સરદારનું ગીત-૪૯

યરવડામાં-ર (ઈ.સ. ૧૯૩ર)

ગાંધીના સાથમાં જેલ, થતી જાય પસાર રે;

નિત્યની બાબતો તેઓ, કરે રમૂજદાર રે.

સોડા નાખો બધી ચીજે, ગાંધીજીએ કહેલ રે;

અડચણે કહે તેઓ, સોડાથી લો ઉકેલ રે.

હાસ્યભર્યા જવાબોય, કદી સાચા પડેલ રે;

ને ઉચ્ચારો કરે તેઓ, ખૂબ હસી ભરેલ રે.

પ્રયોગો કરતા ગાંધી, એની રમૂજ થાય રે;

વહેતા દિવસો આમ, દુ:ખ નો’તું જરાય રે.

અજ્ઞાનતા ઘણી વાતે, રાખતા સરદાર રે;

વિવેકાનંદને તેઓ, જાણતા ન લગાર રે.

જેલમાં એમની વાતો, વાંચેલ-સાંભળેલ રે;

વિવેકાનંદની ત્યારે, ઓળખાણ થયેલ રે.

એકે પૂછેલ ગાંધીને, પગે કીડી મરાય રે;

આવી રીતે થતી હિંસા, કેમ રોકી શકાય રે.

સરદારે કહી દીધો, એનો એક ઉપાય રે;

ચડાવી પગને માથે, રસ્તા પર ચલાય રે.

ભિખારીથી ઘણો ખર્ચ, ડાકુ પર કરાય રે;

અંગ્રેજો તેમની પાસે, ડાકુ જેવા ગણાય રે.

જેલમાં મન તેઓનું, પ્રવૃત્તિમાં રહેલ રે;

ને પરબીડિયાં તેઓ, ખૂબ શીખી ગયેલ રે.

અત્યાચારો થતા ખોટા, એની વાતો થયેલ રે;

ને સરદારને એમાં, રમૂજો થૈ’ ગયેલ રે.

જેલમાં શીખવા લાગ્યા, સંસ્કૃત સરદાર રે;

સંસ્કૃત શીખતા તેઓ, ગમ્મતનો ન પાર રે.

કોઈ ટાણે લખાણોની, કરી રહેલ ચીડ રે;

હર ઘડી વિચારોની, આવી ચડેલ ભીડ રે.

ખોટા કોમી ચુકાદાથી, દુ:ખી થ્યા’ સરદાર રે;

ને ઉપવાસનો આવ્યો, ગાંધીજીને વિચાર રે.

**

જેલમાંયે કરે ચિંતા, ભારત દેશની ઘણી;

અંગ્રેજોએ અહીં આવી, સહુની શાંતિને હણી.