ટ્રેડ મીલ
ટ્રેડ મીલ
સવારના પહોરમાં એકદમ ઘરનું વાતાવરણ ત્રણ ડીગ્રી વધી ગયું.. આશા માજી ઉકળતા હતા… ૨૦૦૦ની સાલમાં ૨૦૦૦ ડોલર ખર્ચીને લાવેલું મારું ટ્રેડ મીલ આ વિપુલીયાના ધમાલીયા છોકરાઓ એ મચડીને બગાડી નાખ્યુ..
નાનકો કહે દાદીબા ટ્રેડ મીલ તો વૉરંટીમાં હશે હમણા દાદા ફોન કરીને બદલાવી નાખશે તમે ગુસ્સે ના થાવ.
હવે ૨૦૧૫માં કંઈ એ વૉરંટી ના ચાલે.
“પણ બા તમે ક્યારે વાપરો છો આ ટ્રેડ્મીલ!?… પપ્પા અને દાદા તે વાપરે છે.”
“ચુપ રે નાનીયા તને ખબર નથી ક્યારેક મારા પગ ઝલાઈ ગયા હોય અને ઉંઘ ના આવતી હોય ત્યારે હું પણ ચાલું છું.”
આમેય બા દાદાને સીધું કહે નહીં પણ ઉંચા નીચા કરવા હાય રે… બગાડી નાખ્યુ રે જેવા અરણ્યરુદનો ઉંચા અવાજે ગાય એટલે કાં દીકરો કાં દાદો બગડેલા સાધનનું ઇન્સ્પેક્ષન કરે અને જેને બોલાવવાનો હોય તેને બોલાવી લાવે. કે બોલાવા ફોન કરે પછી એ બોઇલર ટાઢું પડે કે ઘરનું વાતાવર્ણ નોર્મલ થાય.
વિપૂલ હમણા ઘરમાં તેના બંને “ધમાલીયાઓ” મોંટુ અને પીંટુને લઈને આવ્યો હતો. સ્વામિનારાયણની પૂજા માટે. ઘરમાં પૂજા હોય એટલે ઘણાં લોકો ઘરમાં હોય અને વટ વહેવાર એકલા બા જ સાચવે તેથી વિપૂલનાં મોંટુ અને સ્વીટુ ઉપર બહુ ધ્યાન રાખેલું નહીં.
પણ નાનીયાએ બીજે દિવસે સાંજે કહ્યુ હતું કે બા મોંટુ ભાઇએ આ મશીન ખોલેલું તેથી એક અને એક બે તેમ ગણી ને માજી ઉકળવા માંડ્યા હતા. જો કે આમેય વિપૂલ એમના મોટી નણંદ લીનાનો દિકરો અને નણંદબાએ ખુબ નણંદપણું તેમના સમયમાં દેખાડેલુ એટલે આમેય તે ગમતો તો નહીં જ..
ટીવી ઉપર મહારાજ સાહેબનું પ્રવચન ચાલતુ હતુ. રજની દાદા તે સાંભળતા હતા અને માજીના ઉંચા અવાજે થતા રાડાને પણ સમજતા હતા. મહારાજ સાહેબ બોલ્યા જ્યાં પણ અશાંતિ હોય ત્યાં મૂળભુત કારણ ભૂતકાળ જ હોય. જે ભુલાઈ જાય તો વાતાવરણ શાંત થઈ જાય.
બરોબર એવું જ હતું અત્યારે પણ વિપૂલ ઉપરનો આક્રોશ તો તે લીનાને કારણે હતો.. આજે ચાલીસ ચાલીસ વર્ષો તે વાતોને વહી ગયા પણ યાદ શક્તિ એટલી તીવ્ર કે હવે પ્રસંગો બધાજ કડે ધડે..હા કદાચ ૬૦ વર્ષ પછીના સ્મૃતિભ્રંશમાં હવે કદાચ વરસો આડા આવળા થાય પણ સાસુ, નણંદ જેઠ દિયર અને સસરા જાણે મારા વરજીને ચુસવા સતત તૈયાર જ બેઠા હોય…અને એના ભાઈ બહેન પપ્પા મમ્મી તો કાયમ જ બાપડા અને બિચારા…વટ અને વહેવારની વાતોમાં એના પીયરીયા બાપડા અને બીચારા પણ મારા પિયરીઆઓ?
મહારાજ સાહેબ આગળ બોલતા હતા.. ભૂતકાળને ભૂત શબ્દ કેમ અપાયો? કારણ કે તે કદી તે સ્વરૂપે પાછો આવતો જ નથી… જે છે તે આજ અને આવતી કાલ આપણા હાથમાં. ભૂત કાળને ભુલાય અને આજે જે હાથમાં છે તેને જીવાય તો જિંદગી બીન જરુરી વલોવાય ના. પણ સહેજ બહાનું મળ્યું નથી ને આશાબાના અરણ્યરુદનો અને આક્રોશો ચાલુ….
રજની કહે “તને કદી જે મળ્યું છે તે દેખાય છે? નથી મળ્યું તે શોધવામાં એકદમ એક્ષ્પર્ટ. યાદ કર માઠા દિવસોમાં ગાડું ભરીને પૈસા કોણ લાવ્યું હતું? તારા પિયરીયા કે મારા પિયરીયા?”
અને તરત જ આશાબા તાડુક્યા “બજાર ધારે વ્યાજ પણ દીધું છે કંઈ ઉપકાર નથી કર્યો?”
“વ્યાજ તો મેં મારી જાતને ઉપકાર ભાવનાથી દૂર રહેવા આપ્યુ હતું કંઈ મોટીબેને માંગ્યું નહોંતુ અને અગત્યની વાત માઠું ટાણું નીકળી ગયું ને?”
“તમે તો એવું જ બોલવાના ને?“
“પણ તારા પિયરીયા તો હાથ ઝાલવાય ઉભા રહ્યા નહોતા” – એમ બોલ્યા પછી ભડકો થશે તે બીકે રજનીભાઈ શબ્દો ગળી ગયા.
તેમને બીજો વિચાર એ પણ આવ્યો. આશા તેં ક્યારેય એવું વિચાર્યુ કે મોટીબેન લીના અમેરિકા હતી તો તુ અમેરિકા આવી? પણ આટલા લાંબા દાંપત્ય જીવને રજની ભાઈને એ શીખવી દીધુ હતું કે આશાને વાતે વાતે નિરાશ થઈ જવાની કૂટેવ દુર કરવી હોય તો આવું બધું વારંવાર નહીં કહેવું કારણ કે તેનો ચોક્કસ જ પ્રતિભાવ નકારાત્મક જ હોય.. અને બીજું એ પણ હોય કે મોટાબેન છે એટલું કરે તેમાં શું ધાડ મારી?
મહારાજ સાહેબનું વ્યાખ્યાન પુરું થયું અને નીચે આવીને ટ્રેડ મીલની સ્વીચો પ્લગો અને વાયરોનું નિરિક્ષણ કર્યુ. આશા બા વાંકી નજરે નિહાળી રહ્યા હતા. કેમેય કરીને ટ્રેડ મીલ ચાલુ ના થયું એટલે કોઇ પીષ્ટપેષણ કર્યા વીના ઉપર જતા હતા ત્યાં ફરી અરણ્યરુદનો ચાલુ થયા..” કહું છુ હવેથી વિપુલને ખબરદાર બોલાવ્યો છે તો?”
રજની કહે “દસ હજાર માઈલ દુર આ એક જ ભાણીયો ગામમાં છે. સારે માઠે પ્રસંગે બોલાવવા પડે અને આપણે પણ જવું પડે…”
“એટલે દરેક વખતે મોંટુ અને પીંટુ આવે ત્યારે મારે ખડે પગે તેમની ચોકી કરવાની?”
“ના. તેઓ પણ મોટા થાય છે હું સમજાવીશ પણ તમને કેમની ખબર પડી કે મોંટુએ જ ટ્રેડમીલ બગાડ્યું છે ? પંદર વર્ષ તો ચાલ્યુંને?” હવે તે પણ આપણી જેમ નિવૃત તો થાયને?”
મને નાનીયાએ કહ્યુ..(નાનીયો એટલે પૌત્ર દીકરાનો દીકરો)
રજનીભાઈએ બુમ પાડી “નાનીયા…”
“હા દાદજી” કરતો નાનીયો તેનું કીડલ હાથમાં લઈને તેના રુમમાંથી બહાર આવ્યો.
“મોંટુભાઈ આ મશીનને ખોલતા હતા ત્યારે તું ક્યાં હતો?” રજની ભાઈએ ઉલટતપાસ શરુ કરી.
“દાદાજી પીંટુભાઈ બહુ ઝડપથી ટ્રેડમીલ ચલાવતા હતા તેથી તે પડી ના જાય માટે કશુંક મશીન ખોલીને કર્યુ હતુ. કે તે કર્યા પછી મશીન ચાલતું જ બંધ થઈ ગયું.”
દાદાને તાળો બેસતો જણાયો એટલે વિપૂલને ફોન કર્યો.
બીજે છેડે હેલોના અવાજે રજની બોલ્યો “બેટા રજની મામા.”
“હા મામા..”
“બેટા મોંટુ છે?”
“ના મામા એ તો કોલેજ ગયો છે.”
“ભલે બેટા મને ફોન કરવા કહેજે.”
“પણ શું થયુ એતો કહો?”
“કાલે એણે ટ્રેડ્મીલ ખોલ્યું હતું તે શાને માટે તે જાણવા ફોન કર્યો હતો.”
“દાદા કાલે પીંટુ ગાંઠતો નહોતો અને તેને વાગી ના જાય તેથી મોંટુને મશીનની ઇમર્જન્સી સ્વીચ બંધ કરવાનું મેં જ કહ્યુ હતુ. પણ તમારી સાથે વાત મોંટુએ નહોતી કરી?”
“ના પણ તેં અત્યારે કરી તો સારું થયું."
“કેમ શું થયું?”
“થવાનું શું હોય? વાતનું વતેસર. ચાલ પછી શાંતિથી વાત કરીશ. હમણાં તો બંબો લઈને આગ ઠારવા જઉં છું.”
વિપૂલ કહે ” મામા જરા સમજાય તેવું બોલોને?”
“ચિંતા ના કર આ તો ક્યારેક વાતનું વતેસર થઈ જાય તો આગ લાગે તેમ કહેવાય અને હવે સત્યદર્શન થઈ ગયું છે એટલે તે વાત કહેવા બંબો ભરીને ઠંડુ પાણી લઈને જઉં છું.”
“મામા તમે પણ! ગજબ છો..એમ સીધે સીધું કહોને કે મામીને સમજવવા જાવ છો…”
“હવે તારી તો મામી છે પણ મારે તો સીધી આગની લપટો ખાવાની છે તેથી તેનું બુરું ના દેખાય તેનું ધ્યાન રાખવું પડેને?” વિપૂલે હસતા હસતા ફોન મુક્યો અને મનોમન બબડ્યો પણ ખરો કે ખરું જોડું છે? લઢે છે, એક બીજાને વઢે છે છતા એક મેકનું નીચું પડવા નથી દેતા. ચાલીસ વર્ષનો સહવાસ છે ભાઇ!
આ બાજુ કલ્પાંત કરી લીધા પછી આશાબાનું મગજ વહેવારુ બન્યું.. આટલુ મોંઘુ અને મોટું સાધન એમ જરા મચડવાથી બગડે ના. આ મિક્ષ્ચરમાં સહેજ લોડ વધી જાય અને સ્વીચ ઓફ થઈ જાય તેવું તો કંઇ નહીં થયું હોય?
રજની ફોન ઉપર હતો અને આશાબાએ ટ્રેડમીલને ખોલ્યું.. કંઈ સમજણ ના પડી એટલે નાનીયાને બોલાવ્યો “કાલે મોંટુભાઈ શું કરતા હતા અને ક્યાં કરતા હતા તે બતાવ તો?”
નાનીયો આવ્યો અને કહે “બા આ મશીન તમે ખોલ્યું ને તેમ જ ખોલ્યું હતું..પણ તેમણે શું કર્યુ તે મને ખબર નથી.”
વીસ વર્ષ પહેલાનું મેન્યુઅલ લઈને રજની નીચે આવ્યો ત્યાર સુધીમાં તો આશાબા એ ઇમર્જન્સી સ્વીચ શોધી નાખી હતી અને તેને ચાલુ કરી. ટ્રેડ મીલ તો લાઇટો બતાવવા માંડ્યુ.
“હેં એ એ..” કહી આશાબા એ કોલંબસે અમેરિકા શોધ્યાના હરખે હરખાઈ રહ્યાં હતાં.
રજની કહે “આશા તું તો ખોટી જ મોંટુને દોષ દેતી હતીને?” રજનીને અવગણતા આશા બોલી “મને તો તમારા બે બાપ દીકરાની ચિંતા હતી વરસાદમાં ક્યાં બહાર ચાલવા જવાય છે?”