Library
ବନୌଷଧି
ବନୌଷଧି
ବନୌଷଧି ଦେଶୀ ଉପଚାର ମନ୍ତ୍ର
କହିବେ କବି ଅମର
ଆସ ଆମେ କିଛି ଜାଣିନେବା ତାହା
କବିତାରେ ଲେଖା ସାର ।
ଶ୍ୱେତଚନ୍ଦନକୁ ଅଦା ମହୁ ସାଥେ
ମିଶାଇ ସେବନ କଲେ
ବାନ୍ତି ହେଉଥିଲେ ତୁରନ୍ତ ଥମିବ
ଜାଣିଥାଅ ଏହା ଭଲେ ।
ବାସଙ୍ଗ ପତ୍ରର ରସ ଛଟାଙ୍କିଏ
ଚିନି ସହିତ ସକାଳେ
ଔଷଧ ପରାଏ ସେବନ କରିଲେ
ରକ୍ତବାନ୍ତି ବନ୍ଦ କରେ ।
ଅପମାର୍ଗ ମୂଳ ସାଙ୍ଗରେ ତିନୋଟି
ଗୋଲମରିଚ ମିଶାଇ
ବାଟି ପିଉଥିଲେ ମାରାତ୍ମକ ରୋଗ
ହଇଜା ଦୂର ହୁଅଇ ।
ନ ହେଲେ ଶିମୂଳୀ ଛେଲି ସହିତରେ
କଞ୍ଚା ଗାଈକ୍ଷୀର ନେଇ
ବାଟି ପାନ କଲେ ଝାଡ଼ା ବାନ୍ତି ଯେତେ
ନିବାରିତ ହୋଇଥାଇ ।
ଜୁଆଣି ସହିତ ଗୋଟାପାନ ଦୁଇ
ଶୀତଳ ଜଳରେ ବାଟି
କରିଲେ ସେବନ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଜାଣ
କମେ ତରଳ ଝାଡ଼ାଟି ।
ଦହି ବେସନକୁ ଏକତ୍ର ମିଶାଇ
ମୁଣ୍ଡରେ ମାଲିସ କଲେ
ବାଳ ଅଠା ଜଟା ଛାଡିଯାଏ ମଳି
କୋମଳ ହୁଅଇ ଭଲେ ।
ମନ୍ଦାର ଫୁଲକୁ ବାଟି ତା' ସହିତ
ନଡ଼ିଆ ତେଲ ଘୋଳିବ
ସେହିଥିରୁ କିଛି ଦିନ ଲଗାଇଲେ
ମୁଣ୍ଡରେ ବାଳ ବଢ଼ିବ ।
ନିମ୍ବ ତେଲ ଏକ ମାସ ନସ୍ୟ ଦେଲେ
ବାଳ ଶୀଘ୍ର ପାଚିବନି
ଦିଶିବ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଘନ କଳା ହେବ
ସହଜରେ ଝଡିବନି ।
କଦଳୀ ଗଛର ଶୁଖିଲା ପତ୍ରକୁ
ପୋଡ଼ି ପାଉଁଶ କରିବ
ପାଣିରେ ମିଶାଇ କ୍ଷଣ ଲେପନରେ
ଉକୁଣୀ ଶୂନ୍ୟ ହୋଇବ ।
ଦାନ୍ତ ଯଦି କେବେ ପୋକ ଖାଉଥାଏ
ନିୟମିତ ଏହା କର
ବେଗୁନିଆ ପତ୍ର କଳରେ ଜାକିବ
ପୋକଖିଆ ହେବ ଦୂର ।
ନଡ଼ିଆ ଗଛର ଚେରକୁ ଛେଚିଣ
ଜଳରେ ମିଶ୍ରଣ କରି
ଏହାକୁ ପାଟିରେ କୁଳୁକୁଞ୍ଚା କଲେ
ଦାନ୍ତହଲା ଥାଏ ରହି ।
ଶୁଣ୍ଠୀର ଚୂର୍ଣ୍ଣକୁ ଦାନ୍ତରେ ଘଷିଣ
ଉଷ୍ଣଜଳେ ବାରମ୍ବାର
କୁଳି କରୁଥିଲେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର
ଦାନ୍ତ ପୀଡ଼ା ହୁଏ ଦୂର ।
ବିଶୁଦ୍ଧ ଗରମ ପାଣିରେ କୋଡିଏ
ବୁନ୍ଦା ଅଦାରସ ଦେଇ
ପାନ କରୁଥିଲେ ପେଟ ଫମ୍ପା ରୋଗ
ଶୀଘ୍ର ଆରୋଗ୍ୟ ହୁଅଇ ।
ତେନ୍ତୁଳି ପତ୍ର ବା କଲରା ପତ୍ରର
ରସ ସହିତରେ ଚିନି
ମିଶାଇ ସେବନ କରୁଥିଲେ ଭାଇ
ନାଶ ହୋଇଯାଏ କୃମି ।
କଟା ଘାଆ ଯଦି ହୋଇଥାଏ ଦେହେ
ଶୁଖାଇବା ପାଇଁ ତାହା
କଲରା ପତ୍ର ଓ ତୁଳସୀ ପତ୍ରକୁ
ବାଟି ଲେପ ଦେବ ଏହା ।
ଯଦି ବାଡ଼ିପଟେ ଥାଏ ନିମ୍ବପତ୍ର
ରାଶି ଆଉ ଘିଅ ସାଥେ
ପେଷିଣ ପ୍ରଲେପ କରିଲେ ଘାଆରେ
ଶୁଖିଯାଇଥାଏ ଆପେ ।
ଅମରପୋଇର ପତ୍ର ବାଟି ନାଭି
ଚତୁର୍ପାର୍ଶ୍ଵେ ଲେପ ଦେବ
ପିଲାଙ୍କର ମୂତ୍ର ବନ୍ଦ ହୋଇଥିଲେ
ଏହି ଉପାୟ କରିବ ।
ଶୁଦ୍ଧ ହଳଦୀକୁ ଥଣ୍ଡା ପାଣି ସାଥେ
ଭଲଭାବେ ପେଷି ନିଅ
ଦୁଇ ତିନି ଥର ନାଭି ମଣ୍ଡଳରେ
ଯତନେ ଲଗାଇ ଦିଅ ।
ତୁଳସୀ ପତର ରସ ସହିତରେ
ମଧୁ ଚାମଚେ ମିଶାଇ
ପିଆଉଥିଲେ ତ ଶିଶୁ ଗଣଙ୍କୁ ଯେ
ସର୍ଦ୍ଦି ଥଣ୍ଡା ଛାଡ଼ିଥାଇ ।
ଗିଲ ଅଗି ଅଳ୍ପ ରାଇ ବେସରରେ
ଗୋଳାଇ କରି ଯତନେ
ପୋଡ଼ପିଠା କରି କିଛି ଦିନ ଖାଅ
ଅଣ୍ଟାଧରା ଯିବ ଦିନେ ।
ଶ୍ୱେତ ପୁରୁଣୀର ସର୍ବାଙ୍ଗ ଛେଚି ତା'
ରସ ଚକ୍ଷୁରେ ପକାଅ
ଚକ୍ଷୁକୁ ଦିଶିବ ସ୍ୱଚ୍ଛ ନିରିମଳ
ପୁରୁଣା ରୋଗ ଦୂରାଅ ।
ଜାଣିଲେ ଜୀବନ ସଂଜୀବନି ସୂତ୍ର
ବୈଦ୍ୟରାଜପାୟ ତଥ୍ୟ
ବାଣ୍ଟିଦେଲେ ଜ୍ଞାନ ବିନା ମୂଲ୍ୟ ନେଇ
କବି ଶ୍ରୀ ଅମରନାଥ ।
