ବିକ୍ରମ ବେତାଳ - ୪୮

କମଳିନୀ ବିବାହ

ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କୁ ଶାରୀ ଏପରି ଅଭିଶାପ ଦେଇ ପ୍ରାଣ ତ୍ୟାଗ କଲେ । ଶାରୀ ମୃତ୍ୟୁପରେ ରାଜା ଶାରୀ ମାଂସ ଭାଜି ଶୁକ ମାଂସ ସାଙ୍ଗରେ ମିଶାଇ ଏକତ୍ର କରି ରଖିଲେ । ଶୁକ ପକ୍ଷୀର ଗୁଣ ରାଜା ଭୁଲି ପାରୁନଥାନ୍ତି । ତା’କଥା ଭାବି କ୍ରନ୍ଦନ କରନ୍ତି । ଏହିପରି ଦୁଃଖରେ କିଛିଦିନ ବିତିଗଲା । ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଦିନେ ନିର୍ଜନରେ ବସିଥିଲେ । ଶାରୀର ଅଭିଶାପ ତାଙ୍କ ମନରେ ପଡିଲା । ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଚିନ୍ତାକଲେ ଶାରୀ ପ୍ରକୃତରେ ପତିବ୍ରତା । ସ୍ୱାମୀର ମୃତ୍ୟୁରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶୋକାକୂଳ ହୋଇ ଶାରୀ ଜୀବନ ତ୍ୟାଗ କଲେ । କମଳିନୀପାଇଁ ମୁଁ ମଧ୍ୟ କିଛି ଦିନ କ୍ରନ୍ଦନ କରିବି । ଏ ଅଭିଶାପ ଶାରୀ ମୋତେ ଦେଇଛି । ତା’ର ଅଭିଷାପ ନିଶ୍ଚିତ ମୋତେ ଫଳିବ ।

କମଳିନୀ କଥା ନୃପ ମନ ମଧ୍ୟରେ ଚିନ୍ତାଥାନ୍ତି। କମଳିନୀ କେଉଁଠାରେ କିପରି ରହିଛି । ସଦାସର୍ବଦା ରାଜା ମନ ମଧ୍ୟରେ ଚିନ୍ତା କରୁଥାନ୍ତି । ଏପରି ଚିନ୍ତା କରି ପାତ୍ର, ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ପାଶକୁ ଡାକି ସମସ୍ତ କଥା ତାଙ୍କୁ ବୁଝାଇ କହିଲେ । ତୁମ୍ଭେମାନେ ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗକୁ ଯାଇ କମଳିନୀର ସନ୍ଦେଶ ମୋତେ ଦିଅ । ପୁରା ନଗର ମହାନଗର ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବେଶ କରି ସନ୍ଧାନ ନିଅ । ସନ୍ଧାନ ପାଇବା ମାତ୍ରେ ମୋତେ ଜଣାଇବ । ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ଆଦେଶ ପାଇ ପାତ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ଯାଇ ଦେଶ ବିଦେଶ ସନ୍ଧାନ ନେଲେ ମାତ୍ର ସନ୍ଧାନ ନପାଇ ଫେରି ଆସି ରାଜାଙ୍କୁ ସନ୍ଧାନ ନପାଇବା କଥା କହିଲେ । କମଳିନୀର କୌଣସି ସନ୍ଧାନ ନପାଇ ରାଜା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଃଖରେ ବାହୁଡିଯାଇ ପଲଙ୍କରେ ଶୟନ କଲେ ।

ରାତ୍ରିରେ ଶଯ୍ୟାରେ ଶୋଇଛନ୍ତି । ରାଜା ସ୍ୱପ୍ନରେ ଦେଖିଲେ ମନୋରମା ଓ କମଳିନୀ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ବସିଛନ୍ତି । ଏଡେ ସୁନ୍ଦରୀ ସେ ସ୍ତ୍ରୀ । ତାଙ୍କୁ ରୂପରେ ବିଷ୍ଣୁ ପାଟରାଣୀ ମଧ୍ୟ ହାର ମାନିବେ । ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଜିଣି ତା’ ବଦନ ସୁନ୍ଦର ଦିଶୁଛି । ନାନା ଢଙ୍ଗରେ କୌତୁକ କରି ରାଜାଙ୍କୁ କହୁଛି । ସ୍ୱପ୍ନରେ କମଳିନୀକୁ ଦେଖି ରାଜା କାମାତୁର ହୋଇ ତା’ ସଙ୍ଗରେ ବୀହାର କରିବାପାଇଁ ଚିନ୍ତାକଲେ । ସେ କାମିନୀ ରାଜାଙ୍କର ମନଜାଣି ତାଙ୍କୁ ଆଲିଙ୍ଗନ କଲା । ରାଜା ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ନେହରେ ତା’ ମୁଖରେ ଚୁମ୍ବନ ଦେଲେ । ହଠାତ୍ ତାଙ୍କର ନିଦ୍ରା ଭଙ୍ଗ ହେଲା । ଦେଖିଲେ ପାଖରେ କମଳିନୀ ନାହିଁ କି ମନୋରମା ନାହିଁ । ରାଜା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଃଖିତ ହୋଇ ରହିଲେ । ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ କହିଲେ ହା ପ୍ରିୟା, ତୁ କେଣେ ଗଲୁ ଏହା କହି ବିଛଣା ଉପର ସହିତ ଘରର ଚାରିକୋଣ ଖୋଜିଲେ । କମଳିନୀର ରୂପ ନିଶାରେ ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ପାଗଳ । କାମ ବାଣରେ ପୀଡାପାଇ ବାଳକ ସଦୃଶ କ୍ରନ୍ଦନ କଲେ । ଦୁଃଖରେ କହିଲେ ପ୍ରିୟେ ଦେଖାଦେଇ ମୋତେ ତୁମେ ଅନ୍ତର ହୋଇଗଲ । ଏବେ ପ୍ରାଣ ନେବାପାଇଁ ତୁମ୍ଭେ ବିଚାର କରିଛ ।

ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଏପରି କ୍ରନ୍ଦନ କରୁ କରୁ ରାତ୍ରି ଶେଷ ହୋଇଗଲା । ସେବାକାରୀମାନେ ଆସି ରାଜାଙ୍କର ନିକଟରେ ପ୍ରବେଶ ହେଲେ । ଦେଖିଲେ କମଳିନୀ ନାମ ଧରି ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ କ୍ରନ୍ଦନ କରୁଛନ୍ତି । ରାଜାଙ୍କର କ୍ରନ୍ଦନ ଦେଖି ସମସ୍ତେ କହିଲେ ରାଜାଙ୍କ ଠାରେ ଶାରୀର ଶାପ ଫଳିଲା । ରାଜା ରାଜ୍ୟ ତ୍ୟାଗ କରି କମଳିନୀ ନାମକୁ ଧରି ଗ୍ରାମକୁ ଗ୍ରାମ ଭ୍ରମଣ କଲେ । ଶେଷରେ ଘୋର ବନସ୍ତକୁ ଚାଲିଗଲେ ।

ଏପରି କମଳିନୀର ନାମଧରି ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଭ୍ରମଣ କରି ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ କଟାଇ ଦେଲେ । ବର୍ଷ ପୂରଣ ହୁଅନ୍ତେ ବନ ତ୍ୟାଗକରି ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ପଳାଇଗଲେ । ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ପ୍ରବେଶ ହେଲେ ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ । ଏକ ବଟବୃକ୍ଷ ମୂଳରେ ଶ୍ରମପାଇ ବସିଗଲେ । କମଳିନୀ କମଳିନୀ କହି ଲୋତକ ବର୍ଷଣ କରି ରାଜା କ୍ରନ୍ଦନ କରୁଥାନ୍ତି । ସେ ବୃକ୍ଷରେ ଶୁକ ଶାରୀ ଦୁଇଟି ବହୁତ ଦିନରୁ ବସା କରି ରହିଥାନ୍ତି । ରାଜାଙ୍କର କ୍ରନ୍ଦନ ଦେଖି ଶାରୀ ଶୁକକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କଲା । ଏ ପୁରୁଷ ଘର କେଉଁ ଦେଶରେ । ଏ ବଟ ବୃକ୍ଷ ମୂଳରେ ବସି କମଳିନୀ କମଳିନୀ କହୁଛି କାହିଁକି? ଶାରୀର ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତରରେ ଶୁକ କହିଲା ହେ ପ୍ରିୟେ ଯାହା ପ୍ରଶ୍ନକଲ ସେ କଥା କହୁଛି ଏବେ ଶୁଣ । ଏ ଲୋକ ସାମାନ୍ୟ ନୁହଁନ୍ତି । ଏ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ରାଜଚକ୍ରବର୍ତୀ । ମୋହ ସଦୃଶ ଏକ ଶୁକ ପକ୍ଷୀ ଏ ରାଜାଙ୍କ ନିକଟରେ ମନ୍ତ୍ରୀପଣ କରୁଥିଲା । ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଭାନୁମତୀଙ୍କ କଥାରେ ପଡି ସେ ଶୁକର ଗଳା କାଟି ତାକୁ ବଧ କଲେ । ଶୁକର ସ୍ତ୍ରୀ ପତିବ୍ରତା । ସେ କ୍ରୋଧ ହୋଇ ଅଭିଶାପ ଦେଲା । ହେ ନୃପ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ବିନା ଦୋଷରେ ମୋ ସ୍ୱାମୀକୁ ବଧ କଲୁ । କମଳିନୀ କମଳିନୀ ହୋଇ ତୁ ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗ ଭ୍ରମଣ କରିବୁ । ଶୁକ କହିଲା ଏ ଅଘଟଣରୁ ରାଜାଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବାକୁ ହେଲେ ଏ ଶାପର ପ୍ରତିକାର ଏକମାତ୍ର ପନ୍ଥା । ମୁଁ ଯେବେ ଏହାର ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଯାନ୍ତି ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିଦିଅନ୍ତି । ଏ ରାଜାଙ୍କୁ ତିଳେମାତ୍ର ବିଶ୍ୱାସ ନାହିଁ ସେ ଶୁକପକ୍ଷୀ ପରି ମୋତେ ମାରି ଦେବ । ଶାରୀ କହିଲା ସ୍ୱାମୀ ଆମ୍ଭେ ପକ୍ଷୀଜାତି, ଆମ୍ଭେ ନର ସଙ୍ଗରେ କାହିଁକି ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇ ରହିବା ଯେବେ କମଳିନୀ ବିଷୟରେ ଜାଣିଛ ଏ ରାଜାଙ୍କୁ କହିଦିଅ ସେ ରକ୍ଷା ପାଇଯାଉ ।