ବୁଝାମଣା

ହେ ଈଶ୍ୱର ତୁମେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଜୀବ ରୂପେ 

ଗଢିଅଛ ମଣିଷକୁ ।

ବୁଦ୍ଧି-ବିବେକ ଓ ବିଚାର ଶକ୍ତିରେ

ଜ୍ଞାନୀ କରିଛ ତାହାକୁ ।

ପ୍ରବୋଧନା ଶକ୍ତି ଦେଇ ମନୁଷ୍ଯକୁ

କରିଅଛ ଧୈର୍ଯ୍ୟବାନ ।

ସହିବା ଗୁଣର ସମସ୍ତଶକ୍ତି ଯେ

କରିଛ ତାକୁ ପ୍ରଦାନ ।

ଚିନ୍ତା,ଚେତନା ଓ ବୋଧଗମ୍ଯତାକୁ

ଭରିଅଛ ତା ମସ୍ତିଷ୍କରେ ।

ସେଥିପାଇଁ ନର ଶ୍ରେଷ୍ଠତ୍ଵ ପଣରେ

ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଲଭିଛି ମହୀରେ ।

ବୁଝାମଣା ଏକ ଏମିତି ସୁଗୁଣ

ଦୂର କରେ ମହାବିବାଦ ।

ଦୁଇ କୁଳର ଯେ ହୁଅଇ ମଙ୍ଗଳ

ଟଳିଯାଏ ବଡବିପଦ ।

ଆପୋଷ ବୁଝାମଣାରେ ସମାଧାନ

ଅଟେ ବିଜ୍ଞ ପରିଚୟ ।

ଏହାଦ୍ବାରା ମହାବିଘ୍ନ ହୁଏ ଦୂର

ନିଜକୁ ନଥାଏ ଭୟ ।

ବେଳେ ବେଳେ ବ୍ୟକ୍ତି ହୋଇ ଆନମନା

କରିଥାଏ ଅବିଚାର ।

ବୁଦ୍ଧିଭ୍ରଷ୍ଟ ଭାବେ କରେ ମନ୍ଦକାର୍ଯ୍ଯ

ଭୁଲିଯାଏ ସଦାଚାର ।

ଈଶ୍ବର ପ୍ରଦତ୍ତ ଦୁର୍ଲଭ ଗୁଣର

କରିଥାଏ ଅମର୍ଯ୍ଯାଦା ।

ସେଥିପାଇଁ ଭୋଗେ ବହୁ ଦୁଃଖ-କଷ୍ଟ

ମୁଣ୍ଡାଏ ସେ ଘୃଣା-ନିନ୍ଦା ।

କଦାଚିତ ଭୂଲି ମଣିଷପଣିଆ

ଧରେ ଦାନବ ପ୍ରକୃତି ।

କ୍ରୂର ଓ ହିଂସାରେ ହୁଏ ମଦୋନ୍ମତ

ନ ବିଚାରେ ନୀତି-ଅନୀତି ।

ବ୍ଯକ୍ତି-ଗୋଷ୍ଠୀ-ଗ୍ରାମ-ଦେଶଦେଶ ମଧ୍ଯେ

ହୁଏ ବାଦ-ପ୍ରତିବାଦ ।

ବୁଝାମଣା ଦ୍ବାରା ହୁଅଇ ମୀମାଂସା

ସେଥିରୁ ମିଳେ ଆମୋଦ ।

ସବୁ ଅସମ୍ଭବ ସମ୍ଭବ ହୁଅଇ

ଥିଲେ ବୁଝାମଣା ଶକ୍ତି ।

ଅବୁଝାମଣାରେ ହୁଏ ଯେ ଅନର୍ଥ

ବ୍ଯକ୍ତି-ବ୍ଯକ୍ତିରେ ଅଶାନ୍ତି ।