष्कळ गोष्टी करण्यासाठी आहेत.’’ असं म्हणून त्यानं दिगंतचा हात झटकला आणि तो हॉटेलच्या बाहेर निघाला.

आता माझ्या लक्षात सगळ्या गोष्टी आल्या. मला दिगंतच्या डोळ्यांत तिच वेदना दिसली नाकारलं जाण्याची; जी माझ्या वाट्याला आली होती.

‘’चांगलं केलंस ललित, या रत्नदीप बंधूंना हेच मिळायला हवंय.’’ वल्लरी कुत्सितपणे म्हणाली.

मला तिच्या त्या शब्दांचा अर्थ अगदी बरोब्बर कळत होता. हे काही दिगंतविषयी नव्हतं; हे तर माझ्याविषयी होतं. चांगलंय अवधूत! तू पुन्हा तिच्या रागाला उधाण आणलंस.

‘’वल्लरी, माझं ऐकून तर घे.’’ मी तिला स्पष्टीकरण देण्याचा प्रयत्न केला. पण माझं काहीही ऐकून न घेता माझ्याकडे दुर्लक्ष करुन ती मला टाळून निघून चालली होती. मी तिचा हात धरुन तिला माझ्याजवळ खेचलं, ‘’वल्लरी अगं तू समजतेस तसं काही नाहीए गं! माझं एकदा ऐकून तर घे.’’

वल्लरी दोन पावलं मागे झाली. मग माझ्या डोळ्यांत पाहत म्हणाली, ‘’श्रीयुत रत्नदीप तुमची ती प्रेयसी वाट बघतेय तुमची.’’ 

मला तिच्या डोळ्यांतली वेदना दिसत होती. दिग्या! हरामखोरा, तुझ्या त्या आयडीयानं मला पुन्हा बरबाद केलं. 

‘’नको ना मला त्या नावाने बोलवूस वल्लरी.’’ मी तिच्या हातावरची पकड थोडी घट्ट केली आणि तिला घट्ट छातीशी धरुन ठेवलं. ती सुटण्याची धडपड करत होती पण माझी पकड घट्ट होती.

‘’ही सगळी त्या मूर्ख दिगंतची कल्पना होती. मला माफ कर. एकदा माझ्या बोलण्यावर विश्वास ठैव बायको. माझ्या आयुष्यात फक्त तू आहेस आणी तूच अशशील.’’

पण शैवटी तिनं मला मागे ढकललंच. आता तिची नजर बदलली होती. तिच�