श्रवणधारा - भाग 6

   “हो, एवढी विशेष झोप लागली नाही. आता म्हातारपणात होतं तसं. कुत्र्यासारखी झोप. झाडाचं पान पडलं तरी जाग येते.” महाजन काका मनातलं बोलून गेले. 

        “महाजन तुला आम्ही गेल्या आठ महिन्यांपासून ओळखतोय. तू आमच्यापसुन काहीतरी लपवतोय. आम्ही तुझ्याएवढे शिकलेले नसू. पण माणूस अस्वस्थ आहे हे ओळखता येतं आम्हाला. कालपासून बघतोय. आता खरं काय ते सांग बघू,” जोशी स्पष्टपणे बोलले.

        जोशींकडून झालेल्या प्रश्नाच्या भडिमाराने महाजन एकदम दचकलेच. चलता चलता एकदम थांबले आणि आळीपाळीने तिघांकडे बघू लागले. काल आपण मनातलं बोलून गेल्यावर सावरण्याचा प्रयत्न केला तो यशस्वी झाला असं त्यांना वाटलं होतं पण तो पुरता फासला होता हे त्यांच्या आता लक्षात आलं होतं. खरं सांगण्याशिवाय गत्यंतर नाही हे त्यांना उमगले होते. त्यांनी उसासा घेऊन बोलायला सुरूवात केली. “तुम्हाला ऐकायचं आहे ना, मग इथं नाही.” महाजन काकांच्या आज्ञेनुसार तिघंजण त्यांच्या मागोमाग चालू लागले. खोलीत पोहोचेपर्यंत कुणीही काहीही बोललं नाही. खोलीत गेल्यावर महाजन काकांनी परत उसासा सोडला, आपला भूतकाळ सांगण्यासाठी ते त्यांच्या मनाची तयारी करत होते. महाजन काका त्यांच्या पलंगावर बसले. त्यांच्या बाजूला जोशीकाका, अण्णांच्या पलंगावर बर्वेकाका बसले आणि अण्णा खुर्चीवर बसले. अजूनही कुणीच काही बोलत नव्हते. सर्वांच्या नजरा महाजन काकांवर खिळल्या होत्या. आळीपाळीने महाजन तिघांकडे बघत होते. शेवटी त्यांनी बोलायला सुरुवात केली.

        “तर, कालपासून मी इतका अस्वस्थ आणि हरवलेला का वाटतोय हे जाणून घ्यायचं आहे ना तुम्हाला? ऐका तर मग, काल आलेली सुधा ही कॉलेजला असताना माझ्या वर्गात होती. काल तिला पाहिलं आणि मी क्षणभर थबकलोच. कारण, एम. ए. च्या शेवटच्या पेपरला बघितलं होतं तिला. नंतर खूप वाट पहिली पण ती आलीच नाही. आपलं पहिलं प्रेम जवळपास चाळीस वर्षांनी पाहिल्यावर कसं वाटेल तुम्हाला? मोडलेली स्वप्न आणि त्यांचं एकमेव कारण असलेली व्यक्ती जेव्हा अचानक भेटते तेव्हा मनाची काय स्थिती होते हे तुम्हाला नाही कळणार. कॉलेजचे ते सोनेरी दिवस काल श्रावणाच्या झडीसारखे माझ्यासमोर बरसत होते. त्यांच्यात मी चिंब भिजून गेलो होतो. रात्रीसुद्धा त्या आठवणींनी मला रातकिड्यांसारखं किर्र किर्र करून भंडावून सोडलं होतं. आधी मला वाटलं की दुसरं कुणीतरी असेल किंवा आपल्या दृष्टीचा भ्रम असेल पण सायंकाळी किचनमध्ये पक्की खात्री पटली.”  

        महाजन काकांच बोलणं ऐकून सर्वजण विजेचा शॉक लागल्यासारखे स्तब्ध झाले. काही वेळ अशाच स्मशान शांततेत गेले. महाजन काका आळीपाळीने तिघांकडे बघत होते. पण सर्वजण महाजन काकांच्या नजरेला नजर देण्याचं टाळत होते. महाजन काकांनी परत बोलणं सुरू केलं. आपल्या जीवनाच्या पुस्तकाचं एकेक पान ते आता वाचून दाखवणार होते. 

        मी पहिल्यांदाच पुण्याला आलो होतो. कॉलेजचा पहिलाच दिवस होता. हॉस्टेलमध्ये जागा नसल्यामुळे भाड्याने खोली घ्यावी लागली होती. पहिल्याच दिवशी उशीर नको म्हणून मी अर्धा तास लवकर जाऊन पोहोचलो. तिथं अगदी सिनेमात बघितल्यासारखं वातावरण होतं. स्त्री-पुरुष समानता एकदम. मला ते पाहून धडकीच भरली. कुण्या एका मुलीशी बोलण्याचा काही प्रसंग मला माझ्या उभ्या आयुष्यात झालेला आठवत नव्हता आणि इथेतर मुलं मुली एकदम बिनधास्तपणे गप्पा वगैरे मारत होते. भल्यामोठ्या कॉलेजमध्ये वर्ग शोधत असताना माझी तारांबळ उडत होती. संपूर्ण कॉलेज फिरलो पण मला वर्ग काही सापडला नाही. शेवटी मध्यवर्ती कार्यालयाच्या समोर उभा राहिलो. तिथं आजूबाजूला कुणी ओळखीचं दिसतंय का ते पाहू लागलो. अॅडमिशनच्या वेळी तीन चार मुलांचे चेहरे चांगले पाठ करून ठेवले होते. पण तेसुद्धा काही दिसत नव्हते. इतक्यात एक माध्यम सावळ्या वर्णाची मुलगी माझ्यासामोर उभी राहिली. घाबरलेली आणि बावरलेली. केसांत एक लालभडक गुलाबाचे फूल मळले होते. हातात दोन मोठी रजिस्टर होती. तिसुद्धा माझ्यासारखीच गोंधळलेली वाटत होती. आमची दोघांची नजरानजर झाली. तिने एकदम घाईत विचारलं, “बी. ए. एफ. वाय. चा वर्ग कुठं आहे माहितीये का तुम्हाला?”

        मी याआधी कुणा मुलीशी बोललो नसल्याने गोंधळून गेलो. माझ्या घशाला कोरड पडू लागली. छातीत धडधड वाढत होती. काय बोलावं ते सुचत नव्हतं. “म, मला नाही माहिती. मीसुद्धा तोच वर्ग शोधतोय.” मी कसाबसा उच्चारलो.