લાડકડો વર

બહુ કોડ કુમાર જુવાન થયા,

નહિ ઘંટી છોડાવણહાર થયા,

હવે હાલી શકે નહિ હાયડીઆ;

ગ્રહી માતની વાત વિચાર કરી,

વરરાજ હજાર તૈયાર થયા;

સૂણી માંડવડાની જ્યાં સામગરી,

લગનો લખીઆ પછી નાશી ગયા.

વરવા તણાં ભીષમ નીમ ગ્રહ્માં,

એણે માતહિતે બહુ દુઃખ સહ્યાં,

એનાં હાડ ને ચામ ઘસાઈ રહ્યાં;

બળતી દળતી જોઈ માવડલી,

એના આતમને સળગાવી રહ્યાં;

જણનારીના માનને કારણીએ,

ન સહાય એવાં અપમાન સહ્યાં.

વર તેત્રીશ ક્રોડનો તારક છે,

ભુવભાર અપાર ઉતારક છે,

સતધારક પાપસંહારક છે;

નિજ શીશનું શ્રીફળ હાથ લીધું;

શરણાઈ ને ઢોલના શોર થયા;

પતિતો તણો પાવન આ નવશા,

પછી પીઠીનાં કેશરીયાં કરીઆં.

એને પોંખણ કાળ તણા ગણ છે,

એનો માંડવડો તો મહારણ છે,

તલવાર તણાં એને તોરણ છે;

જાનીવાસ તણા એ ઉતારા તણી

મહેમાનીમાં જેલ તણાં ઘર છે;

લલકારો એનાં સહુ ગીતડીઆં,

હિંદમાતનો લાડકડો વર છે.

દિન રાત ધખેલ હતી તપતી,

જેણે કૈંક નમાવી લીધા નૃપતિ,

એવી નાળ જંજાળ કરાળ હતી:

ભયંકાર મુખે વિકરાળ હતી,

ઝગતી જમઆાંખ શી જામગરી;

એવી તોપને મોઢડે બાથ ભરી,

પછી હાકલ દાગવવાની કરી.

સળગે એવી દારૂની શેરી હતી,

એમાં આગ લગારેક જેરી હતી,

ભેળી વાયુના કોપની લે'રી હતી;

વર કૈંક થયા પણ ભાગી ગયા,

નભમડળમાં એની ઝાળ ગઈ;

નિરખી મન મોહન મૂરતિયો,

ઉત્તપાત્તની આગ ઓલાઈ ગઈ.

એક કાળનો થાળ ત્યાં પીરસીઓ

વિષવાળો કંસાર એ ખાઈ ગિયો,

પછી પેટડિયામાં પચાવી ગિયો;

સુખકારી હતી ને કુમારી હતી,

હતી નામ સ્વતંતરતા સુંદરી;

એને મોહિની મોહનની પ્રગટી,

વરમાળ હસી કંઠમાંય ધરી.