खरा करोडपती

---1---

शनीपारचा चौक ओलांडून समीरने गाडी सावकाश चितळे बंधू स्वीट समोरून पुढे काढली. 

तोच शेजारी बसलेले अण्णा अचानक" अरे गाडी थांबव, गाडी थांबव". असे ओरडले.

" अहो अण्णा ही काय गाडी थांबवायची जागा आहे का? इथं ट्रॅफीक पोलीस दोन मिनिटं गाडी उभी करू देत नाहीत". 

समीरने थोडं त्रासानेच पण गाडी बाजूला घेत म्हटलं.

" अरे फकत एक मिनिट, मला खाली उतरू दे. तू गाडी पुढे पार्क कर"

अण्णा माघार घ्यायच्या मनस्थितीत नव्हते, हे ओळखून समीरने गाडी तुळशीबागे समोरच उभी केली. 

बाजूनं जाणाऱ्या मोटर सायकल स्वराला अडवतच अण्णांनी गाडीचं दार उघडलं, आणि फुटपाथ वरून उलट्या दिशेने चालायला सुरुवात केली.

अण्णांनी काय पाहिलं? एवढया घाईघाईनं ते कशासाठी चालत गेले? आशा नाना प्रश्नांनी समीरला बुचकळ्यात टाकलं. 

लक्षमी रोड ओलांडून त्यानं गाडी पार्क केली, आणि घाईघाईतच तो मागे चालत आला, आणि त्याचा जीव भांड्यात पडला. 

अण्णा एका जोडप्याबरोबर बोलत उभे असलेले त्याला दिसले. पाध्ये काका काकू होते ते. जवळ जवळ तीन महिन्यांनी समीर त्यांना पहात होता.

" नमस्कार करतो काका ".

असं म्हणून त्याने चक्क फुटपाथवर वाकून दोघांना नमस्कार केला.

पाच एक मिनिटेच त्यांचं बोलणं झालं असेल, तोच चितळे स्वीटमधून बाहेर आलेल्या साधारण पन्नाशीच्या बाई त्यांच्याजवळ आल्या.

" या साधलेताई, आम्ही यांच्याच सिंहगडाच्या आश्रमात राहतो".

त्यानंतर झालेल्या पाच एक मिनिटांच्या गप्पातून एकच गोष्ट अण्णांना जाणवली, की पाध्ये काकाकाकूंनी साधलेताईंना त्यांच्या कुटुंबाविषयी इथंभूत माहिती यापूर्वी दिली होती.

" ताई, मी आज या दोघांना माझ्या घरी मुक्कामाला घेऊन जाणार आहे, अर्थात तुमची काही हरकत नसेल तर".

बरेच आढेवेढे घेतल्यानंतर पाध्ये जोडपे एकदाचे त्यांच्या घरी मुक्कामाला तयार झाले होते.

" एका अटीवर आम्ही दोघे तुमच्या घरी यायला तयार आहोत अण्णा, तिथे गेल्यावर आम्ही अजितकडे जाणार नाही"

काका ठामपणे उद्गारले होते.

" काका, आपली घरं काय वेगळी आहेत का? तुम्ही आपल्याच घरी जात आहात असंच समजा"

समीरने क्षणभर अण्णांकडे पाहुन डोळे मीचकवीत म्हटलं.

वाटेत ताईंना बसस्टॉपवर सोडून ते घरी आले. गाडीचा हॉर्न ऐकून सुजातान दार उघडलं होतं. 

तसा " आबा आले, आबा आले" असं म्हणत सोहम दुडू दुडू धावत आला होता.पाध्ये काकांनी त्याला प्रेमानं उचलून घेतलं होतं. 

सुजताने सगळ्यांना पाणी आणून दिले व ती पाध्ये काकाकाकूंच्या पाया पडली, ते पाहून सोहमदेखील "जय जय" म्हणत त्यांच्या पाया पडला.

सोसायटीतच असलेल्या राममंदिरात भजनाला गेलेल्या माई परत आल्या, आणि अर्धा एक तास सर्वांची छान गप्पांची मैफिल जमली होती. 

आठच्या सुमाराला विभा व माई स्वयंपाकाच्या तयारीला लागल्या, तर पाध्ये काकू त्यांना मदत करीत होत्या. 

स्वयंपाक तयार झाल्यावर हॉलमध्ये गोलाकार बसून जेवणाचा कार्यक्रम सुरू झाला. 

जेवणाबरोबर हास्यविनोद,काकांचे आश्रमतले किस्से, काकुंच महिला मंडळ आणि साधले ताईंची आश्रमातील आपुलकीची वागनुक हे विषय तोंडी लावायला होतेच.

गप्पाच्या आणि अग्रहाच्या नादात जेवणं कधी संपली त्यांना कळलं देखील नव्हतं.

मग अर्धा तास आवराआवर उरकून सगळे पत्ते खेळायला बसले, खेळ इतका रंगला की झोपायला रात्रीचे अकरा कधी वाजले कोणाच्या लक्षात देखील आले नाही.

---2---

दुपारची जेवणं उरकली होती, अण्णा आणि माई टी. व्ही. पाहण्यात मग्न होते. तर सुजाता जाजमावर बसून सोनूशी खेळत होती. तेवढ्यात पोस्टमन न आवाज दिला होता. 

अण्णांनी गेटवरच्या लेटर बॉक्स मधून एक पत्र हाती घेतलं, आणि त्यांना आश्रयाचा धक्का बसला. 

पाध्ये काका काकूंना घरी येऊन आठ दिवसच झाले होते, आणि त्यांनी आश्रमातून अण्णांना चक्क पत्र लिहिलं होतं. 

माईंना ते दाखवून त्यांनी उत्सुकतेनं वाचावयास सुरुवात केली.

प्रिय अण्णा,

सप्रेम नमस्कार

पत्र पाहून तुम्हास आश्चर्य वाटले असेल. आम्ही नुकतेच तुमच्या घरी येऊन गेलो आणि मी पत्र काय लिहीत आहे म्हणून. 

पण अण्णा, सगळ्याच गोष्टी प्रत्यक्षात बोलता आल्या नाहीत किंवा संकोचाने त्या बोलू शकलो नाही म्हणा म्हणून लिहावंसं वाटलं. 

आमचं मन मोकळं करायला तुम्हा दोघांशिवाय आम्हाला आता दुसरं कोणी नाही हे तुम्ही जाणताच.

त्यादिवशी आपण गावात भेटलो. चालत्या गाडीतून आम्ही दोघे दिसताच एवढ्या गर्दीतही गाडी थांबवून आम्हाला भेटायला आलात. 

तुमचा समीरही बऱ्याच वर्षांनी भेटल्यासारखा भररस्त्यात कसलाही संकोच न बाळगता आमच्या पाया पडला. 

तुम्ही आग्रहानं आपल्या बरोबर घरी घेऊन गेलात. आजकालच्या मतलबी जगात सख्ख्या नात्याची माणसे ज्या आपुलकीनं करीत नाहीत असं स्वागत तुमच्या सुनेने केलं. तुमच्या गॉडस नातवाला भेटून तर आम्हा दोघांच्या डोळ्यात क्षणभर पाणी तरळले होते. 

त्या माय लेकरांच्या निरोप घेताना तर आम्ही उभयतां तिचे सख्खे आईबाप असल्यासारखे भावनाविवश झालो आम्ही.

आमचा अभय सपत्नीक अमेरिकेला गेला , तेव्हा काळजाचा एक तुकडा तुटून गेल्यासारखं झालं आम्हाला. 

एकमेकांस आधार देत त्यातून कसेबसे सावरलो आम्ही. अजितला त्याचे मेल यायचे तेव्हा त्याची खुशाली आम्हाला कळायची. 

त्याची तिथली श्रीमंती, तो थाटमाट सगळं ऐकून आनंद व्हायचा. आपण केलेले कष्ट, प्रसंगी केलेले त्याग ह्या सगळयाच कसं चीज झाल्यासारखं वाटायचं.

ज्याच्याकडून आम्ही उरल्यासुरल्या अपेक्षा बाळगून होतो, त्या अजित बद्दल तर तुम्ही जाणताच. 

लग्नानंतर तो आम्हा दोघांपासून फार दुरावला गेला. अण्णा, चार सहा माणसांनी भरलेलं एकत्र कुटुंब म्हटले की, वादविवाद हे होणारच पण स्वतःच्या स्वार्थासाठी वयस्क आईवडिलांची सासुसासर्यांची जबाबदारी टाळण्यासाठी त्याला भांडणात रूपांतरित करावं ही कुठली रीत हो अण्णा, ह्याला साठ साठ हजार पगार असताना केवळ घरात मांसाहारी जेवण बनवता येत नाही म्हणून वेगळं रहायचं, ही कारण पटण्यासारखी वाटतात का हो अण्णा.

आईवडील म्हणून कधी अजितशी संवाद झाल्याचं आम्हाला आठवत देखील नाही. तुमच्यासारख्या एका हसत्यया खेळत्या कुटुंबाचा कधीच अनुभव घेतला नाही हो आम्ही, आम्हा दोघांच्या मागच्या जन्मीचे पापच असेल की या जन्मी ते सुख आमच्या नशिबी नसेल कदाचित.

अण्णा, जन्मापासून मुलांचे किती लाड पुरवले आपण. त्यांचा हट्टी हेकेखोर स्वभाव सगळं सगळं सहन केलं आपण. आज ते आपल्या बायकांचा, आपल्या सहकारी वर्गाचा स्वभाव, त्यांच्या चुका जशा गोड मानून घेतात तसं वयस्क आईवडिलांना सांभाळून नाही घेता येत का हो अण्णा.

तुम्हीच सांगा, कुठे कमी पडलो हो आम्ही? परिस्थिती नसताना दोन्ही मुलांना उच्चशिक्षित केलं, त्यांच्या सगळ्या आवडीनिवडी पुरवल्या, ते परदेशातल्या त्यांच्या सुखाकडे पाहत वृद्धाश्रमात दिवस काढायला का हो अण्णा. निवृत्तीनंतर मुलं नातवंडांमध्ये सुखात रहायचं नाशिबतच नव्हतं का हो आमच्या?

तुम्हाला वाटलं असेल स्वकष्टार्जित घराचा मालक मी , अचानक हा वृद्धाश्रमाचा मार्ग मी का स्वीकारला? अण्णा मनात आलं असतं तर अजितला घराबाहेरही काढू शकलो असतो मी, नाही तरी शेवटी शेवटी त्या घरात हिची अवस्था तर पाहवत नव्हती हो माझ्याच्याने. बिचारी पहाटे उठून दूध, पेपर आणण्यापासून घरातली कित्येक कामे निमूट करत असायची. घरातली तरुण पिढी म्हणून मुलासुनांची काहीच जबाबदारी नव्हती का हो अण्णा.

सत्तरीच्या वयाचे झालो आपण आता, कोणीही शांत सुखी आयुष्याची अपेक्षा करतोच हो अण्णा ह्या वयात. आपले कष्ट करून झाले, ज्यांच्या सुखासाठी आपण झटलो त्यांनी सुखात ठेवायचं आपल्याला. ते बाजूलाच राहील, तुमच्यासारख्यांकडे पहात हेवा करायचं नशिबात आलंय अण्णा.

पण एक गोष्ट निश्चित, करोडोंच्या बंगल्यात रहाणाऱ्या लाखोंनी पैसा कमावणारी मुलं असणाऱ्या आईबापांपेक्षा आणि त्या ऐशवर्या पेक्षा एका हस्त्या खेळत्या कुटुंबाच्या मायेची ऊब अपेक्षित असते आपल्याला. आणि मी अभिमानानं सांगेन ती ऊब आम्हाला तुमच्या घरात नेहमी जाणवते अण्णा.

आणि म्हणूनच मी म्हणेन हा एकत्रित कुटुंबाच्या मायेचा ठेवा ज्यांच्याकडे आहे ते तुम्ही खरे करोडपती आहात अण्णा.

आज आम्ही खरंच सुखी आहोत. तीन महिन्यात या आश्रमातील वास्तव्यात बऱ्याच गोष्टी शिकलो आम्ही. आजवर ज्यांना आपले समजत होतो ते परके म्हणण्याच्या योग्यतेचे ही नव्हते हो अण्णा. परक्या माणसांनीच किती जीव लावला हो तीन महिन्यातच आम्हाला. दोन वेळचे सुखाचे घास आणि प्रेमाचे चार शब्दच अपेक्षित असतात ना हो या वयात आपल्याला. ते ज्यांच्याकडून मिळतील त्यांनाच आपलं समजून समाधान मानावं, आणि ज्यांना आपले म्हणत होतो त्याच्या सुखासाठी देवाला प्रार्थना करीत जगावं यालाच म्हातारपण म्हणत असतील कदाचित.

असो, पत्र फार लांबत चाललं असेल तर आता पूर करतो. अधून मधून फोन करीत जाणे, माईंना नमस्कार कळविणे. तब्येतीस जपून असणे.

छोट्यांना अनेक शुभाशीर्वाद,

तुमचाच काका.

पत्र वाचून संपताच अण्णांनी डोळ्यावरचा चष्मा काढला होता, त्यांच्या गालावरून ओघळणारे अश्रू दिसताच माईंचा हात त्यांच्या खांद्यावर गेला होता. 

भरून आलेलं नाक ओढणाऱ्या अण्णांकडे बघून सोहम सुजाताला बिलगला होता.

---समाप्त ---