ସରପଞ୍ଚ ବୁଦ୍ଧି ଶିଖିଲେ

କଙ୍କଣ କୁଙ୍କୁମ ଶଙ୍ଖାକୁ ଲଗାଇ

ଚାଲିଯିବ ଶାଶୂଘର,

ମଙ୍ଗୁଳି ବାବୁଙ୍କ ଅଲିଅଳୀ କନ୍ୟା

ସଘଂମିତ୍ରା ବାହାଘର ।

ସରପଞ୍ଚ ପୁଅ ବାଞ୍ଛାପୁରର ସେ

ସଞ୍ଜୟ ନାମ ତାହାର,

ବିଞ୍ଝାରପୁରର ସଙ୍ଘମିତ୍ରା ସାଥେ

ହୋଇବ ତା' ବାହାଘର ।

ତଣ୍ଟିରେ ଛେପକୁ ଢୋକି ସରପଞ୍ଚ

ମଙ୍ଗୁଳି ବାବୁଙ୍କୁ ଚାହିଁ,

କହିଲେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଗଣ୍ଠିଲିଏ ଦେଲେ

ବାହାଘର ହେବ ଯାଇ ।

ଦଣ୍ଡେ ଏ କଥାକୁ ସହ୍ୟ ନ କରିଲା

ସାହସୀ ମଙ୍ଗୁଳି ଝିଅ,

କୁଣ୍ଢାଇ କହିଲା ମାଆକୁ ତାହାର

ପାହୁଲାଟାଏ ନ ଦିଅ ।

ଯୌତୁକ ଦେଲେ ମୁଁ ରହିବି ବାଡୁଅ

ବାହା ଜମା ହେବି ନାହିଁ,

ସଚ୍ଚା ମନଟିଏ ନ ଥିବ ଯେଉଁଠି

କେମିତି ପାରିବି ରହି।

ଚିନ୍ତା ଘାରିଦେଲା ମାଆ ବାପାଙ୍କୁ ତା'

ପନ୍ଥା କିଛି ନ ଦିଶଇ,

ମନ୍ଦ କଥାଟାକୁ ବୁଝି ସାରିଥିଲେ

ଅନ୍ଧ ପରି ଲାଗୁଥାଇ ।

କମ୍ପମାନ ହୋଇ ସରପଞ୍ଚ ବାବୁ

ଲମ୍ଫଟାଏ ଦେଲେ ମାରି,

ଆମ୍ବ,ଶିମ୍ବ,ନିମ୍ବ ଦେଲେ ଚଳିବନି

କହିଲେ ସେ ଦମ୍ଭ କରି ।

ମୁସ୍କିଲ ସମୟ ପହଁଞ୍ଚିଲା ଆସି

କାଣିକଉଡିଟେ ନାହିଁ,

ଲାଗିଲା ଏମିତି ପାଦତଳୁ ସତେ 

ଭୂସ୍ଖଳନ ଗଲା ହୋଇ ।

ମୁଦ୍ଗର ଟେ ଧରି ଦଉଡି ଆସିଲା

ମଙ୍ଗୁଳି ବାବୁଙ୍କ ପୁଅ,

ତା' ବନ୍ଧୁ ଉଦ୍ଘଟ ରୋକି ନଥିଲେ ଟି

ଛୁଟିଥାନ୍ତା ରକ୍ତ ସୁଅ ।

ମଙ୍ଗୁଳିଙ୍କ ପୁଅ କରୁଥାଏ ରଡି

ଛାଡ଼ ହେ ଉଦ୍ଘଟ ମତେ,

ନିଶ୍ଚୟ ଆଜି ସେ ସରପଞ୍ଚ କୁବ୍ଜେ

ଦେବି ମୁଁ ପ୍ରହାର ସତେ ।

ଜ୍ଞାତିବନ୍ଧୁମାନେ ବହୁତ କଷ୍ଟରେ

ବୁଝାସୁଝା ସବୁ କଲେ,

ପ୍ରକୋଷ୍ଠକୁ ନେଇ ପୁଅର ମସ୍ତକେ

ନ୍ୟାୟ ବୁଦ୍ଧିଟିଏ ଦେଲେ ।

ଦୂରଭାଷ ଯନ୍ତ୍ର ସ୍ପର୍ଶ କଲା ପୁଅ

ଡାକିବ ବୋଲି ପୁଲିସ,

ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ତାଙ୍କର ବୁଝି ସରପଞ୍ଚ

କଥାରେ କଲା ସାଲିସ ।

ଅଳ୍ପ ଅଳ୍ପ କଥା ସ୍ଫୁରଣ ହୋଇଲା

ଆଗର ଦମ୍ଭ ନ ଥିଲା,

ଉତ୍ପାତ ତାହାର କମିଗଲା ଯେବେ

ପୁଲିସ ନାମ ଶୁଣିଲା ।

ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ବଂଶ ତା' ଲୋକହସା ହେବ

ଥାନାକୁ ଯଦି ସେ ଗଲା,

ଯୌତୁକ ନେବାଟା ଅପରାଧ ଜାଣି

ଉତ୍ତମ ବେଭାର କଲା ।

ଧିକ୍କାର କରିଲା ନିଜର ଆତ୍ମାକୁ

ସଦ୍ଭାବ ସେ ଦେଖାଇଲା,

ଲଜ୍ଜା ପାଇବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇ ସେ

ବାଃ..ବାଃ..ସାଉଁଟିଲା ।

ନାନା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଓ ମତ୍ସ୍ୟ ତରକାରୀ

ଖାଇ ଆନନ୍ଦିତ ହେଲେ,

ଉତ୍ତମ ଭୋଜନ କରି ସର୍ବ ଜନ

ମନେ ଭାରି ଖୁସି ହେଲେ ।

ହସ୍ତଗଣ୍ଠି ପରେ ପୁଷ୍ପମାଳା ଦେଇ

ଝିଅ-ଜ୍ବାଇଁ ବିଦାକଲେ,

ମହାଆନନ୍ଦରେ ହସଖୁସି ମନେ

ଯେ'ଝା ଘରେ ପ୍ରବେଶିଲେ ।