મેઘ મહેર

વરસાદના પ્રથમ ટીપાં વૃંદાવનની સુકાઈ ગયેલી ધરતી પર પ્રેમીના કોમળ સ્પર્શની જેમ હળવાશથી પડ્યાં. ભીની માટીની સુગંધ 'મિટ્ટી કી ખુશ્બૂ' હવામાં ઉભરી આવી, એક સુગંધ જે તેની સાથે પ્રિયા માટે બાળપણની યાદોનો પૂર લાવી. તેણી તેના પૈતૃક ઘરના ઓટલા પર ઉભી હતી, તેણીનું હૃદય ગમગીની અને શાંતિની ગહન ભાવનાથી ફૂલી રહ્યું હતું.

શહેરમાં વર્ષો સુધી રહ્યા પછી પ્રિયા તેના ગામમાં પાછી આવી હતી, જ્યાં ચોમાસામાં પાણી ભરાયેલી શેરીઓ અને અસ્તવ્યસ્ત ટ્રાફિકથી ચિહ્નિત થયેલું હતું. અહીં વૃંદાવનમાં, વરસાદ એક સ્ત્રોત હતો, જીવનની ઉજવણી માટે જેણે સમગ્ર ધરતીને જીવંત બનાવ્યું. તેણે જોયું કે વરસાદના ટીપાઓ નાના નાના નાળાઓ બનાવે છે જે આંગણાના રૂપરેખાને શોધી કાઢે છે, પૃથ્વી પર જાણે વણાટની પેટર્ન.

જેમ જેમ વરસાદ તીવ્ર બન્યો, તેણે મોર પર ધ્યાન આપ્યું. તેઓ હંમેશા સૌંદર્ય અને કૃપાના પ્રતીક હતા, અને અહીં તેમની હાજરી અલગ નહોતી. એક ખાસ કરીને ભવ્ય મોર તેના મેઘધનુષી પીંછા ફરકાવે છે, જે વાઇબ્રન્ટ બ્લૂઝ અને ગ્રીન્સના ચાહક બનાવે છે. તે નાચવા લાગ્યો, વરસાદ સાથે લયમાં સુંદર રીતે આગળ વધ્યો. આ દૃશ્ય પ્રિયાના હૃદયને આનંદથી ભરી દે છે, તે સરળ સમયની યાદ અપાવે છે જ્યારે તેણી અને તેના મિત્રો આ જાજરમાન પક્ષીઓનો પીછો કરશે, તેમના ભવ્ય નૃત્યની ઝલક મેળવવાની આશામાં, ને ટેહુક ટેહૂક ટહુકાર સાંભળશે! 

તેના દાદી, મમ્મી, તેની સાથે વરંડામાં જોડાયા, એક હૂંફાળું સ્મિત તેના વેધિત ચહેરાને પ્રકાશિત કરે છે. "મોરનું નૃત્ય એ ખુશીની નિશાની છે," મમ્મીએ કહ્યું, તેનો અવાજ શાણપણથી ભરેલો હતો. "તેઓ વરસાદને આવકારવા નૃત્ય કરે છે, જેમ આપણે આપણા જીવનમાં પરિવર્તનને આવકારવું જોઈએ."

પ્રિયાએ માથું હલાવ્યું, તેના ગળામાં એક ગઠ્ઠો દેખાયો. તૂટેલા સંબંધોના ભ્રમ અને શહેરી જીવનની અવિરત ગતિથી બચવા તે વૃંદાવન પરત ફરી હતી. વરસાદ અને તેના બાળપણના ઘરની પરિચિત સુગંધ તેના થાકેલા આત્મા માટે મલમ જેવી હતી.

મમ્મીએ આગળ કહ્યું, "તમે જાણો છો, જ્યારે હું તમારી ઉંમરની હતી, ત્યારે વરસાદ હંમેશા નવીકરણનો સમય હતો. ખેતરો લીલાછમ થઈ જતા, નદીઓ ફૂલી જતી અને વરસાદમાં રમતા બાળકોના હાસ્યથી હવા ભરાઈ જતી. જાણે સમગ્ર વિશ્વનો પુનર્જન્મ થયો હોય."

પ્રિયા તેના દાદીએ વર્ણવેલ દ્રશ્યોની કલ્પના કરીને હસતી. તેણીને યાદ છે કે કેવી રીતે, એક બાળક તરીકે, તે ખેતરોમાં ઉઘાડપગું દોડતી હતી, તેના કપડાં પલાળેલા હતા, તેના વાળનાં બે ચોટલાં કરેલા હતા, સ્વતંત્રતાની અકલ્પનીય લાગણી અનુભવતા હતા. વરસાદ હંમેશા તેણીનો સાથી હતો, તેની ચિંતાઓને ધોઈ નાખતો હતો અને તેને અમર્યાદિત શક્તિથી ભરી દેતો હતો.

અચાનક, ધોધમાર વરસાદ શરૂ થયો, વરસાદના ટીપાંનો અવાજ ટાઇલની છત પર એક સુખદ ધૂન બનાવે છે. વરસાદની ઠંડી ઝાકળને તેના ચહેરા પર ચુંબન કરવા દેતી પ્રિયાએ આંખો બંધ કરી. તેણીને લાગ્યું કે તેણીની તાજેતરની મુશ્કેલીઓનું વજન ઉપાડવાનું શરૂ થયું છે, તેના સ્થાને સ્પષ્ટતા અને આશાની ભાવના આવી છે.

મમ્મીએ તેનો હાથ લીધો અને તેને અંદર લઈ ગયા. તેઓ બારી પાસે બેસીને વરસાદ જોતા હતા. તેમણે એક જૂનું ફોટો આલ્બમ બહાર પાડ્યું, તેના પાના ઉંમર સાથે પીળા થઈ ગયા. સાથે મળીને, તેઓએ ફોટોગ્રાફ્સ જોયા, જેમાં દરેક કુટુંબના મેળાવડા, તહેવારો અને અસંખ્ય ચોમાસાની ઋતુઓની વાર્તા કહે છે.

એક તસવીરે પ્રિયાની આંખ પકડી લીધી - એક નાની છોકરી તરીકેનો તેનો કાળો અને સફેદ ફોટો, જેમાં માટીનું નાનું વાસણ હતું, તેનો ચહેરો આનંદથી ચમકતો હતો. "તે અમારા વરસાદી પાણીના સંગ્રહના દિવસોમાં લેવામાં આવ્યું હતું," મમ્મીએ સમજાવ્યું. "તમારા દાદા હંમેશા સૂકા મહિનાઓ સુધી વરસાદી પાણીને સાચવવામાં માનતા હતા. તેમણે કહ્યું કે દરેક ટીપું સ્વર્ગની ભેટ છે."

સ્મૃતિએ પ્રિયાને અહેસાસ કરાવ્યો કે તે તેના પૂર્વજોની સરળ, છતાં ગહન, પ્રથાઓથી કેટલી અલગ થઈ ગઈ હતી. તેણીએ પ્રકૃતિની લયમાં આશ્વાસન મેળવવા માટે આમાંની કેટલીક પરંપરાઓને તેના જીવનમાં પાછી લાવવાનો સંકલ્પ કર્યો.

જેમ જેમ સાંજ પડતી ગઈ તેમ તેમ વરસાદ ઓછો થવા લાગ્યો, એક તાજગીભરી દુનિયા છોડીને. મોર, હવે ઝાડની ડાળી પર બેઠો હતો, તેણે એક મધુર બૂમો પાડી રહ્યો હતો, જાણે તેના પ્રદર્શનના અંતનો સંકેત આપતો હોય. નજીકના મંદિરમાંથી આવતી જાસ્મિન અને ધૂપની સુગંધ સાથે ભીની માટીની સુગંધથી હવા ગાઢ હતી.

પ્રિયાને પૂર્ણતાનો અહેસાસ થયો. વરસાદે માત્ર જમીનની તરસ છીપાવી ન હતી પરંતુ તેના આત્માને પણ જીવંત કર્યો હતો. તેણીને સમજાયું કે જીવન, ચોમાસાની જેમ, ચક્રીય હતું. દુષ્કાળ અને નિરાશાનો સમય હશે, પરંતુ વરસાદ હંમેશા આવશે, નવીકરણ અને આશા લાવશે.

તે રાત્રે જ્યારે તે પથારીમાં સૂતી હતી, ત્યારે છત પર વરસાદના ટીપાંની હળવાશથી તેને ઊંઘ આવી ગઈ હતી, પ્રિયા જાણતી હતી કે તેને તેનું અભયારણ્ય મળી ગયું છે. વૃંદાવનના હૃદયમાં, ભીની ધૂળ, નાચતા મોર અને જીવન આપનાર વરસાદની વચ્ચે, તેણીએ જીવનના સરળ આનંદની સુંદરતા અને નવી શરૂઆતને સ્વીકારવાની શક્તિને ફરીથી શોધી કાઢી હતી.