ନବରସ ଜ୍ଞାନ

ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟେ ନବଗୋଟି ରସ

ଭୟାନକ, ହାସ୍ୟ, ବୀର,

ଅଦଭୂତ, ଶାନ୍ତ, ବିଭତ୍ସ,କରୁଣ

ରୌଦ୍ର ରସ ଓ ଶୃଙ୍ଗାର l

ଶୃଙ୍ଗାର ରସ ଯେ ଆଦିରସ ଅଟେ

ସ୍ଥାୟୀ ଭାବ ତା'ର ରତୀ,

ଆଖିର ଭାବକୁ ଆଖିରେ ପରଖି

ପ୍ରେମର ହୁଏ ଉତ୍ପତ୍ତି l

ହାସ୍ୟ ରସରେ ହସ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବ

ହରଷ ସମୟ ଏହି,

ଲଜ୍ଜା,ଚପଳତା, ଶୂନ୍ୟତା, ବିକୃତି

ବିଭାବରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ l

ବୀର ରସଟିରେ ସାହାସିକତାର

ପରିଚୟ ହୁଏ ଜାତ,

ଅନ୍ତର୍ନିହିତର ବଳଶାଳୀ ଭାବ

ଏହି ରସରେ ଜାଗ୍ରତ l

କରୁଣ ରସ ଯେ ଶୋକ ପରିବେଶେ

ଦୁଃଖର ସମୟେ ହୁଏ,

ବିରହ, ବନ୍ଧନ, ବେଦନା, ସୂଚନା

ଏହି ରସ ଦେଇଥାଏ l

ରୌଦ୍ର ରସରେ ରାଗ ଗରଗର

କ୍ରୋଧ ତା'ର ସ୍ଥାୟୀ ଭାବ,

ଉଦ୍ଧତ,ଦାନଵ ପ୍ରକୃତିରୁ ଏହା

ହୋଇଅଛି ଉଦୁଭବ l

ଶାନ୍ତ ରସ ଯେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ରସ

ସ୍ଥାୟୀ ଭାବ ଶାନ୍ତିଶୀଳ,

ଦୟାକ୍ଷମା ଚିତ୍ତ, ନିର୍ବିକାର ଭାବ

ଶାନ୍ତରସର ମୂଳ l

ବିଭତ୍ସ ରସ ଯେ ଅନ୍ୟତମ ରସ

ଘୃଣା ତା'ର ସ୍ଥାୟୀ ଭାବ,

ଅପ୍ରିୟ ଉଦବେଗ ବସ୍ତୁର ଦର୍ଶନ,

ଶ୍ରବଣ ଆଦି ବିଭାବ l

ଅଦ୍ଭୂତ ରସରେ ବିସ୍ମୟ ଜନକ

ଅଲୌକିକ ବସ୍ତୁ ଥାଏ,

ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଜନକ ଘଟଣା ଘଟିଲେ

ଏହି ରସ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ l

ଭୟାନକ ରସ ଭୟକୁ ବୁଝାଏ

ଏହା ଅନ୍ୟତମ ରସ,

ନଅଗୋଟି ରସେ ନଅଗୋଟି ଭାବ

ହୋଇଥାଏ ପରବେଶ l