ଶିଶିର ସାରସ

କ୍ରମେ ଏ ଧରାରେ ଋତୁ ଆବର୍ତ୍ତନେ

ପ୍ରବେଶେ ଶିଶିର ଶୀତାଭ ଅୟନେ ॥

ଥର ଥର କଂଫ କାତର ଅଥୟ

ଜନ ମନ ହୁଏ ବିଷଣ୍ଣ ଅଥୟ ॥୧

କାର୍ତ୍ତିକ ଓ ମାର୍ଗ ଶିର ମାସ ବେନି

ଶିଶିର ପଡଇ ଯେଣୁ କି ରଜନୀ ॥

ହେମନ୍ତ ଋତୁ ନାମକୁ ସେ ଘେନି 

ହିମେ ଆଚ୍ଛାଦିତ ଯେଣୁ ମେଦିନୀ ॥୨

ହିମେ କାର୍ତ୍ତିକ ମାର୍ଗଶିର ମାସରେ 

ଶିଶିର ପଡଇ ଯେଣୁ ରଜନୀରେ ॥

ହିମମୟ ପରିବେଶ ଏ ଋଚିର

ହେମନ୍ତ ଋତୁ ନାମ ରେ ଚରାଚର ॥୩

ଅବିହିତ ହୋଇ କବି ଲେଖନୀରେ 

ଅଭିନବ ଭାବ ନିତି ଲାଭକରେ ॥

ଆତପ ଉତ୍ତାପ ନ ଲାଗଇ ତାପ 

କ୍ରମେ ଧୀରେ ଘୋଟେ ଶୀତର ପ୍ରତାପ ॥୪

ରଜନୀରେ ନଭେ ଶୋଭେ ମନୋରମ

ତାରକା ଖଚିତ ଶୀତାଂଶୁ କିରଣ ॥

ପ୍ରତି ପ୍ରଭାତରେ କୁହୁଡି ପାତରେ 

ଦଶ ଦିଶ ଭରି ଥାଏ ଅନ୍ଧକାରେ ॥୫

ନାନା ଜାତି ଫୁଲଫଳ ସୁରଭିରେ

ଦଶଦିଶ ପୂରି ଉଠେ ଆମୋଦରେ ॥

ହସେ ଶସ୍ୟ କ୍ଷେତେ ପକ୍ୱ ‐ଶସ୍ୟାବଳୀ

କୃଷି‐ଜୀବି ମନେ ଆନନ୍ଦ‐ଲହରୀ ॥୬

କାଶତଣ୍ତୀ ‐ମଣ୍ତି ହୋଇ ଅବନୀରେ 

ଶୋଭେ କିବା ଚାରୁ ଧବଳ‐ଚାମରେ ॥

ଶିଶିରର ବନ୍ଦାପନା କାମ ଲାଗି

ମନୋଜ୍ଞ ଆଲଟ ଚାଳୁ ଅଛି ଉର୍ବି ॥୭

ମନ୍ଦ ବାତେ ତାହା ଯେ ତୁହାକୁ ତୁହା

ହଲି ହଲି ଧରେ ବର୍ଣ୍ଣୋଜ୍ୱଳ ଶୋଭା ॥

କାସାରେ ଶୋଭନ୍ତି କୁମୁଦ କମଳ

ଅଙ୍କେ ଘେନି ଚାରୁ ଶିଶିର ପଟଳ ॥୮

ସ୍ନିଗ୍ଧ ସୌର କରେ ମଣି‐ମୁକ୍ତା‐କାନ୍ତି

ନିନ୍ଦି ନିମିଷକେ ଉଭେଇ ଯାଆନ୍ତି ॥

ତୁହୀନ‐ପୂର୍ଣ୍ଣ‐ପର୍ଣ୍ଣ‐ପାଦପ‐ରାଜି

ଶୋଭି ମନୋଜ୍ଞ ‐ବେଶ‐ମାଧୁରୀ ଲଭି ॥୯

ଶୀତଳ ସମୀର ମଧୁ ‐ଗୁଂଜରଣେ

ସଂଚାରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ପରାଣେ ॥

ହେଲେହେଁ ଶିଶିର ଅଭିନବ ବେଶେ 

ସଜାଏ କ୍ଷଣକେ ପ୍ରକୂତି ‐ପରଶେ ॥୧୦

ହୋଇ ଉଠେ ଯହିଁ ଦିବ୍ୟ‐ଦ୍ୟୁତି‐ମୟୀ

ନିସର୍ଗ ସୁଷମା‐ନିରାଜନା ପାଇଁ ॥

ସର୍ଜଇ ବିପୁଳ ଶୋଭାର ସଂଭାର

ବର୍ଣ୍ଣୋଜ୍ୱଳ‐ମୟୀ ‐ପ୍ରକୃତି‐ଭଣ୍ତାର ॥୧୧