ଆତ୍ମ ଚିନ୍ତନ

ସବୁ ଖାଲି ଖାଲି ଲାଗେ ଏଇ ଖୋଲା ଆକାଶ ତଳେ। ସତରେ ମଣିଷ କଣ୍ ପାଇଁ ଆସେ, ପୁଣି କଣ୍ କରିବାକୁ । କେତେବେଳେ ମନ ପୁରି ଉଠେ ସେଇ ସୁଗନ୍ଧରେ ମତୁଆଲା ହୋଇ ତ ପୁଣି କେତେବେଳେ ହରାଇବାର ଭୟ । କଣ୍ ସତରେ ଶେଷ ସତ୍ୟ ହିଁ ମୃତ୍ୟୁ ? ହଁ ମୃତ୍ୟୁ ହିଁ ଶେଷ ସତ୍ୟ । ହେ ମୃତ୍ୟୁ ମୋତେ ତୁମେ ଆଲିଙ୍ଗନ କର । ଖାଲି ହତାଶା, ହଁ ହତାଶା । Empty drums. Yes all are empty drums. ଶବ୍ଦ ତାର ଯୋଜନ ଯୋଜନକୁ । ମନେପଡେ ଆଜି Nepoleon ଙ୍କର ସେଇ ସମ୍ଭବ ଅସମ୍ଭବର ବ୍ୟାଖ୍ୟା । ସମ୍ଭବ ହେଲେ ବି କଣ୍ ହେବ, ଅସମ୍ଭବ ହେଲେ ବି କଣ୍ ହେବ ? All are empty drums. ପାଇଗଲେ ହରାଇବାର ଭୟ, ହରାଇଲେ ପାଇବାର ଆଶା । ଏଇ ଆଶା ନିରାଶାରେ ମଣିଷ ଯେ କେତେ ମୃତ୍ୟୁ ମରୁଥାଏ, ପୁଣି କେତେ ଜନ୍ମ ଯିଉଁଥାଏ । କାମନାର ବିନାଶରେ ଦୁଃଖର ବିନାଶ, ହଁ ବିନାଶ । ଇଏ ହେଲା ବୁଦ୍ଧଦେବଙ୍କର ସେଇ ଅମୃତ ବାଣୀ । ବସ୍ତୁ ସର୍ବସ୍ବ ଏଇ ଦୁନିଆରେ ଭାରି ହାଲକା ଲାଗେ ଏ ବାଣୀ । ସତରେ କଣ୍ ବୁଦ୍ଧଦେବଙ୍କର ବାଣୀ ସତ୍ୟ ? ସତ ଲାଗେ ତ ପୁଣି ଲାଗେନାହିଁ, ପୁଣି ଲାଗେ । ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଗୀତାରେ କହିଲେ, ମୁଁ ହିଁ କେବଳ ସତ୍ୟ । ତାହେଲେ ହସ୍ତିନାପୁରର ସେହି ତେଜିୟାନ୍ ବଳବାନ୍ ମହାମାନୀ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ କଣ୍ ମିଥ୍ୟା ? ସବୁ ସତ, ପୁଣି ସବୁ ମିଛ । only struggle for existence. ତ ମନରେ ସ୍ବତଃ ପ୍ରଶ୍ନ ଆସେ କାହିଁକି ଏ ପ୍ରହସନ ? Shakespeare ଙ୍କ ମତରେ Life is just like an onion, if you peel of layer after layer, then you will find nothing is there. ତ ପୁଣି, ଏ କଣ୍ ପ୍ରହସନ ନୁହେଁ ? 

ନିତି କୁହେ : ଧର୍ମ ନିତ୍ୟ ଏବଂ ସୁଖ ଦୁଃଖ ଅନିତ୍ୟ । ଜୀବ ନିତ୍ୟ ତଥା ଜୀବନର ହେତୁ ଅନିତ୍ୟ ।ମୁଁ କୁହେ : ପୃଥିବୀକୁ କ୍ଷତ ବିକ୍ଷତ କରି ଖୁରାରେ ନିଜ ଧୂଳି ମଳିରେ ଆକାଶ ଢାଙ୍କି ପକାଇଛି ଯୋଉ ମୁମୁର୍ଷୁ ବୁଢା ଘୋଡା, ସେ କୁଆଡେ ମୋର ବାପା । ନିଜଠୁଁ ନାଭି ନାଡ ବିଛିନ୍ନ କରି ନର୍ଦମାକୁ ଫିଙ୍ଗିଦେଇ ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ଯିଏ, ସେ କୁଆଡେ ମୋର ମାଆ । ଆଉ ଆଙ୍ଗୁଠି କାଟି ଗିନାଏ ରକ୍ତ ନ ଦେଲେ ଯିଏ ପାଦରେ ଅଳତା ପିନ୍ଧିବନି କହୁଛି, ସେ କୁଆଡେ ମୋର ପତ୍ନୀ । 

ବୁଝିହୁଏ ନାହିଁ କେତେବେଳେ ଏଇ ପୃଥିବୀ ବିକ୍ଷୁବ୍ଧା ତ କେତେବେଳେ ଅପରାହ୍ନର ଆକାଶ ପରି ଉଦାସ । you can't predict. Yes you can't predict it. ଲିଳାବତୀଙ୍କ ଭଳି ବିଦୂଷୀ ମହିଳାଙ୍କର ଅସହଣୀ ସ୍ବାମୀ, ଶ୍ବଶୁର ଜିଭ କାଟି ଦେବା ଭଳି ଅବସ୍ଥା ଏ ସମାଜର । ଆଜିର ଏ ସମାଜ ଉପରକୁ ମୁଣ୍ଡ ଟେକିଲେ ପବନ ବି ଅପସରି ଯାଏ । ଗୋଟେ ପାଦ ମାଟିରେ ପକାଇ ଚାଲିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ ପୃଥିବୀ ଟଳମଳ ହୁଏ । ମାଟି ଭିତରୁ ବାସୁକିର ସ୍ବର ଶୁଭେ : ଓଃ । ସବୁବେଳେ ଏମିତି ହୁଏ ମୋର । କଣ୍ ଖାଲି ମୋର ନାଁ ସମସ୍ତଙ୍କର ? କଥା ସବୁ ବିଶ୍ୱାସ ଘାତକତା କରନ୍ତି । ଶବ୍ଦମାନେ ମୋ ଜିଭରୁ ଡେଇଁପଡି ଓଲଟା ପାଦର ଡାହାଣୀ ପାଲଟି ଯାଆନ୍ତି । କେଉଁଠି ବି ମୁକ୍ତି ନାହିଁ ଜୀବନକୁ, ଜୀବନ ପକ୍ଷୀକୁ । ଆକାଶ ବାହାରର ଆକାଶକୁ ଉଡିଯାଉ ନାଁ କାହିଁକି, ସେଠି ବି ମୁକ୍ତିର ମାର୍ଗ ନାହିଁ । ନୀରବତାଠୁ, ଶବ୍ଦଠୁ, ଏପରିକି ତୁମେଠୁ, କାହାରିଠୁ ନିସ୍ତାର ନାହିଁ । ନୀରବତାଠୁ ନିସ୍ତାର ନଥିଲା, ନିସ୍ତାର ନଥିଲା ଶବ୍ଦଠୁ । ଏବେ ତୁମଠୁ ନିସ୍ତରିଲେ ପୁଣି ସେଇ ନୀରବତା । ସେଇ ଶବ୍ଦ, ସେଇ ତମେ, ପୁଣି ଥରେ ମିଳୁ ନଥିବା ମୁକ୍ତିର ଭ୍ରମରେ । 

ଶରୀର ମୋର, କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଶରୀର ନୁହେଁ । ମନ ମୋର, କିନ୍ତୁ ମୁଁ ମନ ନୁହେଁ । ବୁଦ୍ଧି ମୋର, କିନ୍ତୁ ମୁଁ ବୁଦ୍ଧି ନୁହେଁ । ତେବେ ମୁଁ କିଏ ? କଣ୍ ବିବେକ ଦ୍ବାରା ନିଜ ସ୍ବରୁପର ବୋଧ ସମ୍ଭବ ? Yes, we all are guided by our consciences. ସତରେ କଣ୍ ଆମେ ସମସ୍ତେ ବିବେକ ଦ୍ବାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଅଛେ ? ନା ! ଆଜିର ଏ ବସ୍ତୁବାଦୀ ଦୁନିଆରେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ସୁବିଧାବାଦି ହୋଇପଡିଛେ । ସୃଷ୍ଟି ମଧ୍ୟରେ ସାର ଅସାରକୁ ନିତ୍ୟ, ଅନିତ୍ୟକୁ ଜଡ ଓ ଚେତନକୁ କେବଳ ବିବେକ ଦ୍ବାରା ହିଁ ଅଲଗା କରିହେବ । ବିବେକର ଅଭାବ କାରଣରୁ ଜଗତରେ ଦୁଃଖ, କ୍ଳେଶ, ଅନର୍ଥର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ । ବିବେକର ଅଭାବ କାରଣରୁ ଆମେ ଯାହା ତାହା ଆମେ ଜାଣୁନା ଏବଂ ଆମେ ଯାହା ନୋହୁଁ ତାହାକୁ ଅର୍ଥାତ୍ ଶରୀରକୁ ମୁଁ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଛୁ । ଆମେ ସମସ୍ତେ ମୁଁ ସର୍ବସ୍ବ ହୋଇଯାଇଛେ । ବିବେକ ଉଦୟ ହେଲେ ନଶ୍ବର କଣ, ଶାଶ୍ଵତ କିଏ, ଅନିତ୍ୟ ନିତ୍ୟ କଣ ବୁଝି ହୁଏ ଏବଂ ଶାଶ୍ଵତର ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ମନ ବିଚଳିତ ହୁଏ । 

ଆମେ କଣ୍ ଦୁନିଆକୁ ଆସିଛେ ଅର୍ଥ ରୋଜଗାର କରି, ମଉଜ୍ ମଜଲିସ୍ ସହ ଘର ସଂସାର କରି, ସନ୍ତାନ ସନ୍ତତି ଉତ୍ପାଦନ କରି ମରିଯିବା ପାଇଁ, ବରଂ ସତ୍ୟ-ଅସତ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଏବଂ ଶାଶ୍ଵତ ଭିତରେ ବିବେକ ଦ୍ବାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇ ମୁକ୍ତି ପାଇବା ପାଇଁ । ଆମେ ଦିନ ରାତି ବିବେକକୁ ଆଚ୍ଛାଦିତ କରି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛୁ ତେଣୁ କରି କରି ମରୁଛେ ପଛେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟର ଅନ୍ତଃ ହେଉନାହିଁ ଆଉ ଯେତେ ପାଇଲେବି କାମନା ବାସନାର ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତଃ ନାହିଁ।