पेरूचे प्रेम!

मी इयत्ता पहिलीत असतांनाची गोष्ट. लहानपणी आठवतात ती आमच्या घरातील आंगणातली मोठ-मोठी पेरूची झाडे. चवदार पेरूचा सिझन म्हणजे आम्हा लहानग्यांची चंगळ असायची. पण आमचे अप्पा, आमच्या काळजीपोटी झाडावर चढू द्यायचे नाहीत. त्यांच्या खोलीहून दूर दिशेच्या झाडांवरच चढायचा कारभार मी आणि माझा मित्र अक्षय करायचो. मग टवटवीत हिरवी पेरू तोडून खायचा अन् सर्वात उंच असलेल्या फांदीवर चढून तो तोडायचा, ही मजा काही औरच होती. अश्याच झाडांवर चढण्याच्या सवईमुळे, एकदा खाली पडून, चार टाक्यांचा प्रसाद देखील मिळाला आहे लहानपणी, पण ती ही गोष्ट नाही. ती आम्हा लहानग्यांच्या खोडकर प्रवृत्ती ह्या खंडात लिहीन केव्हा तरी पुढे.

तर मी सांगत होतो ते एका रविवारच आठवतय, एक पेरूच झाड नेमक अप्पांच्या खोली समोरच होते. त्यावर अगदी उंच फांदीवर, एका पोपटाने थोडा खाल्लेला टप्पोरा पिवळसार पेरू दिसला होता. पोपटाने खाल्लेले पेरू म्हणे जास्तीच गोड असतात! त्यामुळे आता हा पेरू तर हवाच, अश्या नझरेने दोघांनी एकमेकांकढे पाहीले. अन् दुसऱ्या क्षणात, दोघही पेरूच्या झाडावर चढणारच की इतक्यात आठवल, अन् मागे वळून हळूच वर पाहील तर असा बोध झाला की तो पेरू नेमका अप्पांच्या खिडकीसमोरच होता. झाल! तसाच अक्षयला खाली ओढून घेतल आणि त्याला पण बहुदा कळून चुकल होत. पण, पेरू हवा तर होता ना....

मग अप्पा नक्की कुठे आहेत ते पाहायला, अक्षय, पाणी पिण्याच्या बहण्याने, वर गेला. खूण म्हणून तोंडाने "टाक", (जीभ वरच्या दातांच्या मागे दुडपून, जोरात आवाज़ करत थोबाडाबाहेर ती काढली तर मोठा आवाज़ येतो त्यालाच "टाक" म्हणतात.) असा आवाज करायच ठरल. मी तो आवाज़ झाडावर मधल्या फांदींवर बसून ऐकायचा अन् पेरूकडे चाल करायची. ठरल्याप्रमाणे, अक्षय वर गेला, व्हरणड्यातून थेट अप्पांच्या खोलीत जायच्या ऐवजी, तिथून अलीकडच थांबला. त्याची काही हिंमत होईना पुढ जायची. त्याला तिथे असा पाहून आईने (आमची आजी) विचारले "काही हवाय का?". "पाणी", एवढाच काय तो शब्द त्याच्या तोंडातून बाहेर पडला. आई पाणी अणुस्तोवर भीतभीतच त्याने डोकवून पहिले तर अप्पा नव्हते खोलीत. पाणीबीणी विसरून त्याने "टाक" असा जोरात आवाज़ तिथेच काढला. मला ऐकू आल्या बरोबर मी पुढे वर पेरुच्या दिशेने पटापटा चढू लागलो. वेळ जाउ नये आणि फक्त पेरूच कढे बघत पुढ जात होतो. इकडे घरात "टाक" आवाज ऐकून अप्पा त्यांच्या खोलीकडे येत होते..........

झाल, आता आपत्कालीन स्थीतीत काय करायच हे आम्ही ठरवल नव्हत. गोचा झाला. अक्षय तसाच खाली पळाला, मला सावध करायला. अन् इकडे मी आता पेरूच्या फांदीजवळ येऊन ठेपलो होतो. पेरूची फांदी पोपटच वजन झेलेल इतकी नाजूक होती. हे माझ्या त्या पेरूच्या प्रेमात देखील लक्षात आले. बहुदा अप्पांच्या धाकाने त्या क्षणात मी थोडा अलर्ट राहिलो, अस म्हणायला हरकत नाही. अलगद जवळच्या फांदीवर गेलो आणि पेरू तोडायचा म्हणून हात पुढे केला. आता इंच इंच पेरू जवळ जाणारी माझी बोट, पवलोपावली पळत झाडाजवळ येणारा अक्षय, आणि झपझप खोलीकडे येत असलेले अप्पांचे स्थिर चैतन्य, बहुदा एकाच वेळेस घडत होते हे सगळे...

आता माझी बोट पेरूला शिवणार तितक्यात, खिडकीचा किरर्र आवाज ऐकू आला आणि बोट होती तिथंच फ्रीज झाली. मनातून पेरू केव्हाच उतरला होता. आता तो एव्हाना आतून किडला असेल अश्या भावना जागृत होत होत्या. तशी खिडकी उघडायची थांबली. एक निश्वास सोडला आणि म्हटल फक्त वार्‍याच झूळुक लाडावत असेल खिडकीला. अस म्हणून परत बोट पुढ सरकवली, तर काय, पेरू दर्शनाच्या ऐवजी, अप्पांच्या करकामाळावरील घड्याळ चमकले, आणि फ्रेम-बाइ-फ्रेम खिडकी बाहेर डूनकावणारी त्यांची तेजोमय प्रतिमा माझ्या अगदी चार-सहा फूटांवर मला लख्ख उन्हात चांदणे दाखवणारी होती. अशी ही गोष्ट.

आमचे अप्पा, जितके शिस्त-प्रिय तितकेच ते प्रेमळही होते. म्हणजे ते आम्हा लहानग्यांना नेहमीच गोष्टी सांगत, अगदी जोक्स सुध्दा सांगायचे. लहानपणची त्यांच्याबद्दलची भीती ही त्यांच्या आमच्या मनातल्या आदरस्थानाची पुष्टीच होती की. त्यांच्या अश्या कित्येक आठवणी आहेत ज्या जीवनात आजही प्रेरणा देणार्‍या आहेत.