ବିଷାକ୍ତ ସହର

ଆଦିମ ସଭ୍ଯତାର କ୍ରମ ବିକାଶରେ

ବିକଶିତ ଆଧୁନିକ ।

ଆଧୁନିକତାର ଦ୍ରୁତ ବିକାଶରେ

ହୋଇଲା ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ।।

ପଲ୍ଲୀ ପ୍ରକୃତିରୁ ଗ୍ରାମର ବିକାଶ

ତଦନ୍ତେ ସହରୀ ସଭ୍ଯତା ।

ଵିଜ୍ଞାନର ଚରମ ଅଗ୍ରଗତିରେ

ସର୍ବେ ହେଲେ ଆଧୁନିକତା ।।

ଚାକଚକ୍ଯ ହେଲା ସହରୀ ସଭ୍ୟତା

ଦ୍ରୂତବିକାଶର ଧାରାରେ ।

ସମସ୍ତେ ହୋଇଲେ ଉଗ୍ର ଆଧୁନିକ

ନବ ସଭ୍ଯତା ଆଧାରେ ।।

ମାନବ ସଭ୍ଯତା ହେଲେ ବିକଶିତ

ହୁଏ ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ଉନ୍ନତି ।

ଜ୍ଞାନ ବିକାଶରେ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରସାର

ହୋଇଥାଏ ଅଗ୍ରଗତି ।।

ବିଜ୍ଞାନ ବଳରେ ମାନବ ସଭ୍ୟତା

ହୋଇଅଛି ଉଶ୍ଛୃଙ୍ଖଳ ।

ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ପରମ୍ପରା ଭୁଲି

ଦେଖାନ୍ତି ତ ଆତ୍ମବଳ ।।

ବିଷାକ୍ତ ହୋଇଛି ସହରୀ ସଭ୍ୟତା

କଳକାରଖାନା ପାଇଁ ।

ଯାନବାହନର ବିଷାକ୍ତ ଧୂମରେ

ଅଣନିଃଶ୍ବାସୀ ହୋଇ ।।

ମତ୍ସ୍ୟ ଜାଲ ପରି ବିଶ୍ବ ଅନ୍ତର୍ଜାଲେ

ମଣିଷ ହୋଇଛି ଛନ୍ଦି ।

ବୈଷୟିକ ଆଉ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବନ୍ଧନେ

ହୋଇଛନ୍ତି ସର୍ବେ ବନ୍ଦୀ ।।

ବିଶ୍ବତରଙ୍ଗର ଅନ୍ତର୍ଜାଲେ ମଧ୍ଯେ

ମନୁଷ୍ୟ ଯେ ଭାସମାନ ।

କେଉଁଠି ତାହାର ପରିସମାପ୍ତି ଯେ

ସେ ନିଜେ ହିଁ ସନ୍ଦୀହାନ ।।

ମାନବ ନିମନ୍ତେ ବିଜ୍ଞାନ ଯେତିକି

ହୋଇନାହିଁ ଭୟାବହ ।

ସହରୀ ମାନବ ସହରେ ବିଷାକ୍ତ

କରୁଅଛି ଅହରହ ।।

ବିଷଧର ପରି ନିଜ ପରିବେଶ

ନିଜେ ହିଁ କରେ ବିଷାକ୍ତ ।

ସୁସ୍ଥ ବାତାବରଣକୁ ଜାଣିଶୁଣି

କରୁଥାଏ କଳୁଷିତ ।।

ଅଶାନ୍ତିର ବୀଜ ବପିଣ ସହରେ

କରଇ ସେ ଆତଙ୍କିତ ।

ଅସ୍ଥିରତା ସହ କଳହ ଭିଆଇ

ସୃଷ୍ଟି କରେ ଭୟଭୀତ ।।

ବ୍ଯସ୍ତବହୁଳ ଯେ ସହରୀ ଜୀବନ

ସେଠି ସମସ୍ତେ ଅପରିଚିତ ।

ମାନବିକତା ଯେ ଅଟେ ଅପହଞ୍ଚ

ସଭିଏଁ ସ୍ବାର୍ଥେ ଜଡିତ ।।

ନାହିଁ ତ ସେଠାରେ ଶାନ୍ତ ପରିବେଶ

ଶାନ୍ତି ଜୀବନ ଦୁଃସ୍ବପ୍ନ ।

ଅଶାନ୍ତିରେ ସର୍ବେ ହ୍ବନ୍ତି ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବଶ୍ବାସ

ଯଥା ବଞ୍ଚନ୍ତି ନିଷ୍ପ୍ରାଣ ।।

ଅନେକ ଘଟଣା ବହୁ ଦୁର୍ଘଟଣା

ଘଟୁଥାଏ ପ୍ରତିଦିନ ।

ଚୋରୀ-ଡ଼କାୟତ-ଗୁଣ୍ଡା-ରହାଜାନୀ

ନରହତ୍ୟା ଅକଳନ ।।

ସ୍ବାର୍ଥପର ଏହି ସହରୀ ଦୁନିଆ

ଏଠି ନୁହେଁ କିଏ କାହାର ।

ସମସ୍ତେ ହୁଅନ୍ତି ସୁଖର ସାଥି ଯେ

ଦୁଃଖେ ହୋଇଥାନ୍ତି ପର ।।

ପୂତି-ଗନ୍ଧମୟ ଏହି ପରିବେଶ

କୂଢ଼ କୂଢ଼ ଆବର୍ଜନା ।

ଦୂଷିତ ବାୟୁର ବଳୟ ମଧ୍ୟରେ

ମନୁଷ୍ୟ ଭୋଗେ ଯାତନା ।।

ଧୂମ୍ରାଭ-ଧୂସର,ପଙ୍କିଳ-କର୍ଦମ ।

ପାରିପାର୍ଶ୍ବିକ ଅବସ୍ଥା ।

ସୁସ୍ଥ ଜୀବନରେ ବଞ୍ଚିବାଟା ଏଠି

ଅବ୍ୟକ୍ତ ଅସହ୍ଯ ବ୍ୟଥା ।।

ଅପସଂସ୍କୃତିର କୁତ୍ସିତ ପ୍ରଥାକୁ

ଆପଣାଉଛନ୍ତି ସର୍ବେ ।

ନିଜ ସଂସ୍କୃତିକୁ ହତାଦର କରି

ବାହାସ୍ଫୋଟ ମାରନ୍ତି ଗର୍ବେ ।।

ଅର୍ଥ ହିଁ ସର୍ବସ୍ବ ମନେ କରି ସର୍ବେ

କରିଥାନ୍ତି ଅନୁଧାବନ ।

ସ୍ନେହ-ଶ୍ରଦ୍ଧା-ପ୍ରୀତି-ମୈତ୍ରୀ ଓ ମମତା

ଏସବୁ ହୁଏ ମୂଲ୍ଯହୀନ ।।

ବିଷାକ୍ତ ସହରୁ ଦୁରାରୋଗ୍ଯ ରୋଗ

ସର୍ବତ୍ର ହୁଏ ସଂକ୍ରମିତ ।

ଅଚିହ୍ନା ରୋଗରେ ହୋଇଣ ଆକ୍ରାନ୍ତ

ହୁଅନ୍ତି ଅକାଳେ ମୃତ ।।

ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆଜି

କରିଅଛି ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ।

ଗୁରୁ-ଗୁରୁଜନେ ନାହିଁ ମାନ-ଭକ୍ତି

ହୁଅନ୍ତି ବିଶୃଙ୍ଖଳିତ ।।

ନିଶାଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇ ଯୁବ ସଂପ୍ରଦାୟ

କରନ୍ତି ଅକ୍ରିୟା-ଅକୀର୍ତ୍ତି ।

ପରିବାର ସହ ସମାଜର କ୍ଷତି

ସର୍ବଦା ଯେ କରୁଥାନ୍ତି ।।

ଉଗ୍ର ଆଧୁନିକା ଶିକ୍ଷିତା ଯୁବତୀ

ଅର୍ଦ୍ଧନଗ୍ନ ଶରୀରରେ ।

ସ୍ବେଚ୍ଛାଚାରୀ ହୋଇ ଯୁବବନ୍ଧୁ ସହ

ଭ୍ରମିଥାନ୍ତି ନିର୍ଭୟରେ ।।

କାହାକୁ ସେମାନେ ନକରି ଖାତିରି

କରିଥାନ୍ତି ଅପମାନ ।

ଦିବାନିଶି କାଳ ବାହାରେ କଟାନ୍ତି

ହୋଇ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ବାଧୀନ ।।

ସହର ତ ଥିଲା ସୁନ୍ଦର-ସ୍ବଚ୍ଛତା

ଅତିଶାନ୍ତ ପରିବେଶ ।

ନବ ସଭ୍ଯତାର ସଭ୍ଯ ମନୁଷ୍ୟ

ଭରିଲା ସେଥିରେ ବିଷ ।।

ବିଷାକ୍ତ ହୋଇଛି ସୁନ୍ଦର ସହର

ନାହିଁ ତା'ର ପୂର୍ବ ରୂପ ।

ଆଧୁନିକତାକୁ ଦ୍ବାହି ଦେଇ ନର

କରିଛି ତାକୁ ବିଦ୍ରୂପ ।।