નવરાત્રી.
નવરાત્રી.
નવરાત્રીના નવ દિવસનું મહત્વ ખૂબ જ અદ્ભુત છે. શક્તિ અને ભક્તિનો આ તહેવાર મા દુર્ગાને સમર્પિત છે. મંજુલાબેન રાપોતાના પૌત્ર-પૌત્રીઓને નવરાત્રીનું મહત્વ સમજાવવા માટે એક સુંદર વાર્તા કહેવા લાગ્યા.
એક વખત, જૂના સમયની વાત છે. આ દુનિયામાં એક અત્યંત શક્તિશાળી અને ક્રૂર રાક્ષસ રહેતો હતો, જેનું નામ મહિષાસુર હતું. તેણે દેવો અને મનુષ્યોને બહુ જ ત્રાસ આપ્યો અને ત્રણેય લોક પર પોતાનું રાજ સ્થાપી દીધું હતું. દેવો પણ મહિષાસુરને મળેલા વરદાનના કારણે હરાવી શકતા ન હતા.
બધા દેવોએ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ પાસે જઈને મદદ માંગી. દેવોની વિનંતી સાંભળીને ત્રણેય દેવોએ પોતાની શક્તિ એકત્રિત કરી અને એક તેજસ્વી પ્રકાશ ઉત્પન્ન કર્યો. આ પ્રકાશમાંથી એક દિવ્ય સ્ત્રીનું સ્વરૂપ પ્રગટ થયું, જેનું નામ હતું મા દુર્ગા. મા દુર્ગાને બધા દેવોએ પોતાના શસ્ત્રો આપ્યા. શિવજીએ ત્રિશૂળ, વિષ્ણુએ ચક્ર, ઇન્દ્રદેવે વજ્ર અને હિંમવાને સિંહ આપ્યો.
આ રીતે, મા દુર્ગા મહિષાસુર સાથે યુદ્ધ કરવા માટે તૈયાર થઈ ગયા. આ યુદ્ધ નવ દિવસ અને નવ રાત ચાલ્યું. આ સમય દરમિયાન, દેવીએ મહિષાસુરના અલગ અલગ સ્વરૂપોનો સંહાર કર્યો. આખરે, દસમાં દિવસે, મા દુર્ગાએ મહિષાસુરનો વધ કર્યો. આ દિવસને વિજયા દશમી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ નવ દિવસ અને નવ રાત્રિ મા દુર્ગાની શક્તિ અને વિજયનું પ્રતિક છે, તેથી આ તહેવારને નવરાત્રી કહેવામાં આવે છે.
મહિષાસુર સાથેના યુદ્ધ પછી, દેવીએ ગરબા સ્વરૂપે નૃત્ય કર્યું. આ ગરબા માતાજીની આરતી અને શક્તિની પૂજાનું પ્રતિક છે. ગરબાનો આકાર ગોળ હોય છે, જે જીવનચક્ર અને બ્રહ્માંડની ગોળ ગતિ દર્શાવે છે. ગરબાનું નૃત્ય કરીને આપણે માતાજીનો આભાર માનીએ છીએ અને તેમની શક્તિની પૂજા કરીએ છીએ.
નવરાત્રીના નવ દિવસો દરેક શક્તિ સ્વરૂપોને સમર્પિત છે અને દરેક દિવસનો એક ખાસ રંગ હોય છે.
પહેલો દિવસ (શૈલપુત્રી). આ દિવસે ઓરેન્જ એટલે કે નારંગી રંગ પહેરવામાં આવે છે.
બીજો દિવસ (બ્રહ્મચારિણી): આ દિવસે સફેદ (સફેદ) રંગનું મહત્વ છે.
ત્રીજો દિવસ (ચંદ્રઘંટા): આ દિવસે લાલ (લાલ) રંગ પહેરવામાં આવે છે.
ચોથો દિવસ (કુષ્માંડા): આ દિવસે રોયલ બ્લુ (ઘેરો વાદળી) રંગ પહેરવામાં આવે છે.
પાંચમો દિવસ (સ્કંદમાતા): આ દિવસે પીળો (પીળો) રંગ પહેરવામાં આવે છે.
છઠ્ઠો દિવસ (કાત્યાયની): આ દિવસે લીલો (લીલો) રંગ પહેરવામાં આવે છે.
સાતમો દિવસ (કાલરાત્રી): આ દિવસે ગ્રે (ગ્રે) રંગ પહેરવામાં આવે છે.
આઠમો દિવસ (મહાગૌરી): આ દિવસે પર્પલ (જાંબલી) રંગ પહેરવામાં આવે છે.
નવમો દિવસ (સિદ્ધિદાત્રી): આ દિવસે પીકોક ગ્રીન (મોર-લીલો) રંગ પહેરવામાં આવે છે.
આ રંગો દ્વારા આપણે મા દુર્ગાના અલગ અલગ સ્વરૂપોની પૂજા કરીએ છીએ અને આ રંગો આપણા જીવનમાં સકારાત્મકતા અને ઉર્જા લાવે છે.
મંજુલાબેને કહ્યું, “બેટા, નવરાત્રી માત્ર ગરબા અને આનંદનો તહેવાર નથી, પણ તે ખરાબ પર સારાની જીત અને શક્તિની ઉપાસનાનો તહેવાર છે.”
આ સાંભળીને પૌત્ર-પૌત્રીઓ બહુ જ ખુશ થયા અને તેમને નવરાત્રીનું સાચું મહત્વ સમજાયું.
