ଦୂରାନ୍ତ

       ଜୀବନର ବାସ୍ତବତା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଠୋରତା ପୂର୍ଣ୍ଣ । ଆଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଥିବା ଜୀଵନ , ସେ କ୍ଷଣିକ ସମୟ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । "କ୍ଷଣିକ" ଶୁଣିବା ପାଇଁ ସିନା କେଉଁ କ୍ଷୁଦ୍ର ସମୟ କୁ ବୁଝାଉଛି । କିନ୍ତୁ କ୍ଷଣିକ ସମୟ ହିଁ ଜୀବନ ର ସମସ୍ତ ଦିନ କୁ ବଦଳାଇ ଦିଏ । ଏଇ ଯେମିତି ମୁଁ କୋଉ କ୍ଷଣିକ ସମୟ ନେଇ ତ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଦେଇଛି । କିନ୍ତୁ ବିଶେଷ କଥା ଓ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ଏଇଟା କି ମୋର ସେହି କ୍ଷଣିକ ସମୟର ଜନ୍ମ ଆଜୀବନ ମୋତେ ନର୍କ ଯନ୍ତ୍ରଣା ସହିତ ସମାନତା ଆଣିଦେଇଛି । ଜନ୍ମ କରିଥିବା ମୋର ମାଆ ମୋତେ କଣ ଛାଡି ଯାଇପାରିଥିବ ? ନା ପୁଣି ଯୌବନ ର ପିପାସା ମେଣ୍ଟାଇବା ର ମୁଁ ଗୋଟେ ଅଭିଶପ୍ତ ସୃଜନ ।  

     ମୋତେ ତାଙ୍କ ନିଜ ଠୁ ଦୂରେଇ ଦବାରଅର୍ଥ କଣ ହୋଇ ପାରେ ? କଣ ମୁଁ ଦୋଷାଶିକ୍ତ ? ମୁଁ ମୋ ନିଜ ଲୋକ ଙ୍କ ଠୁ ଏତେ ଦୂରରେ କାହିଁକି ? କାହିଁକି ଏତେ ଦୂରାନ୍ତରେ ରହିଛି ? ଯଦି ଏମିତି କଥା ମୁଁ ଏ ସ୍ଥାନ ରୁ ଅନେକ ଦୂରକୁ ଚାଲିଯିବି । ଏ ସ୍ଥାନ ରହିଲେ ମୋତେ ନିଜ ଠୁ ଦୂରକୁ ଫିଙ୍ଗି ଦେଇଥିବା ମଣିଷ ଟାଏ କେବେ ନା କେବେ ମୁଁ ତା ଦୃଷ୍ଟି ର ଶିକାର ହୋଇପାରେ । ତାହା କେବେ ମୁଁ ଚାହୁଁନି । ମୁଁ ଚାହୁଁନି ଭୁଲ୍ ବସତ ଭି ସେ ମୋତେ ଦେଖନ୍ତୁ । ମୁଁ ଅଭାଗା ଭୁଲ୍ ବସତ ତାଙ୍କୁ କିଛି ମାଗିବସେ । ତେବେ ମୋତେ ଏବେ ଏଠୁ ବାହାରିଯିବା ଉଚିତ୍ । ଏହା କହି ମୁଁ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଲି । ଆଖିରେ ଆଖିଏ ବେଦନା କିନ୍ତୁ କାହିଁ କେଜାଣି ଲୁହ ଆସୁନି ।

                ନିଷ୍କପଟତା ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦୃଷ୍ଟି ସହିତ ଧୂଳି ଧୂସର ଅଙ୍ଗ । ସେଥିରେ ପୁଣି ନିର୍ଜନତା ର ଅବସ୍ଥିତି । ବସନ ପରିଧାନ କରିଛି ସତ କିନ୍ତୁ ଅଙ୍ଗେ ଅଙ୍ଗେ ଛିଦ୍ରତାର ଚିତ୍ର । ଏମିତି କାହିଁ କେତେ ଦୂରାନ୍ତରୁ ଚାଲିଆସିଣି କିନ୍ତୁ ରାସ୍ତାର ଅନ୍ତ ହିଁ ଘଟୁନି । ତୃଷ୍ଣା ରେ ଗଳା ଶୁଷ୍କ ହୋଇଯାଉଛି । କ୍ଷୁଧା ରେ ଅନ୍ତ ଯେମିତି ପୋଡିଯାଉଛି । ମନେ ହେଉଛି ସେ ବିଶାଳ ବଟବୃକ୍ଷ କାୟା ତଳେ ଆଶ୍ରୟ ଟିକେ ନେଇଯିବି । କିଛି ବାଟ ଆଗକୁ ଯାଇ ଥକା ଶରୀର ଟାକୁ ନେଇ ସେ ଛାୟା ତଳେ ନାଆଥୁ କି ବସିଗଲି । ଗମ ଗମ ଝାଳ ଯେମିତି ଝରଣା ପରି ବହି ଯାଉଥିଲା । ସେ ଟିକେ ମୃଦୁ ପବନ ର ଝୁଙ୍କରେ ଶୁଖି ଆସିଲା । ମନ ରେ ନିଶ୍ଚୟ ଭୟ ଖେଳୁଥିଲା । ଏତେ ଛୋଟ ବେଳୁ ସମୟ ମୋ ସହ ଏ କି ଖେଳ ଖେଳୁଛି ?  ମୋ ଘର , ମୋ ପରିବାର , ମୋ ନାଁ ଓ ମୋ ଗାଆଁ ସବୁ ଯେମିତି ନିଃଶୂନ୍ୟ । ଏମିତି ସ୍ୱଳ୍ପ କିଛି ଭାବନା ଭିତରେ ପବନର ଆଉଁସା ରେ ଗଭୀର ନିଦ୍ରା କୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରି ନେଇଛି କେତେବେଳେ ମୁଁ ଜାଣି ପାରିନି । ଢୁ ଢୁ ଖରାରେ ଆଶ୍ରୟ ଉତ୍ସୁକ ହୋଇ ଶୋଇଛି ଯେ ଶୋଇଛି । କ୍ଷୁଧା ରେ ପେଟ କିଛି ଶବ୍ଦ କରିବା କୁ ଲାଗିଲା , ଗଳା, ପାଟି ଯେମିତି ଅଠା ଅଠା ହୋଇଗଲା । ଅତି ଅସହାୟ ଲାଗିବାରୁ ହଠାତ୍ ନିଦ ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ଆଁ ଏ କଣ ଏଇନେ ତ ସୁର୍ଯ୍ୟ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଥିଲେ । କଣ ଟିକେ ଆଖି ବୁଜି ଦେଲି ଯେ ସୂର୍ଯ୍ୟ କୁଆଡେ ଉଭେଇ ଗଲେଣି । ହଠାତ୍ ଉଠି ଛିଡ଼ା ହେଲି । ପୁଣି ନିଢ଼ଳ ଆଗକୁ ଚାଲିଲି । ଅନ୍ଧାର ହୋଇଯିବା ଭୟରେ ଭୋକ ବିକଳରେ ଆଗକୁ ଧାଁ ଧପଡ ହୋଇ ଚାଲିଲି । ସନ୍ଧ୍ୟା ର ଆଗମନ ଧିରେ ଧିରେ ବଢିବା କୁ ଲାଗିଥାଏ । ଅନତି ଦୂରରେ କେତେକ ମିଞ୍ଜି ମିଞ୍ଜି ଆଲୁଅ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲା । ମୁଁ ଆଗକୁ ଆଗେଇ ଚାଲିଲି । ଥକା ମରା ହୋଇ ପାଦ ଦ୍ବୟ ଥରିବା ପାଇଁ ଲାଗିଲାଣି । ଆଉ ଆଗକୁ ଯିବା କଥା ଚିନ୍ତା ନ କରି ମୁଁ ସେ କ୍ଷୁଦ୍ର ଗ୍ରାମ ରେ ପାଦ ଦେଲି ।

                   ସନ୍ଧ୍ୟା ବେଳରେ ଗାଆଁ ରେ କୋଳାହଳ ଅଧିକ ଥାଏ । ମୋ ମନ ରେ ଛୋଟ ଡର ଟେ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ , କୋଉଠି ନା କୋଉଠି କିଛି ମାଗି ଆଣି ଖାଇବା ପାଇଁ ମନ କହିଲା । ଗାଆଁ ରେ ପାଦ ଦଉ ଦଉ ନଳକୂପ ଦେଖି ପାଣିକୁ ଅମୃତ ପରି ପିଇ ପକାଇଲି । ଗାଆଁ ମୁଣ୍ଡ ରେ ମାଆ ଙ୍କ ମନ୍ଦିର ଦେଖି ସେ ମନ୍ଦିର ବେଢ଼ାରେ ବସିବି ଭାବିଲି । କିନ୍ତୁ ମନରେ ଅନେକ ପ୍ରଶ୍ନ ମଧ୍ୟ ଉଙ୍କି ମାରୁଥିଲା । ମନ୍ଦିରର ପୂଜାରୀ ବାବା ଯଦି ମୋତେ ଗୋଡାଇବେ । ଯଦି ସେ ମୋ ଜାତି ଧର୍ମ ପଚାରିବେ ତେବେ ମୁଁ କି ଉତ୍ତର ଦେବି ? ମୋର ଜାତି, ଧର୍ମ ତ ଦୂରର କଥା ମୋତେ ତ ମୋ ବାପା ମାଆ , ମୋ ଘର-ଦ୍ଵାର ଜଣା ନାହିଁ । ତାଙ୍କ ପ୍ରଶ୍ନ ର ଉତ୍ତର ମୁଁ କଣ ବା ଦେବି । ଏମିତି ରେ ମୁଁ ଯେତିକି ଜାଣିଛି ଏ ପଢା ଲେଖା ମୂର୍ଖ ସମାଜରେ ଜାତି ଧର୍ମ ର ବିଶେଷତା ଓ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣତା ଅଧିକ ରହିଛି । ମନ ରେ ଛୋଟ ଶଙ୍କା ରଖି ସେ ବେଢ଼ା ପାଖରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଗଲି । ଘଣ୍ଟ , ଘଣ୍ଟି , ଧୂପ , ଦୀପ ଓ କର୍ପୂର ଆଳତି ସହିତ କିଛି ଲୋକ ଭକ୍ତି ଭରେ ସେଠି ବସିଛନ୍ତି । ସନ୍ଧ୍ୟା ଦିଆ ସରିଲା ଯେବେ ସମସ୍ତେ ଘରକୁ ବାହାରିଲେ , ମୁଁ ପଛରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଥିବା ହତଭାଗା କୁ ସମସ୍ତେ କିଛି ନା କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ କରିଲେ । କେହି କେହି ତ ମୋତେ ବ୍ୟାକୁଳ ଭର ହୋଇ ଚାହିଁ ରହିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଦୟାର ଭାବ ନେଇ ଜଣେ ଆଗକୁ ଆସିଲେ ମୋ ମୁଣ୍ଡ କୁ ଆଉଁସି ଦେଇ ପଚାରିଲେ । ଆରେ ପୁଅ ତୋ ଘର କୋଉଠି , ତୋ ନାଁ କଣ ? ଏ ଶବ୍ଦ ଶୁଣି ମୁଁ ନିରୁଉତ୍ତର । ଆଖିରେ ଆଖିଏ ଡର । ଧିରେ ଧିରେ ସେ ଜାଗା ରେ ଗହଳି ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଏତେ ଜନ ଗହଳି ରେ ମୋ କରୁଣ ଆଖିରେ ଭୟ ସାଙ୍ଗକୁ ଲୁହ ମଧ୍ୟ ଜକେଇ ଆସୁଥାଏ । କାନ୍ଦ ଆଉ ସମ୍ଭାଳି ନ ପାରି ଯେତେ ବେଳେ ମୁଁ କାନ୍ଦିବା ଆରମ୍ଭ କରିଲି । ମୁଣ୍ଡକୁ ଆଉଁସି ଦଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ଗହଳି କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ବଡ଼ ପାଟି କରି ଗହଳି ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ କହିଲେ । ମୋତେ ଆଶ୍ଵାସନା ଦେଇ କିଛି ଖାଦ୍ୟ ନେଇ ଆସିଲେ । ମୋତେ ଆଦରର ସହ ସେ ବେଢାରେ ବସେଇ ଦେଲେ ମୁଁ ବିକଳ ରେ ଥିବା ମଣିଷ । ଅଣନିଶ୍ଵସୀ ହୋଇ ଖାଇ ପକାଇଲି । ସେ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣଙ୍କ ମୋତେ ଖାଇବା ଦେଇ କୁଆଡେ ଚାଲିଗଲେ କେଜାଣି ! ବୋଧ ହୁଏ ତାଙ୍କ ଘରକୁ ପଳେଇ ଯାଇଛନ୍ତି !! କିନ୍ତୁ ମୁଁ    ଖାଇ ସାରି ସେଇ ବେଢ଼ା ଉପରେ ନିରନ୍ତର ବସି ରହିଥାଏ ।

             ରାତ୍ରି ହେବାକୁ ଲାଗିଲା ମୁଁ ସେ ବେଢ଼ାରେ ଯାକି ଯୁକି ହୋଇ ଗୋଟେ କୋଣରେ ଶୋଇପଡ଼ିଲି । ଏମିତି କିଛି ଗାଳି ଗୁଲଜ ଶୁଣି ଅଧ ରାତିରେ ନିଦ ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ଟିକେ ଡର ଲାଗୁଥିଲେ ସତ । ସେହି ସମୟରେ ଗୋଟେ ମହିଳା ଙ୍କ କରୁଣ କ୍ରନ୍ଦନ ବାରମ୍ବାର ଶୁଣିବାକୁ ପାଇଲି । ପ୍ରଥମେ ତ ମୁଁ ଭାବିଲି ଭୂତର କ୍ରନ୍ଦନ ଧ୍ଵନି ବୋଧେ । ଏମିତି ଏତେ ରାତିରେ କିଏ କାନ୍ଦିବ ଆଉ । ପୁଣି ଟିକେ ମୁଣ୍ଡ ଟେକି ଗାଆଁ ଭିତର କୁ ଚାହିଁଲି । ଯେଉଁ ଆଡୁ ଗାଳି ଗୁଲଜର ଶବ୍ଦ ଢେଉ ମାରୁଥିଲା । ନିଶବ୍ଦ ରାତ୍ରିରେ ପରିଷ୍କାର ଭାବରେ ବାରି ହେଉ ଯାଉଥିଲା ସେ କରୁଣ କ୍ରନ୍ଦନ ଧ୍ଵନି । ମୁଁ ଡରରେ ସେଇଠି ସେମିତି ଶବ ହୋଇ ପଡ଼ିରହିଲି । ଉଠି ଦେଖିବା ପାଇଁ ଟିକେ ଉତ୍ସୁକ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଡରର ଭାର ଏତେ ଅଧିକ ଥିଲା ଯେ ଏକୁଟିଆ ଯିବା ସମ୍ଭବପର ହେଉନଥିଲା । ମୁଁ ମୁହଁ ତଳକୁ ମାଡ଼ି ଶୋଇପଡ଼ିଲି । କିନ୍ତୁ କ୍ରନ୍ଦନର ଧ୍ଵନି ଧିରେ ଧିରେ ପାଖରୁ ଅତି ପାଖରୁ ଶୁଣିବା ପାଇଁ ମିଳିଲା । ଶେଷରେ ବେଢ଼ା ପାଖରେ ସେ କାନ୍ଦୁଥିବା ମହିଳା ଆସି ବସିଲେ ।

                     ମୁଁ ଦେଖେଁ ତ ସେ ବୃଦ୍ଧା ମହିଳା ତାଙ୍କ ଆଶରା ବାଡି କୁ ଫିଙ୍ଗି ଦେଲେ ଦୂରକୁ ଆଉ ନିରୁପାୟ ହୋଇ ବସି ଗଲେ । ମୁଁ ଉଠି ଯାଇ ପଚାରିଲି ମାଆ ତୁମେ କାନ୍ଦୁଛ ଏ ବୃଦ୍ଧ ବୟସରେ ତୁମ ଆଖିରେ ଲୁହ କାହିଁକି ମାଆ । ତୁମେ କଣ ଦୁଃଖରେ ଅଛ କି ? ମନ୍ଦିରରେ ଏତେ ରାତିରେ କଣ ପାଇଁ ଆସିଛ ? କଣ ମାଆ ତାରିଣୀ ଙ୍କ ପାଖରେ କିଛି ମାଗିବା ପାଇଁ ଆସିଛ କି ? ଏତେ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଥିଲା । ଥରଥର କଣ୍ଠରେ କହିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଯେହେତୁ ମୋର ସମସ୍ତେ ଥାଇ ମୁଁ ଅନାଥ । ମୁଁ ଅନାଥ ମୋର ଯେହେତୁ , ପୁଅ- ବୋହୂ, ନାତି-ନାତୁଣୀ ସମସ୍ତେ ଅଛନ୍ତି ତଥାପି ଅସହାୟ ଅବସ୍ଥାରେ ମୁଁ ଏଠି ତେବେ ମୁଁ କଣ ପାରିବାରିକ ସଦସ୍ୟ ହୋଇଥିବି ? ଯେହେତୁ ଅନାଥ , ମୁଁ ମାଆ କୁ ମାଗିଭି ବି କଣ ? ମୁଁ କିଛି ସମୟ ଚୁପ୍ ରହି ଉତ୍ତର ଦେଲି , ବୁଢୀ ମାଆ ତୁମେ ଦୁଃଖ କରନି କାରଣ ଏଠି ମୁଁ ଭି ଅନାଥ । ମୋର ମଧ୍ୟ କେହି ନାହାନ୍ତି । ମୁଁ ଏତେ ବଡ଼ ଦୁନିଆରେ ମଧ୍ୟ ଏକୁଟିଆ । ବୁଢୀ ମାଆ ଆଖିରୁ ଅଜସ୍ର ଲୋତକ ଝରାଇ କହିଲେ , ଯେତେବଳ ଯାଏ ମାଆ ପୁଅ ର ଦରକାରରେ ଲାଗୁଥାଏ ସେ ଯାଏ ମାଆ ଲୋଡା । ଯତେ ବେଳେ ମା ବାପା ବୃଦ୍ଧ ବୟସ କୁ ଆସିଯାନ୍ତି । ମାଆ, ପୁଅର ସାହାରା ଲୋଡେ ସେତେବେଳେ ପୁଅ ନିଜସ୍ଵ କାମରେ ବ୍ୟସ୍ତ । ମୁଣ୍ଡକୁ ହାତ ପାଇଗଲେ ସେ ମହାନ୍ ମଣେ ନିଜକୁ । ଆଉ ପୁଣି ବିବାହ ପରେ ସ୍ତ୍ରୀ ର କଥା ଏତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଏ ଯେ । ମା ର ଦରକାର ମଧ୍ୟ ଭୁଲି ଯାଏ । ମାଆ ର ବଳିଦାନ ଭୁଲି ଯାଏ । କେହି କେହି ପୁତ୍ର ସମାଜରେ ଏତେ ନୀଚ୍ଚ ସ୍ତରରେ ରହନ୍ତି ଯେ । ତାଙ୍କୁ ମଣିଷ ହିସାବରେ ଗଣା ଯାଇପରେନାରେ ବାପା । ମୋର ସମସ୍ତେ ଥାଇକି କେହି ନାହାନ୍ତି ଆଉ ତୋର ନଥାଇ ମଧ୍ୟ କେହି ନାହାନ୍ତି । କେଡେ ଦୁଃ ଭାଗ୍ୟ ଆଦରି ଜନମ ନେଇଥିଲେ ଆମେ ଦୁହେଁ । ସମାନ ପରିମାଣର ଦୁଃଖ ଭୋଗୁଛେ । ଆମ ଭିତରେ କେତେ ସମାନତା ରହିଛି ଦେଖୁଛୁ । ମୋର କାଳ ତ ସରିଆସିଲାଣି ବାପା । ତୁ ଏତେ ବଡ଼ ଦୁନିଆ କୁ ଆଦରି କେମିତି ଜିଇଁବୁ ? କିଛି ଭଲ ଲୋକ ମିଳିବେ କିଛି ଦୁଷ୍ଟ ଲୋକ ମିଳିବେ । ତୁ ବାସ୍ ଧର୍ଯ୍ୟର ସହ ଦୃଢ଼ ଭାବରେ ଛିଡ଼ା ରହିବୁ । ଏମିତି ଅନେକ ଅନେକ ଦୁଃଖ ସୁଖ ଗପରେ ଆକାଶ ଫର୍ଚ୍ଚା ହୋଇ ଆସିଲା ଆମ୍ଭେ ଦୁହେଁ ଅନାଥ , ଦୂରାନ୍ତ କୁ ବାହାରି ପଡିଲୁ । ବୁଢୀ ମାଆ କୁ ଧରି ମୁଁ ଆଗକୁ ଚାଲିଲି । ଜାଣିନି କୁଆଡେ ଯିବୁ । କିନ୍ତୁ ଏତିକି ଜାଣିଛୁ ଆମକୁ ନିଜଠୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ରଖିଥିବା ମଣିଷ ଠୁ ଦୂର ବହୁ ଦୂର କୁ ଚାଲିଯିବୁ । କାହିଁ କେତେ ଦୂରାନ୍ତକୁ ।