માતા, તારો બેટડો આવે !

માતા ! તારો બેટડો આવે,

આશાહીન એકલો આવે.

જોજો ! મારો બેટડો આવે,

સંદેશાઓ ખેપિયા લાવે.

જવાલામુખી એને કાળજે રે,

એની આાંખમાં અમૃતધાર –

એવો કોઈ માનવી આવે.

ભેળાં કાળનોતરાં લાવે–માતા૦

સૂતો રે હોય તો જાગજે સાયર !

ઘેર આવે પ્રાણાધાર;

હૈયે તારે બાંધ હિંડોળા,

મોભી મારો ખાય બે ઝોલા–માતા૦

ધૂળરોળાણાં એ મુખ માથે વીરા,

છાંટજે શીતળ છોળ;

પ્રેમથી પાહુલિયા ધોજે !

આછે આછે વાયરે લ્હેજે–માતા૦

તારા જેવાં એના આતમાનાં ગેબી

હિમ અગાધ ઉંડાણઃ

ત્યાં યે આજે આગ લાગી છે

ધુંવાધાર તોપ દાગી છે.–માતા૦

સાત સિંધુ તમે સામટા રે !

એની ઓલવાશે નહિ ઝાળ,

ઠાલાં નવ ઢોળશો પાણી !

ના ના એની વેદના નાની–માતાo

કોટકોટાન હૂતાશ જલે તારા

હૈયાની માંહીં ઓ આભ !

એવી ક્રોડ આપદા ધીકે

છાની એની છાતડી નીચે–માતા૦

માનતાં'તાં કૂડાં માનવી રે,

એને ફોસલાવી લેવો સે'લ !

પારાધીનાં પિંજરાં ખાલી,

હંસો મારો નીકળ્યો હાલી–માતા૦

ઘોર અંધારી એ રાતમાં રે

બીજાં બાળ ઘોરાણાં તમામ,

આઠે પાર જાગતી આંખે,

બેઠો તું તો દીવડે ઝાંખે–માતા૦

ખૂડ્યા બૂડ્યા બીજા ઘેલડા રે

માયામોહ કેરે પારાવાર;

બેટા ! તું તો પોયણું નાનું,

ઊભું એક અણભિંજાણું–માતા૦

પોતાના પ્રાણપિપાસુઓનાં તેં તો

ખોળલે ખેલાવ્યાં બાળ;

ચુમી ચુમી છાતીએ ચાંપ્યાં,

બંધુતાના બોલડા આપ્યા–માતા૦

રોમેરોમે તારે દાંત ભીંસી ઝેરી

કરડ્યા કાળુડા નાગ,

ડંખે ડંખે દૂધની ધારા,

રેલી તારા દેહથી પ્યારા ! – માતા૦

ચીર પાંચાળીનાં ખેંચવામાં નો'તા

પાંડવોએ દીધા હાથ,

આજે અધિકાઈ મેં દેખી.

બેટાઓએ માતને પીંખી–માતા૦

એકલો તું આડા હાથ દેતો ઊભો

દોખિયાંને દરબાર,

તારી એ અતાગ સબૂરી,

શોષી લીધી પ્રાણની પૂરી–માતા૦

કૂડ પીધાં હીણમાન પીધાં,

પીધાં ઘોળી દગાવાળાં દૂધ,

કડકડતાં તેલ તેં પીધા,

ગાળી ગાળી લોહ પણ પીધાં–માતા૦

ગોપવીને છાના ઘાવ કલેજાના

રાખજે ખૂબ ખામોશ !

વાવાઝોડાં કાળનાં વાશે,

તે દી તારી વાટ જોવાશે.–માતા૦

કંપશે સાત પાતાળ, આભે જાતા

ઝીંકશે. સાયરલોઢ,

ખંડે ખંડ બોળશે લાવા,

ભૂકમ્પોના ગાજશે પાવા–માતા૦

'ધાઓ ધાઓ ધેનુપાળ ! ' એવા

તે દી ઊઠશે. રે હાહાકાર,

શાદૂળા ને સાંઢ માતેલા,

ઢ્રુંગે ઢ્રુંગે ભાગશે ભેળા–માતા૦

ભાઈ વિદેશીડા ! વીનવું રે એને

રોકશો મા ઝાઝી વાર,

બેઠી હું તો દીવડો બાળું,

ક્યારે એના ગાલ પંપાળું–માતા૦

તારી કમાઈ ગુમાઈને રે મારે

માગવો નો'ય હિસાબ,

બેટા ! તારી ખાકની ઝોળી,

માતા કેરે મન અમોલી–માતા૦